موانع شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی
فرهنگ و تمدن اسلامی با وجود محاسن و پتانسیل‌های بسیار قوی جهت پیشبرد اهداف عالیه اسلامی همیشه در معرض خطر و کید و مکر معاندین و دشمنان اسلام بوده و هست. بنابراین ضروری به نظر می‌رسد که جهت آسیب‌شناسی، تمامی راه‌هایی را که دشمنان جهت خدشه‌دار کردن این فرهنگ تام و اصیل نشانه گرفته‌اند شناسایی نموده و در کنار شناختن آفت‌ها راه‌های مبارزه را نیز بشناسیم. لازم به نظر می‌رسد مروری بر گذشته تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی داشته باشیم تا علل رکود و تنزل این فرهنگ اصیل را مورد ارزیابی قرار داده و در جهت تقویت آن گام برداریم. در این راستا از جمله مواردی که جزء علل رکود محسوب می‌شوند عبارتند از:
1- تهاجم دشمنان خارجی
از جمله علل مهم انحطاط تمدن‌ها هجوم دشمنان خارجی را می‌توان نام برد. این تهاجمات چه به شکست بینجامد چه پیروز شوند موجب آشفتگی‌های فراوان خواهند شد که در نهایت اسباب انحطاط را فراهم خواهند نمود. از جمله حملات ویرانگر که موجبات تاخیر در پیشرفت مسلمین را فراهم کرد یورش ویرانگر مغول و جنگهای صلیبی را می‌توان نام برد.
در سال 490.ه صلیبیون پس از تلاشهای فراوان و گشودن سیسیل به قصد تصرف بیت المقدس وارد سرزمینهای اسلامی شدند. بنا به دلایلی چند از جمله اختلافات و ضعف امرای مسلمان و کثرت سپاه صلیبی، ابتدا شهرهای مهم سواحل مدیترانه مانند انطاکیه به دست سپاه صلیبی افتاد. دو سال بعد یعنی سال 492.ه سپاه صلیبی از اختلافات داخلی امرای شام استفاده نموده وارد بیت‌المقدس شدند و صفحه‌ای سیاه در تاریخ به نام خود رقم زدند و کشتار عظیمی در شهر به راه انداختند. چند سال بعد صلیبیون کنترل بخش بزرگی از شام به غیر از دمشق و حلب را به دست گرفتند، ایشان برای حفظ موقعیت خود به تشکیل چهار دولت در شهرهای رها، انطاکیه، طرابلس و بیت المقدس دست زدند و تا سال 1291 م در این نواحی حضور داشتند.
این جنگها نتیجه تحولات داخلی اروپا و اوضاع و احوال حاکم بر آن بود که روحانیون مسیحی با مهارت خاصی آن را به جهان اسلام منتقل کردند. جنگهای صلیبی که دویست سال به طول انجامید نتایج مختلف و مثبتی در ابعاد مذهبی، سیاسی، اجتماعی، نظامی، اقتصادی و علمی و فرهنگی برای اروپائیان در پی داشت. از سوی دیگر مسلمین از این جنگها صدمات زیادی را متحمل شدند که در کند شدن روند روبه رشد تمدن اسلامی نقش زیادی داشت. از جمله مضرات این جنگها می‌توان صرف وقت و هزینه فراوان برای بازپس‌گیری سرزمینهای اسلامی، تلفات انسانی و خسارات مالی، گسترش نفوذ سیاسی برخی دول اروپایی مانند فرانسه در سوریه و لبنان، از دست رفتن موقعیت بازرگانی مسلمین در منطقه، و نیز برادرکشی در نتیجه اتحادهای سیاسی با صلبیون و بالعکس را نام برد.
زمانی که هنوز تهاجمات صلیبیان کاملا دفع نشده بود جهان اسلام با یورش بزرگتر مواجه شد (656- 616 ). این یورش که چهل سال به طول انجامید بزرگترین ویرانی در طول تاریخ را به وجود آورد.
شامل 23 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله موانع و مشکلات فرهنگ و تمدن اسلامی