هدف اصلی ارزش گذاری اقتاصدی فراهم آوردن اطلاعاطی است که به تصمیم گیرنده در جهت استفاده کارا از منابع موجود در جهت حداکثر نمودن بهبود و رفاه جامعه کمک می کند. منبع، هر آن چیزی است که قادر است در شرایط انسانی تأثیر بگذارد. بنابراین از دیدگاه اقتصادی واژه منابع مشتمل بر محیط زیست و منابع طبیعی است. سازکارهای که منابع را به رفاه وسلامت جامعه مرتبط می کنند ممکن است شامل استفاده مستقیم از منابع (برای مثال، بهره برداری تجاری از جنگلها) یا استفاده غیر مستقیم از منابع و یا عدم استفاده مانند حفاظت از بوم نظامهای طبیعی، گونه ها و مناطق خاص باشند. اهداف اصای تحلیل کارایی اقتصادی شامل موارد زیر است:
- ارزیابی این که آیا طرحهای پیشنهادی توسعه ای از جهت کارایی اقتصادی مطلوب هستند.
- فراهم نمودن چارچوبی برای ارزش گذاری گزینه های ممکن
- کمک تعدیل زیست محیطی و حفاظت کارای اقتصادی
روش های ارزش گذاری
ادبیات ارزش گذاری، گروههای مختلف از روشهای توسعه یافته برای اندازه گیری اذزش های اقتصادی ویژگی های زیست محیطی غیر قابل بازاری کردن را در بر می گیرد یکی از این گروهها، طبقه بندی پیشنهادی پیرس و ترنر (1990) و ترنر و همکاران (1994) است که روش های موجود را به دو دسته روش های مستقیم (با رهیافت منحنی تقاضای زیست محیطی) و روش های را به دو دسته روش های مستقیم (یا رهیافت منحنی تقاضای زیست محیطی) و روش های غیر مستقیم (رهیافت غیر تقاضایی) طبقه بندی نموده اند.
روش های منحنی تقاضا از منحنی های تقاضا برای به دست آوردن ارزش اقتصادی استفاده می کنند این روش های که روش های مستقیم نیز نامیده می شوند، به دنبال اندازه گیری مستقیم ارزش پولی خدمات زیست محیطی می باشند. این امر ممکن است با جستجو برای بازار جایگزین – که نوعاً بازار کالاهای مکمل یا سایر نهادهای مؤثر در تابع تولید خانوار می باشد- به منظور استنتاج ترجیحات افراد و یا با پرسش افراد برای بیان ترجیحاتشان انجام شود.
به اعتقاد پیرس و ترنر (1990) و گاررود ویلیس (1999)، روش هزینه سفر (TCM)، روش قیمت کیفی (HPM)، روش ارزش گذاری مشروط (CVM) ]و رهیافت آزمون های انتخاب (CEA)[ در زمره و رهیافت های مستقیم قرار می گیرد.
روش های غیر مستقیم در پی اندازه گیری مستقیم ترجیحات افراد نیستند، بلکه این روش ها یک رابطه دز- واکنش رابین – به عنوان مثال- آلودگی و برخی اثرات آن، محاسبه می کنند و سپس تنها برخی مقادیر ترجیح برای آن اثر مورد استفاده قرار می گیرند (پیرنس وترنر، 1990). از دیدگاه گاررود و ویلیس (1999) به دلیل این که روش های غیر مستقیم از طریق منحنی تقاضا، کالای زیست محیطی را ارزش گذاری نمی کنند، در فراهم آوردن اطلاعات ارزش گذاری صحیح و مقادیر رفاهی ناتوان خواهند بود. روش های موسوم به تابع تولید و روش های ارزش گذاری مبتنی بر هزینه معمولاً در این گروه – یعنی روش های غیر مستقیم – جای می گیرند.
در طبقه بندی دیگری که از رهیافت های غیر منحنی تقاضایی صورت گرفته است، روش های دز- واکنش، هزینه جایگزینی، رفتار تخفیف و هزینه فرصت، در این گروه جای گرفته اند. به اعتقاد ترنر و همکاران (1994)، به دلیل این که این رهیافت ها ارزش اقتصادی را از طریق یک منحنی تقاضا برای کالای زیست محیطی اندازه نمی گیرند، نمی توانند مقادیر صحیح و واقعی ارزش را ارائه دهند، اگر چه اطلاعات بدست آمده از این روش ها برای سیاستگذاران، سودمند است (ترنر و همکاران، 1994). نمودار 4 برگرفته از دیدگاه ترنر و همکاران (1994) است، نشان دهنده این نوع طبقه بندی است:
از دیدگاه بازار می توان فنون (رهیافت های) کاربردی ارزش گذاری اقتصادی را به سه دسته ارزش گذاری با استفاده از بازارهای عادی، ارزش گذاری با استفاده از بازارهای ضمنی و ارزش گذاری با استفاده از بازارهای مصنوعی نیز تقسیم کرد. منظور از بازار عادی، بازاری است که بر اساس نظریه اقتصاد خرد مرسوم تعیین قیمت در آن از طریق میزان عرصه و میزاتن تقاضا صورت می گیرد. استفاده از بازار عادی در ارزش گذاری زیست محیطی لزوماً به معنای این نیست که قیمت های بازار بدون اصطلاحات ضروری برگرفته از وضعیت خاص این منابع مورد استفاده قرار می گیرد. زمانی که انحراف قیمتی وجود دارد می باید قیمت های سایه ای مناسب برآورد شود. در ارزش گذاری از طریق بازارهای عادی چهار نوع تحلیل ارزش گذاری تغییرات تولید، روش هزینه جایگزینی، روش مخارج پیشگیری، ارزش گذاری سرمایه انسانی قرار دارد.
شامل 68 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله ارزش گذاری محیط زیست
