شهر زنجان که امروزه عنوان مرکز استان را دارد، ازقدیم به سبب قرار داشتن بر سر راه تجاری ری قدیم به آذربایجان دارای اهمیت بوده است. موقعیت جغرافیایی شهر منطبق بر 10 درجه و 12 تا 15 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و 10 درجه و 15 تا 20 دقیقه عرض شمالی از خط استوا است و با تهران 135 کیلومتر فاصله دارد. این شهر در ساحل راست رودخانه ای که به همین نام مشهور است و از چمن سلطانیه واقع در 20 کیلومتری سمت شرقی آن سرچشمه می گیرد، ایجاد شده و دیر زمانی است که به حیات خود ادامه داده است. شهر زنجان به لحاظ دارا بودن شرایط ویژه جغرافیایی، وقایع و حوادث تاریخی بسیاری را از سر گذرانیده و ضربات مهلکی را بر پیکر خود تحمل نموده است. که در این مقاله با رعایت ایجاز گوشه هایی از آن بررسی خواهد شد.
شهر زنجان علی رغم دارا بودن قدمت تاریخی هم سنگ باشهرهای شناخته شده، فاقد پیشینه مدون تاریخی است. موضوع مطالعه درارتباط با این شهر تقریباً بکر وانجام مطالعات علمی و سیستماتیک بسیار اندک بوده است. مورخین و جغرافی دانان صدر اسلام در کلیات اشاراتی به این شهر نموده و از دخول در جزئیات آن خودداری کرده اند. اینک برخی از مطالب مزبور اجمالاً بیان می گردد.
تاریخچه شهر زنجان