فرمت فایل : word(قابل ویرایش)تعداد صفحات49
چکیده
کتابداران به چه میزان از منابع چاپی و پیوسته (online) استفاده می کنند؟
کتابداران در طی یک دوره چهار ماهه سئوالات مطرح شده و منابع به کار گرفته شده برای پاسخگویی به آنها را دسته بندی و ثبت نمودند.
آمار نشان داد که منابع چاپی 38/9 درصد و منابع پیوسته 58/54 درصد از کل منابع مورد استفاده را تشکیل داده و تنها 173 عنوان از 9587 عنوان منبع چاپی، مورد استفاده قرار گرفتند.
مقدمه:
در اکتبر سال 2002 تیم مرجع در دانشگاه استتسون تصمیم گرفت سوالات مطرح شده به میز مرجع را در دو دوره دو ماهه در طی سال تحصیلی بررسی نموده و مشخصات منابعی که برای جوایگویی استفاده می شد، ثبت نماید. هدف تیم، تحلیل داده ها به منظور تعیین میزان استفاده از منابع چاپی برای جوابگویی به سوالات و مقایسه آن با میزان استفاده از منابع الکترونیکی بود.
دانشگاه استتسون دانشگاهی کوچک و اختصاصی ( حدود 21000 فوت ) است که در فلوریدای مرکزی واقع شده است. کتابخانه اصلی دانشگاه با نام کتابخانه دو پونت بال (duPont-Ball library) دارای حدود 330000 جلد کتاب ونشریه و 245000 اسناد دولتی می باشد. این کتابخانه بیش از 100 پایگاه اطلاعاتی ( چکیده ، نمایه و تمام متن ) را مشترک می باشد. مجموعه مرجع چاپی آن دارای حدود 9578 عنوان بوده و بیش از 9100 عنوان نشریه را بصورت چاپی یا الکترونیکی مشترک می باشد. تیم مرجع از مدیر داخلی کتابخانه، چهار نفر کتابدار تمام وقت و دونفر کتابدار نیمه وقت عضو هیات علمی تشکیل شده است.
میز مرجع 72 ساعت درطول هفته دایر بوده و یک کتابدار بطور دائم در آن محل حضور دارد. کتابداران تجربی و دانشجویان اجازه حضور در پشت میز مرجع را نداشته وصرفا کسانی می توانند در آن محل حضور یابند که دارای مدرک کارشناسی ارشد کتابداری مورد تائید انجمن کتابخانه های آمریکا باشند.
تیم، قبل از شروع پژوهش، طرح تحقیق را تهیه کردند که در آن مسئله تحقیق و نتایج مورد انتظار قید شده بود
مسئله تحقیق:
مبنای پژوهش براین فرض قرار گرفته بود که کتابداران مرجع از منابع الکترونیکی بیش از منابع چاپی برای جوابگویی به سئوالات کاربران استفاده می نمایند. کتابداران مرجع چند سالی است که معتقدند میزان مراجعه به منابع چاپی برعکس منابع الکترونیکی کم و کمتر می شود و این مسئله که صرفا به صورت شفاهی بین کتابداران رد و بدل می شد و شواهد متقنی مبنی بر صحت این نظریه وجود نداشت. تحلیل نتایج مطالعه در یافتن شواهدی در خصوص حداقل سه مورد به شرح ذیل معطوف شده بود:
- چه نوع مدارک الکترونیکی(بانک های اطلاعاتی، فهرستها و صفحات وب ) و به چه میزان مورد استفاده قرار می گیرند؟
- کتابداران مرجع به چه میزان از منابع مرجع چاپی استفاده می کنند ( چند درصد از سوالات مرجع به طور کامل یا جزئی با استفاده از منابع مرجع چاپی پاسخ داده می شوند).
کدامیک از منابع چاپی مرجع و به میزان مورد استفاده هستند؟
بررسی متون
بررسی متون نشان داد به لحاظ نوع داده های جمع آوری شده در این پژوهش، تحقیق مشابهی وجود ندارد.
سه مقاله در مورد مقایسه منابع مرجع چاپی با منابع الکترونیکی وجود داشت که هیچ کدام به یافته های مستند این تحقیق دست نیافته بودند
کارول تنوپر (Carol Tenopir) و لیزا انیس(Lisa Ennis) در مقاله شان با عنوان" خدمات مرجع در هزاره جدید: خدمات مرجع دانشگاهی از 1991 تا 2001 " دریافتند که اغلب کتابخانه های تحقیقاتی به سرعت در حال تغییر منابع مرجع خود از شکل چاپی به شکل الکترونیکی هستند ولی در اکثر آنها به منابع چاپی یا پیوسته خاصی اشاره نشده است.
در مطالعه ای با عنوان "مقایسه دامنه و میزان استفاده از منابع مرجع قدیمی نسبت به میزان استفاده از اینترنت در کتابخانه های عمومی اسکاتلند " نویسندگان منابع چاپی را با منابع اینترنتی مورد مقایسه قرار دادند ولی منابع اینترنتی مورد نظر نویسندگان سایتهای رایگان بوده و به بانکهای اطلاعاتی قابل اشتراک پرداخته نشده است. و همین روش در پایان نامه سوزان لاین(Susan Lynn) با عنوان "مطالعه تطبیقی منابع مرجع آماده چاپی و اینترنتی " به کار گرفته شده است. این دو تحقیق در سال 1999 منتشر شدند زمانی که هنوز اشتراک و استفاده از بانکهای اطلاعاتی پیوسته قابل اشتراک مثل کتابخانه های امروزی رایج نشده بود. از این رو این تحقیق به جهت روش بکارگرفته شده و نتیجه بدست آمده از آن بی نظیر می نماید.
خدمات مرجع در عصر دیجیتال:تجزیه و تحلیل منابع بکار رفته برای پاسخگویی به سئوالات مرجع
