شهادت، فناشدن انسان برای نیل به سرچشمه نور و نزدیک شدن به هستی مطلق‌است. عشق و علاقه به وصال محبوب و معشوق، طبیعت هر موجودی است. و همین عشق‌است که سبب حرکت و جنبش است.شهید کسی است که در پرتو تجلیات حق،از خودبی‌خود گشته و با انتخاب‌شهادت به زیباترین شکل در جـوار محبوب قرار می‌گیرد.این‌پایان‌نامه با عنوان (شهید و شهادت از دیدگاه قـرآن و حدیث) در چهار فصل تـدوین شده‌است. فصل اول شامل تعاریف کلمات شهید و شهادت،مرگ و رابطه آن با شهادت‌می‌باشد. فصل دوم دربـاره شهید و شهادت در قـرآن کریم است که خود بـر چهار بخش‌است: حیات شهید در قرآن به‌عنوان مهمترین کرامت و ویژگی شهید در بخش اول بحث‌شده و دیگر کـرامـات شهید از جمله مقام والای او نـزد خـدا، روزی خـوردن، غفران و بخشش‌الهی، رستگاری، و... نیز در بخش دوم بحث شده است. و اما جهاد بـه‌عنوان مقدمه و راهی‌برای شهادت بخش سوم را به خوداختصاص داده‌است وبخش پایانی این فصل،درباره ی هجرت و رابطه آن با شهادت میباشد.شهید و شهادت در روایات نیز در فصل سوم مطرح‌شده که در چهار بخش، فضل و ارزش شهید در روایات، عشق و آرزوی شهادت، همطرازان‌شهید و احکام شهید،تدوین شده است. و در آخرین فصل نیز به بازماندگان شهدا و درواقع، پس از شهادت پرداخته شده است. این فصل در دو بخش تدوین شده که در بخش اول‌به وظایف بازماندگان شهید و نحوه عملکرد آنان پرداخته شده و در فصل دوم،صحبت ازروش درست برخورد با بازماندگان شهید است.واژهى شهید و مشتقات آن بارها در قرآن کریم دربارهى پیامبر، فرشتهى مراقب اعمال انسانها، امت اسلام، جان باخته در راه خدا، گواه و حاضر به کار رفته است؛ اما شهید به معناى فدایى در راه خدا، یکى از مقدسترین واژگان قاموس دینى است که در قرآن کریم به صورت «مقتول فى سبیل اللّه» از آن تعبیر شده است.
اهل لغت گفتهاند:
کشته شدگان در راه خدا را از آن جهت شهید گویند که فرشتگان رحمت بر مشهد او حاضر مىشوند. بعضى دیگر گفتهاند: زیرا خداوند متعال و فرشتگان بر رستگارى او گواهى مىدهند.
گروه سومى نیز گفتهاند: چون در روز قیامت از او گواهى مىطلبند.
به طور کلى شهیدان داراى این ویژگىهاى هستند:
الف - زنده بودن در نزد خدا؛ «و لا تقولوا لمن یقتل فى سبیل اللّه أموات بل أحیاء ولکن لا یشعرون». (1)
ب - از روزى خداوند در عالم برزخ بهره‌مند مىشوند؛ «و لا تحسبنّ الّذین قتلوا فى سبیل اللّه أمواتاً بل أحیاء عند ربّهم یرزقون». (2)
ج - مورد مغفرت خدا قرار مىگیرند؛ «و لئن قتلتم فى سبیل اللّه أو متّم لمغفرة من اللّه و رحمة خیر ممّا یجمعون». (3)
د - پاداش بزرگ دارند؛ «و من یقاتل فى سبیل اللّه فیقتل أو یغلب فسوف نؤتیه أجراً عظیماً». (4)
ه - اعمال شهیدان هرگز تباه نخواهد شد؛ «و الّذین قتلوا فى سبیل اللّه فلن یضلّ أعمالهم». (5)
و - شهادت کفّارهى گناهان و ضمانت بهشت است؛ «فالّذین هاجروا و أخرجوا من دیارهم و أوذوا فى سبیلى و قاتلوا و قتلوا لأکفّرنّ عنهم سیّئاتهم و لأدخلنّهم جنّات تجرى من تحتها الأنهار ثواباً من عند اللّه».
قرآن کریم دربارة "شهدا" چه می‌فرماید؟ ب) معنای "شهید" یعنی چه؟
برخی از آیاتی که به مقام والای شهادت و خصوصیات شهیدان راه حق اشاره می‌کند، عبارتند از:
1. بهره‌مند شدن از حیات معنوی و روزی‌های معنوی: "وَلاَ تَحْسَبَن‌َّ الَّذِین‌َ قُتِلُواْ فِی سَبِیل‌ِ اللَّه‌ِ أَمْوَ َتَا بَل‌ْ أَحْیَآءٌ عِندَ رَبِّهِم‌ْ یُرْزَقُون‌َ; (آل‌عمران، 169) هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده‌اند، مرده مپندار، بلکه زنده‌اند که نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند".
2. خوشحالی آن‌ها از نعمت‌های فراوانی که خداوند به آن‌ها بخشیده است: "فَرِحِین‌َ بِمَآ ءَاتَـئـَهُم‌ُ اللَّه‌ُ مِن فَضْلِه‌ِ وَیَسْتَبْشِرُون‌َ; (آل‌عمران، 170) آن‌ها به خاطر نعمت‌های فراوانی که خداوند از فضل خود به آن‌ها بخشیده است، خوشحالند و به خاطر کسانی که (مجاهدانی که) بعد از آن‌ها، به آنان ملحق نشدند (نیز) خوشوقتند".
(زیرا مقامات برجسته آن‌ها را در آن جهان می‌بینند و می‌دانند) که نه ترسی بر آن‌ها است و نه غمی خواهند داشت.
3. خوشحالی آن‌ها نه تنها نعمت است; بلکه از فضل او است که تکرار نعمت است: "یَسْتَبْشِرُون‌َ بِنِعْمَة‌ٍ مِّن‌َ اللَّه‌ِ; (آل‌عمران، 171) و (نیز) از نعمت خدا و فضل او (نسبت به خودشان خوشحال و مسرور می‌شوند).
4. خوشحالی آنان از این‌که می‌بینند که خداوند پاداش مؤمنان را ضایع نمی‌کند: "وَأَن‌َّ اللَّه‌َ لاَ یُضِیع‌ُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِین‌َ; (آل عمران، 171) و (می‌بینند که) خداوند پاداش مؤمنان را ضایع نمی‌کند (نه پاداش شهیدان و نه پاداش مجاهدانی که شهید شدند).
5. حیات جاویدان‌ِ شهیدان: "وَلاَ تَقُولُواْ لِمَن یُقْتَل‌ُ فِی سَبِیل‌ِ اللَّه‌ِ أَمْوَ َت‌ُ بَل‌ْ أَحْیَآءٌ وَ لَـَکِن لآ تَشْعُرُون‌َ; (بقره، 154) و به آن‌ها که در راه خدا کشته می‌شوند، مرده مگویید; بلکه آن‌ها زندگانند، ولی شما نمی‌فهمید".
6. زحمات شهیدان راه خدا از بین نمی‌رود و مورد هدایت خداوند هستند و بهشت جاویدان، به آن‌ها عطا می‌فرماید: "وَ الَّذِین‌َ قُتِلُواْ فِی سَبِیل‌ِ اللَّه‌ِ...; (محمّد، 4 ـ 6) و کسانی که در راه خدا کشته شدند، خداوند هرگز اعمالشان را نابود نمی‌کند، به زودی آن‌ها را هدایت می‌کند و کار آن‌ها را اصلاح می‌کند، و آن‌ها را در بهشت (جاویدانش) که اوصاف آن را برای آنان بازگو کرده است، وارد می‌کند."
7. شهیدان دارای ایمان راستین هستند و نسبت به پیمان و تعهد خود با خداوند، وفادارند; "مِّن‌َ الْمُؤْمِنِین‌َ رِجَال‌ٌ صَدَقُواْ مَا عَـَهَدُواْ اللَّه‌َ...; (احزاب، 23) در میان مؤمنان مردانی هستند که بر سر عهدی که با خدا بستند، صادقانه ایستاده‌اند; بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند) و بعضی دیگر در انتظارند و هرگز تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود نداده‌اند.(ر.ک: تفسیر نمونه، آیة‌الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 1، ص 517 و ج 21، ص 405 ـ 407 و ج 23، ص 355، دارالکتب الاسلامیة.)
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 22 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله شهید در قرآن