تعداد صفحات : 17 صفحه -
قالب بندی : word
حزب سیاسی به مفهوم جمعیتهای خاص دارای اهدافی ویژه که منتج از شرایط عینی و ذهنی ساختار نظام سیاسی جامعه خویش باشند در سرزمین ما پیشینهای چندان قوی ندارد و تنها به بعد از دوران مشروطیت برمیگردد و آن هم به صورت منقطع و پاره پاره به طوری که هرگاه استبداد مطلقه به اوج خود میرسید و یا بحران سیاسی به وجود میآمد این احزاب متلاشی شده و یا تجزیه میگشتند. در دوران استبداد پهلوی دوم به ویژه پس از شهریور ۱۳۲۰ما به گونهای از احزاب برمیخوریم که از هیچ بستر عقیدتی و ایدئولوژیکی برخوردار نبوده و بدون اتکا به حمایت مردم تنها به دستور عوامل قدرت از بالا تشکیل میشدند و وظیفهای جز حفظ و تقویت قدرت سیاسی حاکم نداشتند. این احزاب از اجزای ساختار سیاسی و حکومتی عصر بودند که به دفاع همه جانبه از قدرت و حکومت مرکزی میپرداختند و خود از وسایل استبداد داخلی بودند. این دسته از احزاب در تاریخ معاصر ایران به احزاب دولتی معروف شدهاند. این احزاب همه در سه چیز درباری، فرمایشی و غیرمردمی بودن اشتراک داشتند و در سه دوره در تاریخ معاصر ایران خودنمایی کردند.
دوره اول (حزب وطن یا ارادة ملی)
اولین حزب دولتی در ایران حزب وطن بود که در سال ۱۳۲۲ش توسط سیدضیاءالدین طباطبایی یکی از مسببین کودتای 1299ش و از عوامل انگلیس تشکیل شد. مکان حزب خیابان سعدی، نزدیک مخبرالدوله در ساختمان باشکوهی که از طرف صرافزاده، کارخانهدار معروف یزدی به او اهدا شد قرار داشت. از اعضای این حزب مظفر فیروز، سیدکاظم یزدی، برادران رشیدیان، کورس بازرگان و حجازی مدیر روزنامه وظیفه را میتوان نام برد.
روزنامه رعد امروز ارگان این حزب بود که توسط مظفر فیروز اداره میشد. این حزب تا اواسط سال ۱۳۲۴ش به فعالیت ادامه داد.
بعد از یک سال این حزب در بهمن 1323ش به حزب اراده ملی تبدیل شد و تا سال ۱۳۲۵ ش به فعالیت ادامه داد. این حزب با قدرت گرفتن قوام دشمن دیرین سید ضیاءالدین طباطبایی منحل شد.
حزب آریا
دومین حزب از احزاب دولتی حزب آریا بود که توسط حکومتگران لشگری ایجاد شد. این حزب شدیداً به انگلیس وابسته بود. از اعضای مهم آن میتوان به سرلشگر حسن ارفع، محمدهادی سپهر، سرلشکر محمود ارم، سرلشکر امینزاده، حسن اخوی، سرهنگ حسن منوچهری (بهرام آریانا) اشاره نمود. این حزب به دلیل تمایلات شدید ناسیونالیستی و ضدکمونیستی که داشت تا دهة 30 به فعالیت ادامه داد.
حزب دموکرات ایران سومین حزب از این دسته از احزاب است که در 8 تیر 1325ش توسط احمد قوام (قوامالسلطنه) نخستوزیر وقت با شرکت رجال و اشراف تشکیل شد. از افراد این حزب میتوان به مظفر فیروز، علی امینی، ابوالقاسم امینی، محمدولی فرمانفرما، سردار فاخر حکمت، ملکالشعرای بهار، حسن ارسنجانی... اشاره نمود. هدف این حزب بازگرداندن آذربایجان به خاک کشور بود. با سقوط کابینه قوام این حزب نیز منحل شد.
دانلود تحقیق احزاب رسمی در ایران