دانلود پایان نامه جغرافیا موانع و محدودیتهای توسعه فیزیکی شهر های کوچک ( موردی : شهر وایقان ) با فرمت ورد و قابل ویرایش رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری در 145 ص
چکیده:
شهر وایقان یکی از شهرهای استان اذر بایجان شرقی در منطقه شبستر می باشد که از سال 1372 تبدیل به شهر شده است.
بیشتر تحقیقات به عمل آمده در منطقه اختصاص به طرحهای هادی شهر می باشد. توسعه فیزیکی شهر ها فرآیندی پویا و مداوم است که طی آن، محدودیت فیزیکی شهر ها، به صورت افقی و عمودی، گسترش می یابند. این پایان نامه به بررسی روند توسعه فیزیکی شهر وایقان طی ادوار گذشته و تعیین عوامل موثر در توسعه و سازماندهی آن می پردازد. برای رسیدن به این امر در گام نخست به بررسی روند توسعه شهر وایقان از سال های قبل از انقلاب تا سال 1388 شمسی و طرحهای توسعه آن اشاره شده است.
از اهداف اصلی این تحقیق می توان به عوامل و موانع و محدودیت هایی که در مسیر گسترش فیزیکی و توسعه شهر، دخالت دارد اشاره نمود. فرضیه اصلی در رساله که در بعد کلی مطرح می شود، موانع و محدودیت های طبیعی در راستای گسترش فیزیکی شهر موثر واقع شده است.
فرضیه دیگر محدودیت های انسان ساخت در گسترش و توسعه شهر وایقان چه نقشی ایفا نموده است. در آزمون فرضیه اول،باید اذعان کرد که شهر وایقان به خاطر داشتن کوره های آجرپزی که نزدیکی شهر و همجواری باغات و اراضی کشاورزی و زراعتی و پایین بودن سطح آب زیر زمینی، از نقاط و عدم توسعه ی شهری در کالبد فیزیکی به صورت اعم بشمار می رود. آزمون فرضیه دوم نیز، در مورد موانع محدودیت های انسان ساخت که در توسعه فیزیکی، شهر نقش ایفا کند. می توان در این مورد اشاره کرد: خطر آهن تبریز – وان (ترکیه) پادگان نظامی نیرو هوایی – کوره های آجر پزی – اراضی کشاورزی که شهر را از طرفین تهدید می کند اشاره کرد. برای از بین نرفتن باغات و اراضی کشاورزی اطراف شهر، باید مراقب بود.تا از این راه به سیمای شهر خدشه ای وارد نشود.
در گام بعدی، به مکان گزینی و تعیین جهات توسعه شهر وایقان پرداخته شده است. در این مرحله براساس درجه بندی و تقسیم بندی شاخص های موثر در توسعه فیزیکی شهر و با ترکیب و تلفیق این شاخص ها. اراضی مناسب برای توسعه آتی شهر، مشخص گردیده است. با توجه به نتایج حاصله، جهات شمال و شمال غربی و – شهر برای توسعه آتی مناسب می باشند. در خاتمه به ارزیابی اجتماعی، اقتصادی و تحلیل و سنجش از وضعیت کلی شهر که در توسعه آتی آن سهم بسزایی را داراست اشاره شده است.
مقدمه:
توسعه فیزیکی و رشد جمعیتی شهرهای ایران تا چند دهه پیش دارای افزایش هماهنگ و متعادل بود. با بروز تحولات جدید، شهر ها به سرعت تغییرات و دگرگونی هایی را پذیرفتند. این دگر گونیها به شکل افزایش سریع جمعیت و گسترش فیزیکی شتاب آمیز شهرها به صورت نا متعادل و ناهماهنگ بوده است. اگر چه شهر ها دارای گسترش فیزیکی وسیعی بوده اند اما در قالب این گسترش فیزیکی سریع نیز تعادل برقرار نبوده و سطح زیر ساخت های شهری و اختصاص زمین در پیرامون های شهری مناسب به هر یک، تناسب معقول و منطقی برقرار نبوده است.
شهرهای کوچک و میانی به لحاظ نقش و ساختار خود و جمعیت کمتر فشار کمتری بر محیط زیست و منابع طبیعی وارد می کنند. ضمن ایجاد کمترین آلودگی زیست محیطی در خود و محیط های اطراف اغلب شرایط پایداری را در نحو میزان بهره برداری از منابع و سازگار با شرایط طبیعی ارائه می دهند کنترل و نظارت مداوم نیز در آنها تا حدی میسر می گردد با توجه به مسئله رشد بی رویه جمعیت و رشد شهر نشینی سریع ناشی از چالش های اقتصادی و محدودیت منابع طبیعی رشد و توسعه شهرها ی کوچک می تواند نقش بسیار موثری در توسعه شهری ایفا کند.
توسعه پایدار شهری به عنوان جزیی از توسعه پایدار ملی بر پایه استفاده معقول از منابع طبیعی (آب و زمین و هوا.....) امکان پذیر است و توسعه شهری به عنوان جزیی از سیاست ها و توسعه ملی می تواند و باید در خدمت رشد اقتصادی و تامین عدالت اجتماعی قرار گیرد.
به دنبال توسعه زندگی شهری، افزایش تعداد شهرها و جمعیت شهر نشین کنترل و کادر بندی فضای شهری موجب تغییرات فیزیکی بافت ساختمان شده و بالاخره تعیین حدود و مرزهای فضای شهری حوزه های نفوذ شهرها در برنامه ریزی شهری مورد توجه قرار گرفته است. مسلماً از آنجا که شهر انعکاس و تصویر ی از مجموعه عوامل اجتماعی – اقتصادی یک جامعه به هم پیوسته در یک قلمرو جغرافیایی است لزوماً تغییرات ظاهری بافت شهری و رشد آن در تبعیت از مجموعه عوامل بخصوص مکانیزمهای تصمیم گیری، سیاست شهری، رفاه اجتماعی و بهبود زندگی انسان شکل خواهد گرفت و شکل گیری های جدید در راستای عوامل فوق تحقق خواهد یافت.
بعلاوه در طول دهه ی اخیر برخورد نیروهای اقتصادی و اجتماعی و افزایش جمعیت، ضمن تغیییر نوسازی فضای ساختمان شده ی شهری، نواحی اطراف را نیز در مقیاس وسیع باسیمای کاملاً جدیدی از شهر سازی مدرن به فضای کالبدی شهر افزوده است به این ترتیب تعادل و پیوستگی فضای کالبدی و نقش عناصر مهم آن در هم شکسته است. بنابراین محتوای کلی شهر ها به تدریج تغییر یافته و با گذشت زمان، توسعه اقتصادی تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های مستمر در شکل یابی شهر ها نقش مهمی ایفا می کنند (شالین کلود 1372- ص: 7- 8)
افزایش جمعیت فصلی از اوایل اردیبهشت تا مهر ماه که نیروی کار از نواحی اطراف و شهرهایی همچون: مهاباد، بوکان، پیرانشهر، سردشت و سقز، بانه و... و ضمناً از شهرهای اطراف منطقه شبستر برای جذب و کار در کوره های آجرپزی مهاجر قبول می کند و کوره های آجر پزی بسیار حائز اهمیت هستند از نظر اقتصادی و اجتماعی و در اقتصاد منطقه شبستر (اعم از کسبه و اصناف) ضرورت خاص خود را دارد مردم وایقان بیشتر مدیریت کوره ها را بر عهده دارند و در آینده انتظاری می رود با صنعتی کردن کوره ها و گاز کشی به آنها راه ترقی و اقتصاد هموار شود و برنامه مشخصی داشته باشند برای جذب نیروی انسانی و کارگر ارزان قیمت در کوره ها و شهر وایقان.
بعد از ذکر مختصری در مورد موضوع مورد بحث، این فصل حاوی اطلاعات در مورد بیان مسئله،اهداف تحقیق و همچون روش گرد آوری اطلاعات می باشد و همچنین محدودیت ها و مشکلات تحقیق را نیز بیان می کند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول : کلیات
مقدمه 3
1- 1 – مراحل تحقیق 4
1- 1 – 1 - بیان مسئله 4
2 – 1 – 1 – اهداف تحقیق 6
3- 1 – 1 – اهمیت ضرورت تحقیق 6
4- 1 – 1 – فرضیه تحقیق 7
5- 1 – 1- پیشینه تحقیق 7
6 – 1 – 1- نوع و روش تحقیق 7
7 – 1 – 1 – مشکلات و محدودیت تحقیق 8
8 – 1 – 1- کاربرد نتایج تحقیق 9
فصل دوم : مبانی نظری و تئوریک تحقیق
1 – 2 – رشد شهری 10
2 – 2 – توسعه 10
3 – 2 – توسعه شهری 11
4 – 2 – توسعه فیزیکی شهر 11
5 – 2 – انواع توسعه فیزیکی شهرها 12
6 – 2 - نظریات تحولات فیزیکی شهرها 12
7- 2 – معنی و مفهوم توسعه 13
8-2- نظریات مختلف توسعه شهری 13
1- 8– 2 – نظریات قطب رشد 13
2 – 8 – 2 – نظزیه قطب رشد 14
3- 8 – 2 – نظریه راندنیلی 15
4- 8 – 2- نظریه لیپتون 15
9 – 2 – توسعه پایدار شهری 16
10 – 2 – توسعه پایدار و مسائل زیست محیطی 16
11 – 2 – مسکن و زمین و توسعه پایدار شهری 17
12 – 2 – روشهای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر 18
13- 2 – روش سنتی تعیین توسعه فیزیکی شهرها 19
14 – 2 – مدل توسعه پایدار زمین برای نواحی با رشد سریع با استفاده از GIS 19
15 – 2 – مدل شبیه سازی و دینامیک شهر 19
16 – 2 – رشد و توسعه داخلی شهر 20
17 – 2- جابجای شهرها 20
18 – 2 – علائم و نشانه های رشد توسعه داخلی شهرها 20
19 – 2 – تاسیسات غیر قابل انتقال 21
20 – 2 – ارزش تاریخی و معماری بناها 21
21-2- نظریه های شهر گرایی و مهاجرت و تاثیرات بر توسعه 22
22-2- نظریه مطلوبیت مهاجرت داخلی و تاثیران بر توسعه فیزیکی 22
23-2- نظریه در آمد مورد انتظار مهاجر در مقصد و تاثیر آن بر توسعه فیزیکی 22
24- 2- مدل رشد شهری کلارک 23
25 – 2 – نظریه توسعه شعاعی ( ساخت قطاعی ) 23
26 – 2 – اصول تشکیل دهنده نظریه ساخت قطاعی شهر به این شرح است 24
27-2- عوامل موثر در توسعه فیزیکی و کالبدی شهر 24
1-27-2- عوامل طبیعی 24
2- 27 – 2 - عوامل اقتصادی 26
3 – 27 – 2 - شبکه های ارتباطی 27
4 – 27 – 2 - عوامل اصلی رشد جمعیت شهرها 27
28-2- محدودیت های توسعه فیزیکی شهرها 27
1 – 28 – 2 - محدودیت های ناشی از عوامل طبیعی 28
2- 28 – 2 - محدودیت های ناشی از عوامل اجتماعی 28
3 – 28 – 2- محدودیت ناشی از عوامل اقتصادی 28
4 – 28 – 2 - محدودیت ناشی از عوامل فنی 29
5 – 28 – 2 - محدودیت ناشی از عوامل اداری و سیاسی 29
29 – 2 - نگرش سیستمی 30
30 – 2 - توسعه فیزیکی شهر 32
1-30-2- الگوی توسعه فیزیکی شهرها 32
2 – 30 – 2 - شهر ستاره ای ( شعاعی ) 33
3 – 30 – 2 - شهر گسترده ( شطرنجی ) 33
4 – 30 – 2- شهر مدل کهکشانی 33
31- 2- استراتژی توسعه از بالا به سیاست شهری 34
32 -2 – استراتژی توسعه از پایین و سیاست شهری 35
فصل سوم : شهر نشینی و تحولات اجتماعی و کالبدی دهه های اخیر
1-3 – سابقه برنامه ریزی شهری در جهان و ایران 39
2-3- مهاجرت در ایران 40
3-3- نتایج و اثرات مهاجرت 41
4-3-تحولات کالبدی شهرهای ایران 41
1 – 4 – 3 - بافت تاریخی ، ایجاد و گسترش هسته اولیه شهرها 42
2 – 4 – 3 - بافت قدیمی – شکل گیری شهر ایرانی – اسلامی 42
3 – 4 – 3 - بافت میانی ، رشد آرام شهرها و شروع تغییرات کالبدی در آنها 43
4 – 4 – 3 - بافت جدید با رشد شتابان شهر سازی و گسترش بی رویه شهرها 43
5-3- عوامل موثر در سازمان یابی فضاهای شهری در ایران 44
6-3- نظام شهر ایران در دوره پنجاه ساله 1385 – 1335 45
8-3- تحلیل از رشد و توسعه فیزیکی شهرهای ایران 47
9-3- نقش شهرهای کوچک و متوسط در توسعه پایدار شهری 49
10-3- نقش و جایگاه شهرهای کوچک در شبکه شهری ایران 50
11-3- اهمیت و ضرورت بررسی شهرهای کوچک 51
12-3- نگاهی به تحولات اقتصادی ایران در دهه های اخیر 53
13-3- برنامه ریزی و انواع آن 53
14-3- حرایم و محدوده متعارف در شهر سازی 56
15-3- الگوی توسعه بیرونی شهر 57
16-3- اشکال برنامه ریزی 59
1-16-3- برنامه ریزی محلی ( شهر ) ( Local planning ) 59
2-16-3- برنامه ریزی روستایی ( Rural planning ) 59
3-16-3- برنامه ریزی ناحیه ای ( Regional planning ) 60
4-16-3- برنامه ریزی ملی ( National planning ) 60
5-16-3-برنامه ریزی بین المللی ( Internlianal planning ) 60
17 – 3 – طرح های شهر سازی در ایران 60
18 – 3 - سرانه و تراکم زمین شهری 64
19 – 3 - عوامل گسترش شهرها 68
20 – 3- الگوهای توسعه فیزیکی شهری 69
21 – 3 - نتنیجه گیری فصل سوم 72
فصل چهارم: شناسایی محدوده مورد مطالعه
1 – 4 - موقعیت استان اذربایجان شرقی 73
2 – 4 - مورفولوژی و اوضاع طبیعی استان 74
3 – 4 - ویژگیهای عمده جغرافیایی و اقلیمی شهرستان شبستر 74
4 – 4 - موقعیت ووسعت شهرستان 74
5 – 4 - توپوگرافی منطقه 76
6 – 4 - اقلیم 78
1 – 6 – 4 –بارش 78
2 – 6 – 4 -رطوبت 79
3 – 6 – 4 – دما 79
4 – 6 – 4 – باد 79
5 – 6 – 4 - تعیین ماههای خشک مرطوب و نوع اقلیم منطقه 79
7 – 4 - حوزه های آبریز شبکه رودخانه ها 80
8- 4 – بررسی و شناخت شهر وایقان 80
1 – 8 – 4 - پیشینه تاریخی وایقان 81
9 – 4 - وجه تسمیه وایقان 86
10 – 4 - کلیماتولوژی منطقه و شهر وایقان 89
11- 4- پراکندگی خاک در شهر وایقان 91
12 – 4 - پوشش گیاهی وایقان 92
13 – 4 - هیدرولوژی منطقه و شهر وایقان 95
1 – 13 – 4 - بارش باران های جوی 95
2 – 13 – 4 - آب های سطحی ( رودخانه های فصلی – سیلاب ها ) 95
4- 13 – 4 - سیلاب ها 95
14 – 4 - آب های زیر زمینی و چشمه ها – قنات ها – چاه ها 96
1 – 14 -4 - چشمه ها 96
2 – 14 – 4 - قنات ها 97
3 – 14 – 4 - چاه ها 100
15 – 4 - اتصال به شبکه موجود 100
1 – 15 – 4 - شیب زمین 101
2 – 15 – 4 - سیل گیری 101
16 – 4 - نحوه دفع ابهای سطحی و منابع آب شهر 101
17 – 4 - نوع اراضی 101
18 – 4 - جهات توسعه در گذشته 102
19 – 4 - موقعیت و وسعت شهر 102
20 – 4 - رطوبت نسبی 103
21 – 4 - در مورد گسل و زلزله شهر وایقان 104
1 – 21- 4- بررسی خصوصیات تکتونیکی زمین زلزله 104
22 – 4 – خصوصیات اجتماعی و جمعیتی شهر 107
1 – 22 – 4 - جمعیت 107
2 – 22 – 4 - تراکم کلی جمعیت در سطح شهر و تغییرات آن در مناطق مختلف 107
3 – 22- 4 - خصوصیات جمعیتی و ترکیب آن در وضع جمعیت در گذشته و حال مهاجرت و رشد جمعیت 109
4 – 22 – 4 - جمعیت ، خانوار و نرخ رشد 110
5 – 22- 4 - ساختار جنسی 111
6 – 22 -4 - ساختار سنی 113
7 – 22 – 4 - حرکات طبیعی ( وقایع چهار گانه ) 115
8 – 22 – 4 - حرکات اجتماعی یا مکانی جمعیت ( مهاجرت ) 116
9 – 22 – 4 - مهاجرت 117
23 – 4 – خصوصیات فرهنگی جمعیت 118
1 – 23 – 4 - سواد 118
2 – 23 – 4 - آموزش 118
3 – 23 -4 - زبان 119
4 – 23 – 4 – مذهب 119
24 – 4 - ویژگی های اقتصادی شهر وایقان 119
25 – 4 - تصویر کلی فعالیت های اقتصادی شهر در زمینه تجارت ،صنعت ، کشاورزی و خدمات 120
1 – 25 – 4 – کشاورزی 121
2 – 25 – 4 - باغداری 122
3 – 25 – 4 - دامداری 122
26 – 4 - بررسی وضع توپوگرافی شهر وایقان 125
27 – 4 - جهات توسعه شهر گذشته 126
28 – 4 - روند گسترش و مراحل توسعه آن 127
1 – 28 – 4- هسته اولیه شهر 128
2 – 28 – 4 - مراحل اول گسترش 128
3 – 28 – 4 - مراحل دوم گسترش 129
4 – 28 – 4 - گسترش تا سال 1373 129
5 – 28 – 4 - گسترش از سال 1384 به بعد 129
29 – 4 - نتیجه گیری 130
فصل پنجم : یافته های تحقیقات و پیشنهادات
1 – 5 - مقدمه 131
2 – 5 – موانع ، امکانات و ساماندهی توسعه فیزیکی شهر وایقان 131
1 – 2 – 5 - مانع کوره آجرپزی در قسمت شمال غربی وایقان 131
2 – 2 – 5 - اراضی مرغوب کشاورزی 131
3 – 2 – 5 - راه آهن 132
4 – 2 – 5 -پادگان نظامی 132
5 – 2 – 5 - بن بست بودن شهر وایقان 132
6 – 2 – 5 - شوره زار بودن زمین های اطراف و آفت آبهای زیر زمینی 133
7 – 2 – 5 – نتیجه گیری و پیشنهادات 133
شعر در مورد وایقان 137
منابع و مآخذ 142
پایان نامه جغرافیا موانع و محدودیتهای توسعه فیزیکی شهر های کوچک ( موردی : شهر وایقان )