فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 61 صفحه
خلاصه
هدف کلی از این مطالعه معرفی اهمیت قابل توجه بامبو به عنوان یک منبع الیاف برای صنایع خمیر و کاغذ می باشد. بامبوکلمه ای است که برای بیش از 1250 گونه از گیاهان با ارتفاع 10 سانتیمتر تا 40 متر به کار می رود. خصوصیات برجسته ای وجود دارد که بامبو را به عنوان منبع قابل توجه برای صنایع خمیر و کاغذ معرفی می کند که می توان به مواردی چون مشابه خرده های چوب بریده و خمیر و سفید شدن در یک واحد تولید خمیر به روش شیمیایی، اشاره نمود. کشتزارهای بامبو مقادیر فراوان ماده لیگنوسلزی جهت صنایع خمیر و کاغذ می تواند تولید نمایند. به همین دلیل بامبو از دیرباز به عنوان یکی از منابع مهم لیگنوسلولزی در کشورهایی چون چین و ژاپن ، آمریکا و تایلند مورد توجه بوده است. لذا ایران نیز لازم است در این خصوص اقدامات لازم را انجام دهد. شرایط آب و هوایی ایران بویژه در استانهای شمالی کشور مناسب زراعت بامبو مربوط به مناطق معتدله می باشد. کشور ایران با وسعت فراوان و عدم داشتن منابع چوبی کافی ناگزیر در توسعه این نوع گیاهان غیر چوبی برای تامین بخشی از منابع لیگنوسلولزی مورد نیاز برای صنایع کاغذسازی است ، لازم است با برنامه هدفمند در خصوص توسعه کشت و زراعت آن به عنوان یک آلترناتیو برای تامین منابع لیگنوسلولزی صنایع خمیر کاغذ مرتبط اقدام نمود. بر اساس کاربردهای متنوع بامبو می توان انتظار ایجاد شغلهای جانبی فراوانی را داشت.
مقدمه
در دوره های مختلف زندگی بشریت با توجه به نیاز آن، توجهات انسانها به سوی مواردی خاص، بیشتر جلب می گردد. در خصوص گیاهان نیز در دوره های مختلف حیات بشر، پرورش بعضی از گیاهان رونق پیدا نموده است و در دوره ای دیگر ممکن است این نوع خاص با توجه به شرایط خاص زندگی بشر کنار گذاشته شود و انواعی دیگر مورد توجه قرار گیرند. در این میان یکی از گیاهان مورد توجه بشر در زندگی روز مزه بامبو بوده است. بامبو عموما" مربوط به ناحیه جنوب شرق آسیا و خاور دور می باشد و یک کلمه مالایی[1] است، کلمه بامبو در لغت به معنی ترق تروق سوختن بامبو می باشد: بام..بو. بامبو زیر شاخه های فراوان دارد و در بسیاری از مناطق کره زمین، گونه های سازگار آن منطقه رویش دارد. امروزه تقریبا" 5/2 میلیارد نفر در جهان -40% کل جمعیت جهان- به نحوی با آن ارتباط دارند و از آن استفاده می کنند. بنابراین بامبو به عنوان یک ماده مغذی حیاتی بالقوه می باشد. در تعدادی از اسطوره ها و افسانه ها نیز آن به عنوان گیاهی شگفت، با گلهای خطرناک، با کاربرد چند منظوره و غیره معرفی شده است. البته یک گستره محدودی از گونه های بامبو دارای مشخصات مناسب جهت استفاده انسان می باشند که تحقیقات دانشمندان نیز بر آنها معطوف شده است. در این میان، یکی از راهکارهایی که امروزه کاغذسازان با توجه به کمبود مواد لیگنوسلولزی چوبی انتخاب کرده اند، تغییر مواد اولیه لیگنوسلولزی چوبی مورد مصرف خود به مواد اولیه لیگنوسلولزی غیر چوبی مثل پسماندهای کشاورزی (باگاس، کاه گندم، برنج و..)، بامبو، نی، کنف و .. می باشد. بی تردید این انتخاب می تواند فشار موجود بر منابع جنگلی را کاهش دهد هر چند، اثرات بالقوه زیست محیطی توسعه این گیاهان را مانند اثرات اقدام به کشت و توسعه بامبو بر اکوسیستم منطقه را نیز باید در نظر گرفت.
بامبو و مشخصات آن
بامبو یک کلمه عمومی و یا به زبان محلی است که به بخشی از گروهِ مربوط به گیاهان علفی چوبی نسبتا" بزرگ (زیر شاخه Bambusoideae، خانواده Andropogoneae / Poaceae) مربوط می شود. بامبو دارای 1250 گونه با 75 جنس است که اکثر آنها نسبتا" سریع الرشد می باشند که طی 5 سال به سن بلوغ می رسند ولی به ندرت شکوفه می دهند. ارتفاع بامبوهای قد کوتاه ممکن است حداکثر به 10 سانتیمتر برسد. در مقابل ارتفاع گونه های بلند به 15 تا 20 متر نیز می رسد. مثلا" ارتفاع و قطر یکی از معروفترین آنها (Dendrocalamus giganteus) به ترتیب به 40 متر و 30 سانتیمتر می رسد. بامبو اساسا" در مناطق گرمسیری گسترش یافته اند، ولی بطور طبیعی در مناطق مجاور مناطق گرمسیری و مناطق معتدله در همه قاره ها به غیر از اروپا، در عرض جغرافیایی 46 درجه شمالی تا 47 درجه جنوبی و از سطح تراز دریای سیاه تا400 متر ارتفاع(انجمن کشاورزی و کشت-غذا کانادا[2]،2002) نمایان شده است. گونه های بامبو در آسیا به حدود 1000 گونه می رسد که سطحی به وسعت بیش از 000/180 کیلومتر مربع را پوشانده اند. اغلب اینها شامل گونه های بومی هستند که به طور طبیعی گسترش یافته اند و به صورت مزارع کشت نشده اند. کشور چین به تنهایی دارای 300 گونه در 44 جنس می باشد که منطقه ای به مساحت 000/33 کیلومتر مربع یا 3% از کل ناحیه جنگلی آن کشور را می پوشاند(کیو[3] و همکاران 1992). بر اساس یکی از طرحهای اصلی کشور چین مصوب 2004، تصمیم به توسعه پرورش و ترمیم گیاهان جنگلی اقتصادی تا 225000 هکتار شده است که شامل ترمیم و توسعه پرورش بامبو تا 000/110 هکتار و مابقی 000/115هکتار درختان میوه و پزشکی (شامل شاه بلوط، گردو، سیب، گلابی، ...) می باشد(انجمن جنگل و کاغذ آمریکا[4]،2004).
تحقیق درباره بررسی ویژگیهای بامبو به عنوان ماده اولیه لیگنوسلولزی صنایع خمیر و کاغذ