اختصاصی از
فی دوو دانلود مقاله آجر کاری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
مشخصات این فایل
عنوان: آجر کاری
فرمت فایل: word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 31
این مقاله درمورد آجر کاری می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله آجر کاری می خوانید :
نقش های آجری دزفول
تهران اجر کاری در تهران بیشتر درسر در ورودی های خانه ها و نیز کتیبه ی بالای پنجره ها دیده می شود که شاید اولین قدم به سوی برون گرایی وتوجه به ظاهر ساختمان و نمای ان است اجر کاری ها از نظر تنوع بسیار چشمگیر ند و بیشترین تزیینات را با ترکیب اجر های تزیینی و قالبی و گچ دارند
در کتاب نقوش سر در خانه های قدیم تهران به تعداد قابل توجهی از این نمونه ها اشاره شده است در نمونه های بررسی شده در تهران گل و بوته ها و طرح های اسلیمی که با اسلیمی های کاشی و قالی قرابتی ندارند و طرح های سنتوری و قوس های ترکیبی مفصل و نقشهای رنگارنگ فرشته ملائکه تاج فره وهر فاس ماهی و شیر دیده می شود که نما های یونانی و رومی راتداعی می کنند فقط در تعداد اندکی ا ز نمونه ها رد پای اجر کاری و موتفهای ایرانی مشاهده می شود در این نمونه رها تظاهر و خود نمایی جایگزین سادگی و وقار پیشین شده است
اراک: در شهر 200 ساله اراک مصالح استفاده شده در نما آجر، سنگ و گچ و تزئینات آجری به دو صورت است: گاهی با آجر معمولی نقشهایی ساخته اند که در آن از قوسهای تزئینی و متنوع. همچنین از نقشهای معمولی از جمله خفته ، راسته و قناس فرش استفاده شده، ولی بیشتر آجر های قالبی، نقشدار و گل برجسته و در ترکیب با گچ ساخته شده اند. نقشهای هندسی و غیر هندسی، اسلیمی، گل، پرنده، دو فرشته ای که تاجی را در دست دارند. دو شیر که تاجی را د ست دارند و غیره کاملا مشابه تزئینات تهران است و در هیچ بنایی از طرحهای ساده دوره های قبل استفاده نشده است.
ولی به رغم زیبایی وتنوع چشمگیر در نقشهای آجری، در این بناها طرح ایرانی کار نشده است و گاهی یک نمای کاملا اروپایی را تداعی می کند. شبه ستونهای تزئینی در قاب پنجره ها و استفاده از نقشهای هندسی درپیشانی ساختمانها از خصوصیات ویژه آجر کاری در تبریز است.
کاشان و یزد: آجر کاری واحدهای مسکونی این شهرها هم که اغلب متعلق به دوران قاجار است ایرانی نیستند،حتی طرحهای آجر کاری مهری هم که در این دو شهر مورد استفاده قرار گرفته ارتباطی با الگوهای قدیمی ندارند.
کرمانشاه: آجر کاری معماری کرمانشاه بسیار جالب و در خور توجه است و تنوع چشمگیری دارد، گرچه نمی توان تعریف مشخصی برای آن ارائه داد. استفاده از انواع قوس ایرانی و غیر ایرانی و انواع طرحها در آجرهای مهری و ترکیب سنگ وآجر از ویژگیهای معماری این شهر است.
بیرجند: استفاده از آجر با نامهای حاشیه، لوله، چهار و شش در نمای ساختمانها در بیرجند عمومیت دارد که با اشکار متفاوت در کنار هم قرار گرفته اند. به رغم استفاده از آجر مهری فقط از نقشهای ساده هندسی مربع ایستاده روی قطر، لوزی و چلیپا و گاهی از نقش سرو در نما استفاده شده و د رنقشهای ساده تر نیز از خفته و راسته جناغی، قناس فرش استفاده شده که هر چند مشابه نمونه های گذشته نیستند ولی کاملاً رنگ و بوی ایرانی دارند.
مازندران: آجر کاری در مازندران شکل خاص خود را دارد، حتی نقشهایی با گچ هم روی نما کشیده شده اند. ترکیب آجر ملهم از طرحهای قدیمی است و تصاویر هندسی و نقش سرو در آنها به وفور دیده می شود. به رغم نقش شیر و خورشید در بعضی از نمونه ها که روی آجر نقاشی شده، آجر کاری در این استان هم کاملاً رنگ و بوی ایرانی دارد.
دزفول و شوشتر: زیباترین آجر کاری شهرهای ایران به دزفول و پس از آن به شوشتر تعلق دارد. در این دو شهر طرحها و نقشهای آجری کاملا در تداوم آجر کاری کهن ایرانی بوده و آن را تکمیل کرده است. صدها نقش و طرح در آجرکاری این دو شهر مشاهده می شود که تنها با جلو و عقب نشاندن آجر یا استفاده به صورت کله و راسته و غیره ایجاد شده و آجر خاص برای آنها تولید نشده است. مهندس غلامرضا نعیما در کتاب دزفول شهر آجر، پس از اشاره به سابقه هزار ساله آجر در منطقه درباره آجر های مورد استفاده در این شهر گفته است:
«اگر آجر مربع شکل کامل را نصف کنیم آجر نیمه به دست می آید که خود پایه و اساس خرد شدن را تشکیل می دهد و آن را 4 صافه می گویند و اگر نیمه را نصف نماییم چاری یا دو صافه به وجود می آید(1:4 آجر کامل) یا می توانیم 4صافه (نیمه) را به کلوخ و 3 صافه تبدیل نماییم. چاری را اگر دو قسمت نماییم 2 کلوخ به دست می آیند. در خوون چینی همواره نیمه بزرگترین جزء، کلوخ کوچک ترین جزء می باشد.(1:8 آجر کامل)
این 4 نوع اندازه اجزاء اصلی خوون چینی می باشند که به ترتیب نیمه (4صافه)قدی(3 صافه) چاری(2قدی)کلوخ یا (بندک) اجزای فوق به همراه اجزاء فرعی که از اجزاء اصلی ساخته می شود. کل اجزاء خوون چینی را به وجود می آورد که عبارتند از قناس 1:4 کلوخ 2صافه یک سرشق ، 3 صافه یک سرشق ، 3 صافه ی 2 سرشق ، 4 صافه یک سرشق، 2صافه دو سرشق، 4صافه دو سرشق، بدین ترتیب 7 جزء فرعی و 4 جزء اصلی جمع، یا نرده جزء اساسی خوون چینی می باشند. »
به این ترتیب ده ها نقش بی نظیر و زیبای آجری که به معماری غنی و اصیل دزفول و شوشتر زینت بخشیده اند. فقط از یازده جزء تشکیل شده اند. در مقاله دکتر ور جاوند تعداد نقشهای آجری شوشتر و دزفول 54 طرح اعلام شده است.
در ملاقاتی که با زنده یاد استاد حاج حسین محبوبی معمار شوشتری در سال 1370داشتیم نقشهای آجری شوشتر را چنین توضیح داد: بند رومی، تفاح، خارموهی(ماهی)، دارگل، هشت و چهار گوله، پنج دانه و هفت دانه، کلیدی، زلف عروس که هر کدام از آنها چندین شکل دارند(43 طرحt
انواع آجر های تراش ایرانی
در نما سازی ها با آجر ایرانی و عناصر آن انواع ساختارهای پر ارزش نماسازی چون قاب سازی های آجری، سر ستون سازی ها، کتیبه سازی ها، سله گذاری ها، طره بندی ها بخصوص در سردرب سازی ها هنر های بس بدیع آفریده می شده است. به طوری که هنوز هم پاره ای از آنها در آثار و ابنیه بافت های قدیمی شهرهای ایران چون تهران، کاشان، اصفهان، یزد، مشهد، کرمان، و بسیاری دیگر از انبوه آن هاهنر و سلیقه حکایت می کند که می توان به نما سازی های بسیار شور انگیز آجری منزل قوام(موزه آبگینه) در تهران و بسیاری دیگر اشاره داشت که هنر های بس شگرف از سر پنجه هنرمندان با ذوق تیشه دار و آجر کار بنا که هنر آنان میراث هنر آجرکاری ایران عزیز شده و چون دری بر نگین معماری بی همتای کشورمان می درخشد.
بدیهی است( برای نماسازی های بس زیبا و شگرف از قطعات آجر که توسط قالب خشت تهیه و به کوره برده می شد و آجر پخته آن در دسترس می بود و یا با ذوق و سلیقه و حوصله و هنر نمایی از تیشه داری و آبساب کردن قطعات و عناصر آجر تراش بدست می آمد) اشاره داشت.اضافه می شود که باید ا زآن آجر ها با ذکر نام و تصویر اطلاع کافی داشته باشیم، از میان آن می توان به آجر هایی چون آجر لب پخ، آجر دوبرپخ، آجر الماس تراش، آجر قاشقی، آجر فتیله ای، آجر زه وار دار، آجر فلکه، آجر کله گنجشکی، آجر دندان موشی و آجرهای مهری شامل اشکال هندسی و گل و برگدار برجسته اشاره داشت.
قابل ذکراست این که از آجر های مذکور برای نماسازی در قسمت های مختلف بنا بخصوص در سر در سازی استفاده فراوان می شده است.
آجر پخ: د ربناهای قدیمی و امروزی، ستونهای چند ضلعی منظم و یا دایره و در مواردی بیضی که داری زیبایی و ویژگی خاص می باشد- جهت استقرار زیر قوس ها و در پیش ایوان ها و یا برای کارهای دیگر تزیینی استفاده شده و می شود. خشت این آجر ها که به وسیله قالب تهیه شده و یا توسط تیشه تراشیده می شود، دارای قطعاتی می باشد که سبب پیوند اصولی در ستون چند وجهی می گردد.
نقوش آجری خفته و راسته
بدنه نما و طاق های آجری در فرم های مختلفی پوشش می شود. هر یک از این پوشش ها از اصول و ضوابط خاصی پیوری می کنند. اما در مواردی نیز از نظر ضوابط، ضمن انجام کار عوض می شود.
شکل گیری این حالت ها به ضرورت آن و به سلیقه سازنده بستگی کامل دارد. به طوری که می توان ضمن اجرای کار، با بهره گیری از متن طرحهای اصلی، طرح های متعدد دیگری نیز به وجود آورد. پوشش های طاق ضربی به صورت خفته راسته، از معمول ترین انواع پوشش هایی است که در ساختمانهای آجری، د رزمانی نه چندان دور، در زیر زمین های نشیمن، حوض خانه، راهروها و سرسراها، دکاکین، آب انبارها، اتاق های کاروان سراها، حجره ها، عرق چین رواق ها، بین رسمی بندیها و دورهاو گوش فیل ها طاق های آجری دربازارها و بین دورهای پاتوپا در شبستان های مساجد و طاق نماسازی ها و در فرش کف، و در بسیاری موارد دیگر از آن استفاده کرد.علاوه بر پوشش خفته راسته از حالت های خفته راسته یک طرفه و انواع گل برگردانها نیز در پوشش طاق ها ودر طاق نماسازی ها و کف فرشها و بخصوص در نماسازی بدنه های ساختمان های سنتی استفاده فراوان شده است.
خوشبختانه از نقش خفته راسته و انواع آن به شکل های مختلف در پوشش طاق( زیر کنسول، ایوان و ایوانچه). همچنین در نماسازی های آجری سانتی روز و سایر موارد استفاده فراوان می شود.
نقوش جناقی:
در آثار قدیمی و همچنین در ساختمانهای سنتی کاربرد نقوش جناقی در قسمتهای مختلف بنا بخصوص در طاق نماسازی ها بسیار موردتوجه بوده است. اما از نقوش جناقی در اشکال بسیار متنوع می توان برای نماسازی های آجری امروز به شکل قاب بندی های محدود در سطوح «اسپر» نما نقش آوری های بسیار زیبایی را به وجود آورد. همچنین از نقوش جناقی می توان در پوشش های طاقی به مانند انواع طاق های دور دار و یا طاق های آهن گم در زیر کنسول ها، بالکن ها و هر پیش آمدگی دیگر نهایت بهره را داشته باشیم. ضمناً از نقوش یاد شده می توان برای نقش دهی در کف پوشها چه به شکل سنتی از آجر سبز و زرد برای مفروش سازی محوطه و یا قسمتهای دیگری از فضا و همچنین در طاق نمای زیبا برای محوطه در چهار چوب سنتی هنر آفرینی کرد.
بخشی از فهرست مطالب مقاله آجر کاری
تزیینات آجری
دوران اول (سامانی غزنوی ال زیارو آل بویه )
دوران دوم(سلجوقیان وخوارزمشاهیان)
دوران سوم (ایلخانیان تیموریان وآل مظفر)
دوران چهارم((صفویه)
دوران پنجم(زندیه و قاجاریه )
آجر کاری در تهران
آجر کاری اراک
آجر کاری کاشان و یزد
آجر کاری بیرجند
انواع آجر تراش های ایرانی
نقوش آجری خفته و راسته
نقوش جناقی
دانلود با لینک مستقیم
دانلود مقاله آجر کاری 
