فی دوو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

فی دوو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

پایانامه رضایت زناشویی

اختصاصی از فی دوو پایانامه رضایت زناشویی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پایانامه رضایت زناشویی


پایانامه رضایت زناشویی

شلینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

 

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 

تعداد صفحه:110

فهرست و توضیحات:

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

چکیده...................................

فصل اول : کلیات پژوهش

مقدمه...................................

بیان مسئله..............................

اهمیت و ضرورت پژوهش.....................

هدف پژوهش...............................

فرضیه های پژوهش.........................

متغیرهای پژوهش..........................

تعاریف نظری اصطلاحات.....................

تعاریف عملیاتی اصطلاحات..................

فصل دوم : ادبیات پیشینه پژوهش

تعاریف ازدواج...........................

عوامل فروپاشی ازدواج....................

انگیزه های ازدواج.......................

انواع ازدواج............................

عوامل تعیین کننده سازگاری در ازدواج.....

اسلام و اهمیت ازدواج.....................

عوامل تاثیر گذار بر رضایت از زندگی......

تئوری تصور از همسر مطلوب................

تفاهم زناشویی...........................

اسنادهای رفتارهای مطلوب و نامطلوب.......

پنج قاعده برای ایجاد ارتباطی سازنده.....

رضایتمندی از زندگی زناشویی .............

بررسی مراحل مختلف زندگی خانواده.........

استرسهای خانواده و تغییرات..............

بررسی علل نارضایتی از زندگی زناشویی.....

دلبستگی.................................

- ویژگی های دلبستگی.....................

- الگوهای دلبستگی در بزرگسالان و زوجین...

- الگوهای دلبستگی در بزرگسالان...........

تحقیقات و پژوهش های داخلی...............

تحقیقات و پژوهشهای خارجی................

فصل سوم : روش پژوهش

جامعه آماری.............................

نمونه و روش نمونه گیری..................

طرح پژوهش...............................

ابزار پژوهش.............................

شیوه اجرا...............................

روش آماری...............................

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری داده ها

توصیف داده ها...........................

تحلیل داده ها...........................

فصل پنجم : بحث و تفسیر

خلاصه پژوهش..............................

بحث و تفسیر.............................

محدودیت و مشکلات.........................

پیشنهادها...............................


فهرست جداول

جدول 2-1 الگوی دلبستگی بزرگسالان بارتولومیو و هوروتیز

جدول 1-4 : شاخص توصیفی مربوط به سن زنان.

جدول 2-4 : شاخص توصیفی نمرات پرسشنامه سبک های دلبستگی  

جدول 3-4 : شاخص توصیفی نمرات پرسشنامه رضایت زناشویی

جدول 4-4 : نتایج ضریب همبستگی برای رابطه رضایت زناشویی و سبک های دلبستگی.........................

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر سبکهای دلبستگی بر رضایت زناشویی زنان متاهل شهر تهران است.به این منظور تعداد 50 نفر از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ و پرسشنامه سبکهای دلبستگی با..... استفاده شد.

پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی بود و به منظور تجزیه و تحلیل داده های آماری از نرم افزار SPSS استفاده شد.

نتایج پژوهش نشان می دهد با توجه به اینکه فقط رابطه سبک دلبستگی ایمن با رضایت زناشویی مثبت است.

بنابراین با افزایش سبک دلبستگی ایمن ،‌رضایت زناشویی افزایش می یابد و بالعکس.اما رابطه سبک دلبستگی ترسان ، اجتنابی و اشتغالی با رضایت زناشویی منفی است بنابراین با افزایش این سبک ها ، رضایت زناشویی کاهش می یابد و بالعکس.می توان چنین نتیجه گیری کرد که بین سبک های دلبستگی و رضایت زناشویی رابطه معنی دار وجود دارد.در نتیجه فرضیه پژوهشی مبنی بر وجود رابطه بین سبک دلبستگی و رضایت زناشویی تایید می شود.

 



دانلود با لینک مستقیم


پایانامه رضایت زناشویی

دانلود مقاله ارزیابی رضایت مندی مشتریان شرکت دارو سازی ثامن

اختصاصی از فی دوو دانلود مقاله ارزیابی رضایت مندی مشتریان شرکت دارو سازی ثامن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 


کشور ایران به دلیل طیف وسیع گیاهان دارویی موجود در آن و سابقه مثبت استفاده از گیاهان دارویی و رویکرد بیماران به این شیوه درمان و همچنین وجود عطارها و اطباء سنتی در سطح شهرهای کوچک و بزرگ باعث شد تا ایجاد کارخانجات پیشرفته داروئی به عهده تعویق بیافتد و تولید داروهای شیمیایی در داخل کشور بسیار ناچیز بوده و اکثر داروهای مورد نیاز شبکه مصرف از طریق واردات تأمین گردد، تا قبل از پیروزی انقلاب بیشتر داروها از کشورهای آمریکا و آلمان وارد کشور می‌شد و معدود شرکتهای تولیدکننده دارو در کشور تحت لیسانس شرکتهای معروف کشورهای فوق به تولید دارو در داخل کشور با استفاده از فن آوری و اطلاعات آنها می‌پرداختند و کمترین کار تحقیقاتی در زمینه داروسازی و طرح ژنریک داخلی دارو انجام می‌پذیرفت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌و ایجاد تحریم‌های اقتصادی، شرکتهای دارویی جزء طرحهای مهم دهه انقلاب محسوب و بخصوص ایجاد دو شرکت بزرگ ساخت محلولهای تزریقی در شهرهای مشهد و تبریز در دستور کار دولت قرار گرفت.
البته در کنار شرکتهای دارویی تولیدکننده محلولهای تزریقی، شرکتهای دارویی دیگری نیز جهت تولید انواع قرص، کپسول و شربت به بهره برداری رسید.
شرکت داروسازی ثامن از سال 1364 بصورت طرح توجیهی و انتخاب زمین شروع به فعالیت و در سال 1372 توسط رئیس جمهور وقت جناب آقای‌هاشمی‌رفسنجانی افتتاح گردید.
در ابتدا و به دلیل حجم کم داروهای تزریقی در بازار، تنها نیاز شرکت، تولید هرچه بیشتر انواع سرم و عرضه به بازار بود، ولی به تدریج و با افزایش تولید و پایان دوره خاص ناشی از جنگ تحمیلی، شرکت داروسازی ثامن، توجه به نیازهای مشتریان را سرلوحه کار خود قرار داده و با تشکیل یک تیم از متخصصان به عنوان واحد ارزیابی رضایت مندی مشتریان و خدمات پس از فروش اولین قدم در این راستا را برداشت.
اکنون که تعداد شرکتهای تولیدکننده روبه افزایش و امکان ورود شرکتهای خارجی به بازار ایران بسیار محتمل می‌باشد، توجه به نیازمندیهای کیفی و کمی‌محصول و تطابق آن با نیازهای مشتریان بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

 

بیان مسأله یا موضوع تحقیق
ارزیابی رضایت‌مندی مشتریان، شرکت داروسازی ثامن، در طی یک دوره دوماهه از سطح بیمارستانها و داروخانه‌های سطح شهر مشهد می‌باشد.

 

ضرورت انجام تحقیق
خوشبختانه کشور در زمینه محلولهای تزریقی (سرم) و آب مقطر جهت تزریق انواع آمپولها به خودکفایی نسبی رسیده است و دولت جهت حمایت از تولیدکنندگان داخلی از واردات این نوع محصولات جلوگیری می‌نماید، البته واردات فرآورده‌های تزریقی به دلیل حساسیت پزشکی آن و امکان ورود انواع بیماریهای واگیر مثل ایدز و هپاتیت بسیار با احتیاط انجام می‌شود.
در حال حاضر سالانه حدود 70000000 واحد سرم در حجم‌های 500CC و 1000CC و 3000CC و 150000000 واحد آب مقطر در حجم‌های 5CC و 10CC توسط شرکتهای تولیدکننده به بازار داخلی عرضه می‌شود و با توجه به قریب الوقوع بودن ورود شرکتهای دیگری به بازار تولید این محصولات، لزوم هرچه بیشتر تحقیقات بازاریابی و توجه بیش از پیش به رضایت‌مندی مشتریان احساس می‌گردد.
لذا یک شرکت تولیدی می‌بایست ضمن ارائه یک محصول با کیفیت، به نیازمندیهای کیفی و کمی‌محصول نیز توجه داشته باشد.
تحقق چنین دستاوردی جز با اعمال مدیریت صحیح و استفاده از تکنولوژی پیشرفته و در فضای تولید مناسب و توجه به فیدبک نظرات مشتریان ممکن نمی‌باشد، درحالیکه در صورت تغییر بینش و فعالیت علمی‌می‌توان محصولات متنوع و قابل رقابت در بازارهای جهانی تولید نمود و از طریق توسعه این صنعت علاوه بر ارزآوری فراوان برای تعداد زیادی از افراد جامعه اشتغال نیز ایجاد نمود، که این گام با سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی‌در جهت توسعه صادرات غیرنفتی و اولویت ایجاد اشتغال در جامعه جوان کشور ایران هم راستا خواهد بود.

 

هدف از مطالعه موضوع
1. دستیابی به تصویر وضعیت موجود بویژه ترسیم مسائل و مشکلات مشتریان در ارتباط با محصولات تولیدی شرکت.
2. کمک به سیاست گذاران در امر تولید و توجه بیشتر به نظرات مصرف‌کنندگان.
3. فراهم آوردن مبنایی برای مراجعه استفاده‌کنندگان در زمینه ارزیابی رضایت‌مندی مشتریان، به دلیل اطلاعات جمع آوری شده در این خصوص.
4. جلب توجه دست اندرکاران تولید و پرسنل واحد فروش به ضرورت تحول در بینش و شیوه‌های انجام کار و تطبیق هرچه بیشتر آن با نظریات مشتری.

 

پیشینه تحقیق
جدید بودن موضوع تحقیق، یکی از ویژگی‌های این پژوهش می‌باشد. درخصوص ارزیابی رضایت‌مندی مشتریان در صنعت دارویی کشور پژوهش‌های اندکی در دانشگاهها صورت گرفته است و تحقیقات قبلی بصورت کلی صنعت دارو را شامل می‌شده و به طور اختصاصی به وضعیت مصرف محلولهای تزریقی که مصرف‌کنندگان خاص (پرستاران و پزشکان) دارد، پرداخته نشده است. البته طرحهای تحقیقاتی دیگری در شرکتهای دارویی بنام طرح مطالعاتی ارتقاء کیفیت، بهره‌وری و کاهش ضایعات توسط مدیریت واحدهای تولیدی انجام پذیرفته است، همچنین نمایشگاههای ملی و بین المللی نیز مثل تهران مد در جهت ارتباط نزدیک با مشتریان برگزار می‌گردد.

 

فرضیات
باتوجه به بررسی‌های مقدماتی، مطالعات کتابخانه ای، نقطه نظرات ارائه شده مشتریان و متخصصان و عوامل مؤثر دیگر فرضیات زیر ارائه می‌گردد:
قوانین و مقررات وارداتی موجود در کشور از تولیدکنندگان داخلی حمایت می‌کند.
تولیدکنندگان محصولات دارویی و بخصوص محلولهای تزریقی از دانش و فنون بازاریابی آگاهی لازم را دارند.
محصولات تزریقی از کیفیت مناسب برای بازار داخلی و حتی برای صادرات برخوردار می‌باشد.
روشهای نوین تولید (فن آوری جدید) فرآورده‌های تزریقی از سوی تولیدکنندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محصولات دارویی و محلولهای تزریقی تولید شده رضایت مشتریان را به لحاظ کیفیت و قیمت برآورده می‌سازد.
محصولات تولیدی و محلولهای تزریقی از تنوع و فراوانی لازم در سطح جامعه برخوردار می‌باشد.

 

تعریف عملیات متغیرها
= متغیر تابعf(متغیرهای مستقل)
متغیر تابع: فروش
متغیرهای مستقل: نحوه تولید، قیمت، کیفیت، نحوه عرضه، بازاریابی، بازخورد نظریات مشتریان، خدمات پس از فروش.
نوع تحقیق و دلایل آن:
در این تحقیق با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات آماری و تاریخی اقدام شده و نیز از طریق پرسشنامه به بررسی فرضیه‌ها اقدام گردیده است.
ابزار گرد آوری داده‌ها
در این پژوهش اطلاعات از طریق پرسشنامه و دیگر منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.

 

جامعه آماری
شامل بیمارستانها و داروخانه‌های سطح شهر مشهد می‌باشد.

 

مراحل انجام تحقیق
پس از انتخاب موضوع با استفاده از تجربیات شخصی و ارتباط کاری با موضوع فرضیه‌ها را تنظیم نموده و با توجه به آنها اقدام به طراحی پرسشنامه و انجام آن گردید. در کنار آن به جمع آوری مطالب کتابخانه ای پرداخته شد.

 

تعریف مفاهیم
محلولهای تزریقی: دربرگیرنده کلیه فرآورده‌هایی است که توسط عمل تزریق به بیمار نیازمند به انواع فرآورده‌های دارویی، از طریق سیستم گردش خون و توسط ست تزریق، تزریق می‌گردد، این محلولها شامل انواع سرمهای غذایی مثل محلولهای قندی، نمکی و رینگر، همچنین آنتی بیوتیک‌ها و محلولهای مخصوص بیماران دیالیزی و غیره می‌باشد.
ست تزریق: وسیله ایست که برای تزریق محلولهای تزریقی به داخل ورید استفاده می‌شود و دارای انواع مختلفی مثلاً برای کودکان یا اطاق عمل و خون می‌باشد.
اطاق تمیز ، Clean Room : معمولاً در صنایع دارویی، با توجه به حساسیت فرآورده‌های تولیدی بخصوص محلولهای تزریقی، اتاق یا سالنهای پرکن که حساسترین قسمت خط تولید نیز می‌باشد، می‌بایست به لحاظ تعداد پارتیکل (ذره) موجود در فضای آن و همچنین تهویه‌های داخلی آن دارای سیستم فیلتراسیون و تبادل هوای مثبت از داخل به خارج (Air condition +) باشد و این فیلترهای میکرونی که در مسیر کانالهای ورودی هوا قرار می‌گیرد، نسبت به کلاس اتاق تمیز که از کلاس 100 تا کلاس 100000 متغیر می‌باشد، قابل استفاده خواهد بود.
فیلترهای میکرونی: فیلترهای میکرونی، عبارت از یک سری الیاف سنتیک می‌باشد که قادر است از ورود میکروب یا ذرات معلق در هوا یا محلول که اندازه آن در حد یک یا چند میکرون می‌باشد، به داخل سیستم محافظت شده، جلوگیری نماید. فیلترهای میکرونی بسته به حساسیت و کلاس اطاق تمیز طراحی و در مسیر ورودی‌های اتاق تمیز کارگذاشته می‌شود. این فیلترها می‌بایست پس از مدتی تعویض گردد، در غیر اینصورت باعث افت فشار هوای مثبت در داخل اتاق تمیز خواهد شد.
سالن پرکن یا فیلنیگ: یک اتاق تمیز است که دستگاههای پرکن محلولهای تزریقی در آن قرار دارند و تنها قسمتی است که محلول با فضای بیرون برای مدت کوتاهی در تماس خواهد بود و به همین لحاظ فضای سالن پرکن می‌بایست استریل (پایروژن فری) باشد. پرسنل مشغول به کار در سالن پرکن از لباسهای مخصوص استفاده نموده و کلاه خاصی بر سر خواهند داشت و همچنین مقررات خاص ورود و خروج برای آنها وجود دارد. همچنین برای ورود و خروج هر دستگاه یا ابزاری به داخل سالن پرکن قوانین و مقررات از پیش تعیین شده بین المللی وجود دارد. که به استانداردهای USP یا BP معروف هستند.
استانداردهای USP یا BP : در صنایع ساخت محلولها یا فرآورده‌های تزریقی یک سری استانداردهای خاص تعیین شده که برای تمام شرکتها، جدا از ملیت و مرزهای جغرافیایی لازم الاجرا است، استانداردهای USP مربوط به آمریکا و استانداردهای BP مربوط به اروپا می‌باشد.

 

محدودیت‌ها- موانع و مشکلات تحقیق
در راستای مراحل تهیه و تدوین تحقیق به عمل آمده تعدادی موانع و محدودیت وجود داشته است که مهمترین آنها عبارت بودند از:
عدم امکان کسب نظر از استفاده‌کنندگان نهایی (End Users) یا بیماران که با انواع محلولهای تزریقی تحت درمان قرار می‌گیرند. بدین جهت که در انتخاب نوع فرآورده که برای درمان آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد، صاحب نظر نمی‌باشند و صرفاً با تجویز پزشک و انتخاب پرستار درمان انجام می‌شود. بنابراین استفاده‌کنندگان نهایی را می‌توان پزشکان و پرستاران قلمداد نمود و رضایت مندی آنان را مورد ارزیابی قرار داد.
نبودن منابع جامع و کامل برای دستیابی آسان به اطلاعات درخصوص موضوع تحقیق.

 

 

 

 

 

بخش اول: آشنایی با صنعت داروسازی و ساخت محلولهای تزریقی

 

 

 

1- تاریخچه
مسلمانان در سایر علوم طبیعی وابسته به پزشکی از قبیل داروسازی (صیدله)، گیاه شناسی (علم الحشائش)، علم الحیوان و ....به پیشرفتهایی دست یافتند زیرا همه ی این علوم در علم طب به کار می‌آید و دانش آنها برای تکیمل فن طب لازم است. داروسازی از فروع پژشکی است و از تاریخ به قدمت تاریخ انسان برخوردار است استعمال گیاهان به عنوان دارو در سراسر تاریخ مرسوم بوده و ثبت شده است. داروسازی (علم الصیدله) نزد دانشمندان قرون وسطی به نامهای بسیاری از جمله الادویه، علم المفردات، علم العقایید و اقراباذین و غیره نامیده شده است. در قدیم پزشکان شربتها و عصاره‌ها را خود می‌ساختند و گیاهان را نیز جمع آوری و انبار می‌کردند و نباتات و غیره نظارت شخصی خود حفظ می‌کردند و این روش تا قرن ششم میلادی ادامه داشت. از قرن نهم میلادی به بعد علاقه به گیاهان دارویی به شدت اوج گرفت و حکیمانی مانند مه سو (Mesue) ورازی و ابن سینا پیشگامان آن بودند. از این تاریخ به بعد اسناد و سوابق مکتوب در دست است. طب گیاهی با وصف دقیق گیاهان و قسمتهای مورد استفاده ی آن مقدار لازم و نوع بیماری که باید درمان گردد. بر مبنای صحیحی قرار گرفت و پزشکان اسلامی‌در ترکیب داروها به نسبتهای معین سرآمد شدند.

 

ادویه ی مرکبه و شناخت مفردات طبی
جرجی زیدان می‌نویسد: (دانشمندان اروپا که در رستاخیز خود در فن داروسازی مطالعه و تحقیق کردند دریافتند که مسلمانان پایه گذار این علم بوده و آنان بوده اند که برای نخستین بار روش های داروسازی را ترتیب داده و داروهای تازه ای را پیدا کردند) و آنها نخستین مردمی‌بودند که به شکل امروزی داروخانه باز کردند.
صیدله، علم ادویه و شناخت داروهاست که به انگلیسی (فارماکولوژی) نامیده می‌شود در آغاز پزشک .و داروشناس (صیدلانی)، هر دو یک شخص بودند.
در این علم از شناخت اشکال نباتات از جهت اینکه چینی، هندی، رومی، ایرانی و جز اینها بوده و از حوادث و معرفت آنها بحث می‌شود. ادویه ی مفرده به عقاقیر شناخته شد. و عربها نخستین مردمی‌بودند که قراباذین (ادویه ی مرکبه) را به شکلی که اکنون در درست است، مرتب ساختند. دلیل این مطلب هم، اسامی‌پاره ای از داروها و گیاهانی است که همان اسامی‌عربی و هندی و فارسی است که عربها وضع نموده اند، مانند الکل که از الکحول گرفته است. آگاهی به نحوه ی تهیه ی داروهایی که پزشک تجویز می‌کرد، خود یک حرفه ی واجد اهمیت محسوب می‌شد. صیدله که گاه به آن عطاره نیز گفته اند از قدیم شغلی آزاد و مایه احترام بود و لیکن همه داروشناسان درای اخلاق کریمه نبوده اند. برخی از آنها در ساختن و فروختن تقلب می‌کردند. از این رو مامون دستور داد که امانت داروفروشان (صیادله) را امتحان کنند و معتصم عباسی نیز فرمان داد که به دارو فروشی که امانت او ثابت شد منشوری بدهند تا کار او مجاز شمرده شود. دارو فروش و امور مربوط به آن را تحت حسبه قرار داد.
از همان ابتدای کار اعراب بر اساس شیوه ی رایج در جندیشاپور دریافتند که طبابت از داروسازی جدا است و داروسازی مهم است. ونیاز به تبحر و تخصص دارد و انجام آن برای کسی که فقط طبابت بداند، میسر نیست، زیرا هرگز وقتی برای فرا گرفتن اصول آن نداشته است. بیمارستانهای بزرگ، داروسازانی داشتند که فقط داروهای مورد نیاز بیماران خود را تهیه کرده و از روی نسخه در اختیار آنان قرار می‌دادند. این افراد حق طبابت نداشتند. اما در موارد عادی و در خارج بیمارستانها، پزشک معمولا خود نسخه را می‌پیچید و به هنگام عیادت بیمار همیشه مقداری دارو همراه داشت و در بسیاری از موارد هم طبیب به بیمار دستور های لازم جهت تهیه ی داروی مورد نیاز را داده و یا اینکه بیماران داروهای مورد نیاز خویش را از عطارها خریداری می‌کردند. در این مورد فروشنده شخصا موادی را که عرضه می‌کرد می‌شناخت و یا خریدار خود انتخاب می‌کرد. از این رو چنانکه فی المثل از صیدله ی بیرونی، موجز ابن تلمیذ و بعضی ماخذ دیگر بر می‌آید در بیمارستانها حضور کسانی به عنوان صیدلانی مرسوم بود. ادویه مرکبه را مسلمانان (اقراباذین) می‌خواندند. از آن جمله اقراباذین شاپور بن سهل، اقراباذین رازی و ابن تلمیذ
اقراباذین دیگری از آن طبیبی به نام ماسویه المارندی (مردینی) است، که در بین غربیان به مسیو یونیور معروف است و ترجمه ی لاتین آن قرنها مرجع اطبای اروپایی بود. گویند همان ترجمه اساس و مبنای فارماکوپه نزد اروپاییها واقع گشت.
ماسویه مسیحی یعقوبی بود، با وجود عراقی بودن پس از مدتی اقامت در بغداد به مصر رفت و به دربار خلیفه ی فاطمی‌الحاکم راه یافت و در سال 406 هجری 1015 میلادی در سن نود سالگی در قاهره چشم از جهان فرو بست
او در دارو سازی دارای نفوذ و اعتبار است. بعدها در مغرب زمین به عنوان داروسازی دنیای مسیحیت به اشتهار رسید.

 

دارو شناسی در ایران
داروشناسان ایرانی در سده های پس از اسلام نیز در دارو شناسی پیشرفتهای بسیاری نمودند و بر فهرست داروهای گیاهی و یونانی شمار بسیاری افزودند
از دیر باز دانش ایرانیان نسبت به داروهای سنتی اعم از گیاهی و معدنی و حیوانی زبانزد ملل دیگر بوده است. ابن سینا قریب هشتصد دارو (یا ماده) در کتاب دوم قانون، اعم از معدنی و گیاهی و حیوانی آورده است
یکی از ابداعات داروسازان ایرانی در اعصار اسلامی، ساختن داروهای شیمیایی و تجزیه ی آن داروها بوده است. جادوگری و اعتقاد به خواص معجزه آسای برخی از داروها مخصوصا در ایران هیچوقت موجب نشد که کارهای علمی‌در این زمینه متوقف بشود. محمد زکریای رازی برای آزمایش داروهایی که می‌ساخت از میمون استفاده می‌کرد و غیاث الدین برای این کار ماکیان را به کار می‌برد. تعداد نوشته هایی که داروشناسان ایرانی در باب دارویی و خواص آن نگاشته اند بسیار زیاد است. از نظر تاریخی اولین کتاب دارو شناسی فارسی را ابو منصور موفق هروی به نام (الادویه عن حقایق الادویه) نوشت و در آن کتاب 585 نوع دارو و توضیح داده شده است. که مجموعه ای از داروهای هندی، ایرانی، سریانی، عربی و یونانی است. این کتاب قدیم ترین کتاب داروشناسی است که به زبان فارسی نوشته شده است. و نسخه خطی آن، قدیمترین کتاب خطی فارسی است که در اروپا نگهداری می شود، این نسخه در وین است. اسدی شاعر در سال 1055 م نسخه ای از آن تهیه نموده است. تقریبا دویست سال بعد داروشناس بزرگ عالم اسلام ابن بیطار کتابی نوشت که بر روی آثار نویسندگان بعدی تاثیر فروان به جا گذاشت. ارزنده ترین اثر اسلامی‌در داروشناسی، کتاب الصیدله، ابوریحان بیرونی است. آن را به عربی تالیف کرد و توسط ابوبکر کاشانی به زبان فارسی ترجمه شده است. این کتاب ثمره‌ی آخرین سالهای زندگی بیرونی است. تالیف عظیمی‌است مشتمل بر شرح 850 دارو که آنها را از همه ی منابع موجود فراهم آورده است . نام داروها را به زبانهای یونانی، سریانی و سانسکریت وعربی و فارسی و گاه خوازرمی‌و سغدی و نظایر اینها ذکر نموده است. کتاب بیرونی سر مشقی برای کتابهای دارو شناسی بعدی بوده است اخیرا ماکس مایرهوف این اثر را زیر عنوان مقدمه ای در باب داروشناسی بیرونی معرفی کرده است که شامل چاپ متن و ترجمه ای از مقدمه ی کتاب الصیدله فی الطب (کتاب داروسازی در پزشکی) بیرونی است. مایرهوف در مقدمه گفته است.: بیرونی از کتابهای فراوان داروسازی که در زمان او در مشرق ایران موجود بوده، استفاده کرده است. این منابع شامل کتابهای اطبای یونانی و سریانی (از روی ترجمه های عربی) و اطبای جهان اسلام ونیز بعضی کتابهای هندی بوده است. سزگین نیز مقدار زیادی از این منابع را شرح داده است.مطالبی از کتاب الصیدله در حواشی کتاب منهاج البیان فی مایستعمله الانسان در ادویه ی مفرده تالیف ابن جزله (م 493 ق) آورده شده است
یک قرن بعد از بیرونی، ابن جزله کتاب مشابهی به ترتیب الفبایی تالیف کرد که وسعت کتاب بیرونی را نداشت. جرجانی خود در کتاب ذخیره شرح می‌دهد که اداره ی داروخانه ی بزرگ بها الدوله در خط رزم به عهده ی او سپرده شده بود و او در اثر مراجعه بسیار زیاد افراد فرصت پرداخت به سایر امور بالاخص تالیف کتاب را به دست نمی‌آورده است.
این موضوع نشان می‌دهد که جرجانی در طی انجام مدیریت داروخانه لاجرم به طور مستقیم با گیاهان دارویی، مواد دارویی گیاهی و طبیعی و بالاخره ساخت داروهای ترکیبی سرو کار پیدا نموده و با مطالعه، تجربه و انجام آزمایشهای مکرر در این شاخه از علم پزشکی نیز مانند سایر قسمتها دارای تبحر و اطلاعات وسیع می‌گردد که در تدوین کتاب زبده الطب با دید وسیع علمی‌داروهای طبیعی را به سه دسته داروهای معدنی، گیاهی و حیوانی تقسیم بندی می‌نماید. این تقسیم بندی، هنوز از اصلی ترین دسته بندی داروهای طبیعی در جهان به شمار رفته و مورد استفاده می‌باشد جرجانی مطالب مربوط به زهر شناسی را در کتب الاغراض الطبیه، در کتاب سوم یعنی کتاب معالجات مورد بحث و بررسی قرار داده و در مورد درمان مسمومیت ها و مواد سمی‌توضیحات قابل توجهی ارائه می‌نماید
از مطالب جالب توجه در این زمینه نقل قولی است که جرجانی نقل از روفس در مورد مسموم نمودن دیگران نموده و می‌نویسد.
(.....بعضی ملوک، کنیزکان را به زهر بپرورند، چنانکه خوردن آن ایشان را عادت شود و زیان ندارد، این از بهر آن کنند تا کنیزک را تحفه یا به حیله دیگر به خصمی‌یا دشمنی که ایشان را بود برسانند تا به معاشرت آن کنیزک هلاک شوند و مزاج آن کنیزک چنان گردد که آب دهان او همه جانواران را هلاک کند و اگر آب دهان او بر زمین افتد مگس نزدیک آن نشود)
شرح شناسایی تکامل ایجاد کننده ی مسمویمت در بیماران و وضعیت بالینی بیماران مسموم بسیار دقیق و نشان دهنده ی دقت نظر و دانش عمیق این پزشک عالیقدر در این زمینه می‌باشد. از نیمه اول سده ی ششم هجری کتاب تریاق ابن تلمیذ رونق یافت. از دیگر کتابهای مشهور او قراباذین است که در بین پزشکان و داروسازان رواج داشته است. دوره ی مغول و صفویان اعصار طلائی داروسازی علمی‌محسوب می‌شود. داروهای چند خاصیتی زمان ماسویه، جای خود را به داروهای اختصاصی دادند. بررسی داروها و اثرات هر یک به صورت حرفه ای درآمد و در این میان گروهی بودند که برای پیشبرد اهداف خود از هیچ کوششی کوتاهی نمی‌کردند. پادشاهان مغول به رغم وقت زیادی که در انتخاب وزیران و پزشکان خود می‌کردند آدمهای فوق العاده خرافاتی و ساده لوح بودند. از جمله ارغون، که تحت تاثیر حرفهای جوکی هندی و اعتقاد به داروهای سحرانگیز، اکسیر جوانی خواست و شیاد هندی برای او معجونی ساخت که جان سالم از آن به در نبرد و فدای خرافات و ساده لوحی خود شد. طرز ساختن اکسیر جوانی جوکی هندی در کتابهای فارسی آمده است. البته جادوگری و اعتقاد به خواص معجزه آسای برخی از داروها مخصوصا در ایران هیچ وقت موجب نشد که کارهای علمی‌در این زمینه متوقف شود. از کتابهای معتبر داروشناسی می‌توان از کتابهای اصول ترکیب الادویه، الادویه المفرده و قوانین ترکیب الادویه القلبیه نجیب الدین سمرقندی (م 61 ه) نام برد
کتابی به عربی به نام ملایسع الطبیب جهله، در باب ادویه ی مفرده و مرکب از یوسف بن اسمعیل خوئی معروف به ابن کبیر که در سال 711 ه تالیف شده است. و نیز کتاب اختیارات بدیعی، علی بن حسین انصاری ملقب به حاجی زین الدین عطار که در سال 770 ه نوشته شده است نام برد.
از دیگر کتابهای داروشناسی که تحت عنوان قراباذین آمده است می‌توان از قراباذین شفایی، فارسی در ادویه ی مرکبه از محمد بن حسین شفایی قراباذین محمد هاشم معروف به علوی خان قراباذین اعظم و اکمل، محمد اکمل خان حفید محمد اعظم خان هندی، فارسی چاپ هند قراباذین سلطانی، حکیم میرزا احمد اختر هندی، به فارسی، چاپ هند. قراباذین کبیر، مجمع الجوامع و ذخائر التراکیب، محمد حسین شیرازی. قراباذین معصومی، معصوم بن کریم الدین طبیب شوشتری نام برد.

 

2- تکنولوژی
با توجه به اینکه ساخت دارو با اثر بخشی مطلوب و در حد استانداردهای جهانی، یک الزام و ضرورت در این رشته می‌باشد، شرکت های داروسازی سعی می‌کنند تا در انتخاب ماشین آلات و ورود تکنولوژی آخرین دست آورد جهانی را در حد امکانات مالی و موانع قانونی و سیاسی موجود تهیه نمایند. البته تمام تلاش و دقت مسئوولین امر در این خصوص و تحقق افکار و آراء در حد ایده آل و در فرض رفع موانع مالی، سیاسی و قانونی، تکنولوژی وارده اولا در سطح مواردی است که به تولید انبوه رسیده و از مراحل تحقیقاتی آن چندین سال می‌گذرد. وهمچینن در این مدت متدها و روش های تولیدی جدید در حال بررسی و تحقیق می‌باشد، که منجر به تکنولوژی جدیدتر و کاراتر می‌گردد. بنابراین هر زمان، تکنولوژی انتخابی، بهترین و آخرین تکنولوژی موجودو در حال استفاده دنیا بوده و امکان ورود این تکنولوژی به کشور مهیا گردد، مشکلات دیگری نیز گریبانگیر این صفت خواهد بود. اولا اینکه ورود هر تکنولوژی که منجر به ساخت محصولی جدید می‌گردد، نیاز به ارتباط با دیگر اجزا سیستم تولید داشته و می‌بایست بقیه اجزا زنجیره تولید نیز هماهنگ با تکنولوژی وارد شده، ارتقا یابند، بنابراین وقتی یک تکنولوژی جدید وارد می‌شود. مدیریت شرکتهای تولید کننده می‌بایست تمهیدات لازم در اینخصوص را اجرا نموده و امکان استفاده بهینه از فن آوری جدید را مهیا سازند بنابراین گسترش فرهنگ استفاده از محصولات جدید دارویی معرفی فنی و ملمی محصولات جدید از طریق سمینار و ارسال نمونه و بروشور اطلاعاتی جهت متخصصین و دیگر راههای اطلاع رسانی، را می‌بایست در دستور کار قرار داد، زیرا بازار مصرف بایستی آمادگی استفاده از محصول جدید را داشته باشد.

 

3- روش اجرایی عملیات تولید (مراحل ساخت محلولهای تزریقی)
فرآیندهای تولید و ارائه خدمات که مستقیماً بر کیفیت محصولات شرکت داروسازی ثامن اثر می‌گذارند، مشخص و طرح ریزی شده اند، که با به اجراگذاشتن نیازمندی‌های مقرر، شرکت اطمینان می‌یاید که فرآیندهای مربوطه تحت شرایط کنترل شده اجرا می‌گردند. از نظر برنامه ریزی فعالیت تولیدی، روش اجرایی و کنترل تولید و موجودی، برای تحت کنترل داشتن فعالیت‌ها از نظر زمانبندی و جوانب مربوطه را مدون به اجرا گذاشته شده است تا تعهدات شرکت نسبت به قراردادهای منعقده ایفا داشته و رضایت مشتری و نیازمندی‌های آنان تأمین گردد. این امر طی نظارت مدیر برنامه ریزی و مهندسی صنایع، توسط رئیس برنامه ریزی و با همکاری سرپرستان تولید که زیر نظر تولید فعالیت می‌کنند، انجام می‌گیرد. از نظر طراحی و تحقیقات محصولات و کلیه نیازمندیهای فنی، مدیریت تضمین کیفیت و پژوهشها، با تدوین روش اجرایی کنترل طراحی و تکوین، و تهیه طرحهای کیفیت محصولات، ضوابط لازم را تعیین و به اجرا گذاشته است. این ضوابط بصورت استانداردها، مشخصات فنی و جداول تحت کنترل داده‌های فنی و شاخص‌های قابل قبول برای پذیرش محصول از ابتدا تا انتها برقرار می‌باشد. کلیه فرآیندهای مورد نیاز به همراه کلیه نکات فنی و کنترل لازم در مدارک مربوطه منعکس می‌باشد.
بطور کلی شرایط کنترل شده، شامل موارد زیر هستند:
الف) برای کلیه ایستگاههای عملیات مؤثر در کیفیت، روشهای اجرایی مناسب تدوین شده و مطابق آنها عمل می‌گردد.
ب)‌ برای کلیه مراحل عملیات تولید، ماشین‌آلات مناسب همراه با تجهیزات و ابزار لازم بکار گرفته می‌شود. این تجهیزات و ابزار و ماشین‌آلات همگی در مرحله طراحی و توسعه محصول، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند و همچنین شرایط محیط کار مناسب از نظر ایمنی و بهداشت و حفاظت‌های مورد نیاز یعنی حفاظت‌های مربوط به نیروی انسانی و ماشین‌آلات محیط کار عوامل مؤثر در فرآیندهای تولید مروبطه به تجهیزات و ماشین‌آلات از قبیل پرسنل ذیربط قرار گرفته.
ج) استانداردهای لازم اعم از بین المللی و ملی و همچنین مقررات مرجع و آیین نامه‌های صادره از جانب وزارت بهداشت، در مستندات سیستم مدیریت کیفیت، توسط مدیریت پژوهشها و تضمین کیفیت طرحهای کیفیت و مشخصات فنی واحدهای عملیاتی تعیین و در اختیار مجریان مربوطه قرار گرفته است. و بدین طریق شرکت اطمینان می‌یابد که اصول و مقررات لازم را رعایت می‌کند. در بعضی موارد، استانداردها حاصل تجربیات شرکت بوده و نتایج آن در مدارک و داده‌های داخلی و دستورالعملهای تولید یا بازرسی منعکس می‌باشد.
د) فرآیندهای عملیاتی و تجهیزات مورد نیاز توسط مدیریت تضمین کیفیت و پژوهشها، مورد تجزیه و تحلیق قرار گرفته و نیازمندیهای لازم در مستندات مربوطه مدون و به اجرا در آمده است. لذا کلیه فرآیندهای تولید و ایستگاههای عملیاتی با استانداردها و مقررات فنی شرکت، که در طرح‌های کیفیت همراه با مدرک فنی لازم در آمده، منطبق بوده و از این طریق شرکت در تولید ساخت و خدمات و بازرسی‌ها، جهت آزمایشات و اندازه گیری‌های لازم به کار می‌روند.
مطابق با مراجع معتبر ملی و یا فارماکوپه‌های بین المللی مورد سنجش قرار گرفته، که نیازمندی‌های آن برای کنترل وسایل پایش و اندازه‌گیری در روش اجرایی مربوطه مندرج گردیده و به اجرا گذاشته شده است.
ذ) کلیه عوامل مناسب در فرآیند و همچنین ویژگی‌های مناسب در محصول، در مرحله طراحی و توسعه محصولات شناسایی و در طرح کیفیت و یا روش اجرایی و دستورالعمل‌ها گنجانیده و درنظر گرفته شده اند.
این فعالیت‌ها هنگام تولید نمونه و تولید آزمایش، بطور مبسوط مورد تجزیه و تحلیل واحد تضمین کیفیت و پژوهشها با همکاری کلیه مسئولان ذیربط قرار گرفته است و مطابق با آخرین تجربیات، طرحهای کیفیت و فرمولاسیون و سایر مدارک فنی، تنظیم و تدوین شده است، به نحوی که هرکدام از اپراتورها، کلیه اطلاعات لازم را برای ایفای نیازمندیهای فنی محدوده کار خود را در اختیار داشته و بدین ترتیب این عوامل را تحت کنترل دارند. همچنین در ایستگاههای بازرسی مشخص شده در طرحهای کیفیت و مراجع و استانداردهای مشخص شده توسط مدیریت کنترل کیفیت و مدیریت حین تولید بازرسی‌ها و آزمایشات لازم مطابق با مفاد مندرج در روش اجرایی پایش و اندازه‌گیری محصولات انجام می‌گیرد. برای کلیه مواد و اقلام دریافتی مؤثر در کیفیت، مشخصات فنی توسط مراجع و توسط مدیریت تضمین کیفیت تعریف و مدور شده است. این مشخصات و همچنین استانداردهای مرتبط، پیوسته مورد بازنگری قرار می‌گیرد تا از مناسب بودن آن برای استفاده مستمر اطمینان حاصل گردد.
ر) معیارهای مهارت لازم در انجام فعالیت‌ها برای هرکدام از ایستگاههای عملیاتی تعیین و لحاظ شده و این نیازمندیها به اجرا درآمده و آموزش‌های لازم طبق قواعد مقرر در روش اجرایی مدیریت منابع انسانی به کارکنان مورد نظر خط تولید داده شده است.
ز) در مورد نگهداری و تعمیرات و ماشین‌آلات، مدیریت نگهداری و تعمیرات کلیه بازدیدهای دوره ای و تعمیرات اتفاقی را نسبت به آنها اعمال می‌دارد، به نحوی که از استمرار قابلیت فرآیند اطمینان حاصل شده و توقفات تولید به حداقل رسانده می‌شود. نگهداری و تعمیرات ماشین‌آلات با توجه به نیازمندی‌های قید شده در دستورالعمل‌هایی که از طرف سازنده ارائه شده است صورت می‌گیرد، و کلیه کارهای انجام شده در تاریخ‌های معین، برای مراجعات بعدی این تمهیدات، عوامل مؤثر در کیفیت فرآیند تحت نظر و کنترل قرار گرفته اند. بطوریکه شرکت اطمینان می‌یابد نیازمندیهای مشخص شده برآورده می‌شود.
تمامی‌نیازمندیها برای هرنوع احراز شرایط درمورد عملیات و فرایندها و همچنین برای تجهیزات و کارکنان مربوط به نحو مشروح، مشخص و به اجرا گذاشته شده است. این امر در پرونده آموزشی افراد منعکس می‌باشد. کلاً فرآیندها توسط کارکنان واجد شرایط به اجرا در آیند سوابق فرآیندها، تجهیزات و کارکنان واجد شرایط بعنوان بخشی از سوابق کیفیت مطابق با ضوابط مقرر در روش اجرایی کنترل سوابق کیفیت نگهداری می‌شود. بسیاری از فعالیت‌ها، بعنوان خود بازرسی اپراتورهای مربوطه در فرم‌های کنترل فرآیند منعکس و درج می‌گردند در صورت بروز هرگونه عدم انطباق در محصول در هر کدام از مراحل فرآیند، بازرسین و نماینده کنترل حین تولید، فرم توقف تولید را صادر و پس از تأیید مدیر کنترل حین تولید، مراتب را به مدیر اعلام می‌دارد.
مدیر تولید علاوه بر به اجراگذاری اقدامات لازم از نظر رفع شرایط توقف تولید موقعیت را با مدیر تضمین کیفیت، پژوهشها، با توجه به ضوابط مقرر در روش اجرایی کنترل محصول نامنطبق اقدامات لازم را به اجرا می‌گذارد.
برنامه‌های روزانه امور واحدهای درگیر در تولید، در قالب فرم‌های مربوطه که از طرف مدیریت برنامه ریزی و مهندسی صنایع، به مدیریت تولید و مدیر کنترل اعلام گردیده است، توسط رئیس واحد تولید و سرپرستان واحدهای زیرمجموعه تولید و از آن طریق به واحدهای تولید ابلاغ می‌گردد. در پایان هر شیفت / تولید هر بچ تولیدی، سرپرستان واحدهای تولیدی، عملکرد روزانه خود را در فرم‌های W.O و فرم‌های مربوط به واحد تعریف، به مدیریت تولید گزارش می‌دهند. مدیریت تولید، پس از بررسی و تأیید گزارشات، مدیریت برنامه ریزی را در جریان قرار داده و نسخ دیگر جهت درج در پرونده محصول تولید شده بایگانی و به مسئول فنی ارسال می‌گردند.
براساس برنامه ریزی تولید که توسط مدیریت برنامه ریزی و مهندسی صنایع رئیس برنامه‌ریزی در قالب برنامه‌های سالیانه، ماهیانه تهیه و در اختیار مدیریت تولید قرار می‌گیرند. مواد اولیه بسته‌بندی مورد نیاز برای انجام تولید محصولات مورد نظر مشخص گردیده و همراه با هر دستور ساخت W.O فرم درخواست از انبار درخواست شده و بخش‌های مرتبط در مدیریت تولید دریافت کرده و عملیات فرآوری تولید محصول را آغاز می‌نمایند. این فرم‌ها، ضمیمه فرم‌های دستور ساخت محصولات می‌گردند.
چنانچه اقلام و مواد اولیه ای پس از انجام تولید، به دلایلی مازاد بوده و مصرف نشوند، مطابق با مفاد مندرج در روش اجرایی شناسایی و ردیابی محصول تحت کنترل قرار گرفته و موجودی این مواد به مدیریت برنامه‌ریزی و کنترل تولید و موجودی مقررات و شرایط کنترل تولید و کنترل موجودی، تشریح گردیده و به اجرا گذاشته شده اند.
فعالیت‌ها و فرآیندهای زیرمجموعه شامل: آب سازی، آب مقطر سازی، ساخت محلول، فیلینگ (پرکنی)، استریل (اتوکلاو)، بسته‌بندی و همودیالیز می‌باشند.

 

ساخت محلول
این بخش، ساخت محلولهای مختلف، طبق برنامه اعلام شده از طرف واحد برنامه‌ریزی و مهندسی صنایع را برعهده دارد و هرگونه تصحیح و تنظیم اجزاء محلول تانک تهیه بعهده واحد تولید و مسئولیت نظارت با واحد کنترل حین تولید می‌باشد. دستور ساخت که باید به تأیید مدیر تولید یا جانشین وی رسیده باشد. مواد اولیه آماده و پس از کنترل و تأیید حین تولید بصورت جداگانه تانک به تانک برای هر محصول تهیه و تحویل نماینده تولید می‌شود. نماینده تولید تحویل گرفتن مواد اولیه را طی حواله انبار تأیید کرده و یک نسخه از این حواله را ضمیمه مدارک سری ساخت مربوطه می‌کند. ضمناً فرم ردیابی مواد مؤثره که روی بسته‌بندی مواد قرار دارد ابتدا با تأیید نماینده مدیریت انبار و حین تولید رسیده و پس از تأیید نماینده تولید در واحد ساخت محلول، ضمیمه مدرک برگه توزین همان سری ساخت می‌شود. شروع عملیات اجرایی ساخت محصول هماهنگی واحد آب سازی با ذخیره سازی آب مقطر در تانک‌های S1-S2 در آن واحد انجام می‌شود.
پس از آماده شدن مقدمات ساخت، به حجم معینی آب گیری می‌شود و عملیات توزین و ساخت محلول انجام می‌شود. در مرحله توزین پس از انتقال مواد اولیه به داخل سالن توزین مواد و ساخت محلول در سه نسخه ثبت می‌گردد که نسخه اصلی پس از تأیید نهایی توسط مسئولین مربوطه ضمیمه پرونده سری ساخت مربوطه می‌شود.
لازم به ذکر است مقادیر توزین شده جهت تصیحیح تانک در ستون ملاحظات ثبت می‌گردد. در مرحله ساخت محلول حجم معینی آب گیری می‌شود که تولید اطلاع داده می‌شود که پس از اخذ تأییدیه کتبی طی فرم اعلامیه نتیجه آزمایشات محصول مقدار مشخص شده آب مقطر و مواد اولیه بر اساس W.O مربوط به هر محصول به تانک اضافه می‌گردد و پس از یکنواخت شدن محلول به واحد IPQC اطلاع داده می‌شود و پس از تأیید محلول یک نواخت شده با استارت پمپ ارسال محلول و هواگیری و تنظیم فشار و ثبت نتایج عملکرد در فرم زمانبندی ساخت محلول محلول ارسال می‌گردد. لازم به ذکر است که کلیه مراحل ساخت و ارسال محلول در طول زمان بندی شماره ثبت ثبت می‌گردد.
در شروع هر تانک مسئول شیفت واحد ساخت محلول موظف است کلیشه مشخصات مربوط به محلول ارسالی را روی وایت برد جداگانه نوشته و یک عدد آن روی تانک مربوطه، یک عدد را به واحد پرکنی داده شود و سپس محلول تانک را به پرکنی ارسال می‌گردد و با شروع تانک جدید وایت برد جدید مطابق تانک جدید تغییر داده می‌شود. در مرحله پایانی نگهداری و نظافت و تمیزی سالن و تجهیزات و بازرینی خطوط است که با توجه به حفظ کلاس ذرات در هوا با رعایت قوانین مربوط و نظافت به موقع سالن و متعلقات می‌توان در کاهش هرچه بهتر آلودگی مؤثر بود در ضمیمه نگهداری خطوط و متعلقات در زمان‌های مناسب و بطور مرتب نیاز به بازبینی و انجام اسپری الکل است و در صورت نیاز با هماهنگی مدیریت محترم تولید و یا جانشین وی اقدام به تعمیر و یا تعویض نمود که با توجه به نوع آن با واحد فنی یا مهندسی مکاتبه می‌شود.

 

 

 

بخش 2: مباحثی در مورد مشتری

 


1- مشتری کیست؟
قبل از اینکه مشتریانتان تغییر رأی بدهند رفتارتان را تغییر دهید
مقدمه
مشتری چه کسی است؟ … همه کس
مشتری کجاست؟ … همه جا
مشتری چه موقع به سراغ ما می‌آید؟ … هر لحظه
مشتری چه چیزی را می‌پسندد؟ … آنچه را که شما با قیافه شاداب به آنها بفروشید و ضمن رعایت منافع خود، منافع آنها را هم درنظر بگیرید.
توجه داشته باشید که مشتریان شما تنها در صورتی که با آنها به خوبی رفتار کنید، دوباره سروقت شما می‌آیند.
حقایق مسلم درباره مشتریان
مشتری یعنی رئیس
برای چه کار می‌کنید:
سود، … هیچ اشکالی ندارد.
رشد، برای راضی کردن نفس خود و برای اداره کردن خانواده تان باید به رشد توجه داشته باشید.
رضایت و لذت، … چراکه نه؟ شما بیش از یک بار که زندگی نمی‌کنید، در این میان برای شما کسی به اندازه مشتری اهمیت ندارد. راستی مشتری اولویت چندم شماست؟

 

یکی از مدیران فورد در مورد مشتری می‌گوید:
مشتری همیشه رئیس بوده، هست و خواهد بود. مشتری تنها رئیسی است که باید او را راضی کنید. او صاحب و مالک همه دارایی‌های شماست. او هزینه گردش و تفریح شما را فراهم می‌سازد. فرزندانتان را به مدرسه می‌فرستد. هزینه ویزیت پزشک و تهیه داروی شما را تقبل می‌کند. او پرداخت کننده چکهای پرداختی شماست. او کسی است که به شما ارتقاء و ترفیع می‌دهد.
مشتری کسی است که اگر اورا از خود برنجانید حقوق و مزایایتان را قطع می‌کند.
به اتومبیلهایی فکر کنید که زمانی بسیار مشهور و رایج بودند و امروزه دیگر اثری از آنها باقی نیست این مطلبی است که در مورد همه کالاها صدق می‌کند.
هرگز رسیدن به یک موقعیت مطلوب در تجارت را با حفظ این موقعیت، اشتباه نگیرید. حفظ موقعیت موضوعی مربوط به همه ایام کار شماست. هیچ مؤسسه تجاری نیست که امکان خروجش از صحنه رقابت منتفی نباشد. همه چیز بستگی به این دارد که با رئیس، یعنی مشتری چگونه برخورد می‌کنید.
همه ما به هم وابسته هستیم و همان طور که قبلاً خاطرنشان کردم دیگران حقوق ما را می‌پردازند، برایمان خانه و لباس می‌خرند، به فرزندانمان غذا می‌دهند و آنها را به مدرسه می‌فرستند. بنابراین برای زندگی خود به دیگران وابسته هستیم درست همانطور که آنها هم به ما وابسته اند. بنابراین با هرکس که روبه‌رو می‌شوید با او چنان برخورد کنید که گویی مهمترین شخصیت زندگی شماست.
همه روزه راهی پیدا کنید که کارتان را بهتر از روز قبل انجام دهید. با این کار درآمد بیشتر خود را تضمین می‌کنید. شما کسانی را می‌شناسید که به این حرف می‌خندند اما این را هم می‌دانید که هیچ کدامشان موفق نیستند. اما زنان و مردان بسیاری را سراغ داریم که در پست‌های بالای سازمان خود قرار دارند و به این گفته عمل می‌کنند.
مهمتر از همه اینها، رئیستان را بشناسید. رئیس شما همان مشتری شماست. با او به احترام و ادب و مشرب خوش رفتار کنید. او شایسته این رفتار شماست. به خاطر داشته باشید او کسی است که همه دیون شما را می‌پردازد، او همه چیز شما را برایتان خریده است، ممکن است کمی‌خشن، خام، جاهل، خودخواه و تندخو باشد و اغلب هم همین طور است اما لازم است که با او به بهترین شکل ممکن رفتار کنید. اگر این کار را نکنید و اگر بگذارید طرز تلقی و رفتار او روی شما اثر بگذارد، قبول می‌کنید که او از شما قویتر است. اگر شما هم رفتاری نظیر رفتار او به نمایش بگذارید، نشان می‌دهد که از او بهتر نیستید.
مشتری می‌تواند سفارش خود را به هرجایی که به او خدمات بهتری می‌دهند انتقال دهد. برای این امتحانش توضیحی هم ندارد. پول خودش است و می‌تواند آن را به هر شکلی که بخواهد خرج کند.
اما مشتری چه می‌خواهد؟ چه خواسته ای دارد؟
مشتری چیز زیادی نمی‌خواهد. یک برخورد خوب، یک تبسم، یک رسیدگی.
مشتری نمی‌خواهد پای او گران حساب کنید و وقتش را بگیرید. وقتی مشتری تصمیم می‌گیرد از شما خرید کند و از دیگران نخرد به شما اعتماد کرده است. تنها چیزی را که نمی‌خواهد این است که بفهمد سراو کلاه گذاشته اید و فریبش داده اید.
بنابراین مشتریان خود را مجاب کنید که:
چیزی سوای آنچه در نقاط دیگر وجود دارد از شما می‌خرند. البته مشتری دوست دارد که شما هم سود کنید اما او خواهان معامله ای است که به سود مکفی برسند.
مشتری رئیس است، دیروز، امروز و فردا و این مطلبی است که نمی‌خواهد شما آن را فراموش کنید. به محض اینکه احساس کند به او بی اعتنایی می‌کنید شما را اخراج می‌کند.
آدم عاقل کسی است که فرض را بر این بگذارد که همه مشتریانش قصد ترک او را دارند بنابراین با چنگ و دندان برای حفظ آنها تلاش کند. او می‌داند که پیدا کردن یک مشتری جدید هزینه اش چند برابر حفظ مشتریان قدیم است.

 

مشتری سود است و هرچیزدیگر هزینه سربار
این مطلبی است که هنری فورد آن را به مفهوم واقعی کلمه رعایت می‌کرد. در عبارتی که از او برجای مانده، توجه وسواس گونه به مشتریان مشهود است. اینها لازمه موفقیت هستند.
به مشتریان خود کمی‌بیشتر خدمات بدهید زیرا آنها موجب رونق بهتر شما هستند توجه داشته باشید که مشتریان شما متوجه خدمات افزون شما می‌شوند و دیری نمی‌گذرد که شهرت شما از این حیث فراگیر می‌شود.
مشتری به هنگام تصمیم گیری برای خرید کالا یا خدمات، نه تنها به مسأله هزینه بلکه به موضوع زمان نیز توجه می‌کند و درست گفته‌اند که: زمان همان پول است. بنابراین سعی کنید که تا حد امکان از میزان نیازا مشتریان خود به صرف وقت بکاهید و محصولاتشان را در محل اقامتشان تحویل دهید.
همیشه این را به خاطر داشته باشید که سود کلمه بدی نیست، اما در ضمن سود را مقدم بر کیفیت دانستن، درست مثل این می‌ماند که اسب‌ها را به پشت درشکه ببندید. از ما بپذیرید که اگر این کار را بکنید، کسب و کارتان حرکت نخواهد کرد.

 

خودتان را به جای مشتری بگذارید
این مفهوم در روابط مشتریان، کلید موفقیت در هر کسب و کار است. ضرب المثلی است که می‌گوید: کفشهای مشتریانتان را بپوشید و هرکس کفش دیگری را بپوشد متوجه می‌شود که کجای پایش را می‌زند. به همین شکل وقتی خود را به جای مشتریانتان می‌گذارید از خواسته آنها مطلع می‌شوی

دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله ارزیابی رضایت مندی مشتریان شرکت دارو سازی ثامن

دانلود مقاله بررسی تطبیقی رضایت از زندگی دانشجویان دختر و پسر

اختصاصی از فی دوو دانلود مقاله بررسی تطبیقی رضایت از زندگی دانشجویان دختر و پسر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 

- بیان مسئله :
در جوامع مدرن پدیده های جدید به مرور زمان و بطور تدریجی در همان جوامع به اقتضای مسائل و مشکلات و نیازهای آنجا ابداع شدند، و موجب یک رشد تدریجی در طول تقریباً 200 سال در همة زمینه ها از صنعت و کشاورزی و پزشکی گرفته تا فیزیک و نجوم و بیولوژی ... شد. به تدریج به اقتضای رشد هر بخش تقسیم کار و انواع مشاغل بوجود آمد. تولیدات داخلی متناسب با ساختار فرهنگی و نیازهای موجود جامعه افزایش یافت، ابزار بهتر ارضاء نیاز ارائه شد و در عین حال به علت رشد اقتصادی همسو با نیازها و متعادل ( تدریجی و در همة زمینه ها ) درآمدها نیز افزایش یافت و به مردم امکان تهیة ابزار جدید ارضای نیاز را می داد. در چنین جوامعی نیز فرایند مقایسة اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و لذا فرایند پیدایش نیاز نیز وجود داشت و دارد، اما از آنجا که دستیابی به ابزار جدید ارضای نیاز در حد نیاز احساس شده در هر قشر و گروهی بطور ذهنی امکان پذیر به نظر می رسد، احساس نارضایتی از وضع موجود کم است و اگر اینجا و آنجا احساس نارضایتی بوجود آید، عموماً در حد قابل کنترل می باشد و عنان جامعه از دست اداره کنندگان آن خارج نمی شود. ( رفیع پور، فرامرز . 1378 (ب): 35- 34 با اندکی تخلیص )
ولی در جوامع در حال توسعه از جمله کشور ما ایران امکان رشد اقتصادی مستمر عملاً وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد - بنابر نتایج تحقیقات ( Muller, Edward N. 1995: 972-3 ) - به علت شدت نابرابریهای اجتماعی – اقتصادی عموماً در دست درصد کوچکی از اعضای جامعه است، بنابراین امکان بروز نارضایتی بیشتر فراهم می آید. .
علاوه بر آن با قرار گرفتن در مسیر مدرنیته در کشور های توسعه نیافته به کاهش باورهای تقدیر گرایانه می انجامد ؛ که آن نیز سبب نارضایتی می گردد . (رفیع پور، فرامرز . 1377 :74-73. با اندکی تخلیص )
هنگامی که نظام فرهنگی جامعه الگوهایی را ارائه می نماید که نظام اقتصادی امکان برآورده شدن مطلوب اهداف در چارچوب آن الگوها را ندارد. پیامد آن ارضاء نشدن نیازها است، که باعث نارضایتی می گردد. نتایج پیمایش « ارزشها و نگرشها » نیز مؤید وضعیت مذکور است؛ به طوریکه بر اساس نتایج این تحقیق « 56 درصد جوانان خود را فاقد شادابی و نشاطی که یک جوان باید داشته باشد؛ می دانند ( وضعیت و نگرش جوانان. 1381 : 60 ). تا جائیکه نتایج پیمایش مذکور محققان را واقعاً نگران کرده و هشدار می دهند که « وضعیت بهداشت روانی جوانان واقعاً نگران کننده و هشدار دهنده است» ( وضعیت و نگرش جوانان. 1381 : 159 ). به نظر می رسد وضعیت مذکور در مورد جوانان تحصیل کرده وخیم تر باشد. زیرا جوانان تحصیل کرده عموماً در خانواده هایی رشد کرده اند که والدینشان علیرغم داشتن سطح تحصیلاتی پایین تر از وضعیت معیشتی مناسبتری در زمان جوانی خود نسبت به فرزندان امروز خویش برخوردارند (مقایسة نسل موجود با نسل گذشته). ثانیاً دانشجویان تحصیل کرده انتظاراتی بالاتر ـ به ویژه در حوزة اشتغال ـ نسبت به سایر جوانان دارند. بنابراین قابل پیش بینی است که رضایت از زندگی آنها به طور قابل توجهی تنزل یافته باشد. نتایج پیمایش «وضعیت نگرش جوانان» نیز کم و بیش مؤید آن است.
«به لحاظ متغیر تحصیلات؛ بیشترین سطح سلامت روانی متعلق به جوانانی است که تحصیلات آنها راهنمایی، دبیرستان، فوق لیسانس و مقاطع بالاتر است و جوانان پیش دانشگاهی و دانشجویان دوره های فوق دیپلم و لیسانس از این بابت در وضعیت بدتری هستند». (وضعیت نگرش جوانان. 1381 ، 238 )
با توجه به اینکه ایران به لحاظ ساختار جمعیتی، کشوری جوان محسوب می گردد شناخت مسائل و مشکلات جوانان اهمیت بسیاری دارد. زیرا چرخهای اقتصاد کشور در آینده به وسیلة آنان به گردش در می آید و سرمایه های فرهنگی توسط آنان حفظ می شود.
بنابراین، با پدیده ایی مواجه هستیم که اولاً جمعیت فراوانی از جوانان جامعه را در بر می گیرد؛ ثانیاً جمعیتی سرنوشت ساز (دانشجویان) هستند و کاهش رضایت از زندگی پیامدهایی را به همراه می آورد که می تواند زمینه ساز بسیاری از مشکلات اجتماعی دیگر گردد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2- اهمیت پژوهش:
یافته های پژوهشی حکایت از آن دارند که رضایت افراد از یک حوزة خاص از زندگی (مثلاً اشتغال یا خانواده) تنها متاُثر از شرایط موجود در آن حوزه نیست؛ بلکه متاُثر از رضایت کلی فرد از زندگی نیز می باشد.(N. Mcintosh. 2001 , p: 53)
به تعبیری دیگر چنانچه ارتقاء رضایت فرد در هر حوزه ای از حوزه های زندگی هدف باشد؛ نباید صرفاً در صدد رفع نیازهای فرد در همان حوزه بود بلکه باید به رضایت کلی فرد از زندگی نیز توجه نماییم. چنانچه اشخاص در یک زمینة عام مطلوب، آرام و رضایت بخش به سر ببرند؛ سپس اگر حادثه ای ناگوار در حیطة خاصی از زندگی برای آنان رخ دهد (مثلاً به لحاظ شغلی،‌ شخص شغلش را از دست بدهد) با آسیب روانی کمتری مواجه می گردد. بنابراین شناخت ”رضایت از زندگی“ و عواملی که سبب پیدایش یا کاهش آن می شود حائز اهمیت است. نکتة دیگری که قابل ذکر است « تاُثیر رضایت از زندگی در مشارکت اجتماعی، حضور با نشاط دانشجویان در تشکل های مدنی و نقش پیش گیری کنندة آن در جلوگیری از افسردگی، بی تفاوتی، پرخاشگری، اعتیاد و خودکشی و فرار مغزها است.» (غفاری، مسعود. 1381 :23 و 22)
موارد مذکور هر یک مسئله ای در خور توجه است که افزایش آن سبب ساز مشکلاتی هم در سطح میانه (دانشگاه) و هم در سطح کلان (جامعه) می گردد. لذا یکی از اهداف محقق بررسی تغییرات رضایت از زندگی بر حسب جنس، گروههای آموزشی، مقطع تحصیلی و وضعیت استقرار (بومی - خوابگاهی) است تا از آن طریق برای دسته هایی که در داخل دانشگاه رضایت از زندگی کمتری دارند؛ به فراخور امکانات دانشگاه پیشنهادات راهبردی ارائه گردد.
به لحاظ تئوریک این پژوهش از دو جنبه حائز اهمیت است: نخست ویژگی خاص جامعة آماری آن است یعنی از آنجائیکه در این پژوهش دانشجویان دارای خاستگاههای جغرافیایی متعددی هستند؛ برخی ساکن شهرهای بزرگ و پرجمعیتی مانند تهران، اصفهان، تبریز و ...، برخی ساکن شهرهایی با جمعیت متوسط (مانند اغلب شهرستانها) و برخی ساکن در روستاها بوده اند؛ لذا در این تحقیق امکان بررسی رابطة «توسعه یافتگی» با «رضایت از زندگی» فراهم می گردد در حالیکه غالب تحقیقات در حوزة جغرافیایی محدودی انجام می پذیرد و امکان این نوع بررسی را برای محقق فراهم نمی آورد.
دوم پرداختن به مفهوم «رضایت از زندگی» است. شایان ذکر است که در نگاه به این مفهوم دو رویکرد تئوریک قابل مشاهده است. رویکرد نخست نگاه به رضایت از زندگی به مثابة یک سازه که اجزای آن از جنس رضایت است: مانند ” رضایت از خانواده “ ، ” رضایت از دوستان “ ، ” رضایت از محل سکونت “ و .... نگاه دوم به رضایت از زندگی به مثابة یک متغیر بسیط که به اقتضای کلی و عام بودن مفهوم « زندگی » معطوف به حیطه های خاص نمی گردد.
در غالب پژوهشهایی که در حوزة رضایت از زندگی در ایران انجام پذیرفته رویکرد نخست را برگزیده اند بدون آنکه این انتخاب مبتنی بر ارزیابی و توجه به رویکرد رقیب باشد. در این پژوهش، محقق سعی خواهد نمود در حد توان مختصر خود به ارزیابی تئوریک این دو بپردازد و رویکرد دوم را که رویکردی جدید در پرداختن به مفهوم رضایت از زندگی در ادبیات موجود در این پژوهش در ایران است ؛ را اتخاذ خواهد نمود.
لذا اهمیت دیگر این تحقیق پرداختن تئوریک به مسئله ای است که در غالب تحقیقات صورت گرفته مغفول مانده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3- سوالات پژوهش
1ـ میزان رضایت از زندگی دانشجویان در دانشکده‌های مختلف چقدر است ؟
2ـ آیا بین میزان رضایت از زندگی دختران و پسران دانشجو تفاوتی وجود دارد؟
3ـ آیا عوامل اجتماعی موثر بر رضایت از زندگی در دانشجویان دختر و پسر، خاستگاههای واحدی دارد؟
4ـ متغیر‌های اصلی تأثیر گذار بر رضایت از زندگی کدامین هستند؟
5ـ در راستای تبیین جامعه شناختی رضایت از زندگی سهم و میزان تأثیر‌گذاری هر متغیر چقدر است؟

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


2-1 : پیشینه پژوهش
هدف از بررسی پیشینه تحقیق دست یابی به دو نکته است.
1ـ کنکاش پیرامون ساختار متغیر‌های مورد بررسی به ویژه متغیر وابسته تحقیق یعنی سعی درشناسایی ابعاد، مولفه‌ها و نهایتاً معرف‌های آن. به زبانی دیگر در این بخش ما در جستجوی فهم چیستی این متغییر هستم و نهایتاً می‌خواهیم به روش روشنی برای سنجش آن دست یابیم.
2ـ یافتن روابط بین متغیر وابسته با مجموعه متغیر‌های مستقل یا به تعبیری رابطه بین مسئله تحقیق به مثابه یک پدیده اجتماعی با مجموعه متغیرهای اجتماعی که قابلیت پیش بینی آن را دارند.
پس مادر واقع به دنبال«چیستی» متغیر وابسته و «چگونگی تغییرات» آن هستیم.
لذا ابتدا سیری در منابعی که به مفهوم «رضایت از زندگی»یا مفاهیم نزدیک به آن و همچنین عوامل موثر بر آن خواهیم پرداخت؛ و پس از جمع‌بندی و ارزیابی پیشنه پژوهش سعی در ارائه یک مدل تحلیلی که حکایت از شبکه روابط بین متغیرها است؛ خواهیم پرداخت و در انتهای کار فرضیه‌های تحقیق را از مدل استخراج خواهیم نمود. همچنانکه در آخر این فصل به تفصیل خواهد آمد؛ در نگاه به متغیر رضایت از زندگی دو رویکرد نظری وجود دارد: رویکرد نخست به رضایت از زندگی به مثابه یک سازه که دارای ابعادی چند است. ورویکرد دوم به رضایت از زندگی به مثابه یک متغیر بسیط.
در تنظیم پیشینه این تحقیق سعی شده است که ابتدا منابعی که نگاهشان به رضایت از زندگی به مثابه یک سازه است ؛ و سپس منابعی که مربوط به رویکرد دوم است آورده شود. و در انتها نیز منابعی که یا به مفاهیم مشابه به رضایت از زندگی پرداخته اند و یا رویکردشان چندان مشخص نیست؛ ذکر گردد.
نیز پیش از ورود به این بخش به ویژه مقالات خارجی ـ شایسته است اصطلاحات ذیل را که در طول مقاله بارها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ معرفی نمایم:
مقیاس رضایت مقطعی از زندگی tswls= temporal satisfaction with life scale
مقیاس رضایت از زندگی swls= satisfaction with life scale
مقیاس تلاش در جهت معرفی خود sass= self – anchoring striving scale
خوشبختی ذهنی swb= subjective well – being
کیفیت زندگی qol= quality of life
شایان ذکر است مطالب داخل [ ] توضیحات مربوط به اینجانب می‌باشد که به منظور جلوگیری از اختلاط آنها با متن اصلی مقالات خارجی استفاده شده است.

 

2-1- 1 : نگاه به رضایت از زندگی به مثابه یک سازه
2-1-1- 1 : اباذری (و همکاران ). 1383
«موج دوم پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان، ارزشهای حول محورهای گوناگون را مورد سنجش قرار داده است. تحلیل عاملی یافته های مربوط به رضایت در موارد مذکور نشانگر آن است که رضایت حول سه عامل رضایت مالی، رضایت فردی و رضایت اجتماعی و سیاسی قابل طبقه بندی است:
تحلیل عامل گویه های رضایت از زندگی
1 2 3
رضایت از وضع مسکن 862/0
رضایت از وضع مالی 775/0
رضایت از محلة سکونت 608/0
رضایت از خانواده 804/0
رضایت از ازدواج 722/0
رضایت از وضع سلامتی 670/0
رضایت از اوضاع سیاسی 865/0
رضایت از اوضاع اقتصادی 849/0

ملاحظه می شود که تحلیل عوامل نشانگر تفکیک پدیدة رضایت به سه گروه اصلی رضایت مالی، رضایت فردی و رضایت اجتماعی و اقتصادی است. میانگین رضایت در سه حوزة یاد شده نشانگر آن است که رضایت در حوزة مالی کمترین میزان و رضایت در زمینة فردی بیشترین میزان را برانگیخته است: میانگین رضایت در حوزة مالی 15/1 ، حوزة اجتماعی 9/3 و در حوزة فردی 9 است. (ص14 )
الف. رضایت فردی
مقولة رضایت از سلامتی از جمله مقولاتی است که در پیمایش های گوناگون انجام پذیرفته و جدول مقایسه ای یافته ها حاکی از افزایش میزان رضایت از وضع فردی است:

 

مقایسة میزان رضایت از وضع سلامتی در سالهای 1382- 1353
1353 1375 1379 1382
ناراضی 6 8 1/14 1/7
رضایت نسبی 26 1/19 6/10 8/11
راضی 67 8/72 3/75 1/81

 

رضایت از وضعیت مالی بیش از سلامتی انتظار می رود که در دیدگاه فرد در خصوص وضع عمومی جامعه منشاء اثر باشد. یافته های مقایسه ای حاکی از آن هستند که در این زمینه نیز با رشد نسبی میزان رضایت مواجه بوده ایم:
مقایسة میزان رضایت از وضع مالی در سالهای 1382- 1353
1353 1375 1379 1382
ناراضی 20 7/11 22 4/19
رضایت نسبی 54 3/45 5/22 3/36
راضی 25 6/42 4/55 3/44

 

وضع شغلی نیز بی تردید یکی از عوامل مهم در زمینة رویکرد فرد در خصوص روند عمومی اوضاع است .
مقایسة میزان رضایت از وضع شغلی در سالهای 1353 ، 1379 و 1382
1353 1379 1382
ناراضی 16 1/18 9/18
رضایت نسبی 40 4/24 1/35
راضی 37 4/55 46

 

 

 

 

 

 

 

داده ها حاکی از افزایش نسبی میزان رضایت از اوضاع شغلی است. ( ص16-14 )
وضعیت اقتصادی
پرسش مستقیم در خصوص میزان رضایت از اوضاع اقتصادی در موج دوم پیمایش ارزشها و نگرش های ایرانیان انجام پذیرفته است که نتایج آن به شرح زیر است:
میزان رضایت از اوضاع اقتصادی
میزان رضایت فراوانی نسبی
کم
تا حدودی
زیاد 5/70
25
6/4

 

اوضاع سیاسی
پرسش مستقیم در باب میزان رضایت از اوضاع سیاسی که در موج دوم پیمایش انجام پذیرفته نشانگر میزان رضایت نسبی پاسخگویان است:
میزان رضایت از اوضاع سیاسی در سال 1382
میزان رضایت فراوانی نسبی
کم
تا حدودی
زیاد 4/37
2/47
4/15
(ص 19 )
عوامل زمینه ای مؤثر بر میزان رضایت
الف. رضایت فردی
در مجموع به نظر می رسد که جنسیت و سن تا حدودی بر متغیر رضایت فردی اثر می نهند. زنان کمتر از مردان احساس رضایت می کنند و با افزایش سن بر میزان رضایت از اوضاع فردی افزوده می شود. میان متغیر تحصیلات و رضایت از اوضاع فردی نیز ارتباط مستقیمی وجود دارد. با افزایش تحصیلات رضایت از اوضاع فردی افزایش پیدا می کند.
میزان رضایت فردی به حسب تحصیلات X=13/185 sig = 0/000 V = 0/060
(ص21 )
ب. رضایت مالی:
در زمینة رضایت مالی، جنسیت اثر معنی داری دارد. اگر در این زمینه اوضاع مالی به نحو اعم مورد توجه قرار گیرد زنان بیش از مردان احساس رضایت از اوضاع مالی دارند.
21X= 49/392 sig = 0/000 V = 0/104 ( ص21 )

 

سطوح رضایت مالی بر حسب گروههای نسلی ( پیمایش 1382)
جوان میانسال سالمند
رضایت 1/16 8/21 2/25
رضایت نسبی 8/32 3/38 8/43
عدم رضایت 1/51 3/39 31

 

X= 103/275 sig = 0/000 V = 0/106

 

سطوح رضایت فردی بر حسب گروههای تحصیلی( پیمایش 1382)
فوق لیسانس و دکتری لیسانس دیپلم و فوق دیپلم راهنمایی و دبیرستان ابتدایی بی سواد
6/9 4/15 8/15 2/18 6/26 2/35 رضایت
1/30 1/33 4/35 7/36 1/30 2/36 رضایت نسبی
2/60 5/51 7/48 1/45 3/33 7/28 عدم رضایت

 

(ص22 )
اثر عامل توسعه یافتگی مناطق شهری
.... مقایسة یافته ها حاکی از آن است که در حوزة رضایت فردی چندان تفاوت معناداری میان این دو گروه از مناطق وجود ندارد به عنوان نمونه در زمینة رضایت مالی، مسکن و محلة سکونت نارضایتی در مناطق توسعه نیافته اندکی بیشتر است اما این تفاوت به نحوی ضعیف معنادار است.

 

رضایت از اوضاع اقتصادی
سنجش اثر سکونت در مناطق توسعه یافته یا توسعه نیافته بر میزان رضایت از اوضاع اقتصادی از جمله محورهای مهمی است که می تواند بازنمایانندة اثر متغیر مذکور بر تلقی فرد از اوضاع عمومی باشد(ص27)
میزان رضایت از اوضاع اقتصادی بر حسب سطح توسعه یافتگی مناطق کشور ( پیمایش 1382)
X= 54/954 sig = 0/000 V = 0/136
نتایج حکایت از آن دارد که میزان رضایت از اوضاع اقتصادی در مناطق توسعه نیافته در حد معناداری بالاتر است.(ص28)
رضایت از اوضاع سیاسی
آیا همراه با رضایت بیشتر از اوضاع اقتصادی در مناطق توسعه نیافته رضایت سیاسی نیز در این مناطق بیشتر است؟ در این صورت می توان میان این دو الگوی رضایت ارتباطی مستقیم را مفروض گرفت.
X= 83/512 sig = 0/000 V= 0/175
نتایج حکایت از آن دارد که رضایت از اوضاع سیاسی در مناطق توسعه نیافته در حد معناداری بیشتر است.( ص29 )
یک انگاره در تفسیر تفاوت میان رضایت فردی و رضایت از فضای عمومی، به این نکته است که این دو الگوی رضایت، گزارش از تحولات عینی جامعة ایرانی می دهند مطابق با این الگو باید تصور شود که مسیر تحولات در جامعة ایران به واقع موجب افزایش رضایت فردی شده است: اقداماتی که سبب افزایش شاخص های توسعة انسانی در ایران شده اند عبارتند از افزایش و گسترش تحصیلات و آموزش عالی، گسترش امکان تحرک طبقاتی و اجتماعی و اتخاذ سیاستهایی که عملاً به تقویت طبقة متوسط انجامیده موجبات افزایش رضایت فردی را فراهم ساخته است. اما در کنار این تحولات، بی سامانی در عرصة مدیریتی، تعدد و تکثر الگوهای ساماندهی فرهنگی و اجتماعی و عدم انطباق سازمان مدیریتی کشور با تحولات اجتماعی و فرهنگی سبب شده است که فضای عمومی جامعه وضع نامطلوبی بیابد و افزایش جمعیت شهری نیز هر روز به این فضای نامطلوب دامن زده است.(ص33)
....تحولات سیاسی اخیر و تمایل جناحین سیاسی به جلب مشارکت و ناکارآمد جلوه دادن حوزة قدرت رقیب سبب شده است که همة رسانه ها در این امر همداستان باشند که فضای عمومی جامعه، اوضاع اقتصادی، چشم انداز تحولات در عرصه های گوناگون فرهنگی و اجتماعی و سیاسی را نگران کننده بنمایانند. مطابق با این الگو افراد هنگامی که از وضع فردی خود سخن می گویند فضای ملموس خود را وانمایی می کنند اما هنگامی که از فضای عمومی سخن می گویند کم و بیش بازتاب دهندگان پیام رسانه ها هستند.(ص 34)پس به طور خلاصه می توان گفت:عواملی که سبب افزایش «رضایت فردی» می شود عبارتند از : 1- مهاجرت 2- آموزش 3- گسترش فضای ارتباطی و رسانه ای.
حقیقتاً هنگامی که فرد در باب وضعیت فردی خود قضاوت می کند مرجع و مبنای مقایسة او چیست؟ ظاهراً رویکرد یاد شده مبنای مقایسه را وضعیت پیشین فردی انگاشته است. اما ممکن است مبنای مقایسه در واقع نه وضعیت فردی بلکه وضعیت دیگران باشد. در این صورت بسیاری از عوامل یاد شده نظیر مهاجرت و ارتباطات ممکن است فرد را به شبکه های دیگری متصل کنند که فضای امن و رضایت بخش پیشین فردی از دست برود و در پرتو وضعیت متفاوت دیگران فرد به رغم بهبود نسبی در وضعیت خود از آنچه دارد بیش از گذشته ناراضی باشد. تا حدودی به این پرسش با کنترل متغیر سن می توان پاسخ گفت. اگر سنین بالا رضایت فردی بیشتری دارند تا حدودی می توان نسبت به صحت ایده نخست گمان برد و چنین انگاشت که افراد با ارجاع به وضعیت فردی خود رضایت از وضع خود دارند. اما اگر با افزایش سن میزان رضایت از اوضاع فردی کاهش یابد در این صورت میزان رضایت رویکرد مذکور چندان پاسخگو نخواهد بود. ص 6-34تلخیص یافته»
2-1-1- 2: نایبی. 1375
در این اثر تحقیقی محقق به سنجش توصیفی احساس خوشبختی می‌‌پردازد. سنجش متغیر وابسته از طریق یک گویه انجام پذیرفته «کلاً چقدر احساس خوشبختی می‌‌نمائید؟»
به نظر ما بررسی متغیر وابسته ـ که متغیر اصلی تحقیق است ـ از طریق یک گویه به پایایی (reliability) تحقیق خدشه جدی وارد می‌نماید. و از دقت کار می‌‌کاهد.درهر حال مشخص نیست که آیااحساس خوشبختی یک‌‌‌سازه است یا یک متغیر بسیط؟
آنگاه در حالت نخست باید اهتمام به شناخت ابعاد آن داشته باشد و در حالت دوم باید با افزایش تعداد گویه‌‌ها سطح سنجش آن را از تربیتی به فاصله‌ای ارتقا بخشد.
در این تحقیق برای رضایت از زندگی به مثابه یک متغیر مستقل چهار بعد در نظر گرفته شده است:
رضایت از زندگی خانوادگی، رضایت از مسکن، رضایت از تندرستی و رضایت از شغل. بعد نخست با یک گویه سنجیده شده است: آیا از زندگی خانوادگی خود راضی هستید؟ بعد دوم که رضایت از مسکن است؛ دارای دو مولفه است الف: رضایت از اندازه مسکن ب: رضایت از محله‌ای که فرد در آن زندگی می‌کند.
بعد سوم رضایت از تندرستی است که آن نیز با یک گویه سنجیده می‌گردد و بعد چهارم رضایت از شغل است که دارای ابعاد متعددی است (مافوق، همکار، امکان ترفیع شغلی، امنیت اقتصادی، فاصله در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آمد از در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آمد مطلوب و تفاضل رتبه در‌‌‌‌‌‌‌‌آمد از در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آمد مطلوب) ص20
نظر به اینکه احساس خوشبختی با رضایت از زندگی دارای همبستگی نسبتاً زیادی است (ص55) نتایج آزمون فرضیات به کار گرفته شده در این تحقیق مفید به نظر می‌رسد.

 

شماره صفحه آزمون کرامر سطح معناداری ( )
فرضیه
46 11/0 07/0 احساس خوشبختی با رتبه شغلی پیوستگی دارد
48 14/0 005/0 احساس خوشبختی با تحصیلات پیوستگی دارد
49 20/0 0001/0 احساس خوشبختی با در‌‌آمد پیوستگی دارد
50 18/0 0001/0 احساس خوشبختی با امنیت اقتصادی پیوستگی دارد
53 29/0 0000/0 احساس خوشبختی با رضایت از زندگی پیوستگی دارد
55 18/0 0001/0 احساس خوشبختی با بیگانگی پیوستگی منفی دارد
58 13/0 04/0 احساس خوشبختی با جنس پیوستگی دارد
59 03/0 81/0 احساس خوشبختی با تأهل پیوستگی دارد
60 13/0 04/0 احساس خوشبختی با وضعیت اشتغال فرد پیوستگی دارد
83 12/0 05/0 رضایت از زندگی با رتبه شغلی فرد پیوستگی دارد
86 17/0 001/0 رضایت از زندگی با ‌در‌‌‌‌آمد فرد پیوستگی دارد
87 13/0 01/0 رضایت از زندگی با اعتماد پیوستگی دارد
87 30/0 0000/0 رضایت از زندگی با بیگانگی پیوستگی دارد

 

2-1-1-3: عظیمی هاشمی .1382
این پژوهش با هدف شناسایی رضایت از زندگی و مولفه‌های آن و دینداری و وجوه آن و رابطه بین این دو متغیر دربین دانش آموزان نمونه تحقیق(1200نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهرهای فردوس و درگز و نواحی 4، 5، 7 مشهد) انجام شد. نمونه گیری طرح خوشه‌ای چند مرحله‌ای و ابزار سنجش پرسشنامه می‌باشد. یافته‌ها نشان داد 5/42% دانش آموزان نمونه تحقیق از زندگی رضایت زیاد دارند و بیش از نیمی از آنان درحد متوسط از زندگی راضی هستند. مقایسه ابعاد رضایتمندی از زندگی در بین دانش آموزان بر اساس مقیاس چند بعدی رضایت از زندگی(دوستان، مدرسه، خود، خانواده و محیط زندگی) حاکی از آن است که بیشترین نسبت نارضایتی دانش‌آموزان از محیط زندگی است…
بررسی توزیع توام دو متغیر دینداری و رضایت از زندگی نشان می‌دهد که هم تغییری مثبت بین این دو متغیر به وضوح قابل مشاهده است و دینداران از زندگی رضایت بیشتری دارند. روابط همبستگی بین اجزا و مولفه‌های هر دو متغیر حاکی از آن است که بعد پیامدی که ناظر بر اهمیت دین در زندگی شخصی و نگاه دین به رضایت، موفقیت، خرسندی، سعادتمندی است. بیشترین وابستگی( r=33%) را با رضایت از زندگی دارد. (به ویژه بارضایت از خانواده و مدرسه)
یافته‌های رگرسیون چند متغیری نشانگر است که دینداری 13% از تغییرات رضایت از زندگی در بین دانش‌آموزان را تبیین می‌کند 87% باقی مانده تغیرات رضایت زندگی در بین دانش‌آموزان تابع عوامل دیگر است.
همچنین از بین ابعاد چهارگانه دینداری بعد مناسکی در کنار ابعاد سه‌گانه دیگر(اعتقادی، تجربی، پیامدی) تاثیر خالص در توضیح رضایتمندی ندارد و بعد پیامدی قوی‌ترین پیش بینی‌کننده رضایتمندی از زندگی در بین دانش‌آموزان تحقیق است. (برگرفته از خلاصه طرح)
هرچند این اثرتحقیقی در زمره بهترین آثار تحقیقی موجود در داخل کشور درباره رضایت از زندگی است؛ اما وجود چند نکته نتایج آن را تردید آمیز نموده است.
نکته یکم: “ از لحاظ روش شناسی، تحدید و تصریح مرز میان متغیر مستقل(بعد پیامدی دینداری) ” و متغیر وابسته(رضایت از زندگی) کاملاً اساسی است.
به عبارت دیگر متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق باید کاملاً جداگانه تعریف شوند و هرگز نباید متغیر مستقل(بعد پیامدی دین) با توجه به متغییر وابسته(رضایت از زندگی) تعریف گردد. زیرا در این صورت، هنگام اندازه گیری روابط بین متغیرها، بخش اعظم واریانس متغیر وابسته به وسیله متغیر مستقلی تبیین می‌شود که قبلاً به شکلی از روی آن ساخته شده است یا به هم مربوط هستند .
نیز می‌دانیم که بعد پیامدی دین درواقع رعایت دیانت در زندگی روزمره به ویژه رفتارهای غیر عبادی است. با توجه به
این دو مطلب در پژوهش مذکور بعد پیامدی دینداری نباید معطوف به رضایت از زندگی باشد. این در حالی است که
گویه " اعتقاد دینی به انسان کمک می کند که از زندگی خود راضی باشد"و نیز گویه" اعتقاد دینی عامل مهمی در أرامش
روحی روانی انسان است " (عظیمی هاشمی، مژگان,1382 :168 ) از پرسشنامه مذکور ناظربه ارتباط بین دینداری و رضایت از زندگی است.
نکته دوم: ایراد وارد بر کار پژوهشی ایشان این است که تعریف عملیاتی بعد پیامدی دین ناظر به حیطه غالب کنش پاسخگویان نمی‌باشد. می‌دانیم که در ارائه تعریف عملیاتی، محقق باید یک چشمش به تعریف مفهومی(و در صورت فقدان, تعریف اسمی یا تحلیلی) و چشم دیگرش باید ناظر به حیطه غالب کنش پاسخگو باشد. توجه به حیطه غالب کنش سبب می‌شود که پاسخگو خود را در موقعیتی واقعی تصور کند و راحت تر بتواند در مقابل گویه موضع گیری نماید. دو مورد از گویه‌های مذکور در این اثر پژوهشی فارغ از حیطه غالب کنش پاسخگو هستند.
«آدم باید مواظب باشد لقمه حرام نخورد»نیز گویه « مهم نیست که شغل درامدش حلال باشد یا نه مهم این است که شغل پر درامد باشد.» (عظیمی هاشمی.1382 :168 ) بدیهی است که معاملات اقتصادی و....در زمره حیطه غالب کنش افراد در سن و سال دبیرستانی نیست و پاسخگویان در این حوزه فاقد تجربه کافی و لذا فاقد موضع واقعی هستند و لذا امکان ارائه پاسخهای کلیشه‌ای از سوی پاسخگو زیاد می‌گردد که خود سبب غیر نرمال شدن توزیع خرده مقیاس مذکور می‌گردد که در واقع مقدمه پدید آمدن اشکال سوم است.
نکته سوم:در این اثر تحقیقی متغیر وابسته غیر نرمال است ولذا قابلیت استفاده از تحلیل رگرسیون و آزمون t را ندارد.
اشکالات سه‌گانه مذکور سبب می‌شود که مهمترین نتیجه پژوهش مذکور یعنی« بعد پیامدی دینداری قویترین همبستگی را با رضایت از زندگی دارد» مخدوش باشد.
2-1-1-4 : Ryan & Dziurawiec . 2000
محقق به تحقیقی نحت عنوان « دنیا طلبی و نسبت آن با رضایت از زندگی » پرداخته است . این تحقیق درباره پیامدهای اتخاذ یک سبک زندگی مبتنی بر دنیا طلبی است “ نمونه آماری این تحقیق 162 نفر استرالیایی از ناحیه شهری Perth بودند که 6/55 درصد پاسخگویان این تحقیق زن و 4/44 درصد آنان مرد و میانه سنی آنها 5/44 سال بود ” p:190
مراد از دنیا طلبی که برای معادل کلمه Materialism آورده شده است سازه‌ای است که در تعریف آن دو رویکرد متفاوت وجود دارد.

 

 

 

رویکرد نخست(Belk ,1984 ,85): مبتنی بر برخی ویژگیهای شخصیتی همچون اهل چشم و هم‌چشمی بودن، بخیل بودن است. P:187
ورویکرد دوم (Dawsan.1992 ): ارزش دانستن محوریت و قدرت، اهل خوشگذرانی بودن و موفقیت را در مالکیت هر چه بیشتر دانستن است. که رویکرد اخیر در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است p: 186
بنابراین آنچنان‌که از فحوای مقاله بر می‌آید مراد از دنیاگرایی، میزان دارایی و ثروت افراد نیست بلکه گرایش و تمایل به کسب دارایی و ثروت‌اندوزی است به تعبیری دیگر ممکن است فردی بضاعت‌ مالی چندانی نداشته باشد ولی ویژگیهای مذکور را ارزش تلقی کرده و عملاً جویای آن باشد.
9ـ در این تحقیق رضایت از زندگی با استفاده از شاخصهایی از طیف Delighted Terrible ]طیف خوشی فراوان[ که متعلق به (Andrews and withey 1976) است؛ استفاده شده ، رضایت کلی از زندگی و رضایت از زندگی در هفت حوزه اسکان، معیار زندگی ]منظور از معیار زندگی میزان تملک مادی استp=186 [زندگی خانوادگی،موفقیت‌ها، شغل، سلامتی، میزان خرسندی و شادی.)
دنیا طلبی از طریق 14 معرف از نسخه اصلاح شده از طیف دنیا‌گرایی (Richins and Dawson (1990, 1992)) استفاده شده ا ست . p:191
* همبستگی پیرسون از نوع Product – Moment آشکار نمود که هر یک از ابعاد زندگی بطور معنی‌داری با زندگی به مثابه یک کل مرتبط بود.
* نتایج این بررسی حکایت از آن داردکه ، افرادی که به لحاظ دنیا‌طلبی در مرتبه بالاتری هستند رضایت کلی از زندگیشان کمتر است. و نیز در حوزه‌های« معیار زندگی»] که بر میزان تملک مادی فرد تأکید دارد[
« زندگی خانوادگی» و« میزان خرسندی و شادی» کمتر است. حوزه‌های مذکور برخی بر تملک‌مادی و برخی بر روابط بین فردی تأکید دارد. p:193
2-1-1-5 : علیخواه.1383
نویسنده در اثر تحقیقی خود تحت عنوان« سنجش مفاهیم اساسی علوم اجتماعی » به جمع آوری مفاهیم اساسی علوم اجتماعی در میان آثار پژوهشی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا پرداخته است. دو اثر پژوهشی که نویسنده از آنها نیز یاد کرده است آتار پژوهشی آقایان فریدون علیخواه ـ نویسنده ـ و فیض ا... نوروزی است.اگر چه در هر دو اثر مذکور به متغیر « رضایت از زندگی» پرداخته شده است، اما از آنجا که در هر دواثر رضایت از زندگی متغیر اصلی (وابسته) پژوهش نبوده است؛ به نظرمی رسد به اندازة کافی مورد موشکافی قرار نگرفته است.
به اختصار می توان گفت که در اثر پژوهشی آقای علیخواه برای « رضایت از زندگی» شش بعد در نظر گرفته شده است که عبارت هستند از: 1- رضایت از زندگی خانوادگی (شامل رضایت از همسر و فرزند) 2- رضایت از شغل 3- رضایت از روابط اجتماعی (همکاران و همسایگان) 4- رضایت از در آمد 5- رضایت از تحصیلات 6- رضایت از تسهیلات مهم خانواده. که در سؤالات مذکور میزان رضایت از زندگی در قالب طیف پنج گزینه ای لیکرت مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج این پژوهش حکایت از آن دارد که هر چه رضایت از زندگی بیشتر باشد گرایش به آزادی بیشتر است. (صص 340-339). نکته قابل ذکر در باره کار ایشان این است که متغیر رضایت از زندگی در این تحقیق فاقد روایی محتوایی است .یعنی برخی از حیطه های رضایت از زندگی مانند « رضایت از خود» آورده نشده است.
در اثر پژوهشی دوم نیز می توان به اختصار گفت که برای رضایت از زندگی پنج بعد در نظر گرفته شده است که عبارتند از رضایت از رشتة تحصیلی، رضایت از محلة سکونت، رضایت از خانواده، رضایت از کشور و رضایت از مسؤولین. در پرسشنامة مذکور متغیر رضایت در قالب طیف سه گزینه ایی لیکرت مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که میزان رضایت از زندگی با فردگرایی رابطة ای زیاد دارد.(صص 8-257)
در باره اثر ایشان دو نکته قابل ذکر است: نکتة نخست اینکه متغیر رضایت از زندگی در این تحقیق فاقد روایی محتوایی (Content validity) است .مثلادر این اثر نیز رضایت از خود و رضایت از محیط کار یا تحصیل مورد بررسی قرار نگرفته است. نکتة دوم نیز اینکه متغیر « رضایت از مسؤلین» معطوف به متغیر رضایت اجتماعی است نه رضایت از زندگی.
2-1-1- 6 : Adams. 1969
محقق در اثر تحقیقی خود به نام « تحلیلی از شاخص رضایت از زندگی» برای رضایت از زندگی چند بعد قائل است که عبارت‌اند از: از رغبت به زندگی، تناسب میان اهداف دست‌یافته و آرزوها، شاد و مثبت‌بین بودن، ثبات قدم وشکیبایی و تصور از خود به لحاظ زیستی،‌ روانی و اجتماعی . ( Adams , 1969: 470)
برخی گویه‌های مربوط به این پژوهش به شرح ذیل است.
بعد شادی و مثبت گرا بودن:
1ـ اکنون همچون ایام جوانی شاد هستم
2- این ایام بهترین سالهای زندگی من است.
3- زندگی من از آنچه است می‌تواند بهتر باشد.
4- این ایام دلگیرترین ایام زندگی من است.
5ـ غالب کارهایم برای من خسته کننده است.
6ـ در مقایسه با دیگران من خیلی در خیالات فرومی‌روم.
بعد رغبت به زندگی
1ـ تاکنون چنین بوده که هر آنچه می‌کردم به آن علاقه می‌داشتم
2ـ برای یک ماه یا یک سال آینده‌ام برنامه ریزی دارم.
3ـ درمقایسه با افراد هم سن و سال خودم من فردی موفق بودم.
4ـ هر قدر که می‌گذرد اوضاع بهتر می‌گردد.
5ـ پیش بینی می‌کنم که در آینده امور جالب و خوشایندی برایم روی می‌دهد.
6ـ احساس پیری و خستگی می‌کنم.

2-1- 2 : نگاه به رضایت از زندگی به مثابه یک متغیر بسیط
2 -1-2-1 محسنی.1379
در این اثر تحقیقی که در قالب کتاب چاپ شده است؛ محقق ابتدا به مفهوم رضایت می‌‌پردازد: «رضایت هم متغیر است و هم دارای ابعاد مختلفی است که بدون تردید با نیازهای بشری و ارضای آنها در رابطه است؛» محقق برای رضایت اجتماعی هفت بعد در نظر می‌‌گیرد که عبارتند از «رضایت از شهر محل زندگی، رضایت از خانواده، رضایت از سلامت فردی، رضایت از تغذیه، رضایت از مسکن، رضایت از وضع مالی، رضایت از بخت و اقبال» تمام هفت حوزه مذکور در قالب طیف سه‌ گزینه‌ای لیکرت مورد سنجش قرار می‌‌گیرد.
در این تحقیق رضایت از زندگی گاهی در ذیل رضایت اجتماعی و در زمرة ابعاد آن است که در واقع بعد هشتم آن را تشکیل می‌دهد (ص540)‌ و گاه چیزی متمایز از آن ابعاد است و در زیر مجموعه رضایت اجتماعی قرار نمی‌گیرد. (ص259) در هر حال نظر محقق دربارة این متغیر (رضایت از زندگی) چندان مشخص نیست. در هر حال از نظر محقق«رضایت از زندگی، هر چند که موضوع یا زمینة مشخصی را مطرح نمی‌کند، شاخصی برای بیان سطح رضایت از مجموعه عوامل و عناصر زندگی است؛ و به همین نسبت قضاوت‌های کلی گرایانه‌ای را نیز به همراه دارد. سطح نارضایتی کامل از زندگی برابر با 6/7% و نسبت افراد کاملاً راضی نیز برابر با 7/65% است. نسبت آنها که عقایدی در حد وسط دارند و اظهار می‌کنند تا حدی از زندگی خود راضی هستند به 7/25% می‌رسد. بررسی پژوهشکدة علوم ارتباطی و توسعة ایران در سال 1353 در 24 شهر ایران بر روی 4420 نفر نشان می‌دهد که نسبت ناراضیان از کل زندگی (پرسش کاملاً مشابه) برابر با 7% بوده است. که با نسبت، تشابه کامل دارد.» صص7ـ256
در ادامه رابطه برخی متغیرها با رضایت از زندگی سنجیده شده است که در این میان جنس، سن، وضع تأهل فاقد رابطة معنا‌‌دار است ولی سواد و در‌آمد رابطة معنا‌داری با رضایت از زندگی دارند.
ایراد قابل طرح بر این تحقیق این است که متغیرهای سواد و در‌آمد که هر دو در سطح سنجش رتبه‌ای می‌باشند با آمارة کیدو مورد سنجش قرار گرفته است. نیز رضایت از زندگی فرد صرفاً با یک گویه سنجش شده است: «آیا به طور کلی از زندگی خود راضی هستید؟» شایان ذکر است که ارقام مختلف رضایت اجتماعی در این تحقیق بسیار بالا و قابل تردید است:

 

 

 

مجموع رضایت نسبی و کامل (%) حوزه رضایت
1/97 زندگی خانوادگی
7/92 وضع تغذیه
9/91 وضع سلامت
9/87 وضع مالی
8/85 وضع مسکن
4/83 شهر محل زندگی
6/71 بخت و اقبال

که در مورد رضایت از کل زندگی همچنانکه ذکر شد 7/65 درصد است. ص259
2-1-2- 2: اینگلهارت، رونالد
در این اثر ارزشمند اینگلهارت با توجه به نتایج تحقیقات طولی و میان فرهنگی به بررسی تطبیقی میزان رضایت از زندگی و احساس سعادت در بین چندین کشور اروپایی پرداخته است. او اشاره می کند که «در جمع بندی نتایج بیش از دویست هزار مصاحبه در نه کشور اروپایی» تفاوتهای میان فرهنگی فراوان را که در طول زمان ثابت بوده اند، مشاهده می کنیم به علاوه این تفاوتهاتنها بازتاب اوضاع عینی اقتصادی به طریق مستقیم و ساده نیستند. مثلا مردم ایتالیا هر سال پایینترین سطح رضایت از زندگی را نشان می دهند، از 1973 تا 1988 بجز یک سال (که از آخر در ردیف دوم هستند) همیشه در آخر قرار دارند؛ در طول این دوره پانزده ساله هیچگاه درصد ایتالیایی هایی که از زندگی خود بسیار راضی بوده اند از 15 بالاتر نرفته است. فرانسویان با فاصله کمی بالاتر از ایتالیایی ها قرار دارند ....در نقطه کاملا مقابل، دانمارکی ها قرار دارند که هر سال بالاترین سطح رضایت کلی از زندگی را نشان می دهند بجز یک سال (که در ردیف دوم قرار دارند)، هیچگاه درصد دانمارکی هایی که خود را خیلی راضی بر شمرده اند کمتر از 47 نبوده است. به طور میانگین احتمال اینکه دانمارکی ها از زندگی خود « خیلی راضی » باشند شش برابر ایتالیایی ها است ....
دیگر ملیت ها موقعیت نسبی خود را به طرزی قابل ملاحظه ثابت نگهداشته اند، تنها با یک استثناء یعنی بلژیکی ها؛ کسانی که در تمام دهه 1970 در میان سه تا از راضی ترین ملیتها قرار داشتند اما در دهه 1980 یک کاهش محسوس و ممتد را نشان می دهند تا آنجا که در 1986 به ردیف ششم سقوط می کنند .... این 15 تا 20 درصد تنزل در مقایسه با 50 درصد اختلاف که دانمارکی ها را از ایتالیایی ها جدا می کند آنقدر زیاد نیست؛ اما بیانگر کاهش محسوس در احساس سعادت در میان مردم بلژیک در تقابل با ثبات کلی تفاوتهای مقطعی- ملی مورد مشاهده در سراسر این دوره است. تفاوتهای فرهنگی منطقا پایدار هستند، اما نه ابدی. نوسانهای کوتاه مدت وجود دارد و همانطور که در مورد بلژیک نشان می دهد ممکن است دگرگونیهای مهمی در موقعیت نسبی بعضی ملل پدید آید.
.... علت کاهش رضایت از زندگی در بلژیک را می توان تا حدی ناشی از بیکاری و تورمی دانست که در دهه 1980 در این کشور به سطح فوق العاده بالایی رسیده بود .... در مقابل رضایت از زندگی در آلمان یک روند به سوی بالای نسبتا کم اما قابل درک را نشان می دهد ، کشوری که کمترین نرخ تورم را از سال 1973 تا 1988 داشته است . بنابراین ما رابطه تقریبا زیادی بین نوسان های کوتاه مدت رضایت از زندگی و تجربه های اقتصادی جوامع مزبور می یابیم.
اما یک جنبه به مراتب قابل توجه تر تداوم فرهنگی است که علیرغم این نوسان های کوتاه مدت استمرار می یابد. با وجود تحولات اقتصادی بزرگ بین تجربه های کشورهای مختلف ما شاهد ثبات قابل توجهی در مراتب نسبی مردم در این کشورها هستیم. ایتالیایی ها و فرانسوی ها در همه حال در ردیفهای نزدیک به آخر و دانمارکی ها و هلندی ها در ردیفهای بالا قرار دارند. و علیرغم این حقیقت که اقتصاد آلمان هم در شرایط مطلق و هم در عملکرد نسبی در طول این دوره در مرتبه بالایی قرار دارد، سطح رضایت از زندگی در میان مردم آلمان پیوسته در حد نسبتا پایینی است (اگرچه روندی رو به بالا را نشان می دهد). در مقابل هم درآمد سرانه ایرلندیها و هم درآمد سرانه هلندی ها از آلمانی ها کمتر است و اقتصادشان نیز سطح قابل ملاحظه بالاتری از تورم و بیکاری را در این دوره به نسبت اقتصاد آلمان نشان می دهد، معهذا هم ایرلندی ها و هم هلندی ها دائما سطح بالاتری از رضایت از زندگی را نسبت به آلمانی ها نشان می دهند. اگرچه تفاوتهای فرهنگی در رضایت از زندگی به دگرگونیهای اقتصادی واکنش نشان می دهند اما این واکنش بسیار کند صورت می گیرد. نتیجه گیری ما بسیار ساده اما مهم است: مؤلفه فرهنگی است که زمینه ساز این پاسخ ها است اساسا هر پاسخی تا حدی متاثر از محیطی است که در آن پرسیده می شود و این سوال هم استثناء نیست. پاسخ ها هم بازتاب نوسان های کوتاه مدت (ناشی از رویدادهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نزدیک) و هم بازتاب عامل بلند مدت فرهنگی هستند ....
به نظر ما تفاوت های مقطعی- ملی یک مؤلفه فرهنگی مهم دارند .... این تفاوت ها بازتاب هنجارهای فرهنگی مختلف هستند. دوره های طولانی سعادت و ناکامی می تواند هنجارهای متداول در یک جامعه معین را قوی تر یا سست تر کند و به تمایلات نسبتا منفی یا مثبتی منتهی گردد که بر پاسخ ها تاثیر می گذارد قطع نظر ازاینکه زندگی شخصی فرد پرسش شونده بر چه منوال است. دگرگونیهای کوتاه مدت بیانگر تجربه‌های مستقیم بلاواسطه شخص هستند، اما تفاوتهای مقطعی ـ ملی پایدار بازتاب هنجارهای فرهنگی شناختی هستند و نه غم و شادی فردی که این هم به این معنا نیست که تفاوتها ساختگی هستند. بر عکس، آنها بازتاب تفاوت های عمیق و فراگیر در نگرش هستند. سطح پایین رضایت از زندگی به گرایش های منفی نسبت به کل جامعه مربوط می‌شود… ص32
اشاره می‌کنیم که مؤلفه فرهنگی این تفاوت های مقطعی ـ ملی بازتاب تجربه‌های تاریخی این ملت ها است. دوره‌های طولانی آرزوها و انتظارهای برآورده نشده موجب ظهور نگرش های بدبینانه می‌شود. این گرایش ها ممکن است از طریق جامعه پذیری در دوران پیش از بلوغ از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. هراندازه که یادگیری اولیه پایدارتر باشد به ثبات الگوی فرهنگی متمایز بیشتر کمک می‌کند. این واقعیت که ما فقط تا اندازه‌ای می‌توانیم علت های تاریخی تفاوت های فرهنگی را تعیین کنیم، مطمئناً این تفاوت ها را ناپدید نمی‌سازد. آنها ویژگی های فرهنگی مهمی هستند که به تبیین رفتار متفاوت ملت ها کمک می کنند.
به اعتقاد ما یکی از مهمترین علل اختلاف فرهنگی سطح توسعه اقتصادی جامعه است: امنیت اقتصادی احساس عمومی رضایت از زندگی را در جامعه افزایش داده و به تدریج باعث پدید آمدن یک هنجار فرهنگی نسبتاً عالی می‌شود. شواهد تجربی این فرضیه را تأیید می‌کنند…
تفاوت های فرهنگی مورد مشاهده بازتاب تجارب تاریخی چندین نسل یا چندین قرن است و نه فقط ده دوازده سال گذشته.ص33
… اگر چه عامل اقتصادی تنها عامل اختلاف در رضایت از زندگی نیست، به نظر می‌رسد که توسعه اقتصادی با سطوح نسبتاً بالای رضایت از زندگی در ارتباط است.ص35
ارزشها و احساس سعادت رابطه تنگاتنگ اما پچیده‌ای دارند….ص41 وقتی که مردم به خواسته‌ای ارزشمند می‌رسند، احساس خوشبختی و رضایت می‌کنند. لیکن این احساس سعادت ذهنی ذاتاً زود گذر است. در کوتاه مدت ممکن است آنچه شما به دست آورده‌اید موجب سرخوشی شود؛ اما در بلند مدت این طور نیست ـ زیرا اگراینگونه بود فعالیت های هدفمند متوقف می‌شد. پس از مدتی، مردم آنچه را دارند بدیهی پنداشته، زیاده خواهی می‌کنند و

دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله بررسی تطبیقی رضایت از زندگی دانشجویان دختر و پسر

دانلود مقاله بررسی ارتباط بین میزان رضایت زناشویی والدین

اختصاصی از فی دوو دانلود مقاله بررسی ارتباط بین میزان رضایت زناشویی والدین دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

بررسی ارتباط بین میزان رضایت زناشویی والدین و میزان افسردگی کودکان آنها
مقدمه :
افسردگی یکی از اختلالات روانی است که بین کودکان و نوجوانان نیز شایع است. تشخیص افسردگی در کودکان و نوجوانان موضوعی بالنسبه تازه است.
طبق نظریه فروید و پیروان او، افسردگی مربوط است به کشمکش های وجدان اخلاقی (سوپرایگوی ) رشد یافته و چون طبق نظریه آنها رشد ایگو تا نوجوانی کامل نیست، افسردگی واقعی در کودکان نمی تواند وجود داشته باشد.
چون کودکان همواره در حال رشد و تغییرات بدنی و روانی هستند ارزیابی مفهوم یا اثرات درازمدت رفتارهای افسردگی و سایر مسائل رفتاری مشکل است.
اکنون این توافق بالنسبه کلی وجود دارد که کودکان نیز ممکن ست مانند بزرگسالان افسرده شوند اکثر متخصصان بالینی نیز موافق اند که نشانه های افسردگی در گروههای سنی تغییر می کند. فرد 6 تا 8 ساله افسرده احساس غم، بیچاره گی و شاید ناامیدی می کند. خصوصیات فرد افسرده، 8 تا 15 ساله عبارت اند از افکار منفی دربارة اعتماد به نفس و فرد 13 تا 15 ساله می تواند به عنوان کسی که احساس گناه
می کند توصیف شود (آزاد، 1374).
پژهشگران به رابطه بین افسردگی و عوامل زیستی، شناختی، اجتماعی و ...
پی برده اند و یکی از مهمترین اینها رابطه بین خانواده و افسردگی فرزندان می باشد. خانواده نهادی است که همه ِ نهادهای دیگر با آن ارتباط دارد و به حق شایسته است که بیش از اینها درباره ی خانواده تحقیق کنیم.
براون و همکارانش (1978) معتقدند که میزان آسیب پذیری در مقابل افسردگی به عنوان بخشی از عوامل مرتبط با خانواده می باشد.
سعادتمند (1376) در پژوهش خود به وجود رابطه بین کارآیی خانواده و ابتلاء فرزندان به اضطراب، اختلال خام، کارکرد اجتماعی و افسردگی پی برده است. مشکلات خانواده شکلهای مختلفی دارد که یکی از این مشکلات نارضایتی زناشویی می باشد که به شکل تعارضات بین والدین خود را نشان می دهد.
کیفیت رابطه زناشویی والدین، عاملی مهم در ایجاد و تشدید اختلاف عاطفی یا رفتاری کودک است. بچه های والدین که ازدواج شان با نزاع، تنش، نارضایتی متقابل، انتقاد، خصومت و فقدان گرمی و صمیمت قرین باشد احتمالاً بیشتر آشفته و رنجیده خاطر می شوند. حقیقت این است که فرزندان والدین جدا شده از هم، به وضوح مسائل و آشفتگی های بیشتری دارند (هترینگتون، 1982).
برخی مطالعات نشان می دهد که موفقیت و همدلی در رابطه زناشویی ، لیاقت و کارآیی فرزندان را افزایش می دهد.
پژهشگر در پژوهش حاضر به دنبال یافتن رابطه بین رضایت زناشویی والدین و افسردگی فرزندان می باشد که اگر چنین رابطه ای موجود باشد امیدوارم در
پژوهش های دیگر عوامل مرتبط با رضایت زناشویی بررسی گردیده و از این طریق راهکارهایی برای رضامند کردن والدین ارائه گردد و در ضمن از میزان ابتلاء فرزندان به افسردگی کم شده و قدمی در جهت بهداشت روانی جامعه برداشته شود.

 

بیان مسئله :
افسردگی یکی از رایج ترین انواع ناراحتی های روانی است، به حدی این بیماری شایع است که می توان آن را با سرماخوردگی در میان ناراحتی جسمی مقایسه کرد. در هر لحظه از زمان پانزده تا بیست درصد افراد جامعه ممکن است عوارض و نشانه های مختلف افسردگی را از خود نشان دهند.
حداقل دوازده درصد از جمعیّت کشورهای پیشرفته در طی عمر خود برای معالجه علائم افسردگی به متخصصان روانی مراجعه می کنند (مهربان، 1373).
عوامل متعددی در ایجاد افسردگی نقش ایفاء می کنند که یکی از این عوامل خانواده می باشد. خانواده به عنوان اولین محیط شکل گیری شخصیت انسان از اهمیت زیادی برخوردار است، به خصوص اینکه رابطه والدین بر رشد سالم و متعالی عاطفی روانی تأثیر زیادی می توان داشته باشد.
چندین مقاله نظری و تعدد گزارش های روانی در زمینه ارتباط بین کارکرد خانواده و شروع اختلالات خلقی، بخصوص اختلالات افسردگی اساسی وجود دارد (کاپلان، 1994).
با توجه به اینکه برای پیشگیری از ناراحتی های روانی بایستی عوامل وابسته به آن ناراحتی را شناسایی نمود و از آنجا که نتایج پژوهش های زیادی نشان می دهد که بسیاری از نارحتی های عاطفی و روانی فرزندان با کیفیت زناشویی مرتبط است لذا پژوهش حاضر در صدد بررسی ارتباط بین میزان رضایت زناشویی والدین و میزان افسردگی کودکان آنها است (ترجمه پورافکاری، 1376).

 

اهداف پژوهش:
با توجه به اینکه خانواده اولین پایه گذار شخصیت و ارزشهای معیارهای فکری است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک و خط مشی زندگی آینده فرد را دارد و اخلاق و صحت و سلامتی روانی فرد تا حدود بسیار درگرو آن است و از آنجا که خانواده یک واحد اجتماعی است که ارزش ها و معیارهای اجتماعی از طریق آن به کودک منتقل می شود. هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه بین میزان رضایت زناشویی والدین و افسردگی کودکان آنها در جامعه انتخابی دانش آموزان مقطع تحصیلی راهنمایی منطقه پنج تهران می باشد و اهداف جزئی آن نیز عبارتند از :
1- شناخت روابط بین میزان رضایت زناشویی پدران و میزان افسردگی فرزندان دختر مقطع راهنمایی آنها
2- شناخت روابط بین میزان رضایت زناشویی مادران و میزان افسردگی فرزندان دختر مقطع راهنمایی آنها

 

فرضیه پژوهش :
1- بین میزان رضایت زناشویی پدران و میزان افسردگی فرزندان دختر آنها رابطه ای وجود دارد.
2- بین میزان رضایت زناشویی مادران و میزان افسردگی فرزندان دختر آنها رابطه ای وجود دارد.

 

تعیین متغیر متغیر مستقل : میزان رضایت زناشویی
متغیر وابسته : افسردگی کودکان
تعاریف متغیرها :
رضایت زناشویی :
از دیدگاههای مختلفی تعریف شده که با هم متفاوت هستند. سلیمانیان به نقل از وینچ و همکاران (1986) رضایت زناشوی را انطباق بین وضعیتی که وجود دارد و وضعیتی که مورد انتظار است تعریف می کند. بنابراین تعریف رضایت مندی از زناشویی بستگی زیادی به نوع تفکرات فرد دارد. یعنی رضایت مندی تابع نگرش ها و انتظارات فرد است.
سلیمانیان (1373) به نقل از هاکینز (1987) رضایت از زناشویی را چنین تعریف می کند: احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت از تجربه توس زن یا شوهر موقعی که همه جنبه های ازدواج شان را در نظر می گیرند.

 

افسردگی :
افسردگی اصطلاحی است که به مجموعه رفتارهایی اطلاق می شود که عناصر مشخص آن کندی حرکت و کلام، گریه کردن، غمگینی، فقدان پاسخ های شاد، خود کم بینی ، فقدان علاقه ، کم ارزشی، بی خوابی، بی اشتهایی، خلق افسرده، بازداری از عمل و بازداری از تفکر است (احمدی، 1368).

 

تعریف عملیاتی متغیرها
در این پژوهش رضایت زناشویی به متغیر مستقل عبارت است از نمرة حاصله از فرم 47 سؤالی پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH.
افسردگی به عنوان متغیر وابسته عبارت است از نمرة حاصله از پرسشنامة افسردگی کودکان و نوجوانان.

 

 

 

 

 

فصــل دوم
«گسترۀ نظری مسئله مورد بررسی»
و
«سوابق پژوهش»

سابقه پژوهش :
خانواده : شاید بتوان ادعا کرد که خانواده اولین نهاد اجتماعی است که بر اساس نیاز بشر بوجود آمده است، همچنین پایدارترین نهاد اجتماعی است که در طول تاریخ تحولات و تغییرات اجتماعی خود را حفظ کرده است. خانواده هنوز به عنوان یک نهاد آموزشی، اقتصادی، عاطفی، اجتماعی، اهمیت خود را دارا می باشد(فرجاد، 1372).
خانواده مانند هر نظام اجتماعی دیگر نیازهای اولیه ای دارد. از جملة این نیازها می توان به این موارد اشاره کرد:
- احساس امنیت فیزیکی
- احساس صمیمیت و وابستگی
- احساس مسئولیت
- نیاز به انگیزه
- نیاز به شادی
- نیاز به تأیید و تصدیق و
- نیازهای روحی و معنوی.
خانواده همچنین به پدر و مادری احتیاج دارد که به برقراری یک رابطه سالم با هم و فرزندان متعهد باشند و آنقدر احساس امنیت کنند تا بتوانند فرزندان خود را به دور از آسیبها بزرگ کنند (براد شاو، ترجمه قرچه داغی، 1372).
خانه و خانواده مکانی است که کودک با تمامی تجربه های دیگر لحظه های اجتماعی و زندگی خود بدان بازمی گردد، آسایشگاهی که در آن جامعه افتخارات و موفقیّت هایش را به نمایش می گذارد. در آنجا او به دنبال مداوا و مرهمی برای تألمات، شکست ها، جراحات و زخم های وارد برخود می گردد تا آلام خود را تسکین دهد (نوابی نژاد، 1377).
حساسیت روانی کودک، انعطاف او، مخصوصاً تجمع هر اثر خارجی که بر وی وارد می شود در جزء ناآگاه وجدانش اثر اولیه خانواده را پایاتر می سازد. در این زمینه باز هم آثار بسیاری پدید می آید که بر تأثیر تربیت در خانواده و مخصوصاً نقش حساس مادر دلالت دارد.
حتی کارلسون خرسندی فرزندان را به هنگام ازدواج متأثر از خرسندی والدین آنان در خانواده می دانست. همچنان که درست در همین مضمون، کوترل و برگس سعادت فرزندان را در زندگی زناشویی از سعادت والدین در خانواده متأثر می دانند (ساروخانی، 1370).
اهمیّت خانواده در رشد و سلامت اعضاء بیشتر از آن چیزی که بتوان در این مختصر بیان نمود، لذا در این جا بطور اجمال به بررسی نقطه شروع خانواده یعنی ازدواج می پردازیم.

 

 

 


اهمیّت خانواده و ازدواج:
ازدواج عملی است که پیوند دو جنس مخالف را بر پایه روابط پایای جنسی، موجب می شود. بنابراین، رابطه دو فرد از یک جنس چه بطور موقت و چه به طور دایم ازدواج خوانده نمی شود. از سوی دیگر در تعریف ازدواج، روابط جسمانی بین دو انسان از دو جنس مخالف به خودی خود کافی به نظر نمی رسد، چه ازدواج مستلزم انعقاد قراردادی اجتماعی است که مشروعیت روابط جسمانی را موجب می گردد. به بیان دیگر، در راه تحقق ازدواج باید شاهد تصویب جامعه ینز باشیم (ساروخانی، 1370).
در تمام فرهنگ ها و ادیان، ازدواج و خانواده امری لازم و ضروری برای حفظ بقاء جامعه و حفظ تعادل روانی و سلامت افراد آن شمرده می شود. لذا هر گونه اختلال در نظام خانواده و ایجاد جو تشنج در روابط زن و شوهر موجب آسیب به اعضای آن می شود.
استون (1993) نشان داد کودکانی که در خانواده های دارای تعارض بزرگ شده اند، دارای نگرشهای منفی نسبت به تشکیل خانواده هستند. نلسون و الیسون (1992) طی یک بررسی به این نتیجه رسیدند که فرزندان خانواده های دارای تعارض در کسب صمیمیت و هویت در دوران جوانی و نوجوانی دچار اختلال می شوند. یافته های فوق بیانگر اهمیّت خانواده می باشد.

 

عناصر و اهداف ازدواج:
مصلحتی (1379) بیان می کند که عده از از روان شناسان از جمله فروید، معتقدند که ازدواج در گذشته متضمن پنج عصر یا عامل بوده است. این عوامل هنوز کم و بیش، بویژه در اجتماع ما، از جمله معیارهای اساسی زناشویی می باشند که این عوامل
عبارتند از :

 

1- عامل اجتماعی ازدواج :
از آنجا که ازدواج یک پدیده اجتماعی است. بنابراین تنها اجتماع می تواند همواره بر آن نظارت نماید و مصالح مورد علاقه زن و مرد را که مورد تأیید مقررات اجتماعی و قانونی نیز هست را در هر ازدواجی در نظر بگیرد. بدون تردید اگر نظارت و کنترل جامعه نبود، زناشویی به تدریج جنبه فردی و خصوصی به خود می گرفت و تنها عنصر حکم فرمای آن، تمایلات غریزی و جنسی و میل طرفین می گردید.
جامعه از ازدواج اهدافی مستحکم و منطقی را خواستار است، به عبارت دیگر خواستار تولیدمثل، بقای نسل، پرورش و تربیت نونهالان، ایجاد آرامش و تعادل روانی و کمال شخصیت و خلاصه خواستار تشکیل خانواده و سازمانی است که یار و مددکار افراد سالم جامعة فردا باشد(مصلحتی، 1379).

 


2- عامل اقتصادی ازدواج:
یعنی قبول تأمین احتیاجات زن بوسیله شوهر، یا شوهر بوسیله زن. در جامعه ی ما عموماً چه از نظر حقوقی و چه از نظر عرف و عادت، تأمین معاش و زندگی زن، به عهده مرد است. خودداری مرد از پرداخت هزینه زندگی در فقه اسلامی و حقوق مدنی ما می تواند علت و دلیل کافی برای طلاق باشد. لیکن جوامعی نیز وجود دارند که در آنها تأمین معاش به عهده زن است.

 

3- عامل جنسی ازدواج
یعنی اجازه داشتن روابط جنسی مرتب زن و مرد با یکدیگر. در حقیقت شاید بتوان گفت که بدون این عامل اساسی و ثابت زناشویی فاقد هرگونه مفهوم واقعی و زیستی است. انسان دارای مجموعه ای از نیازها و غرائز است که عدم ارضاء ویا نقص در ارضای هر کدام از این غرائز ایجاد تزلزل در شخصیت را موجب می گردد. یکی از نیرومندترین غرائز انسان غریزه جنسی است که در اثر ازدواج تأمین این نیاز در مسیر طبیعی و سالم قرار می گیرد و زن و مرد را از انحراف و گناه مصون می دارد. شاید به همین علت است که رسول خدا (ص) می فرماید: «هر کس که ازدواج کرد نصف دینش را حفظ کرد»(نوابی نژاد، 1377).

 


4- عامل زیستی ازدواج :
یکی از موضوعات مهمی که در ازدواج دختر و پسر مطرح است و از ثمرات بزرگ ازدواج شمرده می شود مسئله تولید مثل و بقای نسل است که از اهداف اساسی ازدواج محسوب می شود. به بیان دیگر تولید انسان هایی که نیازمند تربیت و پرورش صحیح هستند. وجود فرزندان باعث گرمی، پویایی و صفای کانون خانوادگی و انگیزه ای برای دوام زندگی و احتمالاً تخفیف در درگیریهای زن وشوهر است. رسول خدا(ص) در همین زمینه می فرماید: « تزویج کنید تا صاحب فرزند شوید و بر شمار شما افزوده شود، زیرا من در قیامت با امت های دیگر به وسیلة کثرت شما مباهات می کنم» (نوابی نژاد، 1377).

 

5- عامل روانی ازدواج :
یعنی جلب رضایت و تمایل طرفین یا خانواده طرفین، که رکن اساسی هر زناشویی به شمار می رود. یکی دیگر از هدفهای ازدواج تکمیل و تکامل است. هیچ انسانی به تنهایی کامل نیست.
دختران و پسران جوان پس از دوران بلوغ و نوجوانی ضمن آنکه در صدد رسیدن به استقلال فکری هستند برای جبران نواقص خود و تأمین نیازهای بی شمار خویش به سوی ازدواج سوق داده می شوند وبا گزینش همسری شایسته موجبات رشد و تکامل خویش را فراهم می کنند. در زندگی زناشویی زن و مرد از تشویق ها و حمایت ها و رهنمودها و کمکهای یکدیگر بهره مند می گردند و در مسائل و مشکلات زندگی از تعاون و همکاریهای همسر خویش استمداد می جویند. پس از ازدواج برای انسان نوعی کمال محسوب می شود. (نوابی نژاد، 1377)
بعد از ازدواج دوام و سلامت خانواده به عوامل زیادی بستگی دارد و یکی از مهمترین عوامل رضایت زن و شوهر از زندگی زناشویی شان می باشد.

 

رضایت زناشویی:
الیس (1982) به نقل از سلیمانیان (1373) می نویسد: طرق مختلفی برای تعریف رضایت زناشویی وجود دارد که یکی از بهترین تعاریف توسط هاکینز انجام گرفته. وی رضایت زناشویی را چنین تعریف می کند:« احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر موقعی که همه جنبه های ازدواجشان را در نظر
می گیرند». اساساً اگر رضامندی زناشویی حاصل مبادله رفتارهای پاداش بخش باشد، عدم رضامندی فقط هنگامی خواهد بود که دو شریک از چیزی رنج ببرند.
به نظر السون سه زمینه کلی رضایت مندی وجود دارد که با یکدیگر تداخل داشته و وابسته به یکدیگرند: رضایت افراد از ازدواجشان، رضایت از زندگی خانوادگی و رضایت کلی از زندگی بعضی از محققین (مانند واتین و لی یاد ، 1997؛ سیلورمن، 1978) معتقدند که هر گاه خانواده بتواند کارکردهایی را که از آن مورد انتظار است خوب انجام دهد، نشانگر رضایت اعضای آن می باشد. این کارکردها که در غالب وظایف اعضای خانواده مطرح می شود به شرح زیر است.
1- کنترل و تنظیم روابط جنسی و مشروعیت بخشیدن به آن
2- بقای نسل و تولید مثل
3- تأمین نیازهای جسمانی انسان مانند غذا، مسکن، لباس و غیره
4- تأمین نیازهای روانی و عاطفی افراد خانواده
5- مشارکت در تولید بهبود وضع اجتماعی و اقتصادی (محلوجی، 1371)
ساعتچی (1365) به نقل از «گانت و موئر» اظهار می دارد که برای بقاء خانواده و ایجاد رضایت از زندگی زناشویی شرایط زیر لازم است.
1- اعتقاد به اینکه ازدواج یک تعهد طولانی مدت و خانواده یک نهاد مقدس است.
2- داشتن گرایش یا طرز تلقی مثبت به همسر.
3- توافق در مورد هدف کلی زندگی.
از دهه 1950 پژوهشگران عوامل مؤثر بر رضایت زناشویی را بررسی کردند و هر کس با توجه با نگرش خاص خود و یا نتایج پژوهشهایش، عواملی را برای رضایت زناشویی بیان می کند. هم اکنون به بررسی مهمترین این عاملها می پردازیم.

 

 

 

عوامل مؤثر بر رضایت زناشویی
1- ابراز محبت و عشق زوجین به یکدیگر:
اساس شیدایی اوایل ازدواج به مرور می تواند به عشقی بالغانه تبدیل شود. زن می تواند از گفتن «دوستت دارم» و شوهر از شنیدن آن لذت ببرند، زیرا محبت و جذابیت متقابل دریافت صمیمیت، وفاداری، اعتماد و دوستی به هم گره خورده، عشق قویتر و عمیق تری را پایه گذاری می کند.(بک 1988، ترجمه قارچه داغی، 1376).
آنچه در ازدواجهای پریشان وجود ندارد ابراز محبت و صمیمیت است. زن و شوهر که دلیل ابراز خشم خود را درک نمی کنند در مراودت خود به جایی می رسند که هر دو یا دست کم یکی از آنها به این نتیجه می رسند که به قدر کافی مورد عشق و محبت همسر خود قرار ندارند (بلاچ، ترجمه قراچه داغی، 1370) .

 

2- احترام به همسر:
تاجیک اسماعیلی (1377) در رابطه با نقش های شوهر می نویسد: مرد بایستی به همسر خود، بخصوص در حضور دیگران احترام بگذارد، این احترام باید توأم با صمیمیت و مهربانی باشد. زن نیازمند دریافت محبت و احترام از شوهر است ، به ویژه هنگامی که در حضور دوستان و آشنایان قرار داشته باشد. این امر باعث می شود که زن از داشتن شوهر احساس افتخار و سربلندی کند و این احساس، شوق او را به زندگی زناشویی و آمادگی وی را برای گذشت و بردباری در برابر محرومیت ها و سختی های احتمالی بیشتر کند.
در پژوهشی که توسط میشل (1971) به نقل از موسوی (1375) در سه کشور امریکا، فرانسه، شوروی انجام شد، به این نتیجه رسید که 70 تا 90 درصد زنان احترام متقابل را مهمترین مسئله در رضایت زناشویی می دانند.

 

3- رابطه جنسی :
پژوهشها نشان می دهد که مسائل جنسی از لحاظ اهمّیت در ردیف مسائل درجه اول یک زندگی زناشویی قرار دارند و سازگاری درروابط جنسی از مهمترین علل خوشبختی زندگی زناشویی است به طوری که اگر این روابط ارضاء کننده و کامل نباشد منجر به ناراحتی شدید، اختلافات و حتی از هم پاشیدگی خانواده می شود (میلانی فر، 1370).
نجاتی (1376) در این خصوص بیان می دارد، در ابتدای ازدواج زوجین جهت بهبود، شناخت و اصلاح روابط جنسی خود باید در مورد توقعات، رفتار و ارزشها با هم گفتگو کنند. گفتگو به منظور بهبود روابط جنسی بسیار سازنده است چون از نحوه بینش یکدیگر آگاه شده و می توانند به طور مطلوب رضایت خاطر هم را فراهم کنند.
در تحقیقی که توسط کوپر و استولنبرگ (1987) انجام شد، یک برنامه آگاه سازی در خصوص ارتباط اجتماعی در رابطه با غنی ساختن رابطه جنسی بین زوج ها اجرا شد که نتایج نشان داد افزایش اطلاعات در خصوص روابط جنسی موجب افزایش رضایت زناشویی می گردد.
راف (1985) به این نتیجه رسید که بین زنان و مردان در رضایت از زناشویی تفاوت وجود دارد و همچنین بین رضایت از زناشویی به طور کلی و رضایت جنسی در مردان از ظاهر جسمی همسر ارتباط معنادار وجود دارد. امّا در زنان روابط جنسی با ارتباط عاطفی و محبت نزدیکی دارد.

 

4- مسائل اقتصادی و اجتماعی :
کارشناسان خانواده توصیه می کنند که خانواده دختر و پسر از نظر طبقه و وضع اقتصادی ـ اجتماعی مشابه باشند تا سازگاری بیشتری را در کنار هم تجربه کنند
(نوابی نژاد 1377) .
مسائل مربوط به دخل و خرج هم اغلب موجبات اختلاف زن و شوهر را فراهم
می سازد. وضعیت اقتصادی نامناسب، درآمد کم، عدم برنامه ریزی و ولخرجی
می تواند منجر به نارضایتی از زندگی شود. اگر چه ثبات مالی و پولی نمی تواند عامل رضایت از زناشویی شود، اما فقر می تواند موجب به وجود آمدن مشکلات فراوان در زندگی زناشویی گردد (فرجاد، 1372) .

 

 

 


5- ارتباط با اقوام و اطرافیان
وابستگی های عاطفی زن و شوهر به خانواده های خود می تواند بر روابط زناشویی تأثیر سوء بگذارد. در بسیاری از موارد، توجه زیاد زن و شوهر به پدر و مادر اسباب تکدر خاطر دیگری را فراهم می سازد(بک 1988، ترجمه قراچه داغی، 1376).
والدین حتی اگر دخالت ظاهری نکنند به طور غیرمستقیم در زندگی فرزندشان مؤثر می باشند، چرا که افکار زن و شوهر شخصیت شان تحت تأثیر افکار والدین شان شکل گرفته است، و هر دو همان رفتاری را با همدیگر می کنند که از پدر و مادرشان گرفته اند. نقش خانواده اصلی بعد از ازدواج به قدری قوی است که وقتی دو نفر به هم پیوند زناشویی می بندد در واقع والدین پسر و والدین دختر همه در تمام ابعاد و اوضاع و شرایط زندگی زوج جدید حضور دارند (ثنایی، 1379).

 

6- مسائل ارزشی، عقیدتی و مذهبی:
همسانی میان زن و شوهر از نظر مذهبی، سبب جذب و وابستگی هر چه بیشتر زن و شوهر و استواری پیوند زناشویی شان می باشد و برعکس ناهمسانی سبب و سرچشمة کشمکشهای خانوادگی است. ناهماهنگی مذهبی علاوه بر ایجاد اختلاف بین زن و شوهر مشکلاتی بسیار را نیز در روابط ایشان با والدین همسرشان ایجاد می کنند (ساروخانی، 1370).
روان شناسان ، ازدواج دو نفر از مذاهب مختلف را کار غیرعاقلانه ای می دانند. بعلاوه تربیت کودکان بسیار مؤثر از نگرش مذهبی زوجین است. اگر هر کدام پای بند به عقاید خود باشند، تلاش در تربیت کودکان مبتنی بر اندیشه دین خود خواهند داشت و این امر سبب بروز اختلافات خانوادگی می شود (شاملو، 1376).

 

علل نارضایتی از زناشویی:
هیچ زوجی وجود ندارد که برای خوشبختی ازدواج نکند و هیچ تشکیل خانواده ای به قصد جدایی شروع نمی شود. اما چه عواملی موجب به وجود آمدن مشکلات در خانواده و نارضایتی از زناشویی می شوند؟
نارضایتی از زناشویی یک پدیده واحد که در اثر یک عامل ایجاد شود نمی باشد بلکه در بوجود آمدن آن عوامل متعددی دخیل هستند و عوامل چندگانه ای در آن نقش دارند. نکته حائز اهمیت این است که بسیاری از زوج ها با وجود مشکلات موجود به دلایل مختلف به زندگی پر استرس خود ادامه می دهند و این امر موجب افزایش در آمار افراد ناراضی از زندگی زناشویی می گردد. در جامعه ایران کنونی به علت عوامل اقتصادی و اجتماعی مانند مهریه های سنگین و نگرش منفی جامعه نسبت به طلاق، زوجهای فراوانی می باشند که با وجود نارضایتی از زندگی زناشویی به زندگی خود ادامه می دهند (وکیلی، 1373).
فرجاد (1372) عوامل مؤثر در ناپایداری ازدواج را به شرح زیر نشان داده است:
1- فقر اقتصادی
2- کم سالی زن و مرد
3- بی فرزندی و کم فرزندی
4- رشد صنعت و شهرنشینی
5- فرهنگ و مذهب متفاوت
6- استقلال مالی زن
7- اختلالات روحی و روانی و اعتیاد.
بنابراین به وجود آمدن نارضایتی از زناشویی هم از عواملی بیرونی و هم از عوامل درونی ناشی می شود.
روانکاوان علل مشکلات را در تعارض های ناخودآگاه می داند و روان شناسان رفتارگرا بیشتر بر روی عواملی محیطی و بیرونی تأکید دارند. از طرف دیگر شناخت گرایان معتقد به این نظریه هستند که به جای حوادث بیرونی افکار و طرز تلقی فرد است که رفتار او را شکل می دهد (بک، آرول. تی ، ترجمه قراچه داغی 1376).
بطور کلی وقتی که به ادبیات تحقیق زناشویی توجه می کنیم عوامل فراوانی در نارضایتی زوجین نقش دارند که در اینجا به چند عامل مهم اشاره می کنیم.
1- عشق رمانتیک:
به عنوان یک عامل نارضایتی در سالهای اخیر در بسیاری از تحقیقات مورد توجه قرار گرفته است. انتظارات بسیار و بی نقص از زوج مقابل در ازدواج، یکی از پدیده هایی است که موجب دلسردی زن و شوهر از زندگی آنان می شود (مالاچ پینز، 1996) .
این حالت امید و انتظار بیش از حد، این توانایی را دارد که قدرت درک و بینش زوج ها را از بین ببرد و موجب تحلیل رفتگی زناشویی می شود یعنی در همان حالت عشق ایده آل و رمانتیک با واقعیات زندگی برخورد می کند و پذیرش واقعیت برای او غیرقابل قبول است.

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  69  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله بررسی ارتباط بین میزان رضایت زناشویی والدین

پایان نامه ی بررسی میزان رضایت بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از خدمات سازمان تامین اجتماعی. doc

اختصاصی از فی دوو پایان نامه ی بررسی میزان رضایت بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از خدمات سازمان تامین اجتماعی. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پایان نامه ی بررسی میزان رضایت بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از خدمات سازمان تامین اجتماعی. doc


پایان نامه ی بررسی میزان رضایت بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از خدمات سازمان تامین اجتماعی. doc

 

 

 

 

 

 

 

نوع فایل: word

قابل ویرایش 100 صفحه

 

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

 

چکیده:

امروزه تأمین اجتماعی یکی از سازمان های مؤثر در ارائه خدمات حمایتی است که بزرگترین هدفش تحت پوشش قرار دادن همه مردم است . هر کشوری با توجه به توان خدمت رسانی و درجه پیشرفت فنی و فرهنگی خود علاقند است تا تعداد بیشتری از شهروندان را زیر چتر حمایت های اجتماعی اش قرار دهد . در ایران نیز به دلایل مختلف از دهه های پیش در این مسیر گام هایی برداشته شده است . اگر چه هنوز تأمین اجتماعی در بین آحاد افراد فراگیر نشده است ، اما این خدمات با در برداشتن ابعاد مختلف حمایتی پشتوانه بسیار مطلوبی برای بیمه شدگان و بازنشستگان و خانواده آنها بشمار می رود . حال دراین تحقیق سعی شده با توجه به خدماتی که سازمان تأمین اجتماعی  به بیمه شدگان ارائه داده از نظرات بازنشستگان در خصوص رضایت شان در این باره بهره مند گردیم تا بتوانیم گام های مؤثری در خصوص ارائه خدمات بهتر و رضایت بیشتر بیمه شدگان و بازنشستگان برداریم .

موضوع این تحقیق بررسی میزان رضایت بازنشستگان از خدمات سازمان تأمین اجتماعی می باشد که هدفش یافتن پاسخ برای سئوالات زیر است :

  1. تأمین اجتماعی با توجه به امکانات موجود و خواسته های بیشمار افراد تحت پوشش و بازنشستگان تا چه حد موفق بوده و اینکه میزان رضایت بازنشستگان در شهرستان شبستر تا چه حد بوده است ؟

           

  1. تأمین اجتماعی تا چه اندازه در اطلاع رسانی به بازنشستگان و بیمه شدگان موفق بوده است و آیا بازنشستگان از برنامه ها و قوانین سازمان آگاهی کامل دارند یا نه ؟
  2. ارزیابی روابط متغیرهای مرتبط با رضایت افراد بازنشسته جهت پیشگیری و یا بهسازی تنگناها و اقدام لازم در مورد حل آنها .

ما در این تحقیق از پرسشنامه خود ساخته برای سنجش رضایت و نیز از روش نمونه گیری تصادفی برای تعیین حجم نمونه که در کل 100 بوده است استفاده نموده ایم  .

نتایج زیر بعد از پایان مراحل تحقیق بدست آمدند :

  1. بنابراین فرضیه بین جنسیت و میزان رضایت رابطه معنی داری بدست آمد ، میزان رضایت در بین زنان بیش از مردان است
  2. بنابر فرضیه 2 بین میزان تحصیلات بازنشستگان و میزان رضایت رابطه معنی داری وجود ندارد
  3. بنابر فرضیه 3 بین نوع مسکن و میزان رضایت رابطه معنی داری بدست آمد . رضایت افراد اجاره نشین بیش از افرادی بود که مسکن شخصی دشتند .
  4. بنا به فرضیه 4 رابطه معنی داری بین سن افراد بازنشسته و میزان رضایت آنها از خدمات سازمان تأمین اجتماعی وجود ندارد .
  5. بنا به فرضیه 5 بین درآمد و میزان رضایت همبستگی وجود دارد .
  6. بنا به فرضیه 6 بین امکانات و میزان رضایت همبستگی وجود دارد . هرچه امکانات بیشتر ، رضایت بیشتر است .
  7. بنا به فرضیه 7 بین آگاهی و میزان رضایت همبستگی وجود نداشته است .

 

پیشگفتار:

سازمان تأمین اجتماعی گسترده ترین و اصلی ترین نهاد در عرصه بیمه های اجتماعی است که به صورت یک دستگاه عمومی غیر دولتی ، و با هویت اجتماعی ، اقتصادی و متکی بر ساز و کارهای بیمه اجتماعی و استقلال اداری و مالی اداره می شود .

این سازمان با به عهده داشتن وظیفه اجرا تعمیم و گسترش انواع بیمه های اجتماعی در چهارچوب قوانین مربوطه و با توجه به محاسبات بیمه ای و رعایت اصل عدالت و نگاه بلند مدت ، نقشی اساسی در پشتیبانی و صیانت از نیروی کار و بهوبد مناسبات اقتصادی – اجتماعی در فرآیند توسعه کشور و در هماهنگی با نظام تأمین اجتماعی را ایفا می نماید . 

در این راستا در سال های اخیر سازمان تأمین اجتماعی در ایجاد بستری برای افزایش اعتماد بین سازمان و بازنشستگان کشور ، برنامه های مختلفی را به مورد اجرا گذاسته است . از مهم ترین این برنامه ها تعامل و ارتباط رو در رو با نمایندگان کانون بازنشستگان می باشد . تفراد معمولاً به سبب فقدان اطلاعات میزان درآمد یا صرفاً بخاطر ملاحظات احتیاطی در چرخه حیات خود به شکلی متفاوت از آنچه از آنها انتظار می رود ، عمل می کنند . این تفاوت شامل مراتب و مراحلی متفاوت است و عمدتاً به درجات آموزشی ظرفیت تولیدی و چگونگی شرایط بازنشستگی آنها مربوط می شود . در هر مرتبه و مرحله فرض بر این است که افراد باید برای دوران سالخوردگی از طریق شکل های متفاوت پس انداز و برنامه ریزی کنند تا اطمینان یابند که درآمد بازنشستگی آنها تا جای ممکن  به درآمد دوران اشتغال آنان نزدیک باشد . از آنجا که این امر ممکن است اتفاق نیفتد ، تأمین اجتماعی برنامه هایی دارد که هدف از آنها حل مشکل بازنشستگانی است که قادر به جبران کسری درآمد خود نیستند و این هدف را از طریق کسور دریافتی و انتقال وجوه تحقق می بخشد .

جهل جامعه ، یا بی تفاوتی آن نسبت به نظام تأمین اجتماعی می توانند موجب نوعی کوته بینی شود . به معنای فقدان دوراندیشی نسبت به سال های بدبختی و از دست دادن درآمد است . در اینجاست که تأمین اجتماعی با گونه ای برخورد (پدرانه) ظاهر می شود و افراد و گروه هایی که دارای شکل های گوناگون پس انداز هستند را حمایت می کند .  

 

فهرست مطالب:

چکیده

نظر استاد راهنما

پیش گفتار

فصل اول

مقدمه

بیان مسئله

اهداف مسئله

اهمیت مسئله

فصل دوم

چهارچوب تئوریکی

پیشینه تحقیق ( مرورتحقیقات پیشین )

تئوریهای مرتبط با بازنشستگی

فرضیه های تحقیق

فصل سوم

طرح اصلی و روش تحقیق

متغیر های تحقیق

جامعه آماری

روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه

متغیر های تحقیق جدول شماره 1

ابزار تحقیق

اعتبار و روایی

روش آماری تجزیه و  تحلیل داده

فصل چهارم

توصیف متغیر ها و جداول فراوانی

آزمون فرضیه ها

بررسی فرضیه اول

بررسی فرضیه دوم

بررسی فرضیه سوم

بررسی فرضیه چهارم

بررسی فرضیه پنجم

بررسی فرضیه ششم

بررسی فرضیه هفتم ( آخر )

فصل پنجم

مقدمه

مراحل انجام تحقیق

نتایج تحقیق

محدودیتهای تحقیق

پیشنهادات

 

منابع و مأخذ:

1-         فصلنامه تأمین اجتماعی شماره / 11  سال چهارم / زمستان 1381

2-         تأمین اجتماعی و توسعه / محمد عبدعلی / تهران ، چاپ دوم 1375 / انتشارات مؤسسه زحل چاپ

3-         ارزیابی اقتصادی صندوق های بازنشستگی در ایران / علی شکری / تهران 1375 / چاپ مؤسسه زحل چاپ

4-         روان شناسی کار / دکتر محمود ساعتچی / نشر مؤسسه نشر ویرایش / تهران چاپ هشتم / تابستان 1385 

5-         جامعه شناسی کار و شغل / دکتر غلام عباس توسلی / سمت / 1380 تهران

6-         روان شناسی کار / دکتر حمزه گنجی / نشر ارسباران / 1379 تهران

7-         مدیریت منابع انسانی و روابط کار / دکتر ناصر میر سپاسی / 1377 انتشارات میر / تهران چاپ 16

8-         بازنشستگی (شناخت مسائل و مشکلات بازنشستگان و طریق مشاوره با آنان / یوسف اردبیلی / تهران / کویر 1379

9-         مدیریت عمومی / دکتر سید مهدی الوانی / نشر نی / تهران 1371


دانلود با لینک مستقیم


پایان نامه ی بررسی میزان رضایت بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از خدمات سازمان تامین اجتماعی. doc