بررسی علل وجود فاصله انتظارات بین حسابرسان و استفاده کنندگان گزارش حسابرسیچکیده:
هدف از تحقیق حاضر بررسی فاصله انتظاراتی حسابرسان و استفاده کنندگان اطلاعات مالی با توجه به اطمینان دهی اطلاعات مالی،سودمندی تصمیمات برطبق اطلاعات مالی حسابرسی شده ومسئولیت پذیری برای اطلاعات مالی می باشد. فاصله انتظاراتی میان حسابرسان و استفاده کنندگان از اطلاعات مالی عاملی است که سبب ایجاد ابهام در نقش حسابرسان و نیز در ادراک استفاده کنندگان می گردد و از اینرو به تحقیقات دقیق و قابل کاربردی نیاز دارد تا چنین فاصله ای رفع شده یا کاهش یابد. چنین ضرورتی زیربنای اجرای تحقیق حاضر را شکل می دهد. در این راستا فرضیات زیر مطرح می گردند:
فرضیه 1. بین انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان از مسئولیت پذیری حسابرسان اختلاف معنی داری وجود دارد.
فرضیه 2. بین انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان از اطمینان دهی حسابرسان اختلاف معنی داری وجود دارد.
فرضیه3. بین انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان از سودمندی تصمیمات حسابرسان اختلاف معنی داری وجود دارد.
برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات، داده های اولیه با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده و متغیرهای پژوهش محاسبه می گردند. در این تحقیق با توجه به فرضیات مطرح شده از روش آزمون tبا دو نمونه مستقل استفاده شده است. نتایج آزمون آماری نشان از تایید هرسه رابطه ذکر شده در فرضیات پیشنهادی در این تحقیق دارند.توصیه می شود که یافته های این تحقیق عملاً از سوی متخصصین و محققین برای حذف این فاصله انتظاراتی بکار رود.
1- مقدمه:
ارزش افزوده حسابرسی از دو بعد تشکیل شده است یعنی بعد کنترل و بعد اعتباربخشی. از منظر اعتبار بخشی، حسابرسی بر اعتبار اطلاعات می افزاید زیرا استفاده کنندگان اطمینان می یابند که عوامل کنترل کننده بر فرایند گزارشگری مالی حاکم بوده و سبب بهبود کیفیت اطلاعات شده است. درنتیجه، کاربرد اطلاعات حسابرسی به شکوفایی و افزایش ارزش نهفته در اطلاعات مالی می انجامد. درمجموع، کاهش مشکلات اعتباردهی را در پی دارد و به افزایش این اعتبارات کمک می کند (حساس یگانه و خالقی بایگی، 1383، 30).
بسیاری از استفاده کنندگان از گزارش حسابرسی، انتظار دارند که حسابرسان کلیه تقلبها و اقدامات غیرقانونی را کشف و به عموم اطلاع دهند.حال آنکه هدف از حسابرسی صورتهای مالی آنست که حسابرس بتواند درباره انطباق صورتهای مالی تهیه شده از جنبه های با اهمیت و با استفاده از استانداردهای حسابداری اظهار نظر کند.
2-تاریخچه مطالعاتی
حساس یگانه و خالقی بایگی تحقیقی را تحت عنوان فاصله انتظاراتی بین حسابرسان و استفاده کنندگان از نقش اعتباردهی حسابرسان مستقل در سال 1383 انجام دادند و با استفاده از ابزار پرسشنامه و به کمک روشهای آزمون t، یومن ویتنی و کلموگروف-اسمیرنف دریافتند که تفاوت معنی داری بین فاصله انتظاراتی حسابرسان و استفاده کنندگان از نقش اعتباردهی حسابرسان مستقل وجود دارد.
بزرگ اصل در سال 1377 نقش حسابرس مستقل در جامعه را با طرح رویکرد جدیدی برای کاهش فاصله انتظارات بررسی می کند. وی با استفاده از طرح یادداشت مکمل (آموزشی) درباره نقش و محدودیتهای حسابرسی بعنوان پیوست گزارش حسابرسی می کوشد تا این فاصله انتظاراتی را به حداقل رساند.
صدیقی و همکاران در سال 2009 به بررسی فاصله انتظارات حسابرسان و نقش آموزش حسابرسان در پیدایش این انتظارات پرداختند و دریافتند که آموزش حسابرسان سبب کاهش قابل توجه فاصله انتظارات بویژه در حوزه ی نقش اعتباردهی حسابرسان می گردد.
بست و همکاران در سال 2001 اقدام به بررسی وجود فاصله انتظارات حسابرسان در سنگاپور نمودند و مشخص کردند که در سنگاپور فاصله انتظاراتی بزرگی در حوزه های مسئولیت حسابرس در قبال پیشگیری و فاش سازی تقلبات، ثبت حسابها و قضاوت حسابداران درباره انتخاب رویه های حسابرسی وجود دارد.
فرانک و همکاران وجود اختلافات ادراکی در بین حسابرسان، دانشجویان حسابرسی و داورها با توجه به فاصله انتظاراتی آنها را در سال 2001 در ایالات متحده آمریکا بررسی کردند و دریافتند که اختلافات عمیقی میان ادراکات این افراد درباره حرفه حسابداری وجود دارد.
تک هیانگ و علی در سال 2008 به انجام مطالعه مروری برای تعیین عوامل سهیم در پیدایش فاصله انتظارات حسابرسان روی آوردند . آنها وجود فاصله انتظارات را ناشی از ماهیت پیچیده ی وظیفه ی حسابرسی، نقشهای متناقض حسابرسان، ارزیابی عطف به ماسبق شونده ی عملکرد حسابرسان ، تاخیر زمانی درپاسخگویی به تغییر انتظارات و فرایند خود کنترلی در حرفه حسابرسی دانستند.
هوجسک.ف در سال 1998 فاصله انتظارات درقضاوتهای نقش اعتباردهی حسابرسان میان استفاده کنندگان و حسابرسان را مورد مطالعه قرار دادند و دریافتند که برطبق مشکلات موجود نمی توان حسابرسان یا استفاده کنندگان را به خاطر وجود فاصله انتظاراتی مقصر دانست.
3-بیان مسئله
با در نظر گرفتن اینکه میزان قابل توجهی از اطلاعات مورد نیاز استفاده کنندگان توسط مدیریت بنگاه های اقتصادی تهیه، پردازش و گزارش می شود، حصول اطمینان نسبی از کیفیت این اطلاعات ضروری به نظر می رسد.
از منظر تئوری نمایندگی دلیل اصلی وجود حرفه حسابرسی مستقل، وظیفه اعتبار دهی است. یکی از راه های تلاش برای درک نقش حسابرسی و دستیابی به انتظارات یکسان از آن، حرکت به سوی یک دیدگاه جستجو گرانه مفاهیم اساسی است که نقش حسابرسی بر پایه آن بنا گردیده است، اگر حسابرسان به طور کامل نقش خود را در جامعه درک نکرده باشند، نمی توانند در انجام وظیفه حیاتی خود انتظارات جامعه را برطرف نمایند و بر اساس منطق اقتصادی بتوانند در دراز مدت به عنوان یک فرایند اقتصادی سودمند بقا داشته با شند.
هدف گزارش که محصول نهایی فعالیت حسابرسی است، بهینه کردن گزارشگری مالی(اقتصادی) از طریق افزودن اعتبار به اطلاعات گزارش شده است،اعتباری که بر مبنای شواهد به دست امده و در نتیجه قابل توجیه است. اگر گزارش حسابرسی توان ارائه نتایج حسابرسی را نداشته باشد، در حقیقت اهداف حسابرسی تحقق نیافته و بنابراین حسابرسی فاقد هر گونه ارزش اقتصادی خواهد بود.
علی رغم توان ولیاقت حرفه ای حسابرس، در صورتی که نتایج حاصل از حسابرسی در قالبی مفید در اختیار استفاده کنندگان نیازمند اطلاعات قرار نگیرد، فعالیت های وی به طور نسبی بی ثمر خواهد بود.
امر اطلاع رسانی زمانی به وقوع می پیوندد که اطلاعاتی از فردی به فرد دیگر انتقال یابد. بدین معنی که شخصی از طریق نمادها با استفاده از وسایل ارتباطی مواردی چون اطلاعات ، ایده ها، مقاصد، مهارتها وغیره را به شخص دیگری منتقل می کند. هر سیستم اطلاع رسانی متشکل از عوامل متعددی است که شامل فرستند، موضوع، نحوه ارائه، ابزار، گیرنده و تاثیر پیام می باشد. همانطور که کفایت هر یک از این عوامل لازمه موثر بودن سیستم است، ضعف ونارسایی آن نیز باعث از هم پاشیدگی سیستم اطلاع رسانی خواهد شد. یکی از روشهای تحلیل سیستم اطلاع رسانی ، بررسی تاثیر هر یک از عوامل و بخشهای مرتبط با آن عامل بر موثر بودن امر اطلاع رسانی ،بررسی تاثیر هر یک از عوامل و بخشهای مرتبط با آن عامل بر موثر بودن امر اطلاع رسانی است.
با توجه به اینکه در سالهای گذشته تحقیقاتی در زمینه فاصله انتظاراتی بین تهیه کنندگان و استفاده کنندگان گزارش حسابرسی انجام شده که شرح این تحقیقات در پیشینه تحقیق آمده است و تقریبا در این تحقیقات محققان به این نتیجه رسیده اند که تفاوت معنا داری بین انتظارات تهیه کنندگان و استفاده کنندگان گزارش حسابرسی وجود دارد، لذا هدف اصلی این تحقیق "بررسی علل وجود فاصله انتظارات بین تهیه کنندگان و استفاده کنندگان گزارش حسابرسی" می باشد.
همچنین نتایج تحقیقات انجام شده قبلی که به طور کامل در بخش سوابق تحقیق آمده است ، نشان داده است که در بسیاری از موارد تفاوت معنا داری بین برداشت های تهیه کنندگان و استفاده کنندگان گزارش حسابرسی وجود دارد. با عنایت به آنکه وظیفه اعتباردهی یکی از دلایل اصلی وجود حرفه حسابرسی است، این سوال مطرح می گردد که آیا بین انتظار استفاده کنندگان از نقش اعتباردهی حسابرسی و انتظار حسابرسان از آن نقش اختلا ف معنی دار وجود دارد؟
4- چارچوب نظری تحقیق
چارچوب نظری الگویی است که محقق براساس آن روابط بین عواملی که در ایجاد مسئله مهم تشخیص داده شده اند، نظریه پردازی می کند. درمجموع، چارچوب نظری به رابطه بین متغیرهایی مانند متغیرهای مستقل، وابسته، مداخله گر و تعدیل گر که تصور می شود در پاسخ و حل مسئله نقش دارند می پردازد. ایجاد چنین چارچوبی در برقراری و ساخت فرضیه ها، آزمون آنها و همچنین تکمیل درک پژوهشگر کمک می کند (خاکی، 1382، 30).
برای سنجش فاصله انتظارات حسابرسان و استفاده کنندگان از نقش اعتباردهی حسابرسان به صورتهای مالی، اعتبار اطلاعات مندرج در صورتهای مالی شناسایی می گردد که حسابرس برمینای آن نقش اعتباردهی خود را ایفا می کند. این معیارهای سنجش عبارتند از مسئولیت پذیری، اطمینان دهی و سودمندی تصمیمات که بعنوان سه متغیر مستقل در این تحقیق مدنظر قرار می گیرند. متغیرهای وابسته در این تحقیق شامل انتظار استفاده کنندگان و انتظار حسابرسان می شوند. چارچوب نظری تحقیق حاضر برگرفته شده از تحقیق انجام گرفته از سوی بست و همکاران می باشد.
5-فرضیات مسأله
فرضیه 1. بین انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان از مسئولیت پزیری حسابرسان اختلاف معنی داری وجود دارد.
فرضیه 2. بین انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان از اطمینان دهی حسابرسان اختلاف معنی داری وجود دارد.
فرضیه3. بین انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان از سودمندی تصمیمات حسابرسان اختلاف معنی داری وجود دارد.
6-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
نقش اعتباردهی حسایرسی مستقل محور اصلی مباحث و تجزیه تحلیلهای انجام گرفته در تحقیق حاضر است. اگرچه این نقش مهمترین وظیفه حسابرسان مستقل می باشد ولی در موارد زیادی بین انتظار حسابرسان و استفاده کنندگان از این نقش تفاوت معنی داری وجود دارد. بدان معنا که آنچه استفاده کنندگان از اطلاعات مالی برداشت می کنند، با آنچه حسابرسان مدنظر دارند، متفاوت است. از این رو تعیین وجود این اختلافات در بین حسابرسان و استفاده کنندگان صورتهای مالی، از اهمیت شایانی برخوردار می باشد و اطلاعات حاصله از چنین پژوهشی می تواند استفاده کنندگان را از اهمیت و ماهیت حسابرسی آگاه سازد.
7-اهداف تحقیق
با توجه به موضوع پژوهش حاضر، اهداف زیر مدنظر قرار می گیرند:
1-7-اهداف علمی
1. بررسی مسئولیت پذیری حسابرسان از دیدگاه استفاده کنندگان اطلاعات و حسابرسان
2. تعیین قابلیت اطمینان دهی حسابرسان از دیدگاه استفاده کنندگان اطلاعات و حسابرسان
3. ارزیابی سودمندی تصمیمات حسابرسان از دیدگاه استفاده کنندگان اطلاعات و حسابرسان
2-7-اهداف کاربردی
با تعیین مسائلی که مستقیماً با شرایط حرفه ای حسابرسان ارتباط دارند و در ایجاد قوت و ضعف عملکرد آنها سهیم می باشند، می توان تمهیداتی را در جهت بهبود عملکرد آنها اجرا نمود. بررسی فاصله انتظاراتی بین حسابرسان و استفاده کنندگان اطلاعات مالی با توجه به نقش اعتباردهی حسابرسان مستقل گامی مهم در افزایش آگاهی عمومی از شرایط حاکم بر حرفه حسابرسی به شمار می رود.
8- حدود مطالعاتی
در این تحقیق، جانعه آماری هدف متشکل از دو گروه حسابرسان مستقل و استفاده کنندگان می باشد. در این تحقیق، استفاده کنندگان از صورتهای مالی را سرمایه گذاران تشکیل می دهند که میزان استفاده نسبی آنها از صورتهای مالی نسبتاً زیاد و مستمر می باشد و همچنین از دانش لازم برای تکمیل پرسشنامه ی تحقیق برخوردارهستند.
9-واژه‌ها و مفاهیم کلیدی
فاصله انتظارات
فاصله انتظارات بعنوان اختلاف در ادراک عملکرد مورد انتظار از سوی حسابرسان و استفاده کنندگان صورتهای مالی مطرح شده است. عوامل متعددی در پیدایش فاصله انتظاراتی حسابرسی سهیم می باشند که از آنجمله می توان به برداشتهای متفاوت شغلی، انتظارات متفاوت درباره عملکرد حسابرسان و اختلافات نگرشی اشاره کرد (صدیقی و همکاران، 1388، 566).
اعتباردهی
وظیفه حسابرس مستقل و حسابرسی اعتبار بخشیدن یا در حقیقت اعتبار بخشیدن بیشتر به صورتهای مالی است که مدیریت شرکت این صورتها را جهت استفاده ، استفاده کنندگان از صورتهای مالی ارائه می دهند.منظور ازاعتبار این است که صورتهای مالی می توانند باور شوند و اتکا به آنها با توجه به حصول اطمینان نسبی و نه اطمینان مطلق می باشد.
استفاده از واژه حسابرسی شده در گزارش حسابرسی ودر مورد صورتهای مالی به این معناست که صورتهای مالی اساسی شرکت ویادداشتهای توضیحی همراه آن توسط حسابرس یا حسابرسان مستقل (در ایران توسط حسابرس رسمی)حسابرسی شده است (حساس یگانه و خالقی بایگی، 1383، 32).
حسابرس مستقل
حسابرسی مستقل به آنگونه حسابرسی اطلاق می گردد که توسط شخص یا اشخاص مستقل از دستگاه یا شرکت انجام می گیرد . علاوه بر اظهار نظر نسبت به درستی صورتهای مالی و پیوست های آن ، حسابرسی مستقل شامل مطالعاتی در اطراف چگونگی جریان امور و ارزیابی مستقلی نسبت به نتایج مالی عملیات و فعالیت های دستگاه و بالاخره کنترل های داخلی برقرار شده در آن نیز می گردد .
امروزه تعداد کثیری از حسابداران و حسابرسان در سراسر جهان با تاسیس موسساتی هر یک از چند نفر حسابدار و حسابرس متخصص باتجربه مبادرت به انجام حسابرسی مستقل می نمایند حسابرسان مستقل علاوه بر عملیات حسابرسی ، خدمات حسابداری ، تهیه و تنظیم سیستم های حسابداری ، برقراری سیستم های مکانیزه الکترونیک ، مشاوره در امور مالیاتی و یا تهیه گزارش های ویژه برای بانک ها ، بررسی اوراق بهادار و یا مراجع قضایی و نظایر آن مبادرت می نمایند (بزرگ اصل،1377، 104).
10روش تحقیق
این پژوهش از نظر ماهیت از نوع توصیفی و همبستگی بوده و دارای ماهیت کاربردی می باشد.
توصیفی به دلیل آنکه در این پژوهش به توصیف ارتباط موجود بین متغیرهای تحقیق پرداخته شده است و همبستگی از این جهت که به بررسی میزان وابستگی متغیرهای مستقل به متغیر وابسته پرداخته شده است .
تحقیقات همبستگی ، شامل کلیة تحقیقاتی است که در آنها سعی می شود رابطة بین متغیرهای مختلف کشف یا تعیین شود . هدف روش تحقیق همبستگی مطالعة حدود تغییرات یک یا چند متغیر با حدود تغییرات یک یا چند متغیر دیگر است ( دلاور ، ۱۳۸۴ ، ۱۹۹ ) .
یکی از روش های همبستگی ، روش مقایسه میانگین است که به محققان کمک می کند تا میزان تاثیر متغیرها را اندازه گیری و محاسبه کنند (همان منبع،۲۱۹ ) .
11-جامعه آماری
جامعه آماری شامل تعداد 500 نفراز حسابرسان موسسات حسابرسی می باشد .اطلاعات جامعه
آماری بر اساس سه عامل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است که عبارتند از: انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان درباره مسئولیت پذیری در قبال اطلاعات مالی ، انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان درباره اطمینان دهی اطلاعات مالی ، انتظار استفاده کنندگان و حسابرسان از سودمندی تصمیمات برطبق اطلاعات مالی حسابرسی شده می باشد.
12-مدل مفهومی تحقیق
شکل 1-12- مدل مفهومی تحقیق
(منبع: بست و همکاران ، 2001،89)
13- نمونه و تعیین حجم نمونه
نمونه آماری عبارت است از تعداد محدودی از آحاد جامعه که بیان کننده ویژگی های اصلی جامعه اماری باشند(خاکی،1382،158).
در این تحقیق حجم نمونه با استفاده از رابطة «کوکران» محاسبه شده و تعداد نمونه براساس این رابطه تعیین شد. نحوة محاسبه تعداد نمونه براساس فرمول کوکران به شرح زیر می باشد .
n =
که در آن :
= n حجم نمونه آماری
=N حجم جامعه آماری
= Z مقدار متغیر نرمال متناظر با سطح اطمینان مورد نضر برای فاصله اطمینان 95%که برابر 1.96 می باشد
= p احتمال موفقیت(5.)
= q p – 1احتمال شکست(5.)
= e مقدار خطای مجاز که برابر «5%»می باشد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 12 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله بررسی علل وجود فاصله انتظارات بین حسابرسان
