بازاریابی و بازارسازی زیره و زرشک
155 صفحه در قالب word
1 -1 مقدمه
تحقیق برای افزایش صادرات غیرنفتی که در کشور ما امری الزامی‌است. دراین مورد گرچه در مقاطع‌مختلف زمانی چه قبل و چه بعد از انقلاب تحقیقاتی انجام شده است اما اقدامات مؤثری آنچنانکه باید و شایدهنوز صورت نگرفته است. تجربه کشورهای موفق در امر توسعه اقتصادی نشان داده که تجارت خارجی نقش‌بسیار مهم و تعیین کننده‌ای در فرایند توسعه این کشورها ایفا کرده و به طور قطع می‌توان گفت که هیچ‌کشورتوسعه یافته و تازه صنعتی شده‌ای را نمی‌توان یافت که بدو توسعه تجارت و تکیه بر صادرات خود به این‌امر نایل شده باشد. الگوی توسعه متکی به صادرات امروزه تقریباً در میان اکثر کشورهای در حال توسعه به‌صورت مدل غالبی درآمد است و از این رو مشاهده می‌کنیم که طی 1980 بسیاری از این کشورها بسوی‌خصوصی سازی و کاهش دخالت‌های دولت در اقتصاد، مقررات زدایی، آزادسازی تجاری، تلاش در جهت‌جلب سرمایه‌های خارجی و به طور کلی در جهت حاکمیت عناصر اقتصاد بازار اهتمام کرده‌اند. نظریه تجارت‌به عنوان متور رشد اقتصادی دارای مخالفین و موافقین زیادی است. پر بیش و سنیگر از جمع مخالفان این‌نظریه بویژه در کشورهای درحال توسعه بوده‌اند و دلیل این امر را تخریب رابطه مبادله تجاری این کشورهامی‌دانند زیرا این کشورها صادر کننده مواد خام و وارد کننده محصولات نهایی می‌باشند و قیمت مواد خام‌نسبت به محصولات نهایی روز به روز در حال کاهش است برخی دیگر از نظریه‌پردازان اقتصادی همانندریکاردو، هگچر اهلین و کروگمن از موافقین رابطه مثبت بین رشد اقتصادی و تجارت خارجی بوده و دلیل این‌امر را عمدتاً در مزیت‌های نسبی و فراوانی نسبی عوامل تولید در بین کشورهای مختلف می‌دانند اما نکته این‌است که به مرور زمان و بویژه پس از جنگ جهانی دوم از تعداد مخالفین کاسته شده و بر تعداد موافقین افزوده‌شده است به دیگر سخن دیدگاه صاحبنظران در مورد نقش مثبت و مؤثر تجارت خارجی در رشد اقتصادی‌روز به روز خوشبینانه‌تر شده و آنرا به یک اصل تبدیل می‌نمایند.
در سالهای اخیر جهت توسعه اقتصادی کشور واستفاده از تجارت خارجی به عنوان یکی از محورهای‌اصلی رشد وتوسعه اقتصادی، افزایش ذخایر ارزی، ایجاد زمینههای اشتغال و رونق کسب و کار برای صنایع‌مختلف و رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت، روند پژوهش دراین مورد شتاب بیشتری گرفته است هرمحصولی که صادر می‌شود در منطقه تولید آن محصول رشد و توسعه اقتصادی ایجاد می‌شود. جهت افزایش‌صادرات به فعالیت بازاریابی و تدوین استراتژیهای مؤثر برای ورود به بازارهای جهانی باید بیشتر و بهترپرداخته شود. جوان بودن جمعیت کشور، توسعه صادرات را میتواند به عنوان یکی از استراتژیهای ایجاداشتغال منظور داشت جهت وارد شدن به بازارهای جهانی نیازمند طراحی استراتژی مناسب بازاریابی بین‌المللی می‌باشیم در شروع قرن 21 جهان با دو تحول تغییر اساسی مواجه است.
1- روند جهانی شدن 2- پیشرفت سریع تکنولوژی
بنابراین اتکا به بازارهای داخلی دیگر کافی است گرچه آسان‌تر است از این پس باید جهانی اندیشید و ملی‌و بومی‌عمل نمود پیشرتف ارتباطات و توسعه شبکه‌های اطلاع رسانی جهانی فعالیت‌های بازاریابی را بسیارتخصصی و پیچیده نموده است بازاریابی را به صورت یکی از محورهای اصلی فعالیت بازرگانی و مدیریتی‌درآورده است. در بازاریابی جهانی باید به عوامل اصلی محیطی که پیوست در حال تغییر و تحول و تعامل بایکدیگر هستند مانند اقتصاد، تکنولوژی، سیاست، قانون و فرهنگ توجه کافی مبذول داشت و استراتژی‌بازاریابی برای هر کشور را با توجه به این عوامل طراحی نمودد و به ویژه ارزشهای فرهنگی محیط را برای‌افزایش فروش در نظر گرفت. فرویپاشی شوروی سابق و حرکت کشور چین به طرف اقتصاد بازار، آزادی‌کشورهای اروپای شرقی، تشکیل اتحادیه اروپا، رشد و توسعه اقتصادی کشور جنوب شرق آسیا و... همگی‌فرصت‌های نوین بازاریابی را به ارمغان آورده‌اند. توسعه GATT (موافقن کلی روی تعرفه گمرکی و تجارت) وسازمان و نهادهای اقتصادی جهانی و منطقه‌ای همکاریهای اقتصادی و بازرگانی، WTO (سازمان تجارت‌جهانی) تسهیلات و تمهیدات فعالیت بازاریابی و بازرگانی را بوجود آورده‌اند به همان نسبت هم با رقابت‌آزادند مواجه شدن، تمیهدات و محدودیت‌هایی را بجود آورده‌اند و رقابت از قیمت به رقابت بد کیفیت وبسته‌بندی انتقال یافته است پایان جنگ سرد سیاسی جای خود به جنگ سرد اقتصادی و تبلیغاتی و فعالیت‌مناسب بازاریابی داده است در قرن 21 شرکت‌ها و کشورهایی برنده خواهند بود که با نوآوری و فعالیت‌مناسب بازاریابی از طریق طراحی استراتژیهای بازاریابی بتوانند فرصت‌های نوین تجاری را کشف نموده و اآنها بهره برداری نمایند و هرچه بیشتر در صحه تجارت و رقابت جهانی وارد شده و فعال باشند و تبوانند سهم‌مناسبی از این بازار را گرتفه و آرنا حفظ نموده و درآینده توسعه بخشند با توجه به نکات فوق و نیز شرایط‌بوجود آمده در نظام تجارت جهانی تمامی‌کشورها و بویژه کشورهای درحالت وسعه بر آن شده‌اند که بانگرشی جامعه و با توجه به تحولات اقتصاد بین‌الملل برنامه‌های توسعه اقتصادی خود را مورد ارزیابی قراردهند بدیهی است جمهوری اسلامی‌ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه که تاکنون اقتصاد غیرنفتی آن‌نقش و حضور چندانی دراقتصاد بین الملل نداشته نمی‌توانست از این جریان و تحولات جهانی مستثنی باشداز آنجا که حضور ایران در صحنه اقتصاد بین الملل طی چند دهه گذشته عمدتاً به فروش نفت خام و ورود انواع‌کالاها خلاصه شده است لذا برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور هیچگاه در پیوند ارگانیک و توسعه‌زا با تجارت‌خارجی و توسعه صادرات قرار نگرفت به نظر می‌رسد که دستیابی به هر گونه راه حل در جهت رفع و یاتخفیف مشکل فوق و نیز برقراری ارتباط میان هر یک از بخشهای اقتصادی کشور و ازجملهبخش کشاورزی بااقتصاد بین الملل مستلزم ایجاد سیاست‌های مناسب، اعمال دیدگاه‌های مقتضی و اجرای برنامه‌های زیربنایی‌و مستمری خواهد بود که براساس بررسیها و پژوهشهای جامع ارائه و تهیه گردیده است بی‌تردید نتایج‌مجموعه پژوهشهای این پروژه میتواند شنخت لازم را برای سیاست‌گذاری و اتخاذ راهکارهای پایه برای‌توسعه تجارت کشاورزی، حضور مؤثر در بازارهای بین‌المللی روند الحاق به سازمان جهانی تجارت، مقابله بااثرات منفی ناشی از اجرای موافقتنامه WTO به بخش کشاورزی و سایر مسائل مرتبط در اختیار قرار می‌دهد.
آنچه پیش روی دارید حاصل پژوهشی است با عنوان بازاریابی و بازاررسانی زیره و زرشک در استان‌خراسان هدف کلی این مطالعه بررسی وضعیت بازاررسانی و بازاریابی محصولات فوق الذکر در سطوح‌مختلف تولید کننده، عمده فروش، خرده فروش و صادر کننده و نیز تعیین سیر حاشیه، کارآیی و ضریب هزینه‌بازاریابی این دو محصول، بررسی عوامل مؤثر برحاشیه خرده فروشی، ضایعات و کارآیی بازاریابی زیره وزرشک بررسی و شناخت وضعیت رقبای بالقوه و اصلی صادراتی در بازارهای نهایی، هدف، برآورد توابع‌عرضه و تقاضای صادرات محصولات فوق، شناسایی مسیرهای صادراتی در بازارهای جهانی و بین‌المللی ودر نهایت ارائه راهکارهای مناسب جهت بهبود بازاریابی و بازاررسانی آنها در داخل و خارج کشور و توسعه‌صادرات زیره و زرشک می‌باشد.
2-1 ضرورت و اهمیت مسئله
بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخشهای قدیمی‌و اصلی در اقتصاد کشورهای در حال توسعه از جمله‌ایران می‌باشد گرچه در فرآیند توسعه کشور از اهمیت اقتصادی این بخش کاسته شده است اما هنوز سهم‌عمده‌ای از تولید ناخالص داخلی، اشتغال و تجارت خارجی بدون نفت را تشکیل داده و نیز بدلایل تأمین‌نیازهای غذایی کشور و ضروری جامعه و داشتن مساعدت‌هایی در رشد اقتصادی کشور از جایگاه خاصی‌برخوردار است. نظر به اینکه حدود یک سوم صادرات غیرنفتی ایران از بخش کشاورزی است و با توجه به‌ارزبری پایین این بخش نسبت به سایر بخشهای اقتصاد کشور و وابستگی کم آن به تکنولوژی پیچیده می‌توان‌با توسعه صادرات محصولاتی که از نظر شرایط اقلیمی، اقتصادی و فرهنگی دارای مزیتن سبی می‌باشند باتوجه به بحث عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی (WTO) بخشی از ارز مورد نیاز کشور را تأمین ومساعدت قابل توجهی به سایر بخشهای اقتصاد در جراین توسعه اقتصادیا نجام گیرد به منظور افزایش کارآیی‌و بهبود نظام بازاررسانی محصولات کشاورزی در کشرو ایران و نیز توسعه صادرات آنها با توجه به رقابت‌های‌جهانی در زمینه بازار محصولات کشاورزی نیاز به تحقیقات اقتصاد کشاورزی در مورد محصولات و مناطقی‌که دارای مزیتن سبی از نظر تولید، بازاریابی، صادرات هستند روز به روز محسوس‌تر می‌شود.
کشور ایران باتنوع وسیع آب و هوایی در پاره‌ای از مناطق آن در زمینه تولید برخی از محصولات کشاورزی‌نظیر پسته، خرما، کشمش، بادام، گردو و زعفران و زیره و زرشک از مزیت نسبی قابل توجهی برخوردار است‌لذا جهت اتخاذ سیاست‌های مطلوب در زمینه بهبود نظام بازاریابی و بازاررسانی و توسعه صادرات آنها نیاز به‌مطالعات اقتصادی به صورت علمی‌حائز اهمیت می‌باشد.
زیره و زرشک به عنوان یکی از گرانترین ادویه جهان با خصوصیات و ویژگیها و مصارف گوناگون غذایی وزیره سبز نیز به عنوان ادویه با مصارف گوناگون و استفاده‌های صنعتی و دارویی می‌توانند از جایگاه ویژه‌ای درصادرات محصولات کشاورزی برخوردار باشند سهم تولید کشورمان با بیش از 60 درصد کل تولید زیره وزرشک در جهان به عنوان بزرگترین تولید کننده و صدور بیش از 80 درصد آن و در مورد زیره سبز به عنوان‌بزرگترین تولید کننده با سهمی‌حدود 35 درصد تجارت جهانی و صدور حدود 95 درصد در صورت یافتن‌جایگاه و ارزش واقعی آنها در بازارهای جهانی با توجه به نقش تعیین کننده کشور ما در حال حاضر و تقویت آن‌در آینده از جمله نکات ارزشمند آن در بین جایگاه محصولات صادراتی کشور است. مزیت نسبی واهمیتی که‌این محصولات از نظر تولید، سطح زیر کت و اشتغال زایی در مناطق مختلف کشور بویژه استانهای خراسان‌دارد و نیز قابلیت توسعه صادرات این محصولات در بازار جهانی که میتواند منجر به افزایش درآمدهای‌ارزی کشور شود آنها را از جایگاه ویژه‌ای برخوردار نموده است اما وجود مسائل و مشکلات مختلف چه درزمینه‌های تولید و نحوة عمل آوری این محصولات توسط کشاورزان که عمدتاً بدلیل عدم توجه کافی به‌ساختار نظام بازاریابی و بازاررسانی و نداشتن یک تشکیلات منسجم که کلیة مراحل تولید، بازاریابی،بازاررسانی و صادرات را تحت پوشش قرار دهد، است و باعث گردیده که علیرغم کیفیت مرغوب این‌محصولات نسبت به نمونه‌های خارجی آنها زیره و زرشک ایران وضعیت مناسبی را در بازار جهانی نداشته‌باشند ایران به عنوان بزگترین تولید کننده زیره و زرشک دنیا هنوز در بازار جهانی جایگاه مشخص و روشنی‌ندارد ومجبور است بدلایل فوق از جمله تبلیغات منفی رقبا محصول خود را به کمتر از نصف قیمت جهانی به‌فروش رساند بنباراین باتوجه به اهمیت زیره و زرشک ایران و وضعیت خاص آنها، ساختار اقتصادی این‌محصولات در عرصه‌های تولید، بازاریابی، بازاررسانی و صادرات نیاز به بازنگری و تحول اساسی دارد لذا دراین مطالعه وضعیت بازاریابی و بازاررسانی و صادرات این محصولات به صورت مطالعه موردی در مناطق‌عمده کشت، در استان خراسان مورد بررسی قرار گرفته است اضافه بر آن با توجه به محدودیت منابع مختلف‌لزوم افزایش بهره‌وری استفاده از منابع مختلف از جمله زمین و سرمایه محسوس است به بارو آرنارد وواساوادا (1995) توسعه صادرات از دو طریق عمده میتواند موجب رشد بهره‌وری گردد آن‌هامعتقد هستندکه توسعه صادرات از یکسو موجب دسترسی به بازارهای جدید و در نتیجه افزایش ظرفیت تولیدی و احدهادر کشورهای صادر کننده می‌شود این امور موجب کاهش هزینه متوسط تولید هر واحد از محصول و افزایش‌بهره‌وری تولید می‌شود اضافه بر آن با گسترش صادرات و ورود واحدهای تولید به بازارهای جهانی درجة‌رقابت بین تولید کنندگان افزایش می‌یابد لذا بنگاه‌های تولیدی به منظور تضمین ادامه حضور خود در بازار وهمچنین افزایش و یا حداقل حفظ سهم صادراتی خود مجبور به افزایش بهره‌وری و توان مدیریتی خودمی‌گردند این امر هب نوبه خود موجب استفاده مناسب‌تر از منابع تولید و رشد بهره وری خواهد شد از سوی‌دیگر به عقیده نهدا و دهادش وار (1993)، افزای بهره‌وری استفاده از نهاده‌ها میتواند موجب کاهش‌هزینه‌های تولید محصول و پیشرفت تکنولوژی تولید این محصول و در نتیجه افزایش صادرات شود با توجه به‌فقدان انتشار مطالعات اقتصادی جامع در زمینههای فوق در مورد زیره سبز و زرشک ایران ضرورت و اهمیت‌این تحقیق ضروری است.
3-1 اهداف تحقیق
1- بررسی وشناخت عملیات بازار رسانی زیره و زرشک.
2- تعیین مسیر، حاشیه، سود، کارایی وضریب هزینه بازازیابی زیره و زرشک.
3- برآورد هزینه خدمات بازاریابی و بررسی عوامل موثر بر حاشیه بازاریابی زیره و زرشک.
4-بررسی و شناخت وضعیت رقبای بالقوه صادراتی در بازارهای نهایی وهدف.
5- تعیین شفافیت یا عدم شفافیت بازار زیره و زرشک.
6- ارائه راهکارهای مناسب جهت بهبود وضعیت بازاریابی زیره و زرشک.
7- برآورد توابع عرضه داخلی، تقاضای داخلی وعرضه صادراتی زیره و تعیین عوامل موثر بر آن.
1-4 فرضیات تحقیق
1- بازار زیره از شفافیت کامل برخوردار است
2- میزان ضایعات زیره و زرشک کمتراز 10 درصد است.
رابطه حاشیه با؟ به هزینه بازاریابی وقیمت خرده فروشی مثبت است.
بازار زرشک از شفافیت کامل برخوردار است.
5-1 کاربردهای انجام تحقیق
در کشور ما توسعه صادرات و بازاریابی محصولات کشاورزی و فرآْورده‌های حاصل از آن در چارچوب برنامه‌های توسعه کشاورزی و از جهات اجتماعی واقتصادی دیگری نیز نتایج مثبتی برای جامعه رو به توسعه کشور در بر دارد به نظم ی رسد که کشور ازمزیتهای نسبی زیادی در زمینه تولد انحصاری وشبه انحصار این محصولات در بازارهای منطقه ودنیا برخوردار باشد، نتایج تحقیق حاضر میتواند به عنوان راهنمایی برای برنامه ریزان و سیاست گذاران برای برنامه ریزی‌های آتی باشد.
6-1 پیشینه تحقیق
تحقیقات انجام شده در زمینه بازاریابی و بازار رسانی محصولات کشاورزی
بررسی وسیع منابع از طریق بانک‌های اطلاعات علمی‌وچکیده نامه‌های موجود، موضوعات تحقیقی مختلفی را در مورد زرشک به این شرح مشخص نمود: 43 مقاله در مورد مواد موثر دارویی دارای الکالوئیدها، 32 مقاله در رابطه با مسائل گیاهشناسی که 7 مورد آن در رابطه با زنگ سیاه گندم بود (برخی گونه‌های زرشک میزبان واسطه این بیماری می‌باشند). 21 مقاله در مورد گیاهشناسی، 14 مقاله در مورد ازدیاد کشت سلولی جهت استخراج مواد موثر دارویی، 12 مقاله در مورد کنترل و آزاد سازی زرشک برای کنترل بیماری سیاه غلات، 11 مقاله در مورد مسائل بیوشیمیایی و نیز بیولوژیکی و 4 مقاله در مورد درمان کلینیکی با مواد دارویی زرشک، اما گزارشی در مورد تولید، بازاریابی و بازار رسانی زرشک ارائه نگردیده است (بالندری، 1371)
تحقیقات ومطالعات بازاریابی، و بازار رسانی محصولات کشاورزی شناخت نسبتا وسیعی از علوم کشاورزی واقتصاد را می‌طلبند. اهمیت مطالعات در زمینه بازاریابی و بازار رسانی محصولات کشاورزی زمانی روشن شد که با ورود تکنولوژی به کشاورزی سنتی و بکار گیری روشهای نوین به زراعی توسط کشاورزان فعالیت کشاورزی روند تجاری شدن را به خود گرفت و مسئله مازاد یک یا چند محصول کشاورزی در مناطق خاصی ایجاد شد. از سوی دیگر با افزایش جمعیت و مهاجرت روستائیان به شهرها و دورتر شدن فواصل بین قطب‌های تولید و مصرف، کانالهایی که این محصولات را از مزرعه تا به دست مصرف کننده عبور می‌دهد را پیچیده تر کرد. بعلاوه سیستم بازاریابی و بازار رسانی نه تنها محصولات تولید شده را در داخل کشور توزیع می‌کند بلکه با گسترش دائمی‌تجارت بین المللی این وظیفه را در سطح جهانی نیز انجام می‌دهد. از این او اهمیت تحقیقات و مطالعات بازاررسانی محصولات کشاورزی تحقیقاتی روز به روز بیشتری گردیده است (ترکمانی، 1378) در زمینه بازاریابی و بازار رسانی محصولات مختلف کشاورزی تحقیقاتی نیز انجام شده، اما در رابطه با دو محصول زیره و زرشک تنها در زمینه مسائل فنی و به زراعی آنها تحقیقات اندکی بوسیله نهادهای تحقیقاتی انجام شده است.
نجفی (1376)، در تحقیقی وضعیت بازاریابی خرما بویژه در استان فارس با تاکید بر صادرات آن را مورد بررسی قرار داد. به منظور انجام مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری دو مرحله ای در هر یک از شهرستانهای مورد مطالعه از تولید کنندگان، عمده فروشان و گروهی از صادر کنندگان که بیشتر در شیراز مستقر بودند از طریق تکمیل پرسشنامه، مصاحبه حضوری به عمل آمده، افزون بر آن اطلاعات تکمیلی از سازمانهای مرتبط مانند سازمان کشاورزی و اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی جمع آوری شده است. به منظور بر آورد تابع صادرات خرما از اطلاعات سری زمانی مربوط به سالهای 74-1355 استفاده شده است.
خزاعی (1376)، در بررسی خود در مورد بازار زعفران توصیه می‌نماید که جهت رفع مشکلات بازار داخلی و خارجی و افزایش سود زعفران کاران نیاز به بازبینی در تشکیلات موجود در بخش تولید و بازار عرضه است. وی اعتقاد دارد که واسطه‌های بیشمرای وارد بازار زعفران شده اند که بیشتر در پی کاهش مدت زمان فروش این محصول در بازار خارجی هستند بنابراین اگر تشکیلاتی ایجاد شود که بتواند رقیبی قوی در بازار داخلی وخارجی برای واسطه‌ها باشد و به مروز زمان آنها را از بازار خارج نماید این واسطه‌ها حذف خواهند شد. او در پایان پیشنهاد می‌نماید که با ایجاد مجمعی متشکل از دولت و تعاونی‌ها به منظور سیاست گذاری مناسب، حمایت ونظارت بر آن، تحت عنوان صندوق زعفران می‌توان به یک سیستم هماهنگ د رتولید، بسته بندی، توزیع و صادرات و حل مشکلات زعفران کاران دست یافت.
ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است
متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است
بازاریابی و بازارسازی زیره و زرشک