از سال ۱۳۹۰ آزمون ورودی مقطع دکترا در رشته‌های مختلف برای اولین بار به صورت نیمه متمرکز برگزار میگردد. این آزمون شامل ۲ مرحله آزمون کتبی سراسری و مصاحبه حضوری میباشد. در مرحله اول، داوطلبانی که امتیاز بیشتری کسب کنند، به تعداد چند برابر ظرفیت برای آزمون مصاحبه به دانشگاه‌ها معرفی میشوند. یکی از مواد امتحانی آزمون کتبی، «استعداد تحصیلی» است که مانند زبان انگلیسی بین همه رشته ها مشترک است.
«استعداد تحصیلی» یک درس و یا رشته خاص امتحانی نیست، بلکه ابزاری برای سنجش تواناییهای ذهنی و استعداد فرد جهت تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی میباشد. این آزمون دارای بخش‌های مختلفی است که هر یک، ابعادی از شخصیت فرد را می‌سنجد. در این آزمون هوش، منطق، قدرت تجسم، سرعت عمل، تسلط داوطلب بر مبانی ریاضیات و نیز قدرت درک و تحلیل متون پیچیده و طولانی، مورد ارزیابی قرار میگیرد. استعداد تحصیلی در اکثر کشورها با عنوان آزمونهای GRE و GMAT شناخته میشود. این آزمونها در حد آزمون‌هایی مانند TOEFL و یا IELTS شناخته شده است و شرکت در آن برای متقاضیان ادامه تحصیل در برخی رشته ها یک ضرورت است.
سایت مرجع آزمون دکتری سوالات تالیفی استعداد تحصیلی همراه با پاسخ های تشریحی را در دو فایل جداگانه که هر دو در یک فایل زیپ قرار داده شده است را تهیه نموده است.
سوالات تالیفی درس استعداد تحصیلی همراه با پاسخ تشریحی