چکیده.................................................1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه............................................3
1-2 بیان مسأله......................................2
1-3 اهداف تحقیق...................................5
1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق.......................5
1-5 فرضیه‌های تحقیق..............................6
1-6 روش‌شناسی تحقیق..........................6
1-7واژه‌ها و اصطلاحات کلیدی.....................7
1-8 خلاصه مباحث آینده............................7
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1 مقدمه............................................9
2-2 نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان.........9
2-3 ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی.............10
2-3-1 مربوط بودن...................................10
2-4 محتوای اطلاعات مالی........................10
2-4-1 انواع آزمونهای محتوای اطلاعات مالی..............10
2-5 محتوای اطلاعاتی سودحسابداری و ارزش بازار شرکت..................12
2-5-1حلقه ارتباطی سود و بازده.....................................13
2-5-1-1مدل ارزشیابی مبتنی بر سود...............................................13
2-6محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی و ارزش بازار شرکت...............................13
2-6-1 طبقه‌بندی اقلام تعهدی به جاری و غیرجاری...................................14
2-6-1-1اقلام تعهدی جاری............................................................15
2-6-1-2اقلام تعهدی غیرجاری.....................................................15
2-7 جریان نقدی عملیاتی......................................................16
2-7-1محتوای اطلاعاتی وجه نقدعملیاتی و ارزش بازار شرکت..........................16
2-8جریان وجه نقد آزاد.................................................18
2-8-1سودخالص یک عقیده و جریان وجوه نقد یک واقعیت...................................18
2-8-2محتوای اطلاعاتی وجه نقد آزاد و ارزش بازار شرکت...............................19
2-9 مقایسه محتوای اطلاعاتی سود و جریانهای نقدی شرکت...................20
2-9-1مقایسه سود و جریانات نقدی از دیدگاه استفاده‌کنندگان مختلف..................20
2-9-2مقایسه محتوای اطلاعاتی سود و جریانات نقدی................................21
2-9-2-1کیفیت سود..............................................................21
2-9-2-2سود و جریان نقدی.....................................................22
2-10 رابطه بین جریان وجوه نقد، اقلام تعهدی جاری و غیرجاری با ارزش بازار شرکت.....23
2-11 پیشینه تحقیق................................................26
2-11-1مروری بر تحقیقات گذشته در ایران..........................................26
2-11-2مروری بر تحقیقات گذشته در خارج از ایران.................................32
فصل سوم: روش تحقیق
3-1 مقدمه...................................................................................39
3-2 روش‌شناسی تحقیق.............................................................39
3-2-1قلمرو مکانی تحقیق................................................................39
3-2-2قلمرو زمانی تحقیق.................................................40
3-2-3قلمرو موضوعی تحقیق..............................................40
3-2-4جامعه، نمونه آماری و روش نمونه‌گیری................................40
3-2-5 ابزار جمع آوری داده‌ها................................................41
3-3 معرفی متغیرها و نحوه محاسبة آنها...............................................41
3-3-1 محاسبه متغیر سایر اطلاعات................................................40
3-4 فرضیه‌های تحقیق......................................................41
3-5 تبیین الگوهای تحقیق..............................................................41
3-6 نحوة تجزیه و تحلیل فرضیه‌ها..................................................41
3-7 روشهای آماری....................................................................46
3-7-1 آزمون Fلیمر.......................................................................47
3-7-2 آزمون هاسمن.................................................................47
3-7-3 تحلیل رگرسیون....................................................................48
3-7-4 آزمون روایی و پایایی......................................................................50
3-7-5 آزمون t.....................................................................................50
3-7-6 آزمون F.................................................................................51
3-7-7 آزمون کفایت نمونه‌گیری...............................................................51
3-8 خلاصه فصل....................................................51
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
4-1 مقدمه.....................................54
4-2تجزیه و تحلیل اطلاعات....................................54
4-3 آمار توصیفی...............................................54
4-4 همبستگی متغیرهای تحقیق........................................56
4-5 محاسبه متغیر سایر اطلاعات...................................................57
4-6 نتایج آزمون فرضیات................................................58
4-6-1 آزمون فرضیه اول.......................................................58
4-6-1 آزمون فرضیه دوم....................................................59
4-6-1 آزمون فرضیه سوم...............................................61
4-6-1 آزمون فرضیه چهارم...................................................63
4-6-1 آزمون فرضیه پنجم.................................................63
4-7 خلاصه فصل.............................................................64
فصل پنجم: خلاصه، نتیجه‌گیری و پیشنهادات
5-1 مقدمه......................................................................66
5-2 خلاصه یافته‌ها..................................................................66
5-3 جمع‌بندی و تفسیر.................................................68
5-4 محدودیت‌های پژوهش..............................................69
5-5 پیشنهادهای کاربردی...................................................69
5-6 پیشنهاد برای تحقیات آتی.....................................................70
منابع
منابع فارسی.......................72
منابع لاتین. ....................................76
پیوست
پیوست شماره1: لیست شرکتهای نمونه..............................82
پیوست شماره2: نمودارهای آماری متغیرهای نمونه.............................84
پیوست شماره3: نمودارهای Scatter-Plot برای آزمون عدم ناهمسانی واریانس‌ها..86
چکیده انگلیسی........................88
چکیده :
تعیین عوامل مؤثر بر ارزش بازار سهام می‌تواند به تصمیم‌گیری مناسب سهامداران و تخصیص بهینه منابع اقتصادی کمک کند. میزان سودآوری شرکتها از مهمترین معیارهای ارزیابی شرکتها توسط سرمایه‌گذاران است اما اتکا به سود خالص بدون توجه به اقلام تشکیل دهندة آن، منجر به از دست‌دادن اطلاعات بااهمیت و مؤثر بر تصمیم‌گیری و اخذ تصمیمات نامناسب خواهد شد. تحقیق حاضر به منظور بررسی و مقایسة قدرت توضیح‌دهندگی اجزای مختلف سود ازجمله جریان وجه‌نقد عملیاتی، اقلام تعهدی جاری،اقلام تعهدی غیر جاری و جریان وجه نقد آزاد و کمک به توضیح رفتار خلاف قاعده اقلام تعهدی در بورس اوراق بهادار تهران انجام شد. به این منظور تعداد 5 فرضیه تدوین و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از 4 الگوی رگرسیون به روش داده‌های تابلویی استفاده گردید. بر این اساس نمونه‌ای متشکل از 83 شرکت طی سال‌های 1383 لغایت 1389 به روش غربالگری انتخاب گردید. نتایج حاکی است که محتوای اطلاعاتی جزء نقدی سود نسبت به سایر اجزای سود بیشتر است و همچنین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که، تقسیم سود به دو جزء جریان نقدعملیاتی و اقلام تعهدی نسبت به سایر ترکیب‌های دیگر سود، ارزش توضیح‌دهندگی بالاتری دارد.
واژه‌های کلیدی:
اقلام تعهدی جاری، اقلام تعهدی غیرجاری، جریان وجه نقد آزاد، جریان وجوه نقد عملیاتی، محتوای اطلاعاتی
توسعه اقتصادی وبوجودآمدن شرکتهای سهامی بزرگ که شامل هزاران سهامدار می باشند موجب گردید تا امکان حضور مالکین در شرکت وآگاهی از جزئیات فعالیتهای آن وجود نداشته باشد.لیکن این افراد همواره جهت حفظ منافع خود علاقه مند به اطلاع از وضعیت وعملکرد شرکتها می باشند.همچنین سایر سرمایه گذاران بالقوه ، اعتباردهندگان وسایراستفاده کنندگان نیز برای تصمیم گیری نیاز به آگاهی از وضعیت وعملکرد شرکتها دارند.لذا حسابداری به منظور تامین نیاز اطلاعاتی طیف وسیعی از استفاده کنندگان صورتهای مالی را فراهم می‌آورد.
بنابراین هدف اصلی گزارشگری مالی کمک به استفاده کنندگان بویژه سرمایه گذاران در تصمیم گیریهای اقتصادی وارزیابی ارزش شرکت است. مبنای اصلی تصمیمات اقتصادی سرمایه گذاران هستند. با توجه به جنبه‌های اقتصادی اطلاعات گزارشگری مالی وسیستم حسابداری نقش حیاتی در بازار سرمایه ایفا می‌کنند. بنابراین هدف اصلی حسابداری تامین نیازهای اطلاعاتی بازار سرمایه عنوان می شود. بنابراین ارزیابی سودمندی اطلاعات حسابداری در ارزشیابی سهام یا مربوط بودن اطلاعات حسابداری به ارزش شرکت در تحقیقات اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته ، به عنوان یک الگوی اصلی در تحقیقات حسابداری مالی مطرح شده است. تمرکز واستفاده گروههای مختلف مانند سرمایه گذاران ، سهامداران ، مدیریت ، کارکنان ودولت سبب گردیده که سود به عنوان مفهوم بنیادین در حسابداری مطرح گردد. بنابراین یکی از مهمترین اطلاعات مالی گزارش شده توسط شرکتها سود است .در واقع سرمایه گذاران وبسیاری دیگر از استفاده کنندگان داده های حسابداری سود را منبع مهم اطلاعاتی برای ارزیابی عملکرد شرکتها تلقی می نمایند.سود یکی از عناصر اصلی قیمت گذاری سهام نیز می باشد.بنابراین در این تحقیق به بررسی رابطه سود واجزای تشکیل دهنده آن با ارزش شرکتها پرداخته می شود.
1-2 بیان مساله
نقش و اهمیت بازارهای سرمایه در گردآوری و جهت‌دهی سرمایه‌های پراکنده به منظور به‌کارگیری در حوزه‌ها و فعالیتهای مولد بر کسی پوشیده نیست، که در آن سرمایه‌گذاران پول خود را به امید دستیابی به ثروت بیشتر در این بازار سرمایهگذاری می‌نمایند، بعضی به هدف خود دست می‌یابند و برخی دیگر سرمایه خود را از دست می‌دهند. لذا تحقیق دربارة مقوله‌های مؤثر بر بازار سهام می‌تواند به تصمیم‌گیری مناسب سهامداران و تخصیص بهینه منابع اقتصادی کمک کرده و وضع سرمایهگذاری بهتر گردد. در حال حاضر، اطلاعات حسابداری به عنوان مهمترین اطلاعات موجود و در دسترس باشد که در امر تصمیم‌گیری مورد استفاده سرمایه‌گذاران است.
از مهمترین تصمیمات مرتبط با سهامداران فعلی و بالقوه شرکت، تصمیم در مورد خرید یا فروش سهام شرکت است. در صورتی که به اتکای اطلاعات موجود در صورتهای مالی، شاهد افزایش میزان تقاضا برای خرید(فروش) سهام شرکتی باشیم، این امر افزایش(کاهش) قیمت سهام و به تبع آن افزایش(کاهش) ارزش بازار شرکت را به همراه دارد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که، اطلاعات مالی منتشر شده توسط شرکت بر ارزش بازار شرکت اثر دارد. یا به عبارت دیگر بین اطلاعات حسابداری و ارزش بازار شرکتها رابطه وجود دارد.
در حال حاضر، یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی شرکتها توسط سرمایه‌گذاران، میزان سودآوری شرکتها است. اما باید توجه داشت که استناد به رقم سود خالص بدون توجه به اقلام تشکیل دهندة آن، مسلماً منجر به از دست‌دادن اطلاعات بااهمیت و مؤثر بر تصمیم‌گیری میگردد.
تصمیم‌گیری صرف بر اساس سودخالص موجب گمراهی سرمایه‌گذارانی میگردد که با دید بلندمدت وارد بازار سرمایه شده‌اند، لذا در تصمیمات سرمایهگذاری عدم آگاهی و اتکا به سودخالص بدون توجه به اجزای تشکیل‌دهندة آن احتمالاً منجر به اخذ تصمیمات نامناسب و عدم تحصیل بازده مورد انتظار خواهد شد. بنابراین در تحلیل سودخالص باید به این نکته توجه کنیم که سودخالص خود از اجزایی تشکیل می‌شود که این اجزا دارای ویژگیهای متفاوتی می‌باشند و احتمالاً هر کدام از این اجزا با توجه به ویژگیهای خاص خودشان می‌توانند اطلاعات مفیدتر و تصمیمات مناسبتری را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشند. مثلاً در یک تقسیم بندی سودخالص را می‌توان به صورت مجموع جریانات نقدعملیاتی(CFO) و کل اقلام تعهدی(TACC) نشان داد. از ویژگیهای جزء نقدی سود(جریانات نقد عملیاتی) این است که بر اساس معیارهای عینی محاسبه شده، در نتیجه قابل رؤیت بوده و تفسیری از دنیای واقعی است. همچنین به واسطه‌ی عدم وجود اقلام تعهدی در این بخش( بخش نقدی سود) امکان دستکاری در آن وجود ندارد. اما در مورد این بخش از سود عده‌ای اعتقاد دارند که به دلیل عدم تطبیق درست درآمدها و هزینه‌ها، نمی‌تواند معیار مناسبی برای تعیین ارزش شرکت باشد و بخش تعهدی سود که در آن اصل تحقق و تطابق مورد توجه قرار می گیرد اطلاعات مربوط‌تری را نسبت به بخش نقدی به استفاده‌کنندگان ارائه می‌دهد اما در مورد اقلام تعهدی نیز به دلیل احتمال دستکاری سود توسط مدیریت(مدیریت سود) و نیز برآوردهایی که می تواند دور از واقعیت باشد این امکان وجود دارد که کمتر از بخش نقدی سود مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار بگیرد. اما باید توجه نمود که مدیریت سود در بازار سرمایه همیشه در جهت منافع مدیریت تعبیر نمی‌شود بلکه عده‌های اعتقاد دارند دستکاری اقلام تعهدی می‌تواند به دلیل وجود عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیریت و سهامداران باشد و مدیریت برای آگاهی دادن به بازار سرمایه در مورد وضعیت مطلوب آتی اقلام تعهدی را دستکاری کند چنین برداشتی از مدیریت سود، توجه سرمایه‌گذاران را به جزء تعهدی سود جلب می‌کند.
برای بررسی دقیق تر واکنش سرمایه‌گذاران نسبت به اقلام تعهدی، می‌توان جزء تعهدی سود را به دو بخش اقلام تعهدی جاری و غیرجاری تفکیک نمود. اقلام تعهدی جاری ماهیت کوتاه‌مدت و گردش بیشتر دارند و بر حسابهای سرمایه در گردش تأثیر می‌گذارند اما اقلام تعهدی غیرجاری بر حسابهای سرمایه درگردش تأثیر نمی‌گذارند از این رو به نظر می‌رسد نقش متفاوتی در بهبود ارتباط سود با ارزش شرکت ایفا می‌نمایند. بنابراین این سوال مطرح می‌شود که در تقسیم بندی سود به دو بخش نقدی و تعهدی کدام بخش اثر بیشتری را در تصمیمات سرمایهگذاری دارد یا به عبارت دیگر محتوای اطلاعاتی کدام جزء سود (نقدی، اقلام تعهدی جاری یا اقلام تعهدی غیرجاری) بیشتر است؟
می‌دانیم که اطلاعاتی دارای محتوا است که تأثیر بیشتری بر تصمیمات سرمایه‌گذاران داشته باشد و همان‌طور که بیان شد از مهمترین تصمیمات سرمایه‌گذاران، تصمیم در مورد خرید یا فروش سهام شرکت است. در صورتی که به اتکای اطلاعات موجود در صورتهای مالی، شاهد افزایش میزان تقاضا برای خرید(فروش) سهام شرکتی باشیم، این امر افزایش(کاهش) قیمت سهام و به تبع آن افزایش(کاهش) ارزش بازار شرکت را به همراه دارد. بنابراین هر کدام از اجزای سود که محتوای اطلاعاتی بالاتری داشته باشند، منجر به افزایش ارزش شرکت می شوند و رابطه معنادارتری بین آن جزء و ارزش بازار شرکت وجود خواهد داشت.بنابراین می‌توان سود را در تقسیم‌بندیهای متفاوت به اجزایش تفکیک کرد و با مقایسه شدت رابطه بین هر کدام از اجزای سود با ارزش بازار شرکت دریافت که کدام یک از اجزای سود محتوای اطلاعاتی بالاتری را نسبت به سایر اجزای سود دارد.
1-3 اهداف تحقیق
هدف از انجام این تحقیق عبارت است از بررسی رابطه میان اقلام تعهدی جاری، غیرجاری، جریان نقد عملیاتی، جریان نقد آزاد و ارزش بازار سهام و همچنین تحلیل تأثیر اجزای تشکیل دهنده سود بر تصمیمات سرمایه‌گذاران است.
1-4 اهمیت وضرورت تحقیق
توجه به نتایج تحقیق می‌تواند به سرمایه‌گذاران برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی مناسب کمک کند زیرا اطلاعات مالی از مهمترین شاخص‌ها برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران است و در میان اطلاعات مالی، سودخالص از اهمیت ویژه ای برخوردار است اما توجه به این نکته که تکیه صرف بر رقمی مانند سودخالص نتایج قابل قبولی برای سرمایه‌گذاران به‌دنبال نخواهد داشت. بنابراین تعیین جزئی از سودخالص که دارای رابطه قویتری با ارزش بازار شرکت است به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا شیوه‌های تصمیم‌گیری خود را مورد بازنگری قرار داده و با اصلاح روشهای تصیم‌گیری، تصمیمات سرمایهگذاری مناسبتر که منجر به کسب بیشترین بازده برای آنها می‌شود را اتخاذ کنند.
1-5 فرضیه های تحقیق
- ارتباط جریان وجوه نقد عملیاتی و اقلام تعهدی نسبت به سود عملیاتی با ارزش بازار شرکت ها مربوط تر است.
- ارتباط سود عملیاتی نسبت به جریان وجوه نقد آزاد و اقلام تعهدی غیرجاری با ارزش بازار شرکت ها مربوط تر است.
- ارتباط جریان وجوه نقد عملیاتی ، اقلام تعهدی جاری و غیر جاری نسبت به سود عملیاتی با ارزش بازار شرکت ها مربوط تر است.
- ارتباط جریان وجوه نقد عملیاتی ، اقلام تعهدی جاری و غیر جاری نسبت به جریان وجوه نقد آزاد و اقلام تعهدی غیر جاری با ارزش بازار شرکت ها مربوط تر است.
- ارتباط جریان وجوه نقد عملیاتی ، اقلام تعهدی جاری و غیر جاری نسبت به جریان وجوه نقد عملیاتی و اقلام تعهدی به صورت کلی با ارزش بازار شرکت ها مربوط تر است.
1-6 روش شناسی تحقیق
جامعه آماری تحقیق، کلیه شرکتهای غیرمالی ( تولیدی) پذیرفته شده درسازمان بورس اوراق بهادارتهران ازسال1383هجری شمسی تاپایان سال1389هجری شمسی می باشد.
نمونه های موردمطالعه دراین تحقیق بااستفاده ازروش غربالگری وبا توجه به معیارهای زیرانتخاب میگردد :
- اطلاعات کامل هریک ازشرکتهای مورد مطالعه طی دوسال قبل از قلمرو زمانی تحقیق موجود باشند.
- شرکتها درطول دوره ی تحقیق تغییرسال مالی نداده باشند.
- نوع فعالیت شرکتها تولیدی باشد، لذا مؤسسات مالی، سرمایهگذاری، بانکها، بیمه، شرکتهای لیزینگ و هلدینگ در نمونه آورده نمی‌شوند .
- برای افزایش قابلیت مقایسه، پایان سال مالی آنها 29اسفند باشد.
- وقفه معاملاتی حداکثر 6 ماه در سال باشد.
برای جمع آوری داده ها واطلاعات مورد نیاز جهت انجام تحقیق،ازسایتهای رسمی سازمان بورس اوراق بهادارتهران،بانکهای اطلاعاتی ازقبیل نرم افزار ره آورد نوین سایتهای irbourse ،ایران تحلیل،rdis ،اکسل ودیگر سایتهای معتبراستفاده شده است.
برای تحلیل کلیت الگوهای رگرسیونی از آماره F وبرای معناداری ضرایب پارامترهای الگوهای رگرسیون از آماره t استفاده خواهد شد. البته در تحلیل وتفسیر نتایج به آماره های وDW و برای تعیین چیدمان داده‌ها (مقطعی یا ترکیبی) به نتایج آزمون Fلیمر و هاسمن توجه خواهد گردید.
1-7 واژه ها واصطلاحات کلیدی:
اقلام تعهدی: اقلام تعهدی به صورت تفاوت میان سود حسابداری وجریانهای نقدی حاصل از عملیات تعریف می شود.مقدار مثبت برای این معیار حاکی از فزونی سود بر جریانهای نقدی شرکت است واین تفاوت ناشی از بکارگیری اصول پذیرفته شده حسابداری وتصمیم های مدیریت در زمینه چگونگی وزمان افشای درآمدها وهزینه ها است.(دیمیترپولس[1] وهمکاران ،2009)
اقلام تعهدی جاری: به آن دسته از اقلام تعهدی (به جزوجه نقد،سرمایه گذاری کوتاه مدت وحصه جاری بدهی بلند مدت)که در نتیجه فعالیتهای جاری وطی چرخه عادی عملیات واحد تجاری شناسایی وگزارش شوند،سرمایه درگردش غیرنقدی اطلاق می شود.این طبقه از اقلام تعهدی شامل دارایی وبدهی عملیاتی جاری است. اقلام تعهدی جاری ماهیت کوتاه مدت ودرگردش بیشتری دارند. (دستگیر،89)
اقلام تعهدی غیرجاری: آن دسته از اقلام تعهدی که از فعالیتهای عملیاتی غیر جاری واحد تجاری بدست می آیند، خالص داراییهای عملیاتی غیر جاری گفته می شود، که از تفاوت داراییها وبدهی های عملیاتی غیر جاری بدست می آیند.(دستگیر،89)
جریان وجوه نقد آزاد[2]: جریانهای نقدآزاد، ازجمله ابزارهای اطلاعاتی قابل توجه برای مدیران وسرمایه گذاران است که از اهمیت فوق العاده ای در به حداکثر رساندن ثروت سهامداران، بالابردن انگیزه وایجاد بستر مناسب برای سرمایه گذاری وتامین مالی داخلی برخوردارند.(رضوانی رازوهمکاران،1388).
وجوه نقد عملیاتی: جریان نقد عملیاتی وجوه نقدی است که شرکت از طریق انجام فعالیتهای تجاری خود ایجاد می‌کند. (ثقفی وهاشمی 83)
1-8 خلاصه مباحث آینده
در این تحقیق در فصل دوم به ادبیات تحقیق پرداخته شده وهمچنین خلاصه نتایج چندین تحقیق صورت گرفته ارائه شده است . در فصل سوم به روش شناختی تحقیق وروشهای آماری مورد نیاز برای تجزیه وتحلیل اطلاعات وآزمون فرضیات پرداخته شده است. ودر فصل چهارم با استفاده از تحلیل آماری فرضیات تحقیق موردآزمون قرار گرفته اند ودر فصل پنجم نتایج تحقیق وتحلیل آنها وپیشنهادات بیان شده اند ودرنهایت فهرست منابع وماخذ نیز ارائه شده است.
2-1 مقدمه تاکید اولیه در گزارشگری مالی، ارایه اطلاعاتی در مورد عملکرد بنگاه است که بوسیله سود واجزای متشکله آن فراهم می آید.به عبارت دیگر ، استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری به منظور ارزیابی وپیش بینی بازده واحد تجاری متعاقب آن ، اتخاذ تصمیم های اقتصادی، بیش از هر اطلاعات دیگری براطلاعات ناشی از سود واجزای تشکیل دهنده آن اتکا می کنند.آنها با استفاده از سودهای گزارش شده به پیش بینی سود وجریانهای نقدی آتی ونیز ارزش گذاری شرکت بر اساس این پیش بینی ها اقدام می نمایند. زیرایکی از اهداف اساسی صورتهای مالی فراهم کردن اطلاعات مفید در ارزیابی گردش وجه نقد آتی وعدم قطعیت حول آنها است.بنابراین، یکی از اهداف اساسی صورتهای مالی ، فراهم کردن اطلاعاتی است که در ارزیابی شرکت مفید است.
در این راستا، محققان در تحقیقات مالی که در قالب مطالعات رابطه ارزشی صورت می گیرد، به شناسایی ، بررسی وآزمون محتوای اطلاعاتی وقدرت توضیح دهندگی چنین متغیرهایی پرداخته اند.(پورحیدری وهمکاران ، 89)درنتیجه در این تحقیق به بررسی محتوای اطلاعاتی وقدرت توضیح دهندگی این متغیر واجزای آن با ارزش بازار شرکتها به صورت مستقل وترکیبی پرداخته می شود.
2-2 نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان
توسعه اقتصادی وبوجودآمدن شرکتهای سهامی بزرگ که شامل هزاران سهامدار می باشند موجب گردید تا امکان حضور مالکین در شرکت وآگاهی از فعالیتهای آن وجود نداشته باشد.لیکن این افراد همواره جهت حفظ منافع خود علاقه مند به اطلاع از وضعیت وعملکرد شرکتها می باشند.همچنین سایر سرمایه گذاران بالقوه ، اعتباردهندگان وسایراستفاده کنندگان نیز برای تصمیم گیری نیاز به آگاهی از وضعیت وعملکرد شرکتها دارند.
لذا به منظور پاسخگویی به نیازهای استفاده کنندگان ، حسابداری به تهیه وگزارش اطلاعات می پردازد اما با توجه به گروههای مختلف استفاده کننده با مقاصد گوناگون نیازهای متنوعی وجود دارد.زیرادریک سازمان نیازهای اطلاعاتی در 3گروه دسته بندی می شود :اطلاعات عملیاتی ، اطلاعات حسابداری مدیریت واطلاعات حسابداری مالی.اطلاعات عملیاتی برای تصمیمات مرتبط با عملیات شرکت از قبیل سیاستهای تولید وفروش محصولات بکار می رود، اطلاعات حسابداری مدیریت نیز توسط استفاده کنندگان درون سازمانی مورد استفاده قرار می گیرد واطلاعات حسابداری مالی برای استفاده کنندگان برون سازمانی کاربرد دارد.این نوع اطلاعات بیشتر برای استفاده در تصمیمات سرمایه گذار ان و....می باشد.(شباهنگ ، 73)
لذا حسابداری به منظور تامین نیاز اطلاعاتی استفاده کنندگان صورتهای مالی را تهیه می کند واستفاده کنندگان اساسی نیز سرمایه گذاران واعتباردهندگان شناخته شده اند.(بمانی محمدآبادی،82)
2-3 ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی
به خصوصیاتی که موجب می شوند اطلاعات صورتهای مالی برای استفاده کنندگان مفید باشند، ویژگیهای کیفی اطلاق می شوند.دریک طبقه بندی کلی ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی به ویژگیهای کیفی مرتبط با محتوای اطلاعات صورتهای مالی و ویژگیهای کیفی مرتبط با چگونگی ارائه اطلاعات تقسیم می شود. از ویژگیهای کیفی مرتبط با محتوای اطلاعات مربوط بودن است.(بمانی محمدآبادی،82)
2-3-1 مربوط بودن
اطلاعاتی مربوط تلقی می شود که بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان موثرواقع شود.مربوط بودن یک ویژگی نسبی است.بنابراین اطلاعاتی مربوط تلقی می شود که بر تصمیمات استفاده کنندگان درباره نتایج رویدادهای گذشته وپیش بینی نتایج رویدادهای حال وآینده موثر واقع شود.(بمانی محمدآبادی،82)
2-4 محتوای اطلاعات مالی
اطلاعات صورتهای مالی که برای استفاده کنندگان تهیه می شود شامل بخشهای مختلفی است که هریک اطلاعات خاصی را شامل می شود.لذا سودمندی اطلاعات با توجه به فواید آنها برای استفاده کنندگان مشخص می شود.(بمانی محمدآبادی،82)
2-4-1 انواع آزمونهای محتوای اطلاعات ارقام حسابداری
محتوای اطلاعاتی ارقام حسابداری به این معنی است که گزارشهای مالی، اطلاعات جدید ومناسبی را به بازار منتقل می کنندوباعث تغییر در انتظارات سرمایه گذاران می شوندکه به تبع آن سرمایه گذاران به این اطلاعات واکنش نشان می دهند.واکنش سرمایه گذاران به انتشار اثر اطلاعات بر تصمیمات آنها است، یعنی اطلاعات حسابداری محتوای اطلاعاتی دارد.درادبیات حسابداری ، محتوای اطلاعاتی افزاینده ، نسبی وتفاضلی ارقام حسابداری مطرح شده است(گری وهمکاران،1995)
پژوهشگر در مقایسه های تفاضلی در جستجوی معیاری است که محتوای اطلاعاتی بیشتری داردوتاهنگامی که حق انتخاب وجود داردآن را انتخاب می کند.مقایسه های افزاینده زمانی مورد استفاده قرار می گیردکه نیاز به گزینش از بین یک یا چند معیار حسابداری باشد.دربسیاری موارد تحقیقات به بررسی اینکه محتوای اطلاعاتی یک افشا، فراتر از دیگری است نمی پردازد، بلکه تمرکزبر این مطلب داردکه کدام یک اطلاعات بیشتری فراهم می کند، به عبارت دیگر،زمانی که مقایسه محتوای اطلاعاتی صورت می گیردیاهنگامی که طبقه بندی براساس محتوای اطلاعاتی مدنظر باشد، محتوای اطلاعاتی تفاضلی بیش از محتوای اطلاعاتی افزاینده مطلوب خواهد بود.(کردستانی وخلیلی،1390صص83-104)
مقایسه های محتوای اطلاعاتی افزاینده وتفاضلی، به سوالات تحقیق متفاوتی پاسخ می دهدونیازمند آزمونهای آماری مختلف است ، به عنوان مثال ، زمانی که مسئولان تدوین استاندارد،بین استانداردهای حسابداری موجودانتخاب می کنندویا هنگامی که مدیران از میان چندین رفتار حسابداری برای گزینش نتایج عملکرد خوب حق انتخاب دارند، مقایسه های تفاضلی کاربرد پیدا می کند.درتحلیل سرمایه گذاری ، زمانی که تحصیل یا پردازش اطلاعات پرهزینه است، طبقه بندی معیارهای حسابداری بر اساس محتوای اطلاعاتی مفید خواهدبود(گری وهمکاران،1995)
و...
NikoFile
