موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآوردهها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید. وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:
(تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور - ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استاندارد اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد میباشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده مینماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار میدهد.
اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینهها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها میشود.
تهیه کننده
کمیسیون استاندارد آرد
رئیس
سعادت لاجوردی - ناصر دکتر علوم کشاورزی استاد دانشکده کشاورزی
اعضاء
پایان - رسول فوق لیسانس بخش صنایع غذائی مدیر گروه علوم و صنایع غذائی انستیتو تغذیه ایران
توکلی - منصور دکتر کشاورزی دانشیار دانشگاه تهران ـ دانشکده کشاورزی
دبیر
همایونی - همایون مهندس کشاورزی کارشناس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
فهرست مطالب
استاندارد آرد کنجاله بادام زمینی
هدف
دامنه کاربرد
ویژگیها
بسته بندی و علامتگذاری
نمونهبرداری
روشهای آزمون
بسمه تعالی
پیشگفتار
استاندارد ویژگیها و روشهای آزمون آرد بادام زمینی که بوسیله کمیسیون فنی مواد غذائی تهیه و تدوین شده و در کمیسیون نهائی مادر مورد تائید قرار گرفته و در سی و یکمین جلسه کمیته ملی مواد غذائی مورخ 61/3/30 تصویب گردید .
پس از تأیید شورایعالی استاندارد و به استناد ماده یک ( قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذر ماه 1349) به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .
برای حفظ همگامی و همآهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی صنایع و علوم استانداردهای ایران در مواقع لزوم و یا در فواصل معین مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدیدنظر آنها استفاده نمود .
در تهیه این استاندارد سعی بر آن بوده است که با توجه نیازمندیهای خاص ایران حتیالمقدور میان روشهای معمول در این کشور و استاندارد و روشهای متداول در کشورهای دیگر همآهنگی ایجاد شود .
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم استاندارد حاضر با استفاده از منابع زیر تهیه گردید .
1- 1- Specification for edible
Groundnut flour (expeller pressed) 1975.
2 ـ کتاب دانههای روغنی تألیف دکتر ناصر سعادت لاجوردی صفحه 47-58 انتشارات دانشگاه تهران سال 1359
استاندارد آرد کنجاله بادام زمینی
1 ـ هدف
هدف از تدوین استاندارد تعیین ویژگیها و روشهای آزمون و بستهبندی و علامتگذاری بادام زمینی خوراکی است که روغن آن توسط ادوات مکانیکی مناسب استخراج شده است .
2 ـ دامنه کاربرد
این استاندارد شامل ویژگیهای آرد بادام زمینی 1 روغن گرفته است که جهت استفاده در غنی کردن انواع آرد بکار میرود .
3 ـ ویژگیها
3 ـ 1 ـ ماده اولیه باید از مغز دانههای درسته و کامل رسیده , تازه و سالم و عاری از هر گونه آلودگی قابل رویت قارچی و شیمیائی تهیه شده و در دستگاههای تمیز به نحو بهداشتی روغن آن استخراج شود .
برای انتخاب دانههای سالم میتوان از بازرسی عینی و یا دستگاههای الکترونیکی استفاده نمود .
3 ـ 2 ـ آرد حاصله از عمل استخراج مکانیکی باید به رنگ سفید و یا متمایل به قهوهای روشن باشد و از لحاظ ترکیب یکنواخت و عاری از آفات و امراض و بو و طعم نامطبوع بوده و هیچ نوع رنگ و ماده معطر و مواد افزودنی نامناسب دیگر به آن اضافه نشده باشد .
3 ـ 3 ـ قطر ذرات ـ قطر ذرات آرد بادام زمینی باید به ترتیبی باشد که حداقل 95 درصد آرد ازالک به قطر چشمههای 710 میکرون رد شود و 80 درصد وزنی ازالک با چشمههای به قطر 500 میکرون عبور میکند .
3 ـ 4 ـ در تولید , بستهبندی و نگهداری محصول باید اصول بهداشتی کارگاه و وسائل مورد استفاده در مدنظر باشد ( باستاندارد مقررات بهداشتی کارگاه ایران شماره 1836 مراجعه شود .)
3 ـ 5 ـ آرد بادام زمینی روغن گرفته باید با جدول ویژگیهای زیر مطابقت داشته باشد
3 ـ 6 ـ ویژگیهای باکتریوژیکی : آرد بادام زمینی روغن گرفته خوراکی باید متناوبأ از لحاظ میزان باکتری آزمون شده و مقدار آن با جدول شماره 2 مطابقت داشته باشد .
4 ـ بسته بندی و علامتگذاری
4-1- بستهبندی : آرد بادام زمینی روغن گرفته باید در کیسههای پلیاتیلن و یا کیسههای کنفی که دارای لایه پلیاتیلن باشد و یا در ظروف فلزی مناسب بستهبندی گردد .
چنانچه آرد در کیسه بستهبندی شود درب کیسه باید بوسیله دست و یا ماشین دوخته شود . چنانچه این عمل با دست انجام میگیرد دهانه کیسه پس از دوبار تا کردن و یا دوبار رویهم برگرداندن دوخته شود . عمل دوخت بایستی دو ردیفه باشد و تا حد امکان از کوکهای ریز استفاده شود .
4 ـ 2 ـ علامتگذاری : روی هر بسته بایستی اطلاعات زیر نوشته و یا برچسب شود .
4 ـ 2 ـ 1 ـ نام فرآورده
4 ـ 2 ـ 2 ـ نام و آدرس سازنده و یا تولیدکننده
4 ـ 2 ـ 3 ـ شماره ساخت
4 ـ 2 ـ 4 ـ وزن خالص
4 ـ 2 ـ 5 ـ تاریخ تولید
4 ـ 2 ـ 6 ـ پروانه ساخت از وزارت بهداری
5 ـ نمونهبرداری
برای انتخاب نمونههائیکه معرف کل محصول باشد از روشهای پیشنهادی در استاندارد تدوین شده آرد گندم ایران شماره 103 استفاده گردد .
6 ـ روشهای آزمون
برای آزمون ویژگیهای مندرج در بند 3-4 و 3-3 و جداول شماره 1 و 2 به بندهای مربوطه این استاندارد مراجعه شود .
مواد شیمیائی مورد مصرف در آزمونها باید از نوع خالص باشد .
6 ـ 1 ـ اندازهگیری قطر ذرات
6 ـ 1 ـ 1 ـ اندازهگیری با الک
دو الک را رویهم سوار کنید به نحوی که قطر چشمههای الک روئی 710 میکرون و قطر چشمههای زیرین 500 میکرون باشد . این مجموعه مجهز به در پوشی است که بعد از افزایش بار الک روی آن گذاشته میشود و در زیر آن نیز قابی قرار میگیرد که رد شده از الکها درون آن جمعآوری میشود .
یادآوری 1 ـ در صورت عدم دسترسی به الکهای فوق میتوان از الکهای مشابه به ترتیب زیر استفاده کرد بجای الک به قطر چشمههای 710 میکرون از الک 22 مش S.B و یا از 25 مش ASTM و یا از الک 24 مش استفاده نمود .
بجای الک با قطر چشمههای 500 میکرون از الک 30 مش S.B و یا 35 مش ASTM و یا 32 مش استفاده کرد .
6 ـ 1 ـ 2 ـ روش کار : 100 گرم از نمونه آزمودنی را به دقت توزین نمائید و روی الک فوقانی مجموعه دو الک فوقالذکر بند الف 1-1 ریخته و ردپوش آنرا گذاشته و روی دستگاه تکان دهنده برقی مربوطه قرار داده و به مدت 5 دقیقه دستگاه را بکار اندازید و سپس دستگاه را خاموش کرده و باقیمانده روی هر یک از الکها را با یک برس روی پتری ریخته و به دقت وزن کنید .
6 ـ 1 ـ 3 ـ روش محاسبه
6 ـ 1 ـ 3 ـ 1 ـ درصد مواد باقیمانده روی الک 710 میکرونی که در آن
M1 = وزن ( جرم ) برحسب گرم ماده باقیمانده روی الک 710 میکرون
M = وزن ( جرم ) اولیه بار الکها ( نمونه آزمودنی )
6 ـ 1 ـ 3 ـ 2 ـ محاسبه مانده روی الک 500 میکرون = درصد جرم برحسب گرم که در آن :
M2 = وزن ( جرم ) برحسب گرم مانده روی الک 500 میکرون
M = وزن ( جرم ) اولیه بار الکها ( نمونه آزمودنی )
6 ـ 2 ـ اندازهگیری مقدار رطوبت
6 ـ 2 ـ 1 ـ روش کار
ده گرم از ماده آزمودنی را به دقت وزن کرده و روی یک پتری چینی , شیشهای و یا پلاتین که قبلا در یک اتو بطور کامل خشک شده و توزین گردیده است بریزید و در یک اتو معمولی در حرارت 105±2 درجه سانتیگراد ثابت نگاهداشته به مدت 5 ساعت قرار دهید . سپس نمونه را در داخل یک دسیکاتور سرد کرده و توزین نمائید و مجددا در اتو و با مشخصات فوقالذکر به مدت 30 دقیقه قرار داده به دسیکاتور منتقل نموده و پس از سرد شدن توزین نمائید و این عمل را در فواصل نیم ساعت ادامه داده تا اختلاف وزن بین دو توزین به کمتر از یک میلیگرم برسد کمترین وزن را یادداشت کرده و مبنای محاسبه قرار دهید .
یادآوری 2 ـ نمونه خشک شده فوق را برای آزمایش اندازهگیری خاکستر تام نگهدارید .
6 ـ 2 ـ 2 ـ نحوه محاسبه
محاسبه مقدار رطوبت را به ترتیب زیر انجام دهید .
6 ـ 3 ـ اندازهگیری مقدار پروتئین
برای اندازهگیری این مواد از روش کلدال بشرح زیر استفاده مینمایند .
6 ـ 3 ـ 1 ـ روش کار : 0/25 گرم از ماده مورد آزمایش را به دقت توزین کرده در یک بالن هضم کلدال به ظرفیت نیم لیتر بریزید دقت نمائید که ذرات به دهانه بالن نچسبد ( برای این منظور بهتر است مقدار نمونه را در یک کاغذ بدون ازت توزین پیچیده و داخل بالن بیندازید ) حدود 10 گرم سولفات سدیم یا پتاسیم بدون آب و 0/2 تا 0/3 گرم سولفات مس از کاتالیزر مناسب استفاده شود و حدود 20 میلیلیتر اسید سولفوریک غلیظ به بالن هضم اضافه کنید سپس بالن را به صورت مورب روی اجاق قرار داده بآرامی در کمتر از درجه حرارت نقطه جوش اسید سولفوریک حرارت دهید تا کف کردن متوقف شود . سپس حرارت را بالا برده تا اسید سولفوریک بشدت بجوشد و عمل هضم کردن را به مدت 30 دقیقه پس از شفاف شدن محلول ادامه دهید . پس از سرد شدن محتوی بالن 200 میلیلیتر آب مقطر بآن اضافه کرده و به خوبی مخلوط نموده چند دانه گلوله شیشه یا قطعات ریز کاشی شکسته که با اسید شسته شده باشد درون آن بیندازید و 50 میلیلیتر سود 5 درصد را به آرامی به نحوی که نوک روی جدار دهانه بالن ریخته شده و بتدریج به محلول اضافه گردیده و ته بالن قرار گیرد سپس به آرامی مخلوط کرده و بالن را به دستگاه تقطیر وصل نمائید و عمل تقطیر را تا جمع شدن تمامی گاز آمونیاک در بشر محتوی اسید سولفوریک با عیار مشخص ( نرمال ) و دو یا سه قطره معرف قرمز متیل ادامه دهید انتهای دستگاه تقطیر را در داخل بشر با آب مقطر به خوبی بشوئید و با محلول ئیدروکسید سدیم ( ) عیار سنجی نمائید .
یادآوری 3 ـ آزمایش مشابهی بدون افزودن نمونه آزمودنی به عنوان آزمایش شاهد انجام دهید .
6 ـ 3 ـ 2 ـ روش محاسبه : مقدار پروتئین را با روش زیر محاسبه نمائید .
که در آن :
B = حجم محلول هیدروکسید سدیم استاندارد به میلیلیتر که برای خنثی کردن اسید در آزمایش شاهد بکار برده شده است .
A = حجم محلول هیدروکسید سدیم استاندارد به میلیلیتر که برای خنثی کردن اسید در آزمایش نمونه بکار برده میشود .
N = نرمالیته محلول هیدروکسی سدیم استاندارد بکار برده شده .
M = مقدار نمونه بکار رفته به گرم
m = درصد وزنی رطوبت نمونه
6 ـ 4 ـ اندازهگیری خاکستر تام
6 ـ 4 ـ 1 ـ روش کار : نمونه بدست آمده از اندازهگیری رطوبت ( پیوست ب ) را در یک بوته آزمایش با یک شعله مناسب آتش زده و حدود یک ساعت آنرا بسوزانید . سپس عمل آتش زدن را با قرار دادن نمونه در داخل یک کوره با درجه حرارت 550 تا 600 درجه سانتیگراد ادامه دهید تا اینکه خاکستر سفید رنگ شده اثری از ذرات کربن سیاه رنگ دیده نشود . سپس نمونه را در داخل دسیکاتور سرد کرده و وزن نمائید . عمل قرار دادن در کوره را نیم ساعت به نیم ساعت تکرار کنید تا اینکه اختلاف وزن بین دو توزین متوالی کمتر از یک میلیگرم بشود و در اینحالت کمترین وزن را یادداشت کرده و مبنای محاسبه قرار دهید .
یادآوری 4 ـ نمونه خاکستر را برای اندازهگیری خاکستر غیر محلول در اسید ( بند 6-5) نگهدارید .
6 ـ 4 ـ 2 ـ روش محاسبه
مقدار خاکستر تام را با روش زیر محاسبه کنید .
خاکستر تام ( بر مبنای , ماده خشک ) برحسب درصد وزنی = که در آن :
M2 = وزن برحسب گرم بوته آزمایش با خاکستر
M = وزن برحسب گرم بوته آزمایش خالی
M1 = وزن برحسب گرم بوته با نمونه خشک مورد آزمایش ( نمونهایکه از آزمایش اندازهگیری بدست آمده ).
6 ـ 5 ـ خاکستر غیر محلول در اسید
معرفها :
محلول اسیدکلریدریک تقریبأ 5 نرمال
6 ـ 5 ـ 1 ـ روش کار
25 میلیلیتر محلول اسیدکلریدریک را به بوته محتوی خاکستر ( بند 6-4) بیفزائید و با یک شیشه ساعتی در ظرف را بپوشانید و روی کاغذ و اتمن شماره 42 بدون خاکستر یا مشابه آن صاف نمائید . سپس کاغذ صافی را با آب بشوئید تا اینکه آب شستشو خنثی باشد . سپس کاغذ صافی و باقیمانده را به بوته برگردانید و آنرا در داخل اتو معمولی با حرارت 135±2 سانتیگراد به مدت 3 ساعت قرار دهید و سپس در داخل کوره 550 تا 600 درجه حرارت به مدت یک ساعت بسوزانید مورد آزمایش را در دسیکاتور سرد کنید و توزین نمائید عمل قرار دادن در کوره را در فواصل نیم ساعت به نیم ساعت تکرار کنید تا اینکه اختلاف بین دو توزین متوالی کمتر از یک میلی گرم شود . کمترین وزن را یادداشت کرده و مبنای محاسبه قرار دهید .
6 ـ 5 ـ 2 ـ روش محاسبه
مقدار خاکستر غیر محلول در اسید را با روش محاسبه کنید .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 33 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران