این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 246 صفحه می باشد .
پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد معماری
فهرست
فصل اول : طرح مسئله
۱-۱- ضرورت طرح پروژه..۱
۱-۲- روش مطالعه و تحقیق…۲
۱-۳- تجزیه و تحلیل امکان‌سنجی پروژه…۲
۱-۴- تعریف پروژه..۲
فصل دوم : شناخت
-۱-۲مقدمه…۴
-۱-۱-۲ نگاهی نو به طراحی و سامان‌دهی طبیعت اطراف در عصر حاضر…۴
-۲-۱-۲نگرش‌های اساسی در مورد رابطه انسان و طبیعت در مورد منظر…۴
-۲-۲اقامت…۵
-۱-۲-۲بررسی تاریخ اقامت…۵
-۲-۲-۲تعریف اماکن اقامتی (موقت) ..۶
-۳-۲-۲بررسی در سطح ایران۶
-۳-۲ نمونه هایی از بناهای قدیمی اقامتی…۶
-۱-۳-۲ ساباط..۶
-۲-۳-۲کاربات۶
-۳-۳-۲کاروانسرا۷
۲-۳-۴- دسکره یا مهمانخانه.۷
-۵-۳-۲ نتیجه گیری.۷
-۴-۲فضای باز.۷
-۱-۴-۲تعریف فضای باز…۷
-۲-۴-۲تقسیم بندی فضاهای باز شهری۸
-۵-۲فضای سبز…۹
-۱-۵-۲تعاریف فضای سبز شهری۹
-۲-۵-۲تقسیم بندی فضای سبز شهری…۱۰
-۳-۵-۲نتیجه گیری۱۰
-۶-۲انواع طبقه بندی فضای باز و سبز شهری۱۰
-۷-۲طبقه بندی منابع تفرجگاهی.۱۱
-۱-۷-۲طبقه بندی کلاوسون…۱۱
-۱-۱-۷-۲مناطقی که اساساً روی منابع طبیعی اتکاء دارند…۱۱
-۲-۱-۷-۲مناطقی که بر پایه دسترسی شکل گرفته اند..۱۱
-۳-۱-۷-۲خصوصیات مناطق سه گانه تفرجگاهی در طبقه بندی کلاوسون۱۲
-۸-۲تعریف پارک۱۴
-۱-۸-۲انواع پارکها.۱۴
-۲-۸-۲طبقه بندی پارکها بر حسب اندازه ها.۱۵
-۳-۸-۲طبقه بندی پارکهای شهری…۱۶
-۱-۳-۸-۲پارکهای شهر در مقیاس همسایگی۱۶
-۲-۳-۸-۲پارک شهری در مقیاس محله.۱۶
-۳-۳-۸-۲ پارک شهری در مقیاس ناحیه.۱۶
-۴-۳-۸-۲پارک شهری در مقیاس منطقه۱۷
-۴-۸-۲طبقه بندی گروه مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور…۱۷
-۱-۴-۸-۲پارک محله ای۱۷
-۲-۴-۸-۲پارک های منطقه ای شهری…۱۸
-۳-۴-۸-۲پارکهای حاشیه ای (پارکهای خارج شهر) ..۱۸
-۴-۴-۸-۲باغچه ها ، نوارهای سبز، کرتها و باغچه های جلو منازل۱۸
-۵-۴-۸-۲کمربندهای سبز..۱۸
-۹-۲سیر تحول معماری منظر..۱۹
-۱-۹-۲باغهای دوران باستان..۱۹
-۲-۹-۲باغسازی در قرون میانی (قرن ۵ تا ۱۵) …۲۰
-۳-۹-۲ باغهای رنسانسی: (در ایتالیا و فرانسه- قرن ۱۵ تا قرن ۱۷) ..۲۱
-۴-۹-۲باغ و پارک در قرن ۱۸٫٫۲۲
-۵-۹-۲پارک در قرن ۱۹٫٫۲۳
-۶-۹-۲پارک در قرن ۲۰٫٫۲۴
-۷-۹-۲نتیجه‌گیری۲۴
-۱۰-۲باغسازی.۲۴
-۱-۱۰-۲تعریف باغ.۲۴
-۲-۱۰-۲انواع باغ و ویژگیهای آن..۲۵
-۳-۱۰-۲ باغ ایرانی تاثیر آن بر دیگر هنرها.۲۶
-۴-۱۰-۲معرفی باغهایی با ارزش معماری.۲۷
-۱۱-۲خاور دور…۳۱
-۱۲-۲معرفی باغسازی در ایران..۳۴
-۱-۱۲-۲ باغسازی دوره صفویه..۳۴
-۲-۱۲-۲نمونه های باغهای ایران…۳۴
-۱۳-۲خصوصیات باغ ایرانی.۴۵
-۱-۱۳-۲هندسه باغ ایرانی..۴۷
-۲-۱۳-۲ابعاد تمثیلی گردش آب و تقسیم هندسی باغ ایرانی..۴۷
-۳-۱۳-۲سایر خصوصیات باغ ایرانی…۴۸
-۴-۱۳-۲آب در باغ.۴۹
-۵-۱۳-۲گیاهان در باغ ایرانی.۵۲
-۶-۱۳-۲پوشش گیاهی باغهای ایرانی.۵۳
-۱۴-۲مباحث نظری۵۴
-۱-۱۴-۲اوقات فراغت…۵۴
-۲-۱۴-۲تعاریف ارائه شده از اوقات فراغت..۵۴
-۳-۱۴-۲ مقایسه مفهوم « اوقات فراغت » با چند واژه دیگر۵۵
-۴-۱۴-۲نقش و کارکرد اوقات فراغت…۵۶
-۵-۱۴-۲آثار و نتایج اوقات فراغت…۵۶
-۱۵-۲تفریح و تفرج…۵۷
-۱-۱۵-۲تعریف واژه تفریح۵۷
-۲-۱۵-۲تعریف تفرج.۵۸
-۳-۱۵-۲منابع تفرجگاهی۵۸
-۴-۱۵-۲پیش بینی تقاضای تفرجگاهی…۵۸
-۵-۱۵-۲رابطه جمعیت و تفرج..۵۹
-۶-۱۵-۲الگوی بهینه بررسی مسائل تفرجگاهی۶۰
-۱۶-۲توریسم و جهانگرد…۶۱
-۱-۱۶-۲تعاریف و مفاهیم واژه ها واصطلاحات جهانگردی (گردشگری) ۶۲
-۲-۱۶-۲توسعه فرهنگ گردشگری و گذران اوقات فراغت.۶۳
-۱-۲-۱۶-۲تئوریهای جهانگردی.۶۳
-۴-۱۶-۲اهمیت جهانگردی و توریسم در جهان…۶۴
-۵-۱۶-۲ارزشهای فرهنگی و جهانگردی…۶۵
-۶-۱۶-۲ارزشهای اقتصادی و جهانگردی.۶۵
-۷-۱۶-۲بررسی تاثیر جهانگردی بر عوامل مختلف۶۶
-۸-۱۶-۲اهداف توسعه جهانگردی.۶۷
-۹-۱۶-۲موانع توسعه جهانگردی…۶۷
-۱۰-۱۶-۲جهانگردی پایداری و توسعه آن..۶۸
-۱۱-۱۶-۲نتایج…۶۹
فصل سوم : مطالعات پایه
بررسی استان خراسان..۷۰ -۱-۳
-۱-۱-۳پیشینه تاریخی.۷۰
-۲-۳ جغرافیای طبیعی خراسان.۷۱
-۱-۲-۳ موقعیت۷۱
-۲-۲-۳ پستی وبلندیها.. ۷۲
-۳-۳ آب و هوای استان خراسان.۷۲
بادها…۷۳-۱-۳-۳
-۲-۳-۳ تنوع آب و هوایی استان خراسان۷۴
-۴-۳تقسیمات کشوری۷۴
-۵-۳جمعیت استان..۷۵
-۱-۵-۳جمعیت و اهمیت آن ۷۵
-۲-۵-۳رشد جمعیت۷۶
-۳-۵-۳تراکم جمعیت.۷۷
-۴-۵-۳سواد.۷۷
-۵-۵-۳زمینه های اشتغال۷۷
-۶-۵-۳مسکن.۷۸
صنایع دستی۷۸ -۷-۵-۳
..۸۰ جاذبه های تاریخی و معماری استان خراسان رضوی -۶-۳
بناهای یادبود تاریخی..۸۲ -۷-۳
بناهای یادبود مذهبی۸۲ -۸-۳
فرهنگ و هنر۸۳ -۹-۳
معرفی چند بنای تاریخی مشهد۸۴ -۱۰-۳
بررسی کلان شهر مشهد۸۶ -۱۱-۳
. ۸۶ تاریخچه شکل گیری شهر -۱-۱۱-۳
موقعیت جغرافیایی .۸۸ -۱۲-۳
جهت و نوع توسعه شهر…۸۸ -۱-۱۲-۳
۸۹ عوامل موثر در تعیین جهات گسترش -۲-۱۲-۳
مطالعات زمین‌شناسی و زلزله‌شناسی۹۲ -۱۳-۳
اقلیم…۹۳ -۱۴-۳
دمای هوا …۹۳-۱-۱۴-۳
تابش آفتاب۹۴ -۲-۱۴-۳
میزان بارندگی.۹۵-۳-۱۴-۳
رطوبت نسبی…۹۵-۴-۱۴-۳
وزش باد…۹۵-۵-۱۴-۳
توصیه های اقلیمی..۹۶ -۶-۱۴-۳
نقش شهر مشهد در استان خراسان۹۶ -۱۵-۳
وضعیت فرهنگی .۹۷-۱۶-۳
پوشش گیاهی…۹۸-۱۷-۳
بررسی‌های جمعیت شهر مشهد.۹۹ -۱۸-۳
تعداد جمعیت و میزات رشدآن۹۹ -۱-۱۸-۳
ترکیب جنسی و سنی جمعیت.۱۰۰ -۲-۱۸-۳
توسعه کالبدی شهر و آثار جمعیتی آن.۱۰۰ -۱۹-۳
تعداد زائر و مسافر و آثار جمعیتی آن..۱۰۱-۱-۱۹-۳
عوامل افزایش زائر و مسافر.۱۰۲ -۲-۱۹-۳
بررسی روند توریسم در مشهد.۱۰۲-۲۰-۳
۱۰۲ توریسم در مشهد و نقش اقتصادی آن -۱-۲۰-۳
بررسی خصوصیات توریسم در مشهد۱۰۳ -۲-۲۰-۳
نوسان تعداد مسافران و زائران.۱۰۵ -۳-۲۰-۳
پیش‌بینی توریسم شهر مشهد تا سال۱۳۹۵٫۱۰۶-۴-۲۰-۳
پیش‌بینی توریسم ویژه مناطق تفریحی و گردشگری۱۰۷-۵-۲۰-۳
بررسی خطوط کلی توسعه آینده شهر مشهد۱۰۷ -۲۱-۳
کانون‌های مهم توریستی تفریح اطراف مشهد…۱۰۸-۲۲-۳
معرفی جاذبه‌های طبیعی واقع در منطقه ییلاقات مشهد..۱۰۸ -۲۳-۳
جاذبه های توریستی شهر مشهد۱۰۸-۲۴-۳
نام و آدرس تعدادی از پارکهای شهر مشهد…۱۰۹ -۲۵-۳
نگاهی به تاریخ شاندیز…۱۱۱-۲۶-۳
ساختار شهری شهر شاندیز۱۱۲-۱-۲۶-۳
-۲-۲۶-۳منظر و ارتباط فضایی..۱۱۳
-۳-۲۶-۳ارگان‌ها و نهادهای دولتی تاثیرگذار.۱۱۴
سایر ارگان‌ها و نهادهای دولتی تاثیرگذار…۱۱۶ -۴-۲۶-۳
تنگناها و محدودیتها…۱۱۷-۵-۲۶-۳
فقدان تعریف حقوقی و تشکیلاتی۱۱۷-۶-۲۶-۳
فقدان برنامه کالبدی و فضایی شهری…۱۱۷-۷-۲۶-۳
فقدان معرفی، تبلیغ و ترویج.۱۱۸-۸-۲۶-۳
امکانات و قابلیتها…۱۱۹-۹-۲۶-۳
تهیه طرحهای ویژه گردشگری…۱۱۹-۱۰-۲۶-۳
مشکلات و محدودیتها۱۱۹ -۱۱-۲۶-۳
توان‌ها و قابلیتها…۱۲۰-۱۲-۲۶-۳
الگوها، فعالیتها و روندهای گردشگری سوران..۱۲۱ منابع و جاذبه‌های گردشگری : -۲۷-۳
ترکیب گردشگران…۱۲۲-۲۸-۳
الگوها و رفتارهای گردشگری…۱۲۳-۲۹-۳
طرحهای توسعه..۱۲۴-۳۰-۳
فصل چهارم : مطالعات تکمیلی
گردشگری به عنوان یک سیستم۱۲۷-۱-۴
عناصر اصلی سیستم گردشگری..۱۲۸-۲-۴
اصول بین المللی گردشگری۱۳۰ -۳-۴
بررسی ونقد طرح برنامه ملی توسعه گردشگری ایران۱۳۴ -۴-۴
طرح توسعه ملی گردشگری ایران۱۳۵-۵-۴
انواع گردشگری۱۳۵-۶-۴
گردشگری روستایی..۱۳۷-۷-۴
گردشگری شهری..۱۳۸-۸-۴
گردشگری درطبیعت (طبیعت گردی) …۱۴۰ -۹-۴
گردشگری پایدار۱۴۳-۱۰-۴
اصول گردشگری پایدار.۱۴۴-۱۱-۴
گردشگری فرهنگی.۱۴۵-۱۱-۴
اکوتوریسم..۱۴۷-۱۲-۴
گردشگری و تکنولوژی..۱۴۸-۱۳-۴
انواع جاذبه ها گردشگری..۱۵۲-۱۴-۴
شاخصهای کیفی طراحی منظر…۱۵۴-۱۵-۴
طراحی محیط و منظر۱۵۴ -۱-۱۵-۴
-۲-۱۵-۴برنامه‌ریزی تفرجی.۱۵۵
-۳-۱۵-۴بستر طراحی و امکان سنجی و محدودیتها..۱۵۶
-۴-۱۵-۴پوشش گیاهی.۱۵۶
-۵-۱۵-۴پوشش گیاهی منطقه.۱۵۸
-۶-۱۵-۴انتخاب گیاهان برای استقرار در طراحی( الف)..۱۵۸
-۷-۱۵-۴انتخاب گیاهان برای استقرار در طراحی(ب)…۱۶۰
-۸-۱۵-۴بافت…۱۶۱
-۹-۱۵-۴معرفی و انتخاب گیاهان قابل رشد در سایت..۱۶۱
-۱۰-۱۵-۴ترکیب عملکردی درختان..۱۶۲
-۱۶-۴گذرها در طراحی سایت۱۶۲
-۱۷-۴ آب در طراحی سایت.۱۶۴
-۱۸-۴«آب» در طراحی فضای سبز..۱۶۴
-۱۹-۴اشکال استفاده از آب در معماری و شهرسازی۱۶۵
-۲۰-۴نگرش‌های گوناگون انسان نسبت به آب..۱۶۶
ویژگیهای خاص خط، فرم، رنگ و بافتی…۱۶۷-۲۱-۴
تکنیک‌‌های استفاده از آب..۱۶۸-۲۲-۴
مبلمان و المان‌های سایت. ۱۷۰-۲۳-۴
نتیجه‌گیری…۱۷۲ -۲۴-۴
فصل پنجم : ضوابط طراحی منظر
-۱-۵ضوابط طراحی پارک و فضای سبز۱۷۳
-۱-۱-۵ضوابط شهرسازی.. ۱۷۳
-۲-۱-۵ضوابط اجرایی۱۷۳
-۳-۱-۵ ضوابط مربوط به شهرسازی۱۷۳
-۲-۵تعیین ابعاد و اندازه فضاها..۱۷۴
-۳-۵ضوابط گذرها..۱۷۴
-۴-۵ضوابط کف سازی …۱۷۵
-۵-۵ضوابط تجهیزات .۱۸۱
-۶-۵بخش خدماتی .۱۸۶
-۱-۶-۵رستوران مجموعه.۱۸۶
-۲-۶-۵ اغذیه …۱۸۷
-۳-۶-۵تریا …۱۸۷
-۴-۶-۵چایخانه ۱۸۷
-۵-۶-۵فضاهای لازم چایخانه سنتی…۱۸۸
-۶-۶-۵ رستوران سنتی .۱۸۸
-۷-۶-۵ کیوسکهای فروش تنقلات ..۱۸۹
-۸-۶-۵نگهبانی و اطلاعات ..۱۹۰
-۹-۶-۵سرویسها .۱۹۰
-۱۰-۶-۵ پارکینگ …۱۹۰
-۱۱-۶-۵اداری.۱۹۱
-۷-۵ بخش فرهنگی ..۱۹۲
-۱-۷-۵ حداقل مساحت مورد نیاز فضاهای رفاهی خدماتی .۱۹۲
-۲-۷-۵ حداقل مساحت مورد نیاز فضاهای تجاری …۱۹۴
-۳-۷-۵ حداقل مساحت مورد نیاز فضاهای اداری..۱۹۴
-۸-۵ درک ارزشهای بصری مناظر…۱۹۵
-۱-۸-۵پوشش گیاهی مجموعه… ۱۹۵
-۲-۸-۵ارزیابی پوشش گیاهی .۱۹۶
-۳-۸-۵طراحی مبلمان در فضای سبز..۱۹۸
-۴-۸-۵سکوهای نشیمن در فضای سبز…۱۹۹
-۵-۸-۵ تدوین برنامه فیزیکی ..۲۰۰
فصل ششم : مطالعات تطببقی
نمونه پارکهای داخلی..۲۰۳ -۶
-۱-۶ باغ سنگی (پارک جمشیدیه، تهران) …۲۰۳
-۲-۶ طراحی فضاهای عمومی و بناها۲۰۴
-۳-۶ حرکت آب۲۰۷
-۴-۶ مصالح۲۰۸
-۵-۶ پارک گلدن گیت..۲۱۰
-۶-۶ باغ‌ها..۲۱۲
-۷-۶ یادبودها.۲۱۴
مجسمه ها و المانها ..۲۱۷ -۸-۶
فصل هفتم : مطالعات کالبدی
۷-۱- بررسی سایت و تجزیه و تحلیل آن …۲۱۸
۷-۱-۱مشخصات سایت..۲۱۸
۷-۱-۲- محل قرار گیری سایت..۲۱۸
۷-۱-۳- آنالیز سایت انتخابی…۲۱۸
۷-۱-۴- آنالیز سایت سوران(بررسی ساختاری) .۲۱۹
فصل هشتم : فرآیند طراحی پروژه
-۱-۸چگونگی شکل گیری ساختار ( مبانی برنامه ریزی طرح )…۲۲۹
اصول ساختار فضایی در طرح و برنامه‌ریزی پیش از طرح۲۲۹-۲-۸
تعریف فضا و درک فضایی۱ ۲۲۹ -۱-۲-۸
زبان الگوهای رفتاری (دستیابی به الگوهای رفتاری برای طراحی) ۲۳۱ -۲-۲-۸
شناسایی تمایلات رفتاری مخاطبین سایت سوران.۲۳۴ -۳-۸
شکل گیری ساختار و ایده .۲۳۶ -۴-۸
-۱-۴-۸ نقش ایده در طراحی …۲۳۷
نقش ایده در طراحی تفرجگاه۲۳۸ -۲-۴-۸
در جستجوی ایده.۲۳۹-۳-۴-۸
شناسایی استفاده کنندگان از منبع تفرجگاه سوران..۲۴۰-۵-۸
نتیجه گیری۲۴۱-۶-۸
اصول و مبانی نظری پروژه۲۴۲-۱-۶-۸
آنالیز ایده اصلی۲۴۳-۲-۶-۸
منابع و ماخذ …۲۴۴
منابع و ماخذ :
– کتب :
- ارزش ها و نگرش های ایرانیان (یافته های پیمایش در مشهد) ، ویرایش اول ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، دفتر طرحهای ملی ، تابستان ۱۳۸۱ .
- اصول و روشهای طراحی شهری و فضاهای مسکونی در ایران ، جلد اول ، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ، وزارت مسکن و شهرسازی ، دوره دوم ، محمود توسلی ، چاپ دوم ۱۳۶۹ .
- اصول و مبانی هنرهای تجسمی (جلد اول) ، حلیمی محمد حسین ، چاپ شرکت افست ، چاپ اول ۱۳۷۲ .
- انسان دوستی و هنر ، زی منکو ولادیسلاو ، علوی نیا جلال ، نشر محور ، چاپ اول ۱۳۷۸ .
- رفتارهای فرهنگی ایرانیان (یافته های طرح پژوهشی فعالیت و مصرف کالاهای فرهنگی در کل کشور ) ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، دفتر طرح های ملی ، تابستان ۱۳۸۲ .
- فضای شهری و روابط اجتماعی – فرهنگی ، نامه پژوهش فرهنگی (فصلنامه تحقیقات فرهتگی ) ، سال هفتم ، دوره جدید ، شماره ۵ ، بهار ۱۳۸۲ .
- مبانی هنرهای تجسمی ، نامی غلامحسین ، انتشارات توس ، چاپ اول ۱۳۷۱ .
- نگرشی نو بر هنر معاصر ، هادی سهراب ، چاپ تندیس ، ۱۳۷۹ .
- هنر و جامعه ، رژه باستید ، حسینی غفار، انتشارات توس ، چاپ اول ۱۳۷۴ .
مقالات :
۱- مقاله بررسی تحولات اندیشه‌های مؤثر بر شکل‌گیری اصول طراحی منظر شهر در قرن ۲۰ نوشته: شهرزاد فریادی
۲- جزوه تاریخ معماری با طبیعت و مقاله سیر تغییر پارکهای شهری از قرن ۱۵ به امروز نوشته: هما بهبهانی
۳- حکمت – علی اصغر ، سرزمین هند (بررسی تاریخی و اجتماعی و سیاسی و ادبی هندوستان از ادوار باستان تا عصر حاضر ) دانشگاه تهران ، ۱۳۳۷ ص ۱۱۹
۴- سامی – علی، شیراز دیار سعدی و حافظ ، شیراز ، ۱۳۴۷ ، ص ۳۹ و ۴۰
۵- توکل – محمدسعید ، نگرشی بر تاریخچه باغسازی در دوران تیموریان در هند (۱۷۰۷-۱۵۰۸ م) فصلنامه علمی فضای سبز- سال سوم – زمستان ۷۳ – شماره نهم و دهم – ص ۷۳و۷۲
۶- روحانی – غزاله ، طراحی باغ و احداث فضای سبز تهران،انتشارات فرهنگ جامع , ۱۳۷۱ ص ۵۶
۷- گروتر – یورگ، «زیباشناختی در معماری» پاکزاد – جهانشاه ، همایون – عبدالرضا – تهران، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۵، ص ۴۱۶
۸-Tang Dinesty ( ۹۰۶-۶۱۸ میلادی)
۹- Ming Dinesty (1644-1366 میلادی)
- مجلات :
- معمار ۲ ، معماری در فضای بینابین ، رضایی رضا.
- معمار ۳ ، اصول و الگوهای معماری ایرانی ، صدر هومن.
- معمار ۳ ، کیاسما شمایل تقاطع ها ، طاهری فرزانه.
- معمار ۹ ، تکنیک های خلاقیت ، افشار نادری کامران.
- معماری و فرهنگ ۱۸ و ۱۹ ، معماری نوگرای ایرانی ، قبادیان وحید .
پایان نامه های کارشناسی ارشد :
- پارک – موزه مشاهیر ایران زمین ، سعید احدیان ، تابستان ۱۳۸۳ .
- طراحی فرهنگسرا در مشهد ، کیاوش قزوینی ، تابستان ۱۳۸۵ .
- هتل شهر جدیدگلبهار ، فرشاد اصفهانی زاده ، بهار ۱۳۸۴
۱-۱- ضرورت طرح پروژه
نیازهای فرهنگی یک جامعه یکی از نیازهای زندگی برای جوامع بشری است و سرعت حرکت جوامع به عوامل مختلف و گوناگونی بستگی دارد که باعث رهنمون ساختن پیشرفت هر چه بیشتر آن می‌گردد. حرکت در جهت فرهنگ‌سازی و برآورد کردن نیازهای مرتبط با آن یکی از اهداف کلان شهرهای ماست که این اهداف را نیز می‌توان اکنون جز سیاست شاخص فضاهای بیرون شهری یافت. این فرهنگ‌سازی‌ها در ابعادی خاص و به منظور پیشبرد اهداف خاصی در شهرها صورت می‌گیرد. بحث توریسم و اقامتگاههای موردنیاز آنها با توجه به موقعیت مناطق جدید شهری امری مهم و غیر قابل انکار است. خلق فضاهای توریستی- اقامتی در قالب گردشگاه با تمام امکانات و فضاهای دلپذیر و متنوع به خودی خود می‌تواند کششی قابل توجه برای مخاطبانی باشد که به منظور گذراندن اوقات فراغت خود و یا رسیدن به شهرهای بزرگ ناچارند زمانی را در چنین محیط‌هایی بگذرانند.
پس چه خوب است بدین منظور بستری مناسب در فضایی پاک و عاری از آلودگی‌های صوتی و محیطی یک کلان شهر ایجاد کرد که بتوان ضمن پاسخگویی به نیازهای مسافرن از پتانسیل‌های خاص این فضاها نیز بهترین استفاده را برد. منطقه سوران یکی از مناطق اطراف شهر مشهد است که به عنوان یک منطقه حاشیه‌ای در کنار شهر مشهد و در حد فاصل (مشهد- شاندیز) بنیان نهاده شده است.
ولی این منطقه با گذشت زمان چندان به جلو پیش نرفته است و نیاز خاصی در این باره ضروری به نظر می‌رسد. با چنین نگرشی بحث اوقات فراغت هر چه بیشتر خودنمایی می‌کند. با توجه به مقوله فرهنگ و اهمیت به هدایت آن به سمت و سویی خاص که گفته شد، منطقه گردشگری سوران هنوز فاقد یک قطب مناسب تفریحی- اقامتی است. با توجه به نیازهای این منطقه به چنین فضاهایی به نظر می‌رسد طراحی یک مجموعه گردشگری با کیفیت از جمله نیازهای رده اول این ناحیه از اطراف مشهد است.
۱-۳- تجزیه و تحلیل امکان‌سنجی پروژه
پیش‌بینی این که پروژه در حال طراحی تا چه حد نزدیک به واقعیت است، یکی از ابعاد مهم تصمیم‌گیری‌ها در این مرحله می‌باشد. در اینجا بایستی به نکات مهمی توجه داشت که فاکتورهای زیادی را برای تشخیص این امر در نظر گرفت. از مهم‌ترین این فاکتورها بحث اجرایی بودن و ایجاد کششی مناسب در مخاطبین آینده خود است. میزان و نوع تعدد کاربری‌ها در پروژه‌های موردنظر از دیگر فاکتورهاست. باید توجه داشت که تعدد کاربری‌ها در این مجموعه تا چه حد می‌تواند پاسخگو باشد.
شناخت دقیق نوع مخاطب پاسخ اصلی این سؤال است. قطعاً متناسب با نوع جنس و سن مخاطب بایستی به خلق فضاهای خاص پرداخت. چرا که عدم توجه به این مسأله خود رکودی را ایجاد خواهد کرد که غیر قابل جبران است. پس کاربری‌های موردنیاز یک توریست از درجه مهمی در این تقسیم‌بندی برخوردار است.
بحث مربوط به زیبایی‌شناسی پروژه و ایجاد توجه به تمامی موارد ذکر شده می‌تواند پروژه را هر چه بیشتر به سمت اجرایی شدن و بالا بردن ضریب اطمینان بالا از کسب موفقیت سوق دهد.
۱-۴- تعریف پروژه
منظور بررسی اهداف مشترکی است که در طراحی یک مجموعه گردشگری می‌توان در نظر گرفت. این اهداف عبارتند از:
- چه قشری از جامعه را باید طلب کند؟
- این مجموعه از چه نوع و دارای چه سطح کیفی است؟
- چه نوع سرویس و یا امکانات رفاهی باید در آن ارایه شود؟
- بر کدام یک از فعالیتهای عمومی آن باید تأکید کرد؟
در این رابطه تهیه لیستی از خلاصه کاربری‌های عمومی و اصلی الزامی است. تهیه فهرست دقیق از فضاهای درآمدزا، که بر مبنای آن فضاهای خدماتی و پشتیبانی طراحی گردد.
این فهرست هسته مرکزی طرح و توسعه فضا را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که حتی تهیه لیست اجمالی از ملزومات مربوط به رستوران، کافی شاپ و… بر ابعاد و اندازه آنها در طراحی فضایی مثل آشپزخانه بسیار مؤثر است. به منظور پاسخگویی به سؤالات فوق به طور اجمالی می‌توان گفت:
۱- عموم افراد جامعه علی‌الخصوص جامعه ایرانگردان، جهانگردان، مسافران و زائران مشهد مقدس که در طول مسیر به این مکان می‌رسند، می‌توانند از امکانات این مجموعه بهره‌مند شوند.
۲- کلیه فضاهای موردنیاز یک توریسم به منظور اقامت راحت در این مکان تعبیه گردیده است.
۳- فضاهای این مجموعه گردشگری را به سه بخش فضاهای عمومی، خدماتی و اقامتی (سوئیت) می‌توان تقسیم کرد. در هر بخش بسته به نوع کاربری فضا سعی شده است که امکانات رفاهی خاصی طراحی شود.
-۱-۲مقدمه:
در دومین گام از این رساله مبحث شناخت مطرح می شود.
در این مبحث (مطالعات پایه) با توجه به مفاهیم رساله (توریستی ، تفریحی ، اقامتی) به بررسی مفاهیم پایه و تعاریف لازم که برای مواجه شدن با این پروژه آشنائی با آنها ضروری به نظر می رسد می پردازیم .
مباحث در نظر گرفته شده در این بخش از رساله عبارتند از :
اوقات فراغت ، توریسم و جهانگرد ، اسکان و اقامت ، فضای باز ، تنوع و تفرج ، باغ ایرانی .
-۱-۱-۲ نگاهی نو به طراحی و سامان‌دهی طبیعت اطراف در عصر حاضر :
در چند دهه اخیر با بروز انواع مسائل زیست محیطی و روشن شدن ضرورت‌های حفاظت محیط زیست و سیر به سوی پایداری، تأکید میشود که تنظیم محیط برای یک زندگی مطلوب نه فقط حق انسان، بلکه حق انواع حیات است (مک هارت ۱۳۷۵) و توجه به همین جنبه بوده است که طراحی منظر را در دهه‌های اخیر به شدت با برنامه‌ریزی کاربری زمین و اکولوژی منظر متصل ساخته است.
«طراحی منظر عبارت است از فرآیند آگاهانه سازمان‌دهی، برنامه‌ریزی و ایجاد تغییرات کالبدی- فضایی در منظر که شامل سازمان‌دهی عملکردی و بصری مکانها می‌گردد. به طوری که نتیجه حاصل در مجموع تعادل طبیعی محیط زیست را بر هم نزند».
-۲-۱-۲نگرش‌های اساسی در مورد رابطه انسان و طبیعت در مورد منظر[۱]:
نگرش‌های اساسی در رابطه انسان و طبیعت که به منظر مربوط میشود، حاصل دو جهان‌بینی متضاد نسبت به جهان هستی است. اولی دیدگاهی است که انسان را تابع طبیعت و دومی انسان را حاکم بر آن فرض می‌نماید. دیدگاه اول به مفهوم وابستگی و پیوستگی همه چیز در طبیعت است و انسان نیز به عنوان جزئی از آن، همبستگی متقابلی با طبیعت دارد. در دیدگاه دوم، انسان در مرکز جهان ایستاده تا از آن بهره‌‌برداری و محافظت کند.
گروتر در این مورد توضیح می‌دهد که در دیدگاه اول که منشأ آن را شرق زمینی می‌داند، رابطه انسان و طبیعت و خداوند درون یک رشته به هم پیوسته برقرار میشود. در نتیجه حتی آنچه خدائی تلقی میشود، در ارتباط نزدیک و حتی یگانه با طبیعت قرار دارد و به این ترتیب با خود انسان نیز مرتبط و به آن پیوسته است (گروتر ۱۳۷۵). اما در نگرش دوم که ریشه در فلسفه انسان‌گرایی غربی دارد، انسان‌گرایی تنها فلسفه زندگی تلقی می‌گردد و لذا هر فرد در جستجوی منافع خود است و سعی می‌کند حتی با نادیده گرفتن همه چیز، آن را به دست آورد.
البته باید توجه داشت که این دو نگرش در تلفیق با دیدگاه‌های اجتماعی و امکانات علمی و فنی و هنری در دوران مختلف، تأثیرات متفاوتی را به ویژه بر منظر شهری به جای گذارده‌اند. نگرش اول از لحاظ اجتماعی بیشتر فردگراست و لذا شکل منظر از خلاقیت‌های فردی تبعیت می‌کند، در این نگرش تمایزی بین خصوصیات هنری و جنبه‌های علمی وجود ندارد و از هر دو شیوه جسم- هنری و علمی- منطقی استفاده میشود.
نگرش دوم جامعه‌گرا است و طراحی منظر از تصمیماتی که برای کل جامعه اتخاذ میشود، متأثر می‌گردد. در این نگرش تمایز بین هنر و علم که از دوران ساده‌گرایی، فلسفه دکارتی و علم نیوتنی آغاز می‌شودف تشدید شده و به تدریج شیوه‌های علمی- منطقی به جای روشهای حسی- هنری مسلط می‌گردد. در مورد علم و فناوری نیز این پیوند آنها است که حداقل از ۱۸۵۰ به بعد باعث افزایش دخالت انسان در محیط و تغییر منظر شهری، روستایی و حومه‌ای به ویژه در شهرهای صنعتی می‌گردد مجموع این تضادها در واقع نشان دهنده یک دوگانگی اساسی در نحوه تفکر و عمل طراحی منظر شهری در طول تاریخ است، انسان همراه با طبیعت و انسان در مقابل طبیعت.
-۲-۲اقامت
-۱-۲-۲بررسی تاریخ اقامت :
نخستین اتاق های پذیرایی از مهمانان در زمان قدیم، قسمتی ازخانه های مسکونی شخصی بود و از مسافران مانند اعضای خانواده پذیرایی می شد. در دوران باستان در خاورمیانه و کشورهای شرقی از رباطها، کاروانسراها و مسافرخانه ها استفاده می شد . اما در روزگاران مدرن تر همزمان با استفاده از دلیجان ، قطار ، کشتی ، اتومبیل ، اتوبوس و هواپیما در کنار افزایش تعداد مسافران ، نیاز به مسکن نیز افزایش یافت و در نتیجه هتل ها، متل ها، مسافرخانه ها و … افزایش یافتند.
-۲-۲-۲تعریف اماکن اقامتی (موقت) :
اماکن اقامتی موقت به مکانهای گفته می شود که مسافران و جهانگردان مدتی(معمولاً بیش از سه روز و کمتر از یک ماه) را در آن مکان برای گذراندن اوقات فراغت و تعطیلات و استراحت به دور از هیاهوی شهر مقیم شوند. این مکانها شامل هتل ها ( از یک تا پنج ستاره) ، متلها، مسافرخانه ها ، پلاژها ، ویلاها، کمپینگ ها و سایر اماکن اقامتی می باشند .
-۳-۲-۲بررسی در سطح ایران :
در گذشته فضاهایی مانند ساباط، رباط ، کاربات ، کاروانسرا، خان ، مهمانخانه و دسکره و … نقش مهمی را در ایجاد امکانات سیر و سفر در داخل ایران ایجاد می کردند.
در حال حاضر اماکن اقامتی به مکانهایی گفته می شود که مسافران و جهانگردان مدتی را در آن مکان برای گذران اوقات فراغت و تعطیلات و استراحت ، تفریح ، بازدید از مناطق تاریخی و دیدنی و سایر مقاصد در آن مقیم می شوند . این مکانها شامل هتلها، متلها، مسافرخانه ها ، پلاژها ، ویلاها ، کمپینگ ها و سایر اماکن اقامتی می باشد .
-۳-۲ نمونه هایی از بناهای قدیمی اقامتی
-۱-۳-۲ ساباط :
ساباط به کلیه بناهایی که به منظور آسودن بپا می شده ، چه در شهر و چه در بیرون از آن؛ اطلاق می شده است . در شهرهای جنوبی ایران هنوزهم این واژه درست در جای خود به کار می رود ولی امروز ساباط را به طور اخص برای بنای سرپوشیده کوچکی به کار می برند که بر روی جاده های بیرون شهر و یا کنار آنها ساخته شده و منحصر است به چند تختگاه و یک آب انبار و گاهی یک یا دو اتاق کوچک که تنها می توان به منظور رفع خستگی و اندکی آسودن پس از پیمودن راه خسته کننده آن را مورد استفاده قرار داد .
-۲-۳-۲کاربات :
کاربات چنانکه پیداست خانه کاروان است ؛ و پیش از اسلام به جای کاروانسرا به کار می رفته و آن نیز مانند رباط دارای اطاق و حوض و یا پایاب است؛ و گاهی فقط دو یا سه اطاق دارد؛ و نمونه آن در آبادیهای کنار شاه راه کهن فارس خودنمایی می کند.
-۳-۳-۲کاروانسرا :
به رباطهای بزرگ و جامع کاروانسرا می گویند ؛ چه در شهر و چه در بیرون از آن باشد.کاروانسرا علاوه بر اطاق و ایوان دارای باره بند و طویله و انبار است، و اغلب ورودی آن را بازار کوچکی به نام علاف خانه تشکیل می دهد؛ و بر روی سر دران چند اطاق پاکیزه قرار گرفته که به کاروانسرا اختصاص دارد .
-۴-۳-۲ دسکره یا مهمانخانه :
در کنار شهرهای نامی و آباد ، به ویژه پایتختها، کاروانسراهای بزرگ و زیبا و با شکوهی دیده می شود که بیشتر آنها مهمانخانه بوده است، و پادشاهان وامیران و فرمانروایان مهمانان نامدار و گرامی خود را در آنجا پذیرایی می کردند از جمله مهمانخانه بزرگ شاه عباسی در کاشان و کاروانرای مادرشاه (جای مهمانسرای شاه عباسی) اصفهان و کاروانسرای وزیر در قزوین است .
-۵-۳-۲نتیجه گیری
ایجاد امنیت جانی و مالی برای مسافر و توریست شرط لازم است که می بایست تأمین گردد.پس از امنیت اولین و ضروری ترین امکانات و تأسیسات مورد نیاز جهانگردان ، اقامتگاههای موقت و هتلها می باشند. اقامتگاهها و هتل ها اساساً باید خدمات و سرویس محل اقامت و غذا را به مسافران ارائه نمایند. سایر عملکردها از قبیل فروشگاهها و فضاهای ورزشی وسالنهای جشن و کنفرانس و نمایندگی های فروش بلیط و از جمله فضاهای محل های اقامتی می باشند که در صورت لزوم می بایست به جهانگردان سرویس دهی لازم را ارائه نمایند .
-۴-۲فضای باز
-۱-۴-۲تعریف فضای باز :
ریچارد فوستر فضای باز را این گونه تعریف می کند: فضای باز (Open Space) به همه اراضی اعم از آبی، خشکی، شهری یا غیر شهری روبازی گفته می شود که ویژگیهای زیر را دارا باشند:
۱- تحت مالکیت عمومی و یا خصوصی باشند.
۲- قابلیت دسترسی داشته باشد.
۳- محدودیتهایی داشته باشند.
۴- امکان انتخاب آزادانه فعالیتهای مختلف و استفاده از چشم انداز را داشته باشند.
۵- امکان فراهم آوری خدمات برای انسان و طبیعت را داشته باشند و زیر بنای گسترش در زمینه های خدمات آموزشی، تزئینی ، تولیدی ، حفاظتی و تفرجگاهی را در حد ظرفیت خود تأمین کنند.
-۲-۴-۲تقسیم بندی فضاهای باز شهری
به منظور ایجاد فضاهایی از قبیل سبز، ورزشی، میادین ، نمایشگاهها، سطوح آب (آب نماها) ، محوطه مراکز اداری شبکه های ارتباطی و غیره پیش بینی شده باشند. فضای سبز همواره بخشی از فضای باز به شمار می آید . انواع فضاهای باز شهری به قرار زیرند:
(محوطه مسکونی، محوطه خدمات شهری، شبکه های ارتباطی ، محوطه نمایشگاهها ، مناطق ورزشی و استادیومها ، سطوح آب نما، محوطه بیمارستانها ، فضای سبز، محوطه مراکز آموزشی، محوطه پارکها، حریمها، محوطه سازمانهای اداری، اراضی کشاورزی و بایر، محوطه کارخانجات و آرامگاهها
-۵-۲فضای سبز :
سعیدی آشتیانی فضای سبز را به منطقه ای پوشیده از گیاهان در داخل و اطراف شهرها می گوید که بیشتر دارای دو کارکرد مهم برای شهرها می باشند. تعدیل دما و تلطیف هوا و زیبایی آفرینی .
-۱-۵-۲تعاریف فضای سبز شهری :
آن بخش از فضای سبز که در محدوده شهر طراحی و بنا شده ، فضای سبز شهری نامیده می شود:
بخشی از سیمای شهر که از انواع گیاهان تشکیل یافته است.
فضای نسبتاً بزرگ، متشکل از گیاهان با ساختی جنگلی و برخوردار از بازدهی زیست محیطی و اکولوژیک معین و در خور شرایط زیست محیطی حاکم بر شهر.
بخشی از استخوان بندی یا مورفولوژی شهری ،به بیان دیگر فضای سبز در کنار اسکلت فیزیکی شهر تعیین کننده اندام و به طور کلی سیمای شهر است . فضای سبز باید از یک سو برای شهر باز دهی اکولوژیک داشته و از طرف دیگر نیازهای زیست محیطی پیرامون خود را برآورده سازد.
-۲-۵-۲تقسیم بندی فضای سبز شهری
محورهای درون شهری فضای سبز :
الگوهای فضای سبز حاشیه شهری به قرار زیرند:
-۱کمربندهای سبز محاط کننده: برای تحدید حدود شهر، کنترل گسترش شهر، جلوگیریاز رشد بی رویه و به هم خوردن تناسب ساخت مورفولوژی شهر به کار می رود. این کمربندها در روند پویش شهر، نقش اولیه خود را ممکن است از دست بدهند ولی نقش بالقوه آنها به عنوان فضای سبز تعادل بخشنده تفرجگاه درون شهری و نقش فرعی آنها به عنوان شاخص زنده جهت تشخیص روند شهر، پا برجا باقی می ماند.
-۲کمانهای سبز : کمربندهای سبز عریضی می باشند که برای مهار رشد بی رویه شهرها و هدایت آنها در جهت دلخواه، برقراری پیوند میان هسته اصلی شهر و شهرکهای اقماری از یک سو و جدا کردن فضای اصلی شهر از فضای حومه به کار می روند.
-۳محورهای سبز: این محورها مشتمل بر محورهای سبز درون شهری(فضای سبز امتداد خیابان شهر) و برون شهر( فضای سبز جاده هایی که به طور مستقیم یا از طریق کمربندی به درون شهر) راه می یابند.
-۳-۵-۲نتیجه گیری
بر اساس تعاریف بررسی شده در کل، دو بخش مشترک و مهم را می تواند استنباط کرد.
اول : مجموعه ای از پوشش سبزینه ای شامل درختان، درختچه ها، گلها ، بوته ها و چمن که مفهوم فضای سبز را از نظر فیزیونومی و شکل ظاهری القا می کند.
دوم : برآورد انتظارات و وظایفی شامل بهبود کیفیت زیست محیطی انسان، تأمین زیبایی و سایر نیازهای اکولوژیک که به عنوان هدف و وظیفه در احداث فضاهای سبز مستتر باشد.
-۶-۲انواع طبقه بندی فضای باز و سبز شهری :
طبقه بندی مناطق، بر حسب قابلیت و سازگاری آ نها با انواع فعالیتها
واحدهای ساحلی حاشیه دریا
الف) مناطق مناسب برای شنا و اردو
ب) مناطق مناسب برای فعالیتهای تفریحی در ابهای عمیق
ج) مناطق مناسب برای زیست حیات وحش و تالابها از نظر شکار یا تماشا
واحدهای آبی
الف) شنا و تماشا
ب) ماهیگیری
ج) تالابهای ( زیستگاههای حیات وحش)
<span style="font-siz
پایان نامه ارشد معماری مجموعه گردشگری سوران