فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 9 صفحه
مقدمه :
سولفید هیدروژن(H2S) یک ترکیب غیر مطلوب در مخازن گازی به شمار می رود که نه تنها سهم اقتصادی هیدروکربنهای با ارزش مخازن گازی را کم می کند بلکه دارای اثرات سمی است و باعث خوردگی تجهیزات بهره‌برداری مخازن می گردد. بنابراین توانایی پیش بینی وجود سولفید هیدروژن درمیادین حفاری نشده، ایده بسیار مناسبی در کاهش ریسک اکتشاف و تولید خواهد بود. چندین منشاء برایH2S ذکر شده است که مهمترین آنها عبارتند:
1-احیاء باکتریایی سولفات(SBR) که در این فرایند سولفات مورد نیاز می تواند از آب همراه، انیدریت انحلال یافته ،آب تزریق شده در فرایند ازدیاد برداشت و هم چنین از فرایند اکسیداسیون پیریت تحت تاثیر آب تزریق شده به مخزن تامین گردد. این فرایند در مخازن کم عمق و در دمای پایین عمومیت دارد میزان H2S تولیدی در نتیجه این فرایند از 5 درصد کمتر می باشد.
2- تجزیه حرارتی مواد آلی سولفوردار که در کروژن و نفت به مقدار اندکی وجود دارد در درجه حرارت بالا (بیش از oC175) در ایجاد سولفید هیدروژن دخیل است این فرایند نیز به علت محدودیت مواد آلی سولفور دار نمی تواند مقادیر بیش از 5 درصد سولفید هیدروژن در مخازن گازی تولید کند.
3 - احیاء ترموشیمیایی سولفات TSR)) مکانیزم غالب ایجاد سولفید هیدروژن در مخازن گازی عمیق کربناته است که تحت تأثیر واکنش مستقیم انیدریت و گازهای سبک هیدروکربنی در درجه حرارت بیش از oC140-120، نقش مهمی در تولید و افزایش مقادیر بیش از 10% سولفید هیدروژن در مخازن عمیق کربناته دارد. از آنجایی که انیدریت در توالیهای کربناته دیده میشود فرایند احیاءترموشیمیای سولفات در مخازن یا سنگ مادرهای کربناته عمیق که تحت تاثیر حرارت بالا قرار دارند دیده میشود.
در مخازن گازی کربناته جنوب ایران بویژه در سنگ مخزن گازی دالان تحتانی آثاری از فرایند احیاءترموشیمیایی سولفات دیده میشود که مهمترین این شواهد شامل افزایش درصد نیتروژن ، سبکتر شدن ترکیب ایزوتوپی گاز CO2و سنگینتر شدن ترکیب ایزوتوپی ترکیبات هیدروکربوری در مقایسه با افقهای فوقانی تر بویژه در مخازن گازی تدفین شده در اعماق بیش از 4 کیلومتر که درجه حرارت بیش از 140 را تحمل نموده اند می باشد
گاز طبیعی از عمده ترین منابع ت‍أمین کننده انرژی و مواد اولیه صنایع پتروشیمی جهان، در حال حاضر و دهه‌های آینده است. روند رو به رشد مصرف نفت و محدودیت منابع و استخراج آن باعث گردیده است، نگرشی ویژه به منابع هیدروکربونی گازی معطوف شود. این موضوع اهمیت مطالعات گسترده برروی مسائل و مشکلات اکتشاف و تولیدگاز را روشن می سازد. یکی از مهمترین مشکلاتی که مخازن گازطبیعی با آن روبرو ست، «ترش‌شدگی» یا حضور سولفیدهیدروژن در مخازن می باشد که پایین آورنده ارزش تجاری اکتشاف و تولید است و اثر سوئی بر اقتصادی بودن میادین دارد. با توجه به اینکه با ردیابی علل ومنشاء سولفید هیدروژن و زون بندی بر حسب ترش شدگی می‌توان ریسک اکتشاف و تولید را با روند بهینه سرمایه گذاری، کاهش داد، ارزش مطالعات در این زمینه و توانمندی در گسترش دانش بدست آمده آن، برای سایر میادین کشف شده یا نقاط دارای پتانسیل اکتشاف گاز مشخص می گردد.
گاز طبیعی حاوی سولفید هیدروژن ( گاز ترش) ارزش کمتری دارد و با توجه به اینکه در اکثر برنامه های اکتشاف، میزان سولفید هیدروژن مشخص نمی باشد، بعد از اکتشاف در صورت وجود مشکلاتی به همراه دارد که بعنوان مثال می توان به آلودگی های زیست محیطی در صورت نشت و یا سوزانیدن گاز ترش ، آلودگی مخازن شیرین در اثر نشت گاز از مخازن ترش بداخل آن و در نهایت، افزایش هزینه های بهسازی تجهیزات تولید مثل جایگزینی خطوط لوله ها و امکانات سرچاهی و پالایش، اشاره کرد. سولفید هیدروژن در مخازن گاز طبیعی، غلظت های متفاوتی دارد و از صفر تا 98% حجمی متغیر است. معمولاً واژه «گاز ترش» برای بیان گازی که محتوی بیش از 10 درصد سولفیدهیدروژن باشد، استفاده میشود. هرچند برخی منابع، چند قسمت در میلیون (ppm) سولفیدهیدروژن هم عنوان شده است
مقاله بررسی منشاء سولفید هیدروژن در مخازن گاز طبیعی(گاز ترش)
