پایان نامه بررسی نیازهای آموزشی پرستاران ازدیدگاه پرستاران و مدیران بیمارستان پارسیان

اختصاصی از فی دوو پایان نامه بررسی نیازهای آموزشی پرستاران ازدیدگاه پرستاران و مدیران بیمارستان پارسیان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در  190 صفحه می باشد.

فهرست
فصل اول : ۱
کلیات تحقیق ۱
۱-۱مقدمه ۲
۲-۱ بیان مساله : ۵
۳-۱ اهمیت و ضرورت تحقیق ۸
۴-۱ هدف تحقیق ۱۰
۵-۱ فرضیات تحقیق ۱۰
۶-۱ واژگان کلیدی: ۱۳
تعاریف نظری: ۱۳
تعاریف عملیاتی: ۱۴
فصل دوم ۱۶
ادبیات وپیشینه تحقیق ۱۶
مقدمه: ۱۷
بخش اول : نیاز و نیازسنجی آموزشی ۱۷
مفهوم نیاز ۱۷
ویژگیهای نیازهای انسانی ۱۹
طبقه بندی نیازها ۱۹
نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو ۲۰
نظریه سلسله مراتب نیازهای تعدیل شده از سوی آلدرفر ۲۲
نیاز آموزشی ۲۳
اهمیت نیاز و نیاز سنجی در آموزش ۲۴
انواع نیاز آموزشی ۲۶
اولویت بندی نیازهای آموزشی ۲۷
نیاز سنجی ۲۸
تعیین نیازهای آموزشی ۳۰
ضرورت و مزایای نیازسنجی آموزشی ۳۰
اصول و نکات مهم در نیازسنجی آموزشی ۳۱
اهداف تعیین نیازهای آموزشی ۳۲
مراحل تعیین نیازهای آموزشی ۳۳
روش ها و الگوهای نیازسنجی آموزشی ۳۳
۱-آزمون ۳۴
۲-نظر خواهی از مدیران، مسئولان و متخصصان ۳۴
۳-مدل کوفمان ، کوریگان و جانسون ۳۴
۴-الگوی کلاین ۳۶
۵-الگوی استقرایی ۳۶
۶-الگوی قیاسی ۳۶
۷-الگوی کلاسیک ۳۷
۸-الگوی راکر ۳۷
۹-مدل سویکرت ۳۷
۱۰-نظر سنجی ۳۸
ـ شرایط و موقعیت ها ۳۸
ـ نظریه ها، اعتقادات ، نگرشها ، آداب و رسوم، دانش یا عملکرد نیازها ۳۸
ب) پرسشنامه ۳۹
روشهای‌ برآورد نیازهای‌ آموزشی‌ پرستاران ۳۹
۱- هدفهای‌ اجتماعی‌ ۴۰
۲- هدف‌های‌ سازمانی‌ ۴۰
۳- هدف‌های‌ کارکنان‌ ۴۱
بخش دوم : آموزش پرستاری ۴۲
مفهوم آموزش ۴۲
آموزش ضمن خدمت ۴۴
اهداف و انواع آموزش ضمن خدمت ۴۵
الف ـ آموزش های ضمن خدمت بر حسب زمان ۴۵
نگاهی‌ به‌ تاریخچه‌ آموزش‌ ضمن‌ خدمت‌ در ادرات و سازمانها ۴۷
آموزش‌ ضمن‌ خدمت‌ در ایران ۴۹
روش‌های‌ کارآموزی‌ مورد استفاده برای پرستاران ۵۰
۱- کارآموزی‌ ضمن‌ خدمت ۵۰
۲- کارآموزی‌ استاد- شاگردی‌ ۵۱
۳- کارآموزی‌ در شرایط‌ مشابه‌، قبل‌ از آغاز کار ۵۲
۴- کارآموزی‌ همراه‌ با آموزش‌ نظری‌ ۵۲
۵- کارآموزی‌ مکاتبه‌ای‌ ۵۳
۶- دوره‌های‌ کارآموزی‌ خارج‌ از مؤسسه‌ ۵۳
۷- کارآموزی‌ با ماشین‌های‌ آموزشی‌ ۵۳
آموزش‌ مدیران‌ و سرپرستان‌ ۵۴
برنامه‌ ریزی‌ آموزش‌ مدیران‌ و سرپرستان‌ ۵۴
روشهای‌ آموزش‌ و پرورش‌ مدیران‌ و سرپرستان‌ ۵۵
۱- آموزش‌ ضمن‌ خدمت‌ ۵۶
۲- گردش‌ در مشاغل‌ مختلف‌ ۵۶
۳- ایفای‌ نقش‌ ۵۶
۴- روش‌ تصمیم‌ گیری‌ ۵۷
۵- آموزش‌ گروهی‌ ۵۷
۶- آموزشهای‌ دانشگاهی‌ مدیریت‌ ۶۰
اصول‌ و مبانی‌ حاکم‌ در نظام‌ آموزش‌ پرستاران ۶۰
اصل‌ استقلال‌ ۶۱
۱- نگرش‌ جامع‌ به‌ نیازها ۶۱
۲- پرورش‌ توان‌ تفکر و قدرت‌ خلاقیت‌ ۶۱
۳- خودی‌ کردن‌ امور ۶۲
۴- نگرش‌ مستمر به‌ پیشرفت‌های‌ بشری‌ ۶۲
اصل‌ هماهنگی‌ ۶۲
اصل‌ فراگیری‌ ۶۴
اصل‌ بهره‌گیری‌ ۶۵
اصل‌ تربیت‌ انسان‌ مستقل‌ و خلاق‌ و کارا ۶۶
ارکان‌ نظام‌ آموزش‌ کارکنان‌ ۶۷
ارکان‌ نظام‌ آموزش‌ کارکنان‌ در سطح‌ هر سازمان‌ ۷۰
بخش سوم : پرستاری ۷۴
خدمات پرستاری و جامعه ۷۴
زمینه‌های تاریخی حرفه پرستاری ۷۴
تکامل تاریخی تحقیق در پرستاری ۷۵
سالهای اولیه ۷۶
پرستاری در جامعه نوین ۷۹
مقایسه شرایط پرستاری در فرآیند تحولی آن ۸۰
پرستار و علوم اجتماعی ۸۱
پرستار و بیماران ۸۳
پرستار و بهداشت عمومی ۸۳
پرستار و خانواده ۸۴
پرستار و مسائل اجتماعی ۸۵
بخش چهارم: سوابق مطالعات موردی انجام شده در ایران و جهان ۸۶
نتیجه گیری: ۹۸
فصل سوم ۹۹
روش تحقیق ۹۹
۱-۳ مقدمه : ۱۰۰
۲-۳ روش تحقیق : ۱۰۰
۳ – ۳ شیوه اجرای تحقیق ۱۰۱
۴-۳ ابزار جمع آوری اطلاعات ۱۰۱
۵-۳ جامعه آماری پژوهش: ۱۰۱
۶-۳-تعیین حجم نمونه ۱۰۲
۷-۳ روش نمونه گیری ۱۰۳
۸-۳ روایی: ۱۰۳
۹-۳ اعتبار علمی: ۱۰۳
۱۰-۳ متغیرهای تحقیق ۱۰۴
۱۲-۳ روشهای تجزیه وتحلیل آماری ۱۰۴
فصل چهارم ۱۰۸
تجزیه وتحلیل اطلاعات ۱۰۸
مقدمه ۱۰۹
۱-۴ آمار توصیفی ۱۰۹
۱-۱-۴ ویژگی های پرستاران ۱۰۹
ســن ۱۰۹
جنس ۱۱۰
وضعیت تاهل ۱۱۰
سطح تحصیلات ۱۱۰
رشته تحصیلی ۱۱۱
حقوق ماهیانه ۱۱۲
سابقه خدمت ۱۱۳
بخش تخصصی ۱۱۴
علاقه به حرفه پرستاری ۱۱۵
رضایت از شغل پرستاری ۱۱۶
تمایل به شرکت در دوره های آموزشی ۱۱۷
دوره های آموزشی - ترویجی ۱۱۸
تاثیر دوره های آموزشی در افزایش آگاهی پرستاران ۱۱۸
تاثیر دوره های آموزشی در ایجاد نگرش مثبت در پرستاران ۱۲۰
تاثیر دوره های آموزشی در افزایش مهارت پرستاران ۱۲۱
تطابق موضوع های آموزشی با نیاز آموزش ۱۲۱
مناسب بودن روش تدریس آموزشگران ۱۲۲
مناسب بودن زمان و ساعت اجرای دوره های آموزشی ۱۲۴
مناسب بودن طول دوره های آموزشی ۱۲۵
مناسب بودن مکان برگزاری دوره های آموزشی ۱۲۶
میزان نیازهای آموزشی از دیدگاه پرستاران ۱۲۷
۲-۱-۴ ویژگی های مدیران ۱۲۸
ســن ۱۲۸
جنس ۱۲۸
وضعیت تاهل ۱۲۸
سطح تحصیلات ۱۲۹
رشته تحصیلی ۱۲۹
سابقه مدیریت ۱۳۰
رتبه مدیریت ۱۳۱
پست سازمانی ۱۳۱
تاثیر دوره های آموزشی در افزایش آگاهی پرستاران ۱۳۲
تاثیر دوره های آموزشی در ایجاد نگرش مثبت در پرستاران ۱۳۳
تاثیر دوره های آموزشی در افزایش مهارت پرستاران ۱۳۴
تطابق موضوع های آموزشی با نیاز آموزشی ۱۳۵
مناسب بودن روش تدریس آموزشگران ۱۳۶
مناسب بودن زمان و ساعت اجرای دوره های آموزشی ۱۳۷
مناسب بودن طول مدت دوره های آموزشی ۱۳۸
مناسب بودن مکان برگزاری دوره های آموزشی ۱۳۹
میزان نیازهای آموزشی از دیدگاه مدیران ۱۴۰
۳-۱-۴ مقایسه دیدگاه مدیران و کارشناسان بیمه ۱۴۱
اولویت بندی دیدگاه پرستاران و مدیران در خصوص تاثیر روش های آموزشی در افزایش توانمندی و کاهش نیازهای آموزشی پرستاران ۱۴۳
اولویت بندی دیدگاه پرستاران و مدیران در خصوص میزان نیازهای آموزشی پرستاران ۱۴۶
اولویت بندی و مقایسه دیدگاه پرستاران و مدیران درخصوص موانع مشارکت پرستاران در دوره های آموزشی ۱۵۰
۲-۴ آمار تحلیلی ۱۵۴
۱-۲-۴ نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن ۱۵۴
۲-۲-۴ نتایج آزمون من وایت نی ۱۵۸
۳-۲-۴ نتایج آزمون کروسکال والیس ۱۶۰
۴-۲-۴ نتایج رگرسیون چند متغیره ۱۶۱
نتیجه گیری: ۱۶۸
فصل پنجم ۱۷۰
خلاصه، نتایج و پیشنهادها ۱۷۰
۱-۵ خلاصه ۱۷۱
۲-۵ نتیجه گیری ۱۷۳
۱-۲-۵ نتایج حاصل ازیافته های توصیفی ۱۷۳
۲-۲-۵ نتایج حاصل ازیافته های تحلیلی ۱۷۸
۳-۵ محدوده های تحقیق ۱۸۱
۴-۵ محدودیتهای تحقیق ۱۸۱
۵-۵ پیشنهاد ها ۱۸۱
۶-۵ پیشنهاد برای تحقیقات آتی ۱۸۳

مقدمه
نقش پرستار در جامعه جدید گستردگی بسیار یافته است و همانند گذشته در چارچوب فعالیتهای درمانی خلاصه نمی‌شود. این تحول سبب می‌شود که پرستار وظایف خود را در ابعادی «عمومی» ارائه نماید. نقش پرستار نقشی چند بعدی است و متکی به در نظر گرفتن بیمار به عنوان یک مجموعه زیستی – اجتماعی در شرایط ویژه می‌باشد که مستلزم بهره گیری از آموزش های گوناگون است. امروزه اهمیت آموزش پرستاران در زمینه های گوناگون و نقش حیاتی آن در پیشبرد و سلامت جامعه امری انکار ناپذیراست و از طرفی لازمه موفقیت برای برنامه ریزی صحیح و منطقی آموزش پرستاران استفاده از نیازسنجی آموزشی می باشد که به همین منظور در تحقیق حاضر به بررسی نیازهای آموزشی پرستاران بیمارستان پارسیان از دیدگاه مدیران و پرستاران پرداخته شده است. در این فصل به منظور راهیابی به بنیانهای عملی پیرامون موضوع مورد مطالعه و برای دستیابی به چارچوب نظری جهت تدوین فرضیه های تحقیق وپیشینه پژوهش در دو قالب مورد بررسی قرار گرفته است.
۱- در بخش اول سعی شده است اصطلاحات و مفاهیم کلیدی در ارتباطات با نیاز و نیازسنجی آموزشی و الگوهای نیاز سنجی آموزشی در مرتبط با پرستاران ارائه گردد.
۲- در بخش د وم پاره ای از مطالب در خصوص آموزش، آموزش های ضمن خدمت، اصول و مبانی حاکم در نظام آموزش پرستاران و موارد دیگری از این قبیل مطرح شده است.
۳- زمینه های تاریخی حرفه پرستاری، خدمات پرستاری و جامعه، پرستاری در جامعه نوین، تکامل تاریخی تحقیق پرستاری و …. در بخش سوم مورد بررسی قرار گرفته شده است.
۴- در بخش چهارم سوابق مطالعات موردی انجام شده در زمینه تحقیق پرداخته شده است.
بخش اول : نیاز و نیازسنجی آموزشی
مفهوم نیاز
مفهوم نیاز یکی از وسیعترین و پرکاربردترین واژه‌هایی است که در حوزه‌های مختلف آموزشی وخدمات اجتماعی متداول است. در واقع نیاز مفهومی است پیچیده و دارای ابعاد گوناگون که درباره‌ آن هیچگونه تعریف منحصر به فردی که مورد پذیرش همگان باشد وجود ندارد و فهم آن بستگی به این دارد که این امر را در کدام یک از شاخه‌های علوم بشری و برای چه تحقیقی مورد بررسی قرار داده و از آن چه استفاده‌ای می‌کنیم هر کدام از علوم مختلف از دیدگاه خود به نیازها پرداخته‌اند به عنوان مثال فیزیولوژیست‌ها به بعد فیزیولوژیکی، روانشناسان به بعد روانی، جامعه شناسان به بعد اجتماعی نیازها پرداخته و اقتصاد دانان در چارچوب تقاضای مشتریان نیازها را مورد مطالعه قرار می‌دهند (مختاری آبکناری ، ۱۳۸۲ص۴۳).
با توجه به مفاهیم نیاز تعاریف متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که در ذیل به تعدادی از آنها می‌پردازیم.
بر اساس تعریف ارائه شده توسط آتکینسون و همکاران (۱۹۹۶ص ۲۰۱) نیاز عبارت است از هرگونه فقدان یا کمبود احساس شده توسط فرد که مغایر با رفاه او باشد به عبارت دیگر نیاز اشاره به فقدانها و کمبودهای احساس شده توسط فرد دارد که اگر برطرف شود موجب افزایش رفاه و آسایش او می‌گردد (شعبانعلی فمی ، ۱۳۸۰ ص۸۳). از دیدگاه ری( ۱۹۹۱، ص ۸۰) نیاز بر فاصله بین آنچه که هست، وضع موجود و آنچه که باید باشد، وضع مطلوب دلالت دارد. در مطالعه وضع موجود داده‌ها وحقایق پیرامون مانند نگرشها، دانش، وضع زندگی مردم، سطح تولیدات آنها و سایر عوامل فیزیکی، گردآوری و تجزیه و تحلیل می‌گردند. همچنین «آنچه که می‌تواند باشد» معمولادر نتایج کارهای تحقیقاتی منعکس می‌گردد. در بسیاری از حالتها این یک وضعیت ایده آل و آرمانی را ترسیم می‌کند که ممکن است توسط بسیاری از مردم قابل دستیابی نباشد (همان منبع).
سیف (۱۳۷۶ص۶۰)معتقد است که نیاز احساس کمبود یا نیاز در یک موجود زنده است .حجازی (۱۳۷۵ص۶۰) نیاز را اطلاعاتی می داند که از گروه های مختلف از یک موفقیت آموزشی جمع آوری شده تا اختلاف وفاصله میان آنچه که موجود است وآنچه که مطلوب است را معین می کند .
وراب ودیگران (به نقل از سیف،۱۳۷۶ص۵۶) معتقدند که نیاز حقیقتی است میان آنچه که هست وآنچه که باید باشد اختلافی وجود دارد که می تواند ناشی از تفاوت احاطه در دانش ومهارت ونگرشها باشد که کارآموزان برای انجام دادن بهتر ومطلوب تر وظایف خود آن را انجام می دهند. لذا بنابر آنچه که گفته شد می‌توان مفهوم نیاز را در مجموع به تلاش جهت کاهش اختلاف بین وضع موجود فعلی و وضع مطلوب آینده اطلاق کرد (فهیمی ، ۱۳۸۳ص۴۳).
ویژگیهای نیازهای انسانی
برخی از ویژگیهای ابتدایی نیازهای انسانی عبارتند از :
۱- تمام مردم نیازهایی دارند .
۲- نیازها بیانگر فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب است .
۳- مردم باید تفاوت بین وضع موجود واقعی و وضع مطلوب را تشخیص داده و قبل از آنکه برای هرگونه تغییری آماده شوند باید بتوانند ارزش وضع مطلوب را درک کنند.
۴- وسعت فاصله بین دو وضعیت موجود و مطلوب نشان دهنده میزان نیاز فرد است .
۵- نیازها در یک طبقه‌بندی معمولی به سه دسته فیزیکی ، اجتماعی و ادغامی تقسیم می‌شوند.
۶- از نظر روان شناسی نیازها در دو گروه احساس شده و احساس نشده طبقه‌بندی می‌شوند.
۷- نیازها می‌تواند در ماهیت انفرادی باشند یا در بین اعضای گروهها مشترک باشند.
۸- نیازها به مرور زمان تغییر می‌کنند.
۹- نیازهای مردم با افزایش سن و رشد و تغییرات اقتصادی و اجتماعی تغییر می‌کنند.
۱۰-اهمیت نسبی نیازها از شرایط فیزیکی و هنجارهای فرهنگی تأثیر می‌پذیرد (شعبانعلی فمی،۱۳۸۰ص۴۳).
طبقه بندی نیازها
کلاً نیازها را براساس معیارهای گوناگونی طبقه بندی می کنند که هر کدام بخشی از وجود وانواع نیازها را نشان می دهد ولی در کل نیاز بر پایه تمایلات وخواسته های هر فرد استوار است ولی این تمایلات وخواسته ها را باید مورد ارزیابی قرار داد وآنها را از نظر عقلانی طبقه بندی کرد در کل به نظر می رسد که طبق تعریف دو نوع نیاز کلی را می توان طبقه بندی نمود (عباسی، ۱۳۷۵ص۷۵ )
۱- نیازهای محسوس وآشکار که به سادگی قابل شناسایی هستند و نیازی به تحقیق در مورد آنها نیست. مانند نیاز به غذا یا نیاز به آموزش
۲- نیازهای غیر آشکار (غیر محسوس ) : این نیازها که به آن نیازهای پنهان هم گفته می شود با وجود مشخص شدن آن معلوم نیست که چه کسانی به آن نیازمندند مانند تقلیل در کیفیت یا کمیت تولید که کمبود باید تحلیل شده وعلت آن بدست آید ومشخص گردد.
با توجه به آنچه که گفته شد می توان دریافت که نیازی که پنهان وغیر آشکار است باید ابتدا توسط اندیشمندان جامعه طرح وآنگاه بصورت یک نیاز محسوس به مردم آن جامعه ارائه گردد مثلا درک پدیده فقر برای تلاش در فقر زدایی عامل مهمی است چون تا فرد فقر خویش را درک نکند نمی تواند به رفع آن بپردازد .همچنین رفیع پور (۱۳۷۴ص۲۵) معتقد به پوشاندن ومخفی کردن نیازهای پنهانی توسط نیازهای آشکار می گردد و می گوید که جامعه موجب اجتناب از برخی نیازها شده وآنها را به عنوان ناهنجاری طرد می کنند در ضمن هر چه سطح نیازها بالاتر می رود میزان آشکار بودن نیاز هم کاهش می یابد و در صورت ارضاء موجب بروز نیاز بعدی می گردد.
بنابر آنچه که گفته شد می توان گفت که از نظراندیشمندان وجامعه شناسان ومتخصصان علوم تربیتی که در زمینه نیاز مطالعه کرده اند تعریف واحدی از مفهوم نیاز وجود ندارد ولی در مجموع به تلاشهائی برای پوشاندن اختلاف بین وضع موجود فعلی و وضع مطلوب آینده اطلاق می گردد.
نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو
یکی از معروفترین نظریه های انگیزش درکار، نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو است از زمان معرفی آن در سالهای مبانی دهه ۱۹۴۰ تاسالهای پایانی دهه ۱۹۵۰ این نظریه در درجه نخست در قلمرو روانشناسی بالینی بود که مازلو بیشتر کارهای پیشرفته خود را در آن زمینه به انجام رساند. با توجه بیشتری که به نقش انگیزش در کار بعمل آمد، در دهه ۱۹۶۰ نظریه سلسله مراتب نیاز که به عنوان یک الگوی مطلوب رفتار انسانی در سازمان پدیدار شد تا اندازه زیادی به سبب معروف شدن الگو از سویً داگلاس مک گرگورً [۱] درباره این نظریه بطور گسترده بحث شد و از سوی روانشناسان سازمان و مدیران مورد بهره گیری قرارگرفت .
الگوی مازلو از دو مرحله اساسی تشکیل شده است. مرحله نخست اظهار می دارد که افراد در ابتدا مخلوقاتی نیازمندند که از سوی آرزویی برای بر آورده کردن نیازهای نوع خاص برانگیخته می شوند. بر پایه مشاهدات بالینی، مازلو ثابت کرد که بیشتر افراد با شدت و ضعف مختلف، نیازهای زیر را دنبال می کنند:
۱ ـ نیازهای فیزیولوژیکی
این نیازها ، اساسی ترین نیازهای انسان را تشکیل می دهد و نیاز به غذا ، آب و نیازهای جنسی را شامل می شود.
۲ ـ نیازهای ایمنی
دومین دسته نیازها ، در زمینه فراهم کردن محیطی فیزیکی امن و مطمئن می باشد، محیطی که خالی از تهدید برای ادامه زیست باشد.
۳ ـ نیازهای تعلق داشتن
این نیازها مربوط به آرزوی شخص برای پذیرفته شدن از سوی دیگران و برقراری دوستی است
۴ ـ نیازهای احترام
نیازهای احترام بر پایه اشتیاق فرد به داشتن تصویر ذهنی مثبتی از خود و برخوردار شدن از شناخت، توجه و تشویق از سوی دیگران در قبال کمکهائی که فرد می کند تمرکز دارد.
۵ ـ نیازهای خود شکوفایی
بالاترین دسته نیازها، خود شکوفایی است در اینجا شخص در درجه نخست با پرورش نیروی بالقوه خود به عنوان یک فرد می خواهد تا جایی که ممکن است، پیش برود.
بنابر نظر مازلو، نیازهایی که تا اندازه زیادی برآورده نشده اند در افراد ایجاد تنش می کنند، که این امر سبب می شود تا آنان به گونه ای رفتار کنند که این تنش کاهش یابد و وضع درونی آنان به حال تعادل بازگردد. وقتی یک نیاز معین با دسته ای از نیازها ارضاء شود توانایی خود را به عنوان یک نیروی انگیزش دهنده از دست می دهد تا دوباره آشکار شود یا به فعالیت در آید. به سخن دیگر بسیاری از نیازها دوره ای است. از این نظر الگوی مازلو همانند دیگر نظریه های انگیزش و شخصیت و مانند نظریه مورای است. دومین توضیح اساسی مازلو درباره نیازها، منحصر به خود او و بی سابقه است. به طور مشخص، وی استدلال می کند، نیازهایی را که انسان دنبال می کند، در همه جهان و میان ملتها، همانند یکدیگر است و اینکه این نیازها از نظر توالی به شکل سلسله مراتب تنظیم یافته اند به این معنی که هر گاه نیازهای رده پایین برآورده شوند. فرد در یک زمان در نردبان نیازها یک پله بالاتر می رود و کوشش می کند که نیازهای رده بالاتر را ارضاء نماید.
نظریه سلسله مراتب نیازهای تعدیل شده از سوی آلدرفر
در پاسخ به انتقادهایی که به طرح اولیه نیازها شد ، کلی تن آلدرفر [۲]یک نظریه تعدیل شده را در زمینه نیازها پیشنهاد کرده است که اساسأ سطوح سلسله مراتب نیازهای مازلو را در سه سطح خلاصه می کند ، این الگو به نام نظریه وجود ـ ارتباط ـ رشد معروف شده است.
آلدرفر به طور مشخص سه سطح نیاز به صورت ذیل را مشخص می نماید:
۱ ـ نیازهای وجود یا موجودیت
این نیازها شامل آن دسته از نیازهایی است که برای ادامه وجود انسان لازم است بنابراین این طبقه در برگیرنده نیازهای فیزیولوژیک و امنیت می شود .
۲ ـ نیازهای بستگی و ارتباط
این طبقه بستگی به این دارد که مردم چگونه با محیط اجتماعی اطراف خود ارتباط دارند و شامل نیازهای اساسی اجتماعی و ارتباطها و پیوندهای میان اشخاص می شود.
۳ ـ نیازهای رشد
این دسته که بالاترین طبقه نیازها به شمار می آیند، شامل نیازهای خود محترم داشتن و خود شکوفایی است.
رویهم رفته، نظر آلدرفر این است که افراد در سلسله مراتب نیازها از نیازهای موجودیت به سوی نیازهای بستگی و ارتباط و نیازهای رشد، در حالی که هر یک از نیازهای رده پایین تر ارضاء شوند، به بالا می روند. الگوی آلدرفر درست مشابه الگوی پیشنهاد شده از سوی مازلو است. ولی نظریه آلدرفر به هر صورت از دو جهت اساسی با نظریه اولیه مازلو فرق دارد نخست، مازلو معتقد بود پیشرفت از یک سطح به سطح بالاتر، بستگی به برآورده شدن نیازهای رده پایین تر دارد، بدین سان افراد در نتیجه ارضاء نیاز در سلسله مراتب نیازها به پیش می روند. نظریه وجود ـ ارتباط ـ رشد آلدرفر ، برعکس مبتنی بر این است که علاوه بر فرآیند ارضاء ـ پیشرفت فرآیند ناکافی ـ برگشت وجود دارد. دومین تفاوت عمده با نظریه اصلی مازلو در این است که الگوی آلدرفر اظهار می کند که ممکن است بیش از یک نیاز، در یک زمان فعال یا عامل باشد. این فرضیه یک الگوی انگیزش با نرمش بیشتر را پیشنهاد می کند و از این نظر این الگو با الگوی نیازهای آشکار مورای مشابه است.
نیاز آموزشی
نیاز آموزشی عبارت از مجموعه یادگیری‌های لازم (در سه حیطه دانش، توانایی و نگرش) برای انجام صحیح و مؤثروظایف شغلی است. این نیاز زمانی پدید می‌آید که فاصله و شکافی میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب وجود داشته باشد (ابطحی،۶۳ص)
در واقع نیاز آموزشی چیزی است که فرد یا افراد به سود خود و سازمان وجامعه لازم است بیاموزند تا عملکرد، ‌مهارت، دانش محدود و یا نگرشهای نامطلوب آنان اصلاح گردد (خیری، ۱۳۸۳ص۱۳)
همچنین نیازهای آموزشی به نیازهایی اطلاق می‌گردد که در حوزه‌های معرفتی، مهارتی و نگرشی مطرح می‌شوند و از طریق آموزش قابل رفع است.( چیزاری ، ۱۹۹۸ص ۱۰۰)
نیاز آموزشی عبارت است از تفاوت بین آموزشی که در حال حاضر برای تواناسازی فراگیر جهت حصول به انتظارات اجرایی فراگیر صورت می گیرد و آن آموزشی که مورد نیاز است. بنابراین نیاز آموزشی را می توان تغییراتی دانست که در فرد یا افراد، از نظر دانش، بینش و مهارت باید به وجود آید تا افراد مزبور بتوانند مسئولیتها و وظایف مربوط به حرفه خود را در حد مطلوب و قابل قبول انجام دهند بر همین اساس برای بررسی نیاز های آموزشی سه سئوال مطرح است :
۱- کدام اثرات آموزشی برای افزایش توانایی های فراگیر برای اجرای مهارتهای حرکتی ضروری است؟
۲- کدام اثرات آموزشی برای گسترش ظرفیت فراگیر برای بدست آوردن دانش یا توسعه توانایی های ذهنی ضروری است؟
۳- کدام اثرات آموزشی برای هدایت الگو های رفتاری فراگیر جهت طبقه بندی علائق، نگرشها و ارزشها و تنظیم آن برای یک نظام ارزشی ضروری است؟
اهمیت نیاز و نیاز سنجی در آموزش
در عصر حاضر با توجه به رشد سریع و همه جانبه دانش بشری، علم و هنر مدیریت روز به روز فنی تر و پیچیده تر می شوند به همین خاطر پرستاران برای موفقیت شغلی خود با نیازهای گوناگونی مواجه اند که می توان دانش فنی، مهارتهای شغلی و درک عمومی از حرفه پرستاری را از آن جمله دانست، ولی علاوه بر این نیازها، هر روزه نیازهای آموزشی جدیدی هم در زمینه علم پرستاری پدیدار می گردند که باید ارضاء شوند.
نیاز شالوده و اساس برنامه ریزی آموزشی است و برای تدوین هدفهای مطلوب در یک برنامه ریزی ابتدا باید نیازها را بررسی کنیم از طرف دیگر یکی از مهمترین عوامل و محرکهای مشوق برای شرکت پرستاران در برنامه های آموزشی برآوردن نیازها و خواسته های آنان می باشد. مطالعه در خصوص خواستها و نیازهای پرستاران از اساسی ترین ضروریات در تهیه و تدارک برنامه های آموزشی برای آنها است و از طرف دیگر برنامه های آموزشی پرستاران تنها زمانی برای آنان جذاب خواهد بود که با مشکلات و نیازهای واقعی آنان در ارتباط باشد بنابراین هرگاه محتوای برنامه های آموزشی بر اساس نیاز پرستاران تدوین شده باشد و پرستار از جمیع جهات احساس کند، آنچه او نیاز دارد همان است که به او عرضه می شود آن برنامه می تواند موفقیت چشمگیری داشته باشد اما بر عکس اگر آنچه به پرستار عرضه می شود با نیازهای او منطبق نباشد بدون تردید آن تاثیری نخواهد داشت.
در اهمیت نیاز اینکه اگر برنامه های آموزشی منطبق بر نیاز پرستاران باشد از اتلاف منابع و هزینه به نحوه چشمگیری جلوگیری به عمل خواهد آمد و منجر به ارتقای سطح دانش ، بینش و نهایتاً مهارت آنان می گردد. دلایل متعددی برای نیازسنجی آموزشی پرستاران وجود دارد که به برخی از آنان در ذیل اشاره می گردد :
نیاز سنجی آموزشی دقیقاً معلوم می کند که چه پرستارانی نیازبه آموزش دارند و به چه آموزش های نیاز دارند. برای پاسخ به این سئوالات نمی توان به حدس و گمان مسئولان و سلیقه های شخصی و یا فقط به علاقه توجه داشت بلکه باید اهداف، نیازهای اجتماعی و از همه مهمتر، نیازهای رشد و تعالی پرستاران را مد نظرقرار دارد.
مطالب آموزشی باید تاثیر به جای گذارد و تغییر وتحول ایجاد کند. انجام چنین اموری بدون نیاز سنجی آموزشی همراه با برنامه های دقیق و محتوای مناسب امکان پذیر نخواهد بود.
موفقیت هر موسسه و یا سازمانی از جمله بخش بهداشت و درمان ایجاب می کند که پرسنل آن سازمان در حد مطلوب فعالیت نمایند، فعالیت درحد مطلوب ایجاب میکند که نیازسنجی آموزشی صورت پذیرد.
نیاز سنجی آموزشی در حقیقت توجیه کننده دوره های مختلف آموزشی است.
یکی از دلایلی که نیاز سنجی آموزشی را توجیه می کند آن است که تا سرحد امکان اطمینان حاصل شود که هم محتوا و روش های آموزشی و هم سطحی که برای تدریس موضوع انتخاب شده، مناسب ترین است.
نیاز سنجی آموزشی از دیدگاه انسانی و بشردوستانه می تواند گامی در جهت کاهش فقر، بیکاری و نابرابری ملل محروم و از نظر بهداشتی می تواند منجر به سلامت جامعه و درنتیجه پویایی جامعه و از نظر اقتصادی می تواند منجر به افزایش تولید و در نتیجه افزایش درآمد و از نظر سیاسی می تواند باعث ثبات یک جامعه، تعین آزادیهای مشروع و از نظر زیست محیطی می تواند موجب حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری صحیح از منابع طبیعی گردد. ( شریعتی، ۱۳۷۸ ص۵۶)

انواع نیاز آموزشی
نیازهای آموزشی بر اساس ماهیت عمدتاً به چهار گروه تقسیم می‌‌شوند:
۱- نیاز هنجاری [۳]: این نیاز زمانی مطرح است که دانش و آگاهی فرد متصدی شغل، پایین تر از استاندارد یا فرمهای تعیین شده برای آن شغل باشد .
۲-نیاز احساس شده[۴] : ‌این نوع نیاز معمولاً از طریق پرسش ساده از فرد مسئول یا متصدی یک مؤسسه، در مورد اینکه چه چیزی آنها نیاز دارند تا آموزش ببینند، مشخص می‌شود. که این نیاز مترادف خواستن است.
۳- نیاز ارائه شده یا مورد تقاضا[۵] : در شرایطی که فرد یا مؤسسه، خود جهت برطرف کردن نیاز حس شده اقدام کند، به آن نیاز مورد تقاضا گویند.
۴-نیاز مقایسه‌ای[۶] : این نیاز زمانی ایجاد می‌شود که فرد خصوصیت ، تواناییها ،‌مهارتهای علمی و تخصصی خود را با افراد هم سطح و هم شغل خود مقایسه کند و تفاوتهایی را مشاهده کند که به آن تفاوتها، نیاز آموزشی مقایسه‌ای می‌گویند (چرمچیان لنگرودی ، ۱۳۸۲ص۷۸).