تحقیق در مورد تاریخچه و مبدأ پیدایش هلو

اختصاصی از فی دوو تحقیق در مورد تاریخچه و مبدأ پیدایش هلو دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:84

 فهرست مطالب

تاریخچه و مبدأ پیدایش هلو

گیاهشناسی هلو

گلدهی:

عادت گلدهی هلو:

نونهالی

گرده افشانی

تشکیل میوه

وقایع مهم در تشکیل میوه

رشد و نمو میوه

ناهنجاریهای رشد و نمو میوه شکافتن هسته

تنظیم رشد میوه

ریزش میوه

دوره ریزش

تنظیم طبیعی ریزش

تنک میوه

رسیدن میوه هلو

هرس درختان هلو

اثر هرس بر کیفیت میوه

نیازهای آب و هوایی

سیستم های کشت درختان هلو

پایه های مورد استفاده در هلو

هلوهای بذری

هیبریدهای هلو و بادام

هلو بومی مناطق گرم چین می باشد، ولی به نظر می رسد که سالها قبل از معرفی شدن به اروپا که از آنجا به آمریکای شمالی برده شد در ایران کشت می شده است. بجز سیب، هلو وسیعترین درخت میوه خزانه دار کشت شده در آمریکا می باشد و درختی است نسبتاً کم عمر که دارای اندازه متوسط تا کوچک می باشد. از نظر ژنتیکی، هلو خیلی کمتر از سیب و گلابی متغیر می باشد و میوه هر نهال بذری کشت می شود و حداقل قابل خوراک می باشد و طبیعتاً زودبار می دهد لذا اصلاح ارقام جدید آسان می باشد. اغلب ارقام هلو که امروز بکار می روند محصول برنامه های اصلاح نژاد آزمایشی می باشند. برنامه های اصلاح نژاد موفقیت آمیز در مناطق مختلف دنیا منجر به تولید ارقام تجارتی خیلی بیشتری از آنچه که در مورد سیب و گلابی یافت می شود گردیده است که کشت می شود. (1)

گیاهشناسی هلو

هلو (پرنوس پرسیکا) از خانوادة رزاسه و زیرخانوادة پرونوئیده دارای 16 کروموزوم (16=n2) و بومی چین می باشد. جنس پرونوس شامل هلو، شلیل، بادام، زردآلو، آلو، گوجه و بسیاری از پایه های زینتی می باشد. در این جنس جوانه های گل زودتر از برگ ها باز می شوند و همیشه جانبی بوده، هیچ گاه انتهایی نیستند – هلو و بادام به زیرجنس آمیگدالوس (Amigdalus) تعلق دارند که دارای گل بدون دمگل یا دمگل کوتاه بوده میوه ها کرکی هستند. اندازه درخت هلو. متوسط ارتفاع 3 تا 5 متر – شاخه ها در اطراف تنه گسترده و مرکز آن باز است. درخت خزان کننده با سیستم ریشه ای تقریباً عمیق می باشد.

جوانه های گل غالباً دوتایی روی شاخ های یکساله و به طور جانبی در طرفین جوانه، رویشی قرار می گیرند. اما در بعضی موارد تعداد جوانه های گل در یک نقطه می تواند متغیر و از یک یا چهار گل منفرد تغییر کند. میوه هلو از نوع شفت می باشد و ارقام آن به دو دسته هسته آزاد و یا چسبیده به گوشت تقسیم می شوند. اغلب ارقام هلو خود بارور می باشند ولی تعدادی ارقام خود عقیم نظیر Malberta، Mikade و Alamar وجود دارند. J.H Hale از ارقام خود ناسازگار هلو می باشد. هلو میوه زیادی تولید می کند و برای بدست آوردن میوه ای با اندازه و کیفیت خوب باید تنک شود.

درختان هلو سالانه به هرس نسبتاً شدیدی نیازمندند تا علاوه بر تولید شاخه های یکساله با رشد مناسب برای حفظ باردهی خوب با ایجاد تعادل بین ریشه و قسمت هوایی بتوان تولید میوه را بیشتر کرد. (3)

گلدهی:

گلدهی در درختان میوه را می توان به دو فرآیند نموی اصلی تقسیم کرد. این فرآیندهای نموی عبارتند از آغازش و نمو جوانه های گل که در طول تابستان و پاییز یک سال رخ می دهند و نیز فرآیند گلدهی که در اوایل بهار سال بعد واقع می شود گلدهی در درختان میوه زمانی است که درخت از نظر رشد به سن معینی رسیده باشد سالها طول می کشد تا درختان حاصل از رویش بذر به سن گلدهی برسد. (2)

تاریخچه ی مختصری از مفهوم و پیدایش اعداد

اختصاصی از فی دوو تاریخچه ی مختصری از مفهوم و پیدایش اعداد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین صفحه*

فرمت فایل : Word(قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه : 12

تاریخچه ی مختصری از مفهوم و پیدایش اعداد

انسان حتی در مراحل اولیه رشدِ خود دارای قابلیتی است ، که آن را حس عدد  می نامیم 0 این قابلیت ، بدون دانش مستقیم به او امکان می دهد تا وقتی از مجموعه ای چیزی کاهش یافت ، نقصان آن را درک کند 0

حسِ عددرا با شمارش که محصول زمانهای بعد است ، و همان طور که خواهیم دید یک پدیده ی پیچیده ی مغزی است ، نباید اشتباه کرد 0 تا آنجا که می دانیم ، شمارش ویژه ی بشر است ، در حالی که نمونه هایی از جانوران یافت می شوند که به شکلی ابتدایی دارای حس عددی مشابه با ما هستند 0 در هر حال ، لااقل عقیده ی کسانی که در رفتار حیوانات مطالعه می کنند چنین است ، و این نظریه را دلایل آشکاری تایید می کند 0 برای مثال ، تعداد زیادی از پرندگان دارای این حس عددی هستند 0 از لانه ای که دارای چهار تخم است می توان یکی را برداشت ، بی آنکه پرنده متوجه شود ، اما چون دو تخم را برداریم ، پرنده آشیانه را ترک خواهد کرد 0 پرنده به طریقی غیر از راه شمارش می تواند  دو را از سه تمیز دهد . ولی این قابلیت به هیچ وجه محدود به پرندگان نیست . در واقع نمونه ی جالبی که با آن سرو کار داریم ، زنبوری بنام عنتر است 0 این زنبور در حفره های منفرد تخم می گذارد و برای هر تخم مقداری معین کرم شکار می کند تا وقتی بچه ها سر از تخم بیرون آوردند از آنها تغذیه کنند 0 اما تعداد قربانیان به شکلی جالب برای هر نمونه از زنبور معین و مشخص است : بعضی از انواع ، 5 عدد ، پاره   ا ی 12 عدد  ،  عده ای دیگر حتی تا 24 کرم برای هر حفره آماده می کنند 0 قابل توجه است که چون جنس مذکرِ این حشره بسیار کوچکتر از جنس مو’نثِ آن است ، مادر به شکلی مرموز      می داند که تخم جنس ، مذکر است یا مو’نث ؟ ، و بر حسب جنس تخم ،  غذای لازم را برای آنها توزیع می کند  0 او در این مورد اندازه یا نوع طعمه را تغییر نمی دهد ، بلکه برای تخم مذکر 5 کرم و برای تخم مو’نث 6 کرم  می گذارد . نظم کار این زنبورها ، و این واقعیت که عمل مزبور در زندگی حشره با وظیفه ی اساسی او ارتباط دارد ، این امر را نسبت به آنچه که در زیر بیان می شود کم اهمیت تر جلوه می دهد 0 به نظر می رسد که رفتار پرنده با توجه و هشیاری همراه است 0 شخصی تصمیم گرفت کلاغی را که در برج مراقبت ملک او آشیانه ساخته بود ، شکار کند 0 او بارها کوشش کرد تا پرنده را غافلگیر کند ولی تلاشش بیهوده بود 0 هنگامی که نزدیک به لانه می شد ، پرنده آشیانه ی خود را ترک     می کرد و بر درختی دور تر از برج می نشست و تا این شخص برج را ترک نمی کرد به لانه ی خود باز نمی گشت 0 یک روز وی حیله ای بکار برد : دو مرد وارد برج شدند ، یکی داخل آن باقی ماند و دیگری بیرون آمد و پی کار خود رفت 0 اما پرنده فریب نخورد ، او خارج از آشیانه باقی ماندتا مردی که داخل برج بود نیز بیرون آمد 0 در روزهای بعد این تجربه با دو ، سه ، و بعد با چهار نفر تکرار شد ، ولی توفیقی حاصل نشد ،     سر انجام ، پنج مرد وارد برج شدند ، یکی باقی ماند و چهار نفر دیگر خارج شدند ، در اینجا کلاغ شمارش را اشتباه کرد ، بدون اینکه بتواند چهار را از پنج تمیز دهد وارد لانه شد 0

 در رابطه با حس عددی این واقعیت را یاد آور می شویم که انواعی را که دارای چنین حسی باشند بسیار معدودند و حتی میمونها این حس را ندارند 0

دامنه ی حس عددی حیوانات چنان محدود است که می توان از آن صرف نظر کرد ، یعنی قابلیت دریافت عدد ، به اشکال گوناگونِ آن ، تنها به بعضی از حشرات و پرندگان ، و انسان محدود است 0

صفحه 2

 

مشاهدات و تجربیات در باره ی سگها ، اسبها و سایر حیواناتِ اهلی نشانه ای از حس عددی در آنها معلوم نکرده است 0

دامنه ی حس عددی انسان نیز خیلی محدود است 0 در تمام موارد عملی ، که انسانِ متمدن ناگزیر از تشخیص عدد می شود ، آگاهانه یا ناخود آگاه قرینه خوانی ، گروه بندی یا شمارش مغزی را به یاریِ حس عددیِ خویش می طلبد 0

شمارشچنان جزو مکمل دستگاه مغزی ما شده است که آزمایشهای روانی در باره ی ادراک شمارشیِ ما با دشواریهای فراوان مواجه می شود 0 با این حال پیشرفتهایی نیز حاصل شده است ، . تجربیاتی که با دقت دنبال شوند این نتیجه ی اجتناب ناپذیر را حاصل می کنند که حس عدد بصریِ مستقیم یک فرد متمدن به ندرت از چهار تجاوز می کند و میدان حس عدد لمسی از این هم محدود تر است .

مطالعات انسان شناسی در باره ی انسانهای ابتدایی این نتایج را تا اندازه ی قابل توجهی تایید می کند . این مطالعات نشان می دهد که وحشیانی که به مرحله ی انگشت شماری نرسیده اند ، تقریباً از ادراک عددی محرومند این وضع در میان تعداد زیادی از قبیله های استرالیا ، جزیره های دریای جنوب ، آمریکای جنوبی و آفریقا وجود دارد 0

بررسی دامنه داری در باره ی استرالیا ی بدوی نشان می دهد که معدودی از بومیها می توانند چهار را از پنج تمیز دهند ، و هیچ انسان استرالیایی بدوی نمی تواند عدد 7 را ادراک کند 0

بعضی از قبایل آفریقای جنوبی برای شمارش ، کلماتی بیش از یک و دو و بسیار ندارند ، و این کلمات چنان ناشمرده ادا می شوند که در اینکه مفهوم روشنی برای آنها داشته باشند ، باید تردید کرد 0

مقاله بررسی پیدایش نقوش در هنر اسلامی

اختصاصی از فی دوو مقاله بررسی پیدایش نقوش در هنر اسلامی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

 

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 

تعداد صفحه:85

فهرست و توضیحات:

__ چکیده

__مقدمه

__پیشگفتار

__فصل اول                                                                            

1 – بررسی پیدایش نقوش در هنر اسلامی                                   4

   ماده هنر اسلامی                                                                                         6

    نهضت شمایل شکنی                                                                              6

    هنر زرتشتی – ایرانی                                                                           7

    ویژگی های هنر اسلامی                                                        10

2 _ خلاصه معماری                                                                    13

   عناصر تشکیل دهنده تزیین در معماری                                          15

3 _ گذری بر تاریخچه نقوش فرش                                              17

   اصول کلی طرح در قالی ایران                                                       18

   __ فصل دوم

1 _ اسلیمی کهن نمادی مقدس و زیبا                                         24

    منشاء حرکت دورانی مارپیچ                                                                       30

    تزیین یا بیان                                                                                              34

    بعد سوم حرکت مارپیچ                                                                        35

2 _ سیر تحول تصویر زن در آثار هنری                                  36

    __ فصل سوم

1 _ مدرنیسم                                                                          45

2 _ سمبولیسم                                                                       48

3 _ آرت نوو                                                                           50

4 _ مکتب اورینتالیسم                                                           53

نتیجه گیری

گزارش کار عملی

فهرست منابع

        چکیده

    هنر اسلامی با شروع هنجار شکنی های دینی وارد مرحله تازه ای شد که باعث پدید

آمدن تفکرات نوینی در هنرها شد . پس از بررسی هنر اسلامی و کیفیت های بصری آن ، و

نقش آن در دیگر هنر ها به بررسی حضور نقش اسلیمی در دو هنر مختلف که زاده ی اصیل

این سرزمین هستند پرداخته شده است .

    هدف کلی از طرح این مقولات ( معماری و فرش ) بحث در مورد چگونگی استفاده از اسلیمی در هنر های ایرانی بوده است . بخش دوم پرداختن به خود نقش و چگونگی پیدایش آن است .

اینکه هنر در استفاده از تصویر زنانه چگونه عمل کرده و یا باید رفتار کند برای نگارنده اهمیت بسزایی داشته و دارد . زیرا مقوله زنانه بودن برخی از تصاویر در نگاه کلی به موضوع اعتقادی بر میگردد که نگارگر در به تصویر کشیدن آن داشته است .

    در برخورد با هنر مدرن ، بسیاری از اعتقادات یا پایمال می شود و یا به سوی نا کجا آباد سیر می کند .

    بخش پایانی نگاهی گذرا به دو سبکی است که استفاده از هنر شرقی دست مایه اصلی آثارشان بوده است .  

مقاله در مورد پیدایش کاغذ

اختصاصی از فی دوو مقاله در مورد پیدایش کاغذ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:55

 فهرست مطالب

پیدایش کاغذ

          مواد تشکیل دهنده کاغذ

             1-مواد سلولزی

          الف-سلولز

ب-همی سلولز

ج-لیگنین

2-عوامل چسبنده

3-مواد اضافی

تعریف دیگری از کاغذ

تعریف دارد هانتر

انواع کاغذ

کاغذ خوابیده

کاغذ قالب ساخته

کاغذ بافته

کاغذ ماشینی

1-مکانیسمهای اصلی ضایع شدن کاغذ

1-1-هیدرولیز اسیدی

2-1اکسیداسیون

3-1صدمات فتو شیمیایی

2-عوامل اقلیمی

1-2اصول مربوط به سنجش میزان رطوبت هوا

2-2تأثیر (دما ورطوبت) بر کاغذ

3-2 صدمات شیمیایی

3-نور

• 3-ترکیب نور

3-2-منبع نور

الف-منبع نور طبیعی

ب- منابع نور مصنوعی

4-عوامل زیان آور

1-4–عوامل درونی

2-4- عوامل بیرونی

3-4-عوامل شیمیایی

4-4-منابع درونی

ب- لیگنین

           نخستین کسانی که به فکر ساختن کاغذ افتادند، چینی ها بودند. آنها حدود سال 105 میلادی به روشی که عمومأ به فردی به نام کای لون نسبت داده می شود، این کار را آغاز کردند. او به فکر افتاد که پارچه های کهنه،  طنابها ودیگر مواد گیاهی –کتان پوست درخت توت(مورد) و نی بامبو را پوسانده در یک هاون بکوبد تا الیاف آنها جدا شود. خمیری را که به این ترتیب به دست می آمد، در یک تشت بزرگ وپر از آب حل میکردند. سپس به کمک صفحه ای که با ترکه های ظریف بامبو بافته می شد الیاف را بیرون می کشیدند؛ به این ترتیب که آن را چندین بار تا عمق لازم در آب فرو می بردند. برگهایی که از این فرمها بیرون کشیده می شد، بر سطوح صاف پهن کرده ودر آفتاب خشک می کردند. در سال 1957 در باقیائو واقع در ایالت شانسکی (چین) قطعاتی از کاغذ قدیمی را در گوری باستانی متعلق  به قرن دوم قبل از میلاد مسیح باز یافتند. با وجود این کای لون را می توان به دلیل ابداع مواد اولیه تازه وبه سبب بهبود روشهای ساخت کاغذ یک مکتشف به شمار آورد. به حسب روایات روش چینی ساخت کاغذ قرنها به صورت یک راز حفظ شد تا این که در قرن هفتم گروهی از کاغذ سازهای چینی به اسارت مسلمانان در آمدند. در سال 751 چینی ها در ترکستان از مسلمانان شکست خوردند.اسرایی که به سمرقند انتقال یافتند،مجبور بودند به حرفه خود اشتغال ورزند. در میان آنها، کاغذ سازها، دانش خود را در قبال آزادی به فاتحان آموختند.گسترش این صنعت در سمر قند به دلیل وجود کشتزارهای وسیع کتان وشاهدانه وکانالهای آبیاری که آب فراوان داشتند تسهیل گشت.

            چهل سال بعد در سال 793 کار گاه کاغذ سازی دیگری در بغداد تأسیس شد، چرا که هارون الرشید کاغذ سازهای چینی را به بغداد آورده بود. مع ذالک در این زمان غرب به صورت جدای از شرق زندگی می کردند واسلام صاحب اختیار مدیترانه که مهمترین راه ارتباطی به شمار می رفت، باقی ماند. وهمین می رساند که چرا باید بیش از پانصد سال انتظار کشید تا کاغذ به اروپا وارد شود. روش ساخت کاغذ از ایران به سوریه، دمشق، بین النهرین، بغداد ودر نهایت به مصر راه می یابد. با واسطۀ تمدن اسلام وبه عبارت دقیقتر فتوحات مسلمان در اسپانیاست که کاغذ در قرن دهم در اروپا شناخته می شود. جنگهای صلیبی ومراودات تجاری که این جنگها با بنادر شرق به وجود آوردند به دیگر کشورهای اروپایی اجازه داد این وسیله جدید کتابت را بشناسند.

          مواد تشکیل دهنده کاغذ

          مواد اولیه ای را که در ساختن کاغذ مورد استفاده قرار می گیرند، می توان به سه گروه تقسیم کرد: مواد سلولزی، عوامل چسبنده و مواد اضافی.

             1-مواد سلولزی

            مواد سلولزی را بصورت مستقیم ویا غیر مستقیم از گیاهان می گیرند.گیاهان یکساله نظیر پنبه کتان شاهدانه وکنف را پس از استفاده در نساجی به صورت خمیر کاغذ در می آورند.الیاف آنها از سلولز تقریبأ خالص تشکیل می شود؛ زیرا دیگر مواد متشکله  گیاهی در جریان عملیات ساختن الیاف نساجی حذف شده اند. با وجود این به هنگام تهیه خمیر کاغذ الیاف دیگری به آنها افزوده می شود: آلفا که به آن اسپارت نیز گفته می شود یا گندم چاودار جو یا جو سیاه. در میان درختان مخروطیان (کاج ،سرو،صنوبر وغیره) نسبت به درختان دارای برگ پهن(چنار، سپیدار،تبریزی و...) مقدار زیادتری سلولز تولید     می کنند.چوب در کنار سلولز خالص یا سلولز آلفا شامل مواد دیگری است که اهم آنها عبارت است از لینین وهمی سلولزها(سلولزهای بتا وگاما) قبل از توصیف مولکول سلولز، جا دارد آن را در محیط خود آن چنان که هست نشان می دهیم: لیف گاهی وبه عبارت دقیقتر سلول گیاهی.همه سلولها از تقسیم کامبیوم شکل می گیرند.آنها به حسب راستای انتشارشان به سلول چوب(انتشار داخلی) یا سلول لیبر(انتشار بیرونی) تبدیل واز یکدیگر متفاوت می شوند.لینین تنها به هنگام عمل لینیفیکاسیون، زمانی که سلولها به سلولهای چوب تغییر شکل می دهند، در ساختار فیبری اصولأ لایه میانی ولایه نخستین ته نشین می شود. سلول گیاهی بالغ به خلاف سلول حیوانی دارای دواره ای است مرکب از چندین قشر. بیرونی ترین آنها یا لایۀ نخستین حاوی لینین بسیاری است که با کمی پکتین وسلولز.سلولز به شکل میکرو فیبر هایی پراکنده می شود.لایه ثانوی شامل سه قشر است واستخوان بندی سلول گیاهی را تشکیل می دهد.قشر های مختلف از میکرو فیبرهایی تشکیل می شوند که گرایش متوسط آن از قشری به قشر دیگر فرق می کند.ضخیم ترین قشر، قشر میانی است که حاوی بیشترین سلولز به شکل فیبرهایی جهت دار است.در قشر درونی جهت فیبر های سلولز تقریبأ عمود بر فیبرهای قشر قبلی است.

          الف-سلولز

          سلولز پلیمری است طبیعی که زنجیرۀ خطی طویل آن فقط در یک فر مول شیمیایی تشکیل شده است،یعنی گلوکز6o12H6C.دیمری که از اجتماع دو مولکول گلوکز شکل گرفته سلوبیوز نامیده می شود همین دیمر است که واحد واقعی مکرر سلولز می باشد.نمایش یک مولکول سلولز مرکب از n مولکول گلوکز چنین است: گروههای   پر شمار هیدروکسیل سلولز می توانند به دیگر زنجیره های سلولز بپیوندند.این پیوند           ها را (پلهای هیدروژن) می نامند. مولکول کلان(ماکرو مولکول) در این هنگام دسته ها را تشکیل می دهند:رشته های مسیل (مربوط به بخشهای ریز معلق در محلولهای چسبنده) هنگامی که آنها به یکدیگر متصل می شوند، ترکیباتی حجیم تر به وجود    می آورند: فیبریها، همین فیبرها هستند که چون به نمونه های متعدد دیگر بپیوندند فیبرهای گیاهی به معنای واقعی کلمه را به وجود می آورند. پیوندهیدروژن پایه واساس گروه بندی مواد برخی از نواحی مولکولهای سلولز است که به این ترتیب کریستالیت ها را تشکیل می دهد.در این کریستالتها، ساختار ماده بقدری متراکم است که غالب عوامل شیمایی نمی تواننددر آن نفوذ کنند.هر فساد شیمیایی که روی دهد در نواحی بارزتر که به آنها بی شکل می گویند،دیده می شود. مقاومت مکانیکی کاغذ نه تنها به طول الیاف بستگی دارد، بلکه بویژه اتصالات هیدروژنی که طی فرایند ساخت کاغذ در موقع خشک کردن شکل می گیرد نیز بستگی دارد. هنگامی که الیاف روی یکدیگر قرار می گیرند، پیوند مستقیم میان فیبرها که تا این هنگام وجود ندارد،یا نادر است-جایگزین اتصالات فیبر-آب می شوند.این پیوندها میان فیبرها و میان گروههای هیدروکسیل OH که بر فیبرهای مختلف جای گرفته اند،ازاین رواست که

            یک ورقه کاغذ کهنه را می توان تنها با مر طوب کردن آن استحکام بخشید؛چرا که اتصالات حاوی 6تا 8 درصد آب باشد.اگر آب خمیر کاغذ بشدت گرفته شود، الیاف از جهت طولی خود را جمع می کنند وحتی صدمه می بینند.در این هنگام اتصالات میان فیبرها بسیار زیاد می شود وکاغذ انعطاف پذیری خود را از دست می دهد     فشار ها مکانیکی که بر فیبرها وارد می شود دیگر در طول فیبرها توزیع نمی شود وفیبرها می شکنند.

دانلود تحقیق واژه تاریخ و پیدایش آن

اختصاصی از فی دوو دانلود تحقیق واژه تاریخ و پیدایش آن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل: ورد قابل ویرایش

تعداد صفحات: 24

واژه تاریخ و تعریف آن

واژه «تاریخ» ( History ) از زبان یونانى گرفته شده و هرودوت (هرودوتوس Herodotus ) مُبدع و «پدر تاریخ» شناخته شده است. تاریخ، از نظر هرودوت، به معناى مطالعه و یا بررسى روزگاران گذشته است. البته چیستى تاریخ از پرسش هایى است که تاکنون پاسخى جامع، دقیق و مورد اتفاق نداشته، همه تعریف هاى آن با ایراد یا انتقادهایى رو به رو بوده است; زیرا گروهى معناى تاریخ را بس گسترده دانسته، احوال گذشته جهان و حتى پدیده هایى که انسان در آن مؤثر نیست، موضوع آن به شمار مى آورند; دسته اى آن را به وقایع مشهور و حوادث روزگار پادشاهان و دولت ها محدود مى کنند  و جمعى مشخص ساختن احوال انبیا، ائمه (علیهم السلام) ، فرمانروایان، وزیران و حوادث بزرگى مانند جنگ ها و فتوحات بر حسب زمان را معناى اصطلاحى تاریخ مى دانند ابن خلدون، مورخ بزرگ، تاریخ را دانشى سرچشمه گرفته از حکمت و بیان گر سرگذشت ملت ها، سیرت پیامبران و سیاست پادشاهان مى داند  با در نظر گرفتن دو عنصر موضوعى تاریخ یعنى «انسان» و «زمان»، مى توان گفت: تاریخ مجموعه اى از اطلاعات خام یا تحلیل شده درباره گذشته انسان ها است که امورى چون نقل و تحلیل هدایت، گمراهى، تکامل، انحطاط، پیروزى، شکست، خوشبختى یا بدبختى ملت ها را در بر دارد. از آن جا که هر یک از تعریف هاى یادشده بُعد خاصى از تاریخ را بیان مى کند و از جهتى با اشکال جامع یا مانع نبودن رو به رو است و نیز به دلیل گسترده شدن مسائل مربوط به تاریخ، برخى از اندیش مندان، علوم مربوط به تاریخ را تقسیم کرده، براى هر قسم تعریفى خاص ارائه کرده اند. فیلسوف شهید مطهرى(ره) تاریخ را یکى از منابع معرفت انسانى دانسته، علم تاریخ را به دو بخش نقلى و علمى تقسیم مى کند و قواعد استنباطى تاریخ علمى را به حال و آینده قابل تعمیم مى داند.

تاریخ نقلى

تاریخ نقلى علم به وقایع و حوادث سپرى شده و آگاهى از اوضاع و احوال گذشتگان مى باشد. زندگینامه ها، فتحنامه ها و سیره ها، از این مقوله است. علم تاریخ در این معنا، به یک سلسله امور جزئى و فردى مربوط است; و در واقع علم به «بودن»هاست; چرا که به گذشته تعلق دارد.

تاریخ علمى

تاریخ علمى یعنى مطالعه، بررسى و تحلیل وقایع گذشته و استنباط قواعد و سنت هاى حاکم بر زندگى گذشتگان. در واقع محتواى تاریخ نقلى ـ حوادث و وقایع گذشته ـ «مبادى» و مقدمات این علم شمرده مى شود و براى استنباط قوانین کلى و عمومى و کشف طبیعت حوادث تاریخى و روابط علّى و معلولى آن ها سودمند است

 

فایده تاریخ

شاید از خود پرسیده باشید آشنایى با انبوه نام ها، حوادث، فراز و نشیب ها، طلوع و افول ها و عملکرد نیاکان و دیگر انسان ها در زندگى روزمره و شکل گیرى زندگى آینده ما چه نقشى دارد؟ اگر بپذیریم هر حادثه اى مولود علت یا علت هاى پیش از خویش و نیز دست کم انگیزه سلسله حوادث بعدى است، بدین نتیجه مى رسیم که زندگى ملت ها چون رشته اى دراز است و مجموع انسان هاى یک عصر تنها یکى از مهره هاى آویخته بدین رشته به شمار مى آید. استوارى و نااستوارى هر مهره به چگونگى پیوند آن به مهره پیشین و پسین وابسته است. پس زندگى مردم یک عصر در هر کشور از زندگانى گذشتگان و آیندگان جدا نیست و براى یافتن علت حوادث نامطلوب و راه رویارویى با آن ها، باید به تحقیق در گذشته ملت ها پرداخت تاریخ نه مایه سرگرمى بلکه نوعى پل ارتباطى میان نسل هاى متوالى بشر براى دستیابى به تجربه ها و اندوخته هاى پیشینیان است. مطالعه تطبیقى و تحلیلى تمدن هاى گوناگون، کوشش براى یافتن رابطه اى علّى میان حوادث زنجیره اى تاریخ و دقت در آنچه براى انسان ها رفته است، سرمایه مناسبى است که مى تواند انسان را در پى ریزى یک زندگى سالم و خردمندانه یارى دهد.  افزون بر این، بررسى تاریخ پاسخى مثبت به آرزوهاى همیشگى انسان است که اصرار دارد از خود و دیگران آگاهى حاصل کند، (3) علل و انگیزه ظهور و سقوط تمدن ها را بشناسد، حق را از باطل تمیز دهد و با راه تکامل و سعادت دنیوى و اخروى خود آشنا شود. بنابراین، مصلحان بزرگ و انسان هاى متعالى در تجربه هاى انسانى تاریخ دقت مى کنند و در بهره گیرى از آن مى کوشند. امام على (علیه السلام) به فرزندش امام حسن (علیه السلام) و همه انسان ها مى فرماید: فرزندم، هر چند من عمر همه کسانى را که پیش از من زیسته اند، سپرى نکرده ام; ولى در اعمال همه آن ها نگریسته، در اخبارشان اندیشیده ام. براى شناخت تاریخ آنان چنان در آثارشان به تفکر پرداخته ام که چون یکى از آنان شده ام. به سبب آگاهى از سرگذشت آنان، گویا با همه آن ها، از اولین فرد تا آخرین شان زندگى کرده، زلال و پاکى زندگانى آنان را از تیرگى هاى آن و نفع و سودمندى اش را از زیان آن بازشناخته ام. خداوند متعال در بیش تر سوره هاى قرآن به بیان سرگذشت انبیا و ملت هاى پیشین پرداخته است. در مکتب اسلام، (6) تجربه پیشینیان چنان اهمیت دارد که خداوند به پیامبرش فرمان مى دهد در راه اعتلاى کلمه توحید و رستگارى و هدایت بندگان از تاریخ استفاده کند

اعتبار و ارزش داده هاى تاریخ

گروهى به علم تاریخ و داده هاى آن بسیار بدبین و بى اعتمادند. اینان علم تاریخ را نورى ضعیف مى دانند که در مسیر ناهموار زندگى کم تر مى توان بدان اعتماد کرد دشوارى ارزیابى دقیق علل رفتارها، روابط علّى و معلولى آن ها (در تاریخ علمى)، هم چنین مشکل تاثیر بسیار غرض ها، تعصب ها، منافع و اهتمام خودکامگان و سیاستمداران به تدوین تاریخ، این بدبینى را دو چندان کرده است. به عقیده بیش تر محققان، نگاهى چنین بدبینانه نسبت به شناسنامه تمدن ها واقع بینانه نیست; (3) زیرا اولا ماهیت برخى از وقایع به گونه اى است که امکان تحریف و دروغ در آن ها راه ندارد; و ثانیاً نمى شود همه افراد بشر را متهم کرد که «همیشه»، مطابق منافع و خواسته هاى خود، حوادث را ثبت و نقل کرده اند. (4) نگاه عبرت آموز و مثبت امام على (علیه السلام) به تاریخ بر درستى این دیدگاه گواهى مى دهد. امام على علیه السلام مى فرماید: پیمان و شخصیت خود را در گرو آنچه مى گویم قرار مى دهم و ضمانت آن را به عهده مى گیرم، بى گمان هرکس به روشنى از پیش آمدهاى تاریخى و فرجام بد امت ها در گذشته عبرت گیرد، پیوسته آن ها را در نظر داشته باشد، ژرف در آن ها بنگرد و قوانین و نوامیس حرکت جوامع را از آن حوادث دریابد، واقع بینى و پروادارى او را از غلتیدن در جایگاه هاى شبهه ناک و هلاکت بار باز مى دارد.

فلسفه تاریخ

در بحث از فلسفه تاریخ بشر، حقیقت و علت وجودى و نتایج رویدادها و تحولات تاریخ بررسى مى گردد و گذشته بشر چراغ راه آینده اش قرار مى گیرد مقصد و شیوه حرکت تاریخ، محرک و منازل برجسته مسیر حرکت آن (فلسفه نظرى تاریخ)، نقاط ضعف و قوت علم تاریخ، قانون مندى تاریخ، اصول حاکم بر آن و روش هاى پژوهش تاریخ (فلسفه علم تاریخ) بخشى از مسائلى است که در فلسفه تاریخ مورد بحث و بررسى قرار مى گیرد. هرچند اندیشه حرکت تاریخ و بحث درباره روح، اراده، قانون، مبدأ و مقصد آن و... پیشینه اى دیرین دارد و به افلاطون (428 ـ 347 ق. م) و «اگوستین» قدیس، متکلم و مجتهد کلیسا (430 ـ 354 م) منسوب است; ولى بیش تر محققان، دانشمندِ معروف مسلمان عبدالرحمن بن خلدون را پایه گذار تاریخ نگارى تحلیلى و فلسفه تاریخ مى دانند.

اصول و سنن حاکم بر تاریخ

یکى از معانى کلمه «سنت»،  راه، روش و رفتارى است که استمرار داشته باشد. این واژه به
همین معنا در زبان عربى و قرآن کریم در مورد خداوند و انسان به کار رفته است. ناگفته پیداست یک سنت واحد مى تواند، از لحاظ نسبتش با «فاعل» به خداى متعال و از لحاظ نسبتش با «قابل» به انسان ها اضافه شود. البته الهى بودن یک سنت به معناى صدور مستقیم و بىواسطه افعال خاص از خداوند نیست; بلکه ممکن است اسباب طبیعى، عادى و یا غیبى در کار باشد. بنابراین، سنن یعنى روش هایى که امور جهان و انسان بر پایه آن ها تدبیر و اداره مى شود. (6) این سنت ها اقسام بسیار دارد; بخشى از آن ها عبارت است از:

 اختیار انسان در شؤون اجتماعى و تعیین سرنوشت خویش

هر انسان عاقل و هر جامعه بیدار وقتى که شایستگى موقعیتى را احساس کرده و قدرت حرکت و تکاپو براى وصول به آن موقعیت را در خود دیده است با کمال جدیت حرکت کرده و آن موقعیت را به دست آورده است. بر این اساس، جزئى ترین حرکت ها تا پیچیده ترین پدیده ها ناشى از اختیار انسان و عوامل معین است

سیر صعودى و تکاملى داشتن کاروان بشریت

    با همه اختلاف نظرهایى که در تفسیر تکامل، آثار و لوازم آن وجود دارد، امورى چون فلسفه قابل قبول زندگى و آغاز و انجام داشتن و هدف دار بودن نظام آفرینش و مسؤولیت انسان، که هرگز با اختیار منافات ندارد، روند تکاملى زندگى بشر را تأیید مى کند

قرار داشتن اساس شخصیت انسان در متن خلقت او و تکامل و به فعلیت رسیدن تدریجى آن

ارتباط و تأثیر متقابل فرد و جامعه

حاکمیت اصل علیت بر تحولات تاریخى

سنت هدایت انسان ها به وسیله انبیا

امداد الهى به همه انسان هاى مؤمن و غیرمؤمن

    البته امداد اهل باطل محدود به حدودى است، ولى امداد اهل حق مرز ندارد.