24 ص
جنگ خندق ( 17 شوال سال 5 هجری)
مهمترین حادثه ی این سال جنگ خندق است به پیامبر خبر رسید که کفار قریش با هماهنگی و هم عهدی با قبایل مختلف آماده نبرد با پیامبر می شوند پیامبر مسأله را با اصحاب خود در میان گذاشتند به پیشنهاد صحابی بزرگ ایشان حضرت سلمان فارسی در اطراف مدینه خندق حفر کردند خندق به صورت یک زاویه قائمه حفر شد چون نیازی نبود که در اطراف مدینه حفر خندق به صورت دایره انجام شود یک رشته کوه در یک طرف مدینه و قلعه بنی قریضه هم در کنار آن عملاً مدینه را از دو سمت و سو محفوظ می داشت نقطه ضعف در دو قسمت دیگر مدینه بود در حفر خندق 2 هزار نفر شرکت داشتند لذا حفر خندق در مدت 6 روز انجام شد عرض خندق 4 متر و عمق آن پیش از 2متر بودت بعضی از محققین معتقدند که طول خندق 12000 زارع یعنی حدود 5/5 کیلومتر بوده است با توجه به اینکه عرض آنرا 5 متر و عمق آن نیز 5 متر تخمین زده اند با این حساب باید هر ده نفر در 6 روز 20 متر از خندق را حفر کرده باشند یعنی 500 متر خاکبرداری بعبارت دیگر 500/137 متر خاکبرداری توسط مسلمانان در عرض 6 روز صورت گرفته باشند
جنگ خندق