کشاورزی ارگانیک یک مفهوم ذهنی است که نیازمند بکارگیری شیوه های عملی خاص می باشد. دراین روش جهت حاصلخیز نمودن خاک از ماده آلی و ماده شیمیایی با خاستگاه طبیعی (مثل آهک و گچ) استفاده می شود . تنظیم تناوب زراعی مناسب , روش های مکانیکی کنترل علف هرز, درک بهتر از همزیستی مایکوریزا- رایزوبیا - رایزوسفر از روش ها و اصول تاکید شده برای سیاست های ارگانیک می باشد.
تاثیر ماده آلی بر فراهمی عناصر کم مصرف به سه صورت افزاینده , خنثی و کاهنده است. در حالت کاهنده اغلب بالا بودن قدرت پیوند" فلز- OM" مانع تبادل فلز با محیط می شود . حالت خنثی زمانی رخ میدهد که سایر عوامل محیطی مانند : pH دما و فشار تاثیر عمیق تری از ماده آلی دارند و تاثیر افزاینده اغلب مربوط به حلالیت و تبادل آسان تر فلز در حضور لیگاند آلی در مجاورت ریشه است.
سایر فاکتورهای محیطی مانند فشردگی خاک(هوادهی – ایجاد شرایط بی هوازی),آهک واثر متقابل عنصرها ازفاکتورهای موثر بر فراهمی عنصر کم مصرف است.
در کشاورزی ارگانیک برای رسیدن به بالاترین عملکرد بایستی به استفاده از کود آلی به مقدار نیاز گیاه و خاک (بر اساس نتیجه حاصل از آنالیز خاک و گیاه) و کاربرد صحیح آن( زمان و روش پخش کود) توجه شود. کاربردغیراصولی از کود های آلی آلاینده مانند لجن فاضلاب و پسآب ها بدون توجه به پتانسیل و فاکتورهای خاک (CEC) مانع از عملکرد مطلوب گیاه می شود.
کشاورزی ارگانیک، تجلی افکاری است که از حدود دهه 1920 شکل گرفته اند. آن افکار به طرز چشم گیری تکامل یافته اند تا این که صورت علمی به خود گرفتند و در عین حال جنبه اصلی فلسفی خود را در نحوه برخورد با سیستم های طبیعی که همانا همگامی با طبیعت و احترام به آن می باشد (نه تسلط بر آن) نیز حفظ نمودند. جنبش ارگانیک در همین راستا برپا گشت. این جنبش خبر از یک دگرگونی در شیوه کشاورزی می دهد که در هر کشوری که صاحب کشاورزی پیشرفته می باشد، در حال وقوع است.
کشاورزی ارگانیک: یک مفهوم ذهنی است که نیازمند بکارگیری شیوه های عملی خاص می باشد.
یکی از تصورات اشتباه در مورد کشاورزی ارگانیک آن است که این شیوه کشاورزی بی نیاز از کاربرد کودهای شیمیایی می باشد. ساختمان تمام موجودات زنده و غیر زنده از ترکیبات شیمیایی است. آن دسته از مواد شیمیایی که بصورت طبیعی به دست آمده اند در کشاورزی ارگانیک و حاصلخیز نمودن خاک استفاده می شوند.
کاربرد غلط مواد آلی، چه به صورت مصرف بیش از حد و چه به صورت عدم کاربرد صحیح آن در زمان مناسب و یا ترکیبی از هر دوی این موارد به نحو قابل ملاحظه ای سبب اختلال در عمل چرخه های زیستی یا طبیعی می گردد. این همان شیوه ای است که به neo convential (جایگزینی کودهای شیمیایی با کودهای آلی) مرسوم است و ریشه در این تصور دارد که زارع بایستی به جای همگامی با طبیعت و چرخه های طبیعی در صدد غلبه بر آنها باشد.
خاک به عنوان یک سیستم زنده، محور اصلی در این تعریف می باشد و با تقویت آن فعالیت میکرو ارگانیزم های مفید تقویت می گردد. این تعریف شامل سه بخش می باشد؛
- آنچه که زارعین از انجام آن خودداری می کنند.
- آنچه که آنها در عوض آن، انجام می دهند.
- خاک را سیستمی زنده می دانند که زارع در راستای همگامی با طبیعت بایستی همواره در صدد تقویت و بهبود آن باشد.
تناوب، کشت مخلوط، روش های مکانیکی کنترل علفهای هرز، درک بهتر از هم زیستی میکوریزا، ریزوبیوم و رایزوسفر، تجدید ماده آلی و دیگر بخش های زنده خاک، تلفیق زراعت و دامپروری از موضوعات کشاورزی ارگانیک می باشند.
برخی ایرادات اساسی که نسبت به وضعیت فعلی کشاورزی وارد است، عبارتند از:
- تخریب ساختمان خاک و فرسایش آن .
- آلودگی محیط زیست.
- خطر مسمومیت مواد غذایی.
- افت کیفیت مواد غذایی.
- سیستم فعلی، یک سیستم پرمصرف از نظر انرژی است.
- پرورش دام در سیستم های فشرده که ناشی از یک بینش استثمارگرانه و غیر اخلاقی نسبت به محیط می باشد.
- این سیستم از نظر اقتصادی پرخرج است.
زارعین ارگانیک، حفظ خاک و محیط را یک اصل می دانند. محصولات غذایی تولید شده به شیوه ارگانیک دارای ماده خشک و محتوی ویتامین بیشتر و از کیفیت انبارداری مطلوبی برخوردار می باشند
حضور درصدی از میکرو ارگانیزم ها در کشاورزی ارگانیک ضروری است. اصطلاح(EM) Effectiveness micro organism در کشاورزی ارگانیک بسیار مرسوم بوده و در تحقیقات بسیاری بر آن تأکید شده است.
اهمیت و نقش میکرو ارگانیزم ها در چرخه عناصر به صورت زیر است:
- انتقال عنصر به داخل یا خارج سلول.
- تغییر بار متناوب یک عنصر .
- واکنش یک عنصر با ترکیبات آلی.
- ترکیب یک عنصر با اسیدهای آلی.
- تجمع یا تحرک میکروبی عناصر.
- سمیت زدایی یک خاک به صورت منطقه ای.
- متیله کردن میکروبی یک عنصر (9)
رایزوبیوم و مایکوریزا دو میکروارگانیزم مهم خاکهاهستند که برای تثبیت بیولوژیکی ازت و دسترسی فسفر کاربرد وسیع دارد. در طرحی دوسالانه با کاربرد مایکوریزا و P در 5 سطح 0 و 50 و 100 و 150 و 200 کیلوگرم در هکتار مایکوریزا درصد Na , Cu , Mn را افزایش داد. کودهای شیمیایی یا آفت کش ها از تأثیر مایکوریزا و رایزوبیوم جلوگیری می کند (17).
وقتی مقدار فلزات کم مصرف کمتر از حد نرمال باشد، باکتری ها، اکتینو مایست ها و قارچ ها با گیاهان آلی تر رقابت می کنند ولی میکروارگانیزم ها تأثیری دو برابر دارند. سرعت آزاد سازی عناصر در ارتباط با فعالیت میکروارگانیزم ها در هوای گرم، مرطوب و خاک خوب هوادهی شده افزایش می یابد. در خاکی که گیاه رشد می کند تعداد میکروارگانیزم ها 50-10 برابر است. در اطراف ریشه ها با ترشح موسیلاژها باکتری ها به صورت کلونی تجمع می یابند (37) کاربرد ماده آلی EM+ باعث بهبود خواص خاک از طریق کاهش چگالی ظاهری (3-1%)، افزایش ظرفیت نگهداشت آب (%2/4-5/2) و بدون تأثیر در pH خاک بوده است “ماده آلی”EM+ با C:N کم در مناطق حاره با کشت ارگانیک عملکرد و خصوصیات خاک را بهبود داده است. (52)
در این شرایط EM باعث تنوع میکروبی خاک و گیاه ، افزایش کیفیت خاک، افزایش رشد، عملکرد و بهبود کیفیت محصول می شود. (21)
با مصرف ماده آلی + کاه برنج + کود حیوانی + شاخ و برگ گلوم در سال اول EM عملکرد را به نحو معنی داری تغییر نداد بعد از گذشت 5 سال، عملکرد را %40-20 بخصوص در C:N پایین، افزایش داد. در این حالت EM با بهبود تجزیه ماده آلی نقش داشته است.
فهرست مطالب:
فصل اول: کشاورزی ارگانیک........................ 1
فصل دوم: بیولوژی خاک در کشاورزی ارگانیک......... 4
فصل سوم: تنظیم تناوب برای سیستم های ارگانیک..... 7
فصل چهارم: تغذیه گیاهی در کشاورزی ارگانیک....... 12
1- کود حیوانی.............................. 12
2- کود سبز................................. 12
3- کودهای حاصل از ضایعات کشاورزی و زباله شهری 13
4- مدفوع آبکی.............................. 14
5- کمپوست.................................. 15
6- خاکه سنگ................................ 17
فصل پنجم: تحرک و جابجایی عناصر کم مصرف.......... 19
1- تاثیر pH بر جذب و تحرک عناصر............ 25
2- ماده آلی خاک............................ 26
فصل ششم: فلز کم مصرف و ماده آلی................. 39
- منیزیم..................................... 40
- کادیم...................................... 43
- سلنیم...................................... 46
- سرب........................................ 47
- آهن........................................ 50
- مس......................................... 53
- نیکل....................................... 55
- کرم........................................ 56
- فلوئور..................................... 57
- ید 58
- جیوه 59
- روی 60
- برم 61
- کبالت 62
- تکنتیوم 63
- رنیوم 63
- سزیوم 63
- لیتیم 64
- روبیدیوم 64
- برلیوم 65
- آرسنیک 65
- ژرمانیوم 66
- هافنیوم 66
- زیرکونیوم 67
- نقره 67
- طلا 68
- آلومینیم 68
- وانادیوم 68
- سلیس 69
نتیجه گیری.................. 70
منابع 72
شامل 96 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق ماده آلی و فراهمی عنصر غذایی کم مصرف