نوشته : والنتین مقدم - ترجمه و تلخیص: ف.م.هاشمی
الگوی اشتغال زنان ایرانی ، همیشه از اقتصاد مبتنی بر نفت تأثیر پذیرفته است . به علاوه به صنعتی شدن مبتنی بر استراتژی جایگزینی واردات (import substitution) از صنایع سرمایه بر (capita-intensive) تحت سلطه مردان حمایت می کند ، گرایش های فرهنگی و جهت گیری های جنسیتی که برخی محدودیتها را برای اشتغال زنان ایجاد می نماید ، سطح نازل سواد در میان زنان، عدم دسترسی زنان به مهارت های حرفه ای نسبت به مردان و عرضه و تقاضا برای کار زنان نیز مهر و نشان خود را بر الگوهای اشتغال زنان ایرانی بر جای گذاشته است .
نتایج سرشماری اخیر ایران ، نشاندهنده برخی تغییرات بنیادین در زمینه سیاست اشتغال کشور در دوران ریاست جمهوری رفسنجانی بود . انتشار این نتایج به مباحثات و تحقیقات گسترده درباره مسائل جمعیتی ، نقش اجتماعی اقتصادی زنان ، رشد بیکاری ، گسترش مقوله خود اشتغالی (self-employment) زنان، وقلت نیروی کار زنان در جامعه ایران دامن زد . در شرایطی که عواید نفتی کشور و درآمد دولت روبه کاهش بود، هر روز بر دامنه فقر در جامعه افزوده می شد و کشور هنوز از زیر بار سنگین هزینه های جنگ کمر راست نکرده بود، دولت ایران خود را با یک معضل بزرگ روبرو دید و آن همانا تغییر مسیر توسعه اجتماعی ، اقتصادی کشور بود . بدین ترتیب سیاستهای جدید اقتصادی در رابطه با سرمایه گذاری های خارجی و صادرات صنعتی اتخاذ گردید و استراتژی کاهش نرخ رشد جمعیت به طور جدی دنبال شد . در این شرایط ، مدافعان برابری اجتماعی ، توجه ویژه ای به نقش زنان به مثابه عامل توسعه اقتصادی مبذول کرده ، خواستار پایان دادن به تبعیض های قانونی میان زن و مرد در عرصه آموزش و اشتغال شدند.
اشتغال زنان در ایران امروز