شکر و قدردانی …………………………………………………………………………… أ
تقدیم به …………………………………………………………………………………… ب
چکیده …………………………………………………………………………………….. د
فصل اول : کلیات تحقیق …………………………………………………………….. 1
مقدمه ……………………………………………………………………………………. 2
بیان مسئله ………………………………………………………………………………. 4
اهمیت موضوع تحقیق ……………………………………………………………………. 6
اهداف تحقیق …………………………………………………………………………….. 8
دلایل و انگیزه های انتخاب موضوع ……………………………………………………….. 9
فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………. 10
قلمرو تحقیق ……………………………………………………………………………… 11
جامعه آماری ……………………………………………………………………………… 11
روش تحقیق ………………………………………………………………………………. 12
روش جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………. 12
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………….. 13
ساختار کلی تحقیق ………………………………………………………………………. 13
تعریف واژه ها ……………………………………………………………………………… 13
فصل دوم : ادبیات تحقیق ……………………………………………………………. 17
بخش اول : روشهای تامین مالی ……………………………………………………. 19
تاریخچه ……………………………………………………………………………………. 20
شیوه های تامین مالی …………………………………………………………………… 22
روشهای متداول برای تامین مالی ………………………………………………………… 25
تامین مالی کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت ………………………………………….. 26
وامهای بلند مدت ………………………………………………………………………….. 29
ویژگیهای وامهای بلند مدت ……………………………………………………………….. 29
مزایای وامهای بلند مدت …………………………………………………………………… 29
معایب وامهای بلند مدت ……………………………………………………………………. 30
سهام ممتاز ………………………………………………………………………………… 30
ویژگی های سهام ممتاز …………………………………………………………………… 31
انتشار سهام ممتاز به عنوان یکی از ابزارهای تامین مالی ……………………………….. 32
مزایای انتشار سهام ممتاز …………………………………………………………………. 33
معایب انتشار سهام ممتاز …………………………………………………………………. 34
سهام عادی ………………………………………………………………………………… 35
ویژگیهای سهام عادی ………………………………………………………………………. 35
انتشار سهام عادی به عنوان یکی از ابزارهای تامین مالی ……………………………….. 38
مزایای انتشار سهام عادی …………………………………………………………………. 38
معایب انتشار سهام عادی …………………………………………………………………. 39
اختیار خرید سهام …………………………………………………………………………… 40
ویژگیهای اختیار خرید سهام عادی …………………………………………………………. 41
مزایای اختیار خرید سهام ……………………………………………………………………. 42
معایب اختیار خرید سهام …………………………………………………………………….. 43
سهام عادی …………………………………………………………………………………. 43
ویژگیهای عمومی سهام عادی ……………………………………………………………… 44
نقاط قوت و ضعف سهام عادی از دیدگاه شرکتها …………………………………………. 45
نقاط ضعف سهام عادی از دیدگاه شرکتها ………………………………………………… 46
سودهای توزیع نشده شرکت ……………………………………………………………… 46
سود انباشته ………………………………………………………………………………. 50
مزایای استفاده از سود انباشته ………………………………………………………….. 51
معایب استفاده از سود انباشته …………………………………………………………… 52
روشهای متداول برای ارزیابی سهم سود شرکتها ………………………………………… 53
سود سهمی ……………………………………………………………………………….. 54
اشکالات استانداردهای حسابداری شماره 15 ……………………………………………. 59
بازده سهام …………………………………………………………………………………. 60
بخش دوم : هزینه های تامین مالی …………………………………………………… 62
هزینه سرمایه ……………………………………………………………………………….. 63
محاسبه میانگین موزون هزینه سرمایه …………………………………………………….. 69
مزایای کاربرد ضریب ارزش دفتری ………………………………………………………….. 70
معایب کاربرد ضریب ارزش دفتری …………………………………………………………. 70
معایب استفاده ارزش بازار …………………………………………………………………. 72
نظریه های ساختار سرمایه ………………………………………………………………… 73
مفروضات ……………………………………………………………………………………. 74
نظریه ارتباط سیاست تقسیم سود با ارزش شرکت ………………………………………. 80
موسسات درحال رشد …………………………………………………………………….. 81
موسسات در حال افول …………………………………………………………………….. 81
موسسات در حال بلوغ ……………………………………………………………………… 81
تئوری عدم اطمینان (پرنده در دست ) ……………………………………………………… 81
عوامل موثر بر سیاست تقسیم سود ………………………………………………………. 82
بخش سوم : تاثیر روشهای تامین مالی بر روی ارزش شرکتها …………………. 86
تاثیر روشهای تامین مالی بر روی ارزشهای شرکتها ……………………………………… 87
تاثیر تامین مالی از طریق بدهی بر روی ارزش شرکتها …………………………………… 88
تاثیر تامین مالی از طریق سهام ممتاز بر روی ارزش شرکتها…………………………….. 89
تاثیر تامین مالی از طریق سهام عادی بر روی ارزش شرکتها…………………………….. 89
اهرام مالی …………………………………………………………………………………. 92
سیات تقسیم سود و ارزش شرکت ……………………………………………………….. 93
اصول اساسی حاکم بر تحقیق …………………………………………………………….. 93
اثر سیاست تقسیم سود …………………………………………………………………… 94
سودآوری و ارزش شرکت …………………………………………………………………… 95
رشد تقسیم سود و رشد سودآوری ……………………………………………………….. 96
بخش چهارم : تحقیقات انجام شده (داخل وخارج) ………………………………… 98
تحقیقات انجام شده در خارج از ایران ……………………………………………………… 99
تحقیقاتی انجام شده در داخل ایران …………………………………………………….. 104
فصل سوم : متدولوژی تحقیق …………………………………………………….. 105
مقدمه …………………………………………………………………………………….. 106
روش تحقیق ………………………………………………………………………………. 106
اهداف تحقیق …………………………………………………………………………….. 107
فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………….. 108
جامعه آماری ……………………………………………………………………………… 110
نمونه آماری ……………………………………………………………………………….. 110
قلمرو تحقیق ……………………………………………………………………………… 119
روش جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………. 119
روش آزمون داده ها و فرضیه های تحقیق ……………………………………………….. 120
ضریب همبستگی پیرسون ………………………………………………………………… 120
آزمون اختلاف میانگین دوجامعه توزیع t استیودنت – توزیع استاتیک………………………. 124
آزمون واریانس دو جامعه – توزیع f( استندکور/ فیشر) ……………………………………. 128
آزمون ………………………………………………………………………………………. 130
فصل چهارم : نتایج و تجزیه و تحلیل تحقیق……………………………………….. 131
مقدمه ……………………………………………………………………………………… 132
آزمون فرضیه ها ……………………………………………………………………………. 132
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات ………………………………………………. 142
مقدمه ………………………………………………………………………………………. 143
نتایج آزمون فرضیه های تحقیق …………………………………………………………….. 143
نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………… 145
پیشنهادت تحقیق ………………………………………………………………………….. 146
پیشنهادات مبتنی بر نتایج آزمون فرضیه های تحقیق …………………………………….. 146
پیشنهادات آتی ……………………………………………………………………………. 146
محدودیتهای تحقیق ………………………………………………………………………. 147
منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………….
ضمائم و پیوستها ………………………………………………………………………….
چکیده
افزایش ثروت سهامداران هدف نهایی موسسات غیر انتفاعی است بدست آوردن سود بیشتر ودر نتیجه افزایش ثروت سهامداران از طریق انتخاب روش تامین مالی بهینه یکی از مواردی است که شرکتها به عنوان یک راهکار برای دستیابی به اهداف خود مد نظر قرار می دهند گروهی از متخصصین عقیده دارند که اخذ تصمیمات مدبرانه مدیریت می تواند باعث افزایش ارزش شرکت شود نه ساختار سرمایه ، اخذ تصمیمهای آگاهانه می تواند باعث سود بیشتر ودر نتیجه افزایش ثروت سهامداران می شود .هدف اصلی این تحقیق استفاده از روشهای تامین مالی از طریق افزایش سرمایه (سود سهمی و مطالبات آورده نقدی ) و وام ( وام بلند مدت ووام کوتاه مدت ) بر بازده واقعی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد . بدین منظور از نسبت های بدهی های کوتاه مدت به کل دارائیها ، بدهی بلند مدت به کل دارائیها ،درصد افزایش سرمایه و بازده واقعی شرکتها را برای یک دوره مالی بین سالهای 1382الی 1384 مورد بررسی قرار گرفته ونمونه آماری این تحقیق عبارتست از شرکتهای که فقط از افزایش سرمایه ویا وام استفاده نموده اند. و برای جمع آوری اطلاعات از روشهای کتابخانه ای (کتب و نشریات و مقالات حرفه ای و تخصصی ) و برای جمع آوری اطلاعات مالی برای آزمون فرضیه ها از صورتهای مالی حسابرسی شده بین سالهای 1382 الی 1384موجود درنرم افزار ره آوردو آزمونهای آماری مناسب شامل آزمون مقایسه میانگین دو جامعه ( توزیع t ) و ضریب همبستگی پیرسون و k-s و با کمک نرم افزار s p s s مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است به طورکلی یافته های تحقیق نشان می دهد که شرکتهایی که از افزایش سرمایه استفاده نموده اند ، بر بازده واقعی سهام شرکتها تاثیر مثبت ندارد ولی شرکتهایی که از وام استفاده نموده اند ،بر بازده واقعی سهام شرکتها تاثیر مثبت دارند.
مقدمه :
گسترش فزاینده وپیچیدگی فعالیت های اقتصادی و تحول سریع و روز افزون معاملات بازرگانی در دنیای امروز اعم از تجارت داخلی و یا بین المللی ونیاز شرکتهای تولیدی و بازرگانی برای حفظ ظرفیت با توسعه فعا لیتها و طرح ها،سرمایه گذاری در جهت حفظ یا افزایش قدرت رقابت ازعرصه های داخلی وجهانی نیاز این شرکتها را به منابع مالی را افزایش داده است وتوانائی شرکت در تعیین منابع مالی بالقوه برای تهیه سرمایه گذاریها و تهیه برنامه های مالی مناسب ، از عوامل اصلی رشد وپیشرفت شرکت به حساب می آید .از چنین شرایطی بهره گیری از تکنیک های مدیران مالی در اداره امور شرکتها بیشترازهرزمانی ضرورت دارد.
تهیه خط مشی صحیح مالی توان شرکت در نیل به هدفهای استراژیک را تقویت می کند.بدیهی است برای شرکتها موفقیت دراز مدت مستلزم تولید کالاهایی با کیفیت بالاتر،هزینه کمتر وفروش باقیمت مناسب است که امر تولید خود مستلزم تأمین منابع مالی با هزینه قابل قبول است. دراغلب کشورهای دنیا بازار سرمایه به عنوان یکی ازمهمترین ابزارهای رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی در نظر گرفته می شود. ایران اگرچه کشوری با قابلیت های پیدا وپنهان بسیار است ولی اغلب شرکتهای ایران از کمبود سرمایه رنج می برند. علاوه براین ساختار بازار سرمایه کشور در رابطه با تجهیز و تخصیص منابع مالی ضعیف بوده وبه صورت مؤثر وکار آمد عمل نمی کند.با شکوفایی مجدد بورس اوراق بهادار تهران و گسترش بورس به سایر استانها و با استقبال عمومی از اوراق بهادار موضوع چگونگی تصمیم گیری سرمایه گذاران با توجه به میزان آگاهی عمومی نسبت به روشهای تأمین مالی و فرایند های تصمیم گیری مالی به موضوعی در خور اهمیت تبدیل شده است . عوامل متعددی باعث افزایش میزان سرمایه مورد نیاز شرکتها می باشند یکی از مهمترین عوامل اجرای پروژه ها و طرح های توسعه می باشد در صحنه رقابت شرکتهایی موفق اند که علاوه بر تداوم فعالیت و حفظ سرمایه خود از بازار ، در راستای رشد و پیشرفت نیز گام بردارند .
عامل مهم افزایش سطح عمومی قیمتها یا به عبارت دیگر تورم است که باعث شده سرمایه مورد نیاز برای انجام فعالیتهای در حال حاضر چندین برابر سرمایه مورد نیاز در سالهای قبل باشد . از این رو مدیریت شرکت همواره با مشکل تأمین مالی روبرو است . تصمیمات تأمین مالی شرکت باعث خواهد شد ساختار مالی آن تغییر کند که بر بازده ریسک سهام شرکت در بازار اثر خواهد گذاشت . بطور قطع سرمایه گذاران در هنگام ارزیابی شرکت این مطلب را مدنظر قرار خواهند داد در نتیجه منابع سهام داران شرکت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت . به این دلیل مدیریت در تصمیم گیری درباره تأمین مالی کوتاه مدت و تامین مالی بلند مدت باید با دقت آثار و نتایج هر کدام از روشهای تأمین مالی را در نظر بگیرد و از ابزارهای مالی شناخت دقیقی پیدا کند تا بتواند ابزار های مناسبی را در بازارهای مالی بکار گیرد و اقتصادی ترین شیوه تأمین مالی را که ریسک و بازده آن متناسب باشد را برگزیند.
بیان مسئله
با توجه با اینکه یکی از وظایف عمده و مهم شرکتها تصمیمات مالی است شرکتها در تامین منابع مالی مورد نیاز خود حق انتخاب دارند که یا با پذیرش شرکای جدید و واگذاری قسمتی از مالکیت واحد تجاری و یا با استقراض اقدام به تامین مالی نمایند . و شرکتها در صدد هستند با اتخاذ تصمیمات مناسب و مقتضی در این رابطه با مناسب ترین ترکیب تامین مالی یا ” ساختار مالی ” دست یابند . چراکه در حال حاضر دستیابی به ساختار مالی بهینه به جهت اثر عمده آن بر روی ارزش شرکت و سایر جنبه ها از اهمیت خاصی برخوردار است .
ساختار مالی یک شرکت به مجموعه مبالغی که از طریق استقراض ، سهام ممتاز ، سهام عادی و سود تقسیم نشده تامین شده است ، اشاره دارد مبالغی که از منابع مذکور تامین می گردد در جهت حفظ ظرفیت موجود و یا ظرفیت سازی جدید بکار گرفته می شود با توجه به اینکه منابع تامین مالی دارای هزینه و ریسک متفاوتی است لذا بکارگیری بهینه منابع سرمایه بسیار حائز اهمیت است ، تا از طریق انتخاب بهترین ساختار مالی با حداقل هزینه ، ارزش فعلی شرکت حداکثر گردد.
افزایش ثروت سهامداران هدف نهایی موسسات انتفاعی است بدست آوردن سود بیشتر از طریق تغییر ترکیب ساختار سرمایه ، بخصوص استفاده از استقراض برای دوره های زمانی بلند مدت ، از جمله مواردی است که شرکتها بعنوان یک شیوه جهت دست یافتن به اهداف خود مدنظر قرار می دهند . گر وهی از متخصصین مالی مانند بریلی و مایرز معتقدند که ارزش شرکت بستگی به عملکرد مدیریت دارد نه ساختار سرمایه . با اتخاذ تصمیمات مدبرانه در زمینه سرمایه گذاری می توان به پولهای زیادی دست یافت نه با تصمیمات مدبرانه ای که در زمینه تامین مالی گرفته می شود .و گروهی از صاحب
نظران علوم مالی مانند دونالد فارار و لی سیلیون و جرالد وارنر معتقدند صرفه جویی مالیاتی ناشی از استقراض باعث افزایش ارزش شرکت و یا به عبارتی افزایش ثروت سهام داران می گردد . جان همپتون نیز در این مورد می گوید شرکتها در برنامه ریزی سود به کسب سود خالص بیشتر از محل اهرم ناشی از استقراض توجه می نمایند . در مقابل توجه به صرفه جویی های مالیاتی ناشی از بهره بدهی های گروه بیشتری از استادان مالی را متقاعد کرده است که استفاده از بدهی های بلند مدت در تامین مالی شرکتها یکی از راههای قتبل توجه برای افزایش ارزش شرکت و در نتیجه افزایش ثروت سهامداران است . اینها معتقدند برای هر شرکت یک ساختار مطلوب سرمایه وجود دارد که در آن حالت ، ارزش شرکت حداکثر خواهد شد .
تحقیقاتی که تا کنون در این زمینه انجام گرفته مؤید این مسئله است که بطور متوسط شرکتها وقتی اقدام به انتشار سهام می کنند ، قیمت سهام کاهش می یابد و ادامه روند افزایش سرمایه بدون کسب بازده مناسب و با هزینه سرمایه بالا بورس اوراق بهادار را با مخاطره مواجه خواهد ساخت .
از نظر مدیریت مالی ، تعیین رابطه بین هزینه سرمایه ، و ساختار سرمایه و ارزش کل شرکت بسیار اهمیت دارد زیرا می توان با استفاده از ساختار سرمایه بر ارزش کل شرکت تاثیر گذاشت لذا ما در این تحقیق در صدد آن هستیم که آیا منابع تامین مالی بر روی ارزش شرکت تاثیر دارد یا خیر ؟ و اینکه آیا در بورس اوراق بهادار تهران ارزش شرکت تحت تاثیر شیوه های تامین مالی قرار میگیرد ؟
اهمیت موضوع تحقیق :
بمنظور سرمایه گذاری و تهیه برنامه های مالی ، مشخص ساختن منابع قابل استفاده اعم از داخلی یا خارجی برای تهیه سرمایه از اهمیت خاصی برخوردار است و مدیریت همواره با چنین تصمیماتی مواجه بوده و باید به هزینه و آثاری که بر ثروت سهامداران ، ارزش شرکت و قیمت سهام دارند این منابع را انتخاب کنند .
اکثر دانشمندان علوم مالی از جمله مودیلیانی و میلر ، همپتون ، وارنر ، اسکات ، مارتین و ……. در این دیدگاه هم عقیده اند که استفاده از اهرم مالی می تواند منجر به افزایش ارزش شرکت و ثروت سهام داران شود. اهرم در فرعنگ عمومی بعوان وسیله ای برای دستیابی آسانتر به هدف تعریف می شود اما در مدیریت مالی اهرم ممکن است تعاریف متفاوت دیگری پیدا کند و در مواردی برعکس شود بطوریکه ممکن است نتیجه عمل مطلوب یا نا مطلوب باشد . همپتون در این باره می گوید : ” شرکت ها در برنامه ریزی سود و برای کسب سود خالص بیشتر ، از محل اهرم ناشی از استقراض توجه می نمایند . ” مودیلیانی و میلر معتقدند که وجود بدهی های زیاد در بافت سرمایه ، بدهی مالیاتی شرکت را کمتر و جریان نقدی بعد از مالیاتی را بیشتر می کند که این امر موجب افزایش ارزش بازار شرکت می شود با توجه به این مطلب که سود هدف نهایی واحد انتفاعی است، اهمیت استفاده از اهرم را کاملا مشخص می کند یعنی ترکیب سرمایه به شکلی تعیین شود که با ایجاد اهرم مطلوب ثروت سهامداران را افزایش دهد . اگر هنگام تامین مالی مورد نیاز چگونگی ترکیب منابع برای ایجاد ترکیب بهینه سرمایه مد نظر قرار نگیرد ممکن است تامین مالی منجر به ایجاد اهرم نامطلوب شود یا اینکه شرکت امکان افزایش سود از طریق اهرم مطلوب را از دست دهد که در هر شرایطی هدف اصلی که حداکثر کردن ثروت سهامداران است برآورده نشده است .) جای جی ,1374,ص 265, 394)
این تحقیق به دنبال آن که نحوه تامین مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چگونه است و چه تاثیری بر روی ارزش شرکت دارند و در این رابطه اطلاعاتی جمع آوری نماید تا مدیران در جهت بهینه سازی تصمیمات مربوط به نحوه تامین مالی از آن استفاده نمایند .
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی : ارزش افزوده در اوراق بهادار--147 صفحه
