انرژی آبی:
زمانیکه در کوهها و تپّه ها باران می بارد ، آب حاصل از آن بصورت نهر و رودخانه جاری شده و به دریا می ریزد. از آب جاری و ریزشی می توان به نحو احسن استفاده نمود. همانطوریکه قبلاً گفته شد ، انرژی عبارت است از «توانایی انجام کار». بنابراین می توان از آب جاری ، که حاوی انرژی جنبشی است ، برای تولید برق استفاده کرد.
در گذشته برای خرد کردن گندم و ذرت در آسیابها، از آب جاری برای چرخاندن چرخهای چوبی آسیاب استفاده می کردند. این نوع آسیاب را آسیاب آبی یا آسیاب غلات می گفتند.
در سال 1086 ، کتاب چند جلدی Domesday نوشته شد. در این کتاب فهرست کلیه املاک ، خانه ها ، فروشگاهها و سایر موارد در انگلستان ارائه شده است. در این کتاب فهرست 5624 آسیاب آبی واقع در جنوب رودخانه ترنت (Trent) در انگلستان درج شده است. به عبارت دیگر به ازای هر 400 نفر یک آسیاب وجود داشت.
گردش چرخهای آسیاب آبی یا از طریق آبهای ریزشی (ریزش آب از بالا برروی چرخ) و یا آبهای جاری (رودخانه) صورت می گیرد (این نوع آسیابها در تصویر نشان داده شده اند). امروزه از آب جاری نیزمی توان برای تولید برق استفاده نمود. هیدرو به معنی آب است. بدین ترتیب هیدرو – الکتریک یعنی تولید برق از طریق انرژی آب .
استفاده از انرژی جنبشی آب جاری جهت تولید برق را نیروی هیدروالکتریک گویند. با ایجاد سد میتوان جریان رودخانه را متوقف نمود. همانطوریکه در تصویر مربوط به سد شاستا (Shasta) در شمال کالیفرنیا ملاحضه می فرمائید ، با ایجاد سد، مخزنی از آب تشکیل می شود. اما سدهای احداثی برروی رودخانه های بزرگتر باعث تشکیل مخزن نمی شود. جهت تولید برق در یک نیروگاه هیدروالکتریکی ، آب رودخانه به داخل آن هدایت می شود. در تصویر ، سد دالاس را مشاهده می کنید که برروی رودخانه کلمبیا، در طول مرز بین ایالت اورگون و واشنگتن ، احداث شده است.
نیروگاههای آبی بزرگترین تولید کنندگان برق در ایالات متحده هستند. این نیروگاهها 10 درصد از کل برق مصرفی این کشور را تأمین می کنند. ساخت نیروگاههای از این نوع در ایالتهای که دارای کوهستانهای مرتفع و رودخانه های زیادی هستند ، می تواند منجر به افزایش تولید برق شود. به عنوان مثال، در حدود 15 درصد از کل برق تولیدی ایالت کالیفرنیا از نیروگاههای هیدروالکتریک تأمین می شود. اما بیشترین تولید برق آبی مربوط به ایالت واشنگتن است. 3 سد از 6 سد اصلی که برروی رودخانه کلمبیا احداث شده اند عبارتند از گراند کولی (Grand coulee) ، چیف جوزف (Chief joseph) و جان دی (John Day) . حدود 87 درصد از کل برق تولیدی ایالت واشنگتن از نیروگاههای هیدروالکتریک تأمین می شود. مقداری از برق تولیدی این نیروگاهها به ایالتهای دیگر نیز ارسال می شود.
نحوة کار یک سد آبی
آب پشت سد بعداز عبور از یک مدخل وارد لوله ای بنام آبگیر (دریچه مخصوص تنظیم جریان آب) می شود. آب به تیغه های توربین فشار آورده و باعث حرکت آنها می گردد. توربین یک نیروگاه آبی مانند توربین یک نیروگاه معمولی عمل می کند، با فرق اینکه در اینجا از آب بجای بخار برای چرخاندن توربین استفاده می شود. گردش توربین باعث چرخش ژنراتور و درنتیجه تولید برق می گردد. سپس برق تولیدی از طریق خطوط انتقال به خانه ، مدرسه ، کارخانه و مراکز تجاری ارسال می شود.
امروزه نیروگاههای آبی در نواحی کوهستانی ایالتهای مختلف آمریکا ، که در آنجا دریاچه و
رودخانه های طویل وجود دارد ، ساخته می شوند.
نیروگاه
نیروگاهها کارخانههای تولید برق هستند.
در دنیا ۵ منبع انرژی، که تقریباً تمام برق دنیا را مهیا میکنند، وجود دارد. این منابع ذغال سنگ، نفت خام، گاز طبیعی، نیروی آب و انرژی هستهای هستند. تجهیزات هستهای، ذغالی و نفتی از چرخه بخار برای برگرداندن گرما به انرژی الکتریکی استفاده میکنند.
نیروگاه بخاری از آب بسیار خالص در یک چرخه بسته استفاده میکند. ابتدا آب در بویلرها برای تولید بخار در فشار و دمای بالا گرما داده میشود که عموماً دماو فشارآن در یک نیروگاه مدرن به 150 اتمسفر و550 درجه سانتیگراد میرسد. این بخار تحت فشار زیاد توربینها را (که آنها هم ژنراتورهای الکتریکی را میگردانند , و این ژنراتورها با توربینها بطور مستقیم کوپل هستند) میگردانند یا اصطلاحا درایو میکنند. بیشینه انرژی از طریق بخار به توربینها داده خواهد شد فقط اگر بعداً همان بخار اجازه یابد در یک فشار کم (بطور ایده آل فشار خلاء) از توربینها خارج شود. این مطلب میتواند توسط میعان بخار خروجی به آب بدست آید.
سپس آب دوباره بداخل بویلرها پمپ میشود و چرخه دوباره شروع میگردد. در مرحله تقطیر مقدرا زیادی از گرما مجبور است از سیستم استخراج شود. این گرما در چگالگر که یک شکل از تبادل کننده گرمایی است , برداشته میشود. مقدار بیشتری از گرمای آب ناخالص وارد یک طرف چگالگر میشود و آن را از طرف دیگر ترک میکند بصورت آب گرم , داشتن گرمای به اندازه کافی استخراج شده از بخار داغ برای تقطیر آن به آب. در هیچ نقطهای نباید دو سیستم آبی مخلوط شوند. در یک سایت ساحلی آب ناخالص داغ شده به سادگی به دریا برگشت داده میشود در یک نقطه با فاصله کوتاه. یک نیروگاه 2 GW به حدود 60 تن آب دریا در هر ثانیه احتیاج دارد. این برای دریا مشکل نیست , اما در زمین تعداد کمی از سایتها میتوانند اینقدر آب را در یک سال ذخیره کنند. چاره دیگر بازیافت آب است. برجهای خنک کن برای خنک کردن آب ناخالص استفاده میشوند بطوریکه آن میتواند به چگالگرها برگردانده بشود , بنابراین همان آب بطور متناوب بچرخش در میآید. یک برج خنک کن از روی ساحختار سیمانی اش که مانند یک دودکش خیلی پهن است شناخته شده است و بصورت مشابه نیز عمل میکند. حجم زیادی از هوا داخل اطراف پایه (در پایین و داخل و مرکز لوله برج) آن کشیده میشود و ازمیانه بالایی سرباز آن خارج میشود. آب گرم و ناخالص به داخل مرکز داخلی برج از تعدای آب پاش نرم (آب پاش با سوراخهای ریز) پاشیده میشود و هنگامیکه آن فرو میریزد با بالارفتن هوا(توسط هوای بالا رونده) خنک میشود. سرانجام آب پس از خنک شدن در یک حوضچه در زیر برج جمع میشود. برج خنک کن وافعا یک تبدل دهنده گرمایی دوم , که گرمای آب ناخالص را به هوای اتمسفر میفرستد , است, اما نه مانند تبادل دهنده گرمایی اول , در اینجا دو سیال اجازه مییابند با هم تماس داشته باشند و در نتیجه مقداری ار آب توسط تبخیر کم میشود.
برجهای خنک کن هرگز قادر به کاهش دمای آب ناخالص تا پایینتر از دمای حدی هوا نیستند بطوریکه کارآیی کندانسور و ازآنجا کارآیی تمام نیروگاه در مقایسه با یک سایت ساحلی کاهش مییابد. همچنین ساختمان برجهای خنک کن قیمت کلی ساختمان و بنای نیروگاه را افزایش میدهد.
احتیاج برای خنک کردن آب یک عامل مهم در انتخاب محل نیروگاه زغالی , نفتی و هستهای است. یک سایت که مناسب است برای یک نیروگاه که از یک نوع سوخت استفاده میکند بناچار مناسب نیست برای یک نیروگاه که ار نوع دیگری سوخت استفاده میکند.
نیروگاههای برقابی
نیروگاههای برق- آبی باید جایی واقع شوند که دهانه آب دردسترس هست , و نظربه اینکه این اغلب در مناطق کوهستانی است , آنها ممکن است به خطوط انتقال طولانی برای حمل توان به نزدیکترین مرکز یا پیوستن به شبکه نیاز داشته باشند. همه طرحهای برق- آبی به دو فاکتور اساسی وابسته هستند: یکی جریان آب و یکی اختلاف در سطح یا دهانه. نیاز دهانه ممکن است فراهم بشود بین یک دریاچه و یک دره باریک, یا توسط ساختن یک سد کوچک در یک رودخانه که جریان را منحرف میکند به سمت نیروگاه, یا توسط ساختن یک سد مرتفع در مقابل یک دره برای ساخت یک دریاچه مجازی.
نیروگاههای برق
تأثیر خواص تولید و انتقال
چهار خاصیت منبع الکتریسیته وجود دارد که یک تأثیر عمیق روی موضوعی که منهدسی میشود دارد.
آنها بصورت زیر هستند:
1- الکتریسیته, نه مانند گاز و آب, نمیتواند ذخیره بشود و تهیه کننده کنترل کوچکی بر بار در هر زمانی دارد. مهندسان کنترل تلاش میکنند برای نگهداری خروجی ژنراتورها متناسب با با ر متصل شده در ولتاژ و فرکانس مخصوص.
2- یک افزایش متناوب در تقاضا برای توان وجود دارد. اگرچه در بسیاری از کشورهای صنعتی سرعت افزایش در سالهلی اخیر کاهش پیدا کرده است, حتی سرعت معتدل مستلزم کتسردگیها و افزایشات عظیم در سیستمهای موجود است.
3- توزیع و طبیعت سوخت دردسترس. این جنبه هست جالبتر هنگامیکه ذغال سنگ اسخراج میشود در مناطقی که لروما مراکز بار اصلی نیستند: توان برق-آبی معمولاً دور از مراکز بار بزرگ است. مشکل فواصل انتقال و سایت کردن(انتخاب کردن محل برای نیروگاه) نیروگاه یک تجربه مبهم و مورد بحث در اقتصاد است. استفاده عظیم انرژی هستهای بسوی اصلاح الگوی تغذیه موجود متمایل خواهد شد.
4- در سالهای اخیر ملاحظات منابع طبیعی و محیطی عمده اهمیت و تأثیر سایتینگ, هزینه ساختار,وعملکرد کارخانجات تولیدی را بعهده گرفته است. همچنین طراحی تحت تأثیر واقع میشود بدلیل تاخیرات در شروع پروژهها بخاطر مراحل قانونی که باید طی شوند. از مهمترین خواص در زمان حاضر ضربه زیست محیطی کارخانجات هستهای است, خصوصا راکتور افزاینده سریع پیشنهاد شده.
شامل 22 صفحه word
دانلود مقاله تاسیسات نیروگاهها