گسترده بی کران فرهنگ ، دانش و ادب ایران زمین ، دریای کران ناپدیدی را می ماند که هر کس به قدرت تشنگی از آن جرعه ای چند می نوشد . سرزمین دانش پرورما ، زادگاه و زیستگاه دانشمندانی است که آثار و تألیفات ارزنده آنها حیثیت فرهنگی مارا سامان بخشیده اند . بررسی وژرف نگری در آثار متفکرین و دانشوران مسلمان در حقیقت دریچه ای برای باز اندیشی مسائل وپدیدهای مختلف اجتماعی است .
« تفکر در اسلام جایگاه ارزنده ای دارد ، قرآن کریم انسان را به مطالعه و تحقیق و تبیین پدیده های عالم هستی فرا می خواند تا او را از این رهگذر به تفکر و تعمق وا دارد . این فراخوانی ،انگیزه و زمینه پیدایی سنت و آئین فلسفی و خرد گرایی در جهان گردیده وموجب آن شده تا اندیشمندان در عین ایمان و تسلیم به خدا ، جهان را به دیده عقل بنگرند واز آن تفسیری عاقلانه کنند »(ستوده1:1382)
ابن سینا اندیشمندِ ارجمندی بود که افکار بلندش از عصر و زمانه اش فراتر رفت و فروغِ ِاندیشه ی والا یش تا دور دست های آینده سایه گسترانید. در دنیای کوچک هزار سال پیش ، کسی را یارای خریداری اندیشه او نبود و بهایش قیمت یک نبوغ پر تلاطم و فزاینده ای بود که مرزی نمی شناخت وپرتو خیره کننده ی آن از قلمرو شعر و موسیقی تا عرصه ی پهناور فلسفه،عرفان،پزشکی، ریاضیات وزمین شناسی می تابید(ستوده65:1382)
درحقیقت ابن سینا بزرگترین دانشمند عالم اسلامی ومعروف ترین علمای نژاد ایرانی است که می توان وی را نماینده کسانی دانست که برای علم از جان و دل مایه گذاشته اند به طوری که دکتر ابو بولس مسعد می گوید « هر زمانی که فرصتی دست می داد به مطالعه و کتابت می پرداخت و اگر چنین فرصتی در روز حاصل نمی گشت در شب آن را جستجو می نمود و زمانی که در زندان بود قبل از نان و آب ، قلم وکاغذ می خواست وی مردی بود که با حافظه ای شگرف اکثر کتابهای علمی را از بر بود.»(الفاخوری441:1367)
با وجود این که ابن سینا صلح و آرامش به خود ندید و مقداری از وقت گرانبهایش صرف امور سیاسی گردید ولی باز هم موفق شد، کتابها و رساله های بسیاری از خود به جای گذارد. امروزه با وجود از بین رفتن تعداد زیادی از آثار پر ارج او ، قریب به دویست و پنجاه کتاب و رساله و نامه از وی، در دست است که شامل جمیع علوم است. ما به همین خاطر ، در بین تمامی این آثار به جست وجوی اندیشه های اجتماعی ، سیاسی و جمعیتی این متفکر پرداختیم واین مقاله ، در پی تحقیق این خواسته ی علمی است.
در ادامه راجع به امانوئل کانت (1724 - 1804)که مشهورترین و بزرگترین فیلسوف آلمانی است و برخی او را بزرگترین متفکر غرب و بیشتر او را دست کم یکی از 3 متفکر بزرگ تاریخ فلسفه غرب می شمارند می پردازیم.
در اهمیت او همین بس که فیلسوفان خلف او چه با او موافق باشند و چه مخالف ، نمی توانند از کنار او بسادگی عبور کنند و بیشتر به هر یک از مباحث فلسفی که وارد می شوند مجبورند موضع خود را نسبت به مباحث او اظهار کنند. از نکته های مهم درباره فلسفه کانت ، نظام فلسفی منسجمی است که ارائه می کند و از این نظر او بین متفکران غربی کم نظیر است. در نظام فلسفی کانت ، اخلاق جایگاه بسیار مهمی دارد. وی در فلسفه اخلاق خود می کوشید از سویی بین عالم جبری فیزیکی و عالم اختیار انسان ، تبیینی موجه ارائه کند و از سوی دیگر با ارائه ملاکی برای اعمال اخلاقی از ارزش گزاره های اخلاقی دفاع کند. مقاله ای که پیش رو دارید تمهیدی است به مباحث فلسفی کانت درباره اخلاق.
فصل اول : سیری در زندگانی ابن سینا
1-1- نمایی کوتاه از زندگانی ابن سینا
برای تحقیق در زندگانی ابن سینا منبع موثقی موجوداست وآن رساله ای است که جوزجانی شاگرد وفادارابن سینا توانست آنچه راکه استادش نوشته بود،تکمیل کندوآنچه راکه مجمل بود، تفصیل دهدودرکتاب«عیون الانباءفی طبقات الاطباء» نوشته ابن ابی اصیبعه و«اخبار العلماءوباخبارحکماء» نوشته ابن القفطی، چاپ شده است وآنچه دراین سطور می آید درحقیقت مختصری ازآن رساله می باشد. و هدف اصلی دراینجا بیان زمینه هایی است که ابن سینا توسط آنها توانست به مقام والایی درعلم وفلسفه وعرفان دست یابد. لذا این زینه هارا درپرانتز و در میان مطالب قراردادیم.
«شرف الملک حجت الحق شیخ ابوعلی حسین ابن عبدالله ابن حسن ابن علی ابن سینامعروف به ابن سینا یا ابوعلی سینا ،بزرگترین دانشمند ایران و سرآمد حکماء و اطباء در ادوار اسلامی ومشهور در سراسر دنیا است که سهمی عظیم در ترقی وتکامل علم در جهان داشته است.پدرش از مردم بلخ واسماعیلی مذهب بود.او از عمال دولت سامانی بود،در عهد سلطنت نوح ابن منصور،به بخارا منتقل شد وامور مالی قریه خرمثین را برعهده گرفت.درنزدیکی قریه خرمثین،دهی بود بنام«افشنه»که عبدالله در آن زنی گرفت، بنام ستاره که از وی حسین درسوم صفر سال 370 هجری.قمری و فرزند دیگری بنام محمود متولد شدند. هنگامی که حسین پنج ساله بود،پدرش دوباره به بخارا برگشت وپسرانش ، درآنجا پرورش یافتند.حسین درآنجا قرآن وعلم صرف ونحو را فرا گرفت وهوش واستعداد او موجب تعجب همگان گشت.(نبوغ فردی،زمینه پیشرفت)پدرش اورا برای فراگیری حساب وهندسه وجبر ومقابله نزد محمود مساح و برای فقه نزد اسماعیل زاهد فرستاد. در این هنگام حکیم وفیلسوف معروف ناتلی،شاگرد ابوالفرج ابن الطیب به بخارا آمد و با اصرارپدر، او راپذیرفت. حسین، فلسفه، را نزد او شروع کرد و در تحقیق حد جنس،مسائل جدیدی آوردکه باعث شگفتی ناتلی شد و ناتلی عبدالله را از گماردن حسین به شغلی غیر از علم آموزی بر حذر داشت (توجه وتلاش والدین،زمینه پیشرفت) . حسین پس از آنکه درعلم منطق مطالبی از استاد آموخت شخصاً به تحقیق و تشریح آن پرداخت تا درآن علم سرآمد شد .در همین حال به تحصیل وتجربه در علم طب ودرمان بیماران و کشف درمانهای جدید مشغول بود و در عین حال از آموختن فقه ومناظره درآن کوتاهی نمی کرد (تلاش و پشتکار فردی ، زمینه پیشرفت) بدین ترتیب درهفده سالگی در تمام علوم زمان خود استاد گشت وشهرتش در بخارا فراگیر شود . بویژه در علم طب که اطباء بزرگ بخارا از درمانهای قاطع این پزشک جوان شگفت زده شده بودند. در این زمان نوح بن منصور سامانی بیمارگردید و پزشکان درباری از درما نش عاجز گشتند. به سراغ ابن سینا فرستادند و او با معالجه مالیخولیای امیر به روشی شایسته نزد وی مقام ومنزلتی ارجمند یافت و ابن سینا در ازای این خدمت، اجازه استفاده ازکتابخانه دربار را خواستار شد وامیرسامانی پذیرفت ( وجود امکانات مالی وعلمی،زمینه پیشرفت)و درمیان رساله های ابن سینا رساله ای هست باعنوان«هدیه الرئیس ابن سینا اهداها للامیرنوح بن منصور السامانی و هی تبحث عن القوی النفسانیه» براین روابط خوب دلالت می کند.
وی به علت نامساعد بودن محیط سیاسی واجتماعی که بیشتر از قدرت گرفتن روز افزون محمود غزنوی در ماوراءالنهر سرچشمه می گرفت وهمچنین وفات پدرش که او را سخت ناراحت کرده بود، دیار اصلی خود را در 22 سالگی ترک نمود.
فهرست مندرجات:
ابن سینا:
مقدمه
فصل اول : سیری در زندگانی ابن سینا :
1ـ1ـ نمایی کوتاه از زندگانی ابن سینا
2ـ1ـ مقام ابن سینا در کشورهای اسلامی و اروپایی
3ـ1ـ بررسی شرایط و اوضاع دوره ی زندگانی ابن سینا
4ـ1ـ جریانهای مؤثر بر شخصیت علمی ابن سینا
1ـ4ـ1ـ مبلغان مذهب اسماعیلی
2ـ4ـ1ـ نهضت ترجمه وتأثیر گذاری فارابی بر ابن سینا
3ـ4ـ1ـ علم کلام ومتکلمین
4ـ4ـ1ـ تصوف وعرفان
5ـ1ـ شاگردان ابن سینا
6ـ1ـ مجموعه آثار ابن سینا
1ـ6ـ1ـ آثار فلسفی
1ـ1ـ6ـ1ـ آثاری در مورد فلسفه ی مشائی
2ـ1ـ6ـ1ـ آثاری در مورد فلسفه ی مشرقی
2ـ6ـ1ـ آثار علمی وپزشکی
3ـ6ـ1ـ مجموعه رسائل
فصل دوم: بررسی اندیشه های کلی و اجتماعی وسیاسی ابن سینا:
1ـ2 ـ اندیشه های کلی ابن سینا
1ـ1ـ2 ـ هستی شناسی
2 ـ1ـ2 ـ روش شناسی
3 ـ1ـ2 ـ طبقه بندی حکمت یا علوم
4ـ1ـ2 ـ حکمت الهی یا الهیات
5 ـ1ـ2 ـ اندیشه ی عرفانی
2 ـ2 ـ اندیشه های اجتماعی وسیاسی ابن سینا
1ـ2 ـ2 ـ مدنی بالطبع بودن انسان
2ـ2ـ2ـ مراحل عمر از نگاه ابن سینا
3 ـ2 ـ2 ـ تساوی یا تفاضل اجتماعی
4ـ2 ـ2 ـ طبقات اجتماعی
5 ـ2 ـ2 ـ سیاست ، حکومت وحکومت دینی
نتیجه گیری
امانوئل کانت:
زندگی نامه کانت
درآمدی برفلسفه اخلاق کانت
آثار معروف کانت درباره فلسفه اخلاق
اعمال انسان ها از نظر کانت
غایت حقیقى عقل از نظر کانت...................................................................57
اخلاق عقلانى
اخلاق کانتی چگونه اخلاقی است؟
مبحث اخلاق در تاریخ فلسفه
دین به مثابه امری معقول ؛ نگاهی به فلسفه دین از منظر کانت
زمان و مکان در معرفت شناسی کانت
فلاسفه عقل گرا (راسیونالیست)
داده های حسی و تجربی از نظر کانت
کانت در معرفت شناسی
کانت در بحث زمان و مکان
مقایسه تفسیرهای آنتولوژیک با تفاسیر اپیستمولوژیک
تفاوت دو تفسیر در منطق استعلایی
تفاوت دو تفسیر در قوه خیال استعلایی
نتیجه گیری
فهرست منابع ومآخذ
شامل 87 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله سیری در زندگانی واندیشه های کلی واجتماعی (ابن سینا و کانت)