مقدمــه :
الکتروشیمی ، شاخه ای از علم شیمی است و به مطالعه پدیده هایی می پردازد ، که در نتیجه تماس یک هدایت کننده الکترونی و یک هدایت کننده الکترولیتی رخ می دهد . مهمترین مباحث الکتروشیمی به فرآیندهای انجام یافته روی الکترود ها هنگام تولید جریان الکتریسیته در پیل الکتروشیمیایی و یا عبور آن از محلول و انجام پدیده تجزیه الکتریکی معروف به الکترولیز می باشد .
بسیاری از مفاهیمی که امروزه به عنوان اصول شیمی در جهان پذیرفته شده اند ، از الکتروشیمی نشأت گرفته اند و توسعه ای که در بسیاری از زمینه ها نظیر جلوگیری از خوردگی ، تولید نیرو ، بیوشیمی ، زیست شناسی سلولی ، در آینده به دست خواهد آمد ، همه بستگی زیادی به استفاده از اصول الکتروشیمی دارند . شیمی دانها اندازه گیری های الکتروشیمیایی را بر روی سیستمهای شیمیایی به دلایل مختلفی انجام می دهند ، آنها ممکن است داده های ترمودینامیکی یک واکنش را بدست بیاورند ، یا ممکن است که بخواهند یک حد واسط ناپایدار مانند یک یون رادیکال را بوجود آورند ، یا سرعت از بین رفتن آن و خواص اسپکتروسکوپی آن را مطالعه کنند و یا ممکن است یک محلول برای اندازه گیری مقادیر کم یونهای فلزی و یا ترکیبات آلی موجود در آن را مورد بررسی قرار دهند .
1-2 : کاربرد الکتروشیمی در شیمی آلی
با اجرای الکتروسنتزها ، می توان محصولات آلی متعددی را بدست آورد . در واقع دامنه کاربرد الکتروشیمی ، در سنتز مواد آلی بسیار وسیع است . بطور کلی ، کلیه اجسا می که قادر به دریافت الکترون ویا از دست دادن الکترون باشند، باید آمادگی مشارکت در یک عمل الکترولیز را داشته باشند . به عبارت دیگر ، تمام واکنشهای اکسیداسیون ـ احیاء مواد آلی به روش شیمیایی باید به طریق الکتروشیمی نیز امکان پذیر باشند . الکتروشیمی آلی سابقه ای بسیار قدیمی دارد . در سال 1834 ، فاراده تشکیل اتان از اکسیداسیون یون استات در محیط آبی را گزارش کرد
در این واکنش نمک کربوکسیلیک اکسید می شود و یک هیدروکربن تولید می گردد. یک ترکیب آلی در اثر اکسیداسیون ، نهایتاٌ به دی اکسید کربن و آب تبدیل میشود ، حال آنکه این دو محصول واقعا آن چیزی نمی باشند که ما می خواهیم از یک واکنش الکتروشیمیایی به دست آوریم . وقتی به واکنش کلب نگاه می کنیم ، می بینیم که حلال ، درجه حرارت و غلظت واکنشگرها می تواند بر نتیجه سنتز تأثیر بگذارد .
در ابتدای قرن 20 ، تغییر ماهیت بسیاری از مواد آلی ، به طریق الکتروشیمی بررسی گردید . در سال 1940 میلادی در یک بررسی انجام شده توسط فیچتر اطلاعات مهمی در ارتباط با سنتزهای الکتروشیمیایی ارائه شده است و در سال 1952 میلادی اکسیداسیون آندی فوران بعنوان یک واکنش کلیدی انجام شد و به تبع آن یک سری واکنشهای سنتزی دیگر نیز صورت گرفت
این واکنشها از اولین موارد واکنشهای الکتروشیمیایی بر روی ترکیبات آلی بوده و تحت عنوان سنتزهای الکتروارگانیک شناخته می شوند .
با این وجود ، الکتروشیمی به عنوان یک روش متداول در سنتز ترکیبات آلی بکار گرفته نشد. می توان عدم توجه به توسعه سنتزهای الکتروارگانیک را به علل زیر نسبت داد :
1- دلایل تکنیکی : تحقیقات با امکانات ناقص صورت می پذیرفت . بدین معنی که الکترودها را در یک محلول الکترولیت شامل مواد آلی غوطه ور می ساختند و الکــترودها را به یک باتری متصل می ساختــند و در نتیــجه ، در اکثر موارد ، مخـلوطی از چند جسم ، با رانــــدمان کم حاصل می گشت.
2- دلایل نظری : توجیه چگونگی سرعت واکنشهای انجام یافته ، در الکترودها از ابتدای سال 1930 معمول گردید و مطالعه سیستماتیک ، مخصوصاٌ تحقیق در خصوص مکانیسم واکنشهای آلی از سال 1950 توسعه یافت .
3- فقدان تجهیزات : ضرورت تحمیل یک پتانسیل معین به منظور اجرای یک واکنش خاص در سال 1900 اعلام گردید ، ولی به علت فقدان تجهیزات ، به ناچار مطالعات تجربی فقط به صورت مقایسه ای انجام می گرفت و از سال 1950 به بعد سنتزهای الکتروارگانیک با توسعه وسایل الکترونی و ظهور پتانسیواستات ها که امکان می دهند الکترولیز را در هر پتانسیل دلخواهی به صورت ثابت اجراء ساخت ، پیشرفت چشمگیر و پر دامنه ای را آغاز نمود .
در سال 1970 مفاهیم و روشهای جدید دیگری در زمینه سنتزهای الکتروارگانیک بوجود آمد. این مفاهیم شامل تبدیل دو قطبی ارائه شده توسط سیبج و کوری است که از اهمیت اساسی برخوردار بوده و به طور گسترده مورد توجه قرار گرفته است . از سال 1980 با روشن شدن کارایی روشهای الکتروشیمیایی در سنتز ترکیبات آلی ، بسیاری از روشهای شیمیایی با روشهای مستقیم یا غیر مستقیم الکتروشیمیایی جایگزین شدند که در روشهای غیر مستقیم از حا ملین الکترون استفاده می شود
پیشرفت تکنولوژی الکترولیز نیز در این سالها انجام شد . این پیشرفت ها شامل بوجود آمدن انواع مختلف سل ها و روشهای اجرایی گوناگون است ، که سنتز الکتروشیمیایی ترکیبات آلی پیچیده را ممکن می سازد . برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با سنتزهای الکتروارگانیک منابع نسبتاٌ زیادی وجود دارد .
فهرست مطالب :
فصل اول : بخش تئوری
چکیده
1-1 : مقدمه
1-2 : کاربرد الکتروشیمی در شیمی آلی
1-3 : مقایسه واکنش های شیمیایی و الکتروشبمیایی
1-3-1 : مزایای واکنش های الکتروشیمیایی
1-3-2 : معایب الکتروشیمی در تهیه ترکیبات آلی
1-4 : واکنش های الکترودی
1-4-1 : طبیعت واکنش های الکترودی
1-5 : الکترولیز
1-6 : انواع واکنش های الکتروارگانیک
1-7 : دسته بندی سیستم های الکترولیز بر اساس واکنش های الکترودی
1-7 : طراحی سلها بر اساس نوع واکنش الکتروشیمیایی
1-8 : روشهای الکترولیز
1-9 : مفاهیم اصلی و طرح واکنش های سنتز الکتروشیمیایی
1-9-1 : تعویض قطبیت ماده اولیه
1-9-2 : انتقال الکترون و واکنش شیمیایی
1-10 : الکترواکسیداسیون ، دستگاه ها و وسایل الکترولیز
1-11 : عوامل موثر در الکترواکسیداسیون
1-11-1 : انتخاب الکترود
1-11-2 : دیافراگم
1-11-3 : نقش حلال و الکترولیت حامل
1-11-4 : همزن و منبع جریان
1-11-5 : دما
1-11-6 : مقدار الکتریسته عبوری از سل
1-11-7 : مقیاس واکنش
1-12 : فرایندهای انتقال جرم و مبادله الکترون
1-12-1 : انتشار
1-12-2 : مهاجرت
1-12-3 : همرفت
1-13 : انتقال جرم در مقیاس آزمایشگاهی
1-14 : انتقال جرم در مقیاس صنعتی
1-15 : شرایط الکترولیز و برگزیدگی محصول
1-16 : نتیجه گیری
فصل دوم : الکترودهای دی اکسید سرب
2-1 : مقدمه
2-2 : روشهای تهیه دی اکسید سرب
2-2-1 تهیه دی اکسید سرب به روش شیمیایی
2-2-2 : تهیه دی اکسید سرب به روش الکتروشیمیایی
2-3 : انواع الکترود دی اکسید سرب
2-4 : ویژگیها و خواص فیزیکی
2-4-1 : ساختمان بلوری
2-4-2 : نمونه های استاندارد پراش اشعه x
2-4-3 : قابلیت پایداری و تبدیل های درونی
2-4-4 : هدایت پذیری
2-4-5 : عوامل موثر در اکسیداسیون سرب
2-5 : عوامل موثر در کیفیت لایه اکسید
2-5-1 : غلظت الکترولیت
2-5-2 : درجه حرارت
2-5-3 : شدت جریان
2-5-4 : زمان اکسیداسیون
2-5-5 : درجه خلوص محلول الکترولیت
2-5-6 : حرکت محلول الکترولیت
فصل سوم : کارهای آزمایشگاهی و نتیجه گیری
3-1 : معرفی مواد شیمیایی بکار رفته
3-2 : تجهیزات و روش کار آزمایشگاهی
3-3 : عمل الکترولیز
3-3-1 : تعیین نوع الکترود
3-3-1-1 : روش عملی تهیه دی اکسید سرب
3-3-2 : تعیین حلال و الکترولیت مناسب
3-3-3 : غشاء جدا کننده ( دیافراگم )
3-3-4 : تعیین میزان شدت جریان اعمالی
3-5 : نحوه اکسایش دی بنزوتیوفن به روش الکتروشیمیایی
3-5-1 : الکترواکسیداسیون در شدت جریان ثابت
3-6 : جداسازی – خالص سازی و شناسایی محصول
3-6-1 : جداسازی
3-6-2 : خالص سازی دی بنزوتیوفن از رسوب
3-6-3 : شناسایی محصول
3-6-3-1 : تعیین نقطه ذوب نمونه خالص شده
3-6-3-2 : تعیین طیف IR
3-7 : تفسیر طیف IR
کاربرد الکتروشیمی در شیمی آلی
