هندسه شاخه‌ای از ریاضیات است که با شکل، اندازه، موقعیت نسبی اشکال و ویژگیهای فضا سروکار دارد. ریاضیدانی که در شاخهٔ هندسه کار می‌کند هندسه‌دان نامیده می‌شود. هندسه به طور مستقلی در پاره‌ای از تمدنهای اولیه به شکل بدنه‌ای از دانش عملی در مورد طول، مساحت و حجم ظهور کرد و پایه‌ریزی آن به عنوان یک دانش رسمی ریاضی در زمان تالس (قرن ششم پیش از میلاد) در غرب آغاز شد. در قرن سوم پیش از میلاد هندسه توسط اقلیدس به شکل اصل موضوعی در آمده بود و کار اقلیدس - هندسه اقلیدسی - استانداردی را پایه ریزی نمود که قرنها دنبال شد. ارشمیدس روشهای هوشمندانه‌ای برای محاسبهٔ مساحت و حجم ارائه داد که در بسیاری موارد پیشرو حساب انتگرال جدید محسوب می‌شوند. دانش اخترشناسی و به ویژه نگاشتن مکان ستاره‌ها و سیاره‌ها روی کره آسمان و توصیف رابطهٔ بین حرکت اجسام آسمانی تا هزار و پانصد سال بعد منشا بسیاری از پرسشهای هندسی بود. هر دوی هندسه و اخترشناسی در دنیای کلاسیک بخشی از کوادریویم بودند که خود زیرمجموعه‌ای از علوم مقدماتی هفتگانه بود که یادگیری آنها برای هر شهروند آزادی ضروری می‌نمود.
معرفی دستگاه مختصات توسط رنه دکارت و توسعه همزمان در جبر، مرحله تازه‌ای را در هندسه آغاز کرد؛ زیرا اشکال هندسی همچون منحنی‌های رویه‌ای را می‌شد به شکل تحلیلی یعنی با توابع و معادلات نمایش داد. این موضوع نقش کلیدی در پیدایش حساب بی‌نهایت کوچک در قرن هفدهم داشت. علاوه براین نظریه ژرفانمایی نیز نشان داد که در هندسه چیزی بیش از ویژگیهای متریک اشکال وجود دارد. نظریه ژرفانمایی بنیان هندسه تصویری را بنا نهاد. موضوع هندسه با مطالعه ساختار ذاتی اجسام هندسی و با شروع از کارهای اویلر و گاوس، غنی تر گردید و به پیدایش توپولوژی وهندسه دیفرانسیل انجامید.
در دوران اقلیدس تمایز آشکاری بین فضای فیزیکی و فضای هندسی وجود نداشت. از قرن نوزدهم و کشف هندسه نااقلیدسی مفهوم فضا دستخوش تغییرات اساسی شده است و پرسشی پدید آمده است: کدام فضای هندسی تطابق بیشتری با فضای فیزیکی دارد؟ امروزه باید بین فضای فیزیکی، فضای هندسی (که در آن هنوز خط و نقطه معانی حسی خود را دارا هستند) و فضاهای انتزاعی تمایز قائل شد. هندسه معاصر امروز با خمینه‌ها سر و کار دارد؛ فضاهایی که از فضای اقلیدسی آشنا بسیار انتزاعی تر است. می‌توان به این فضاها ساختارهایی افزود که بتوانیم در مورد طول در این فضاها صحبت کنیم. هندسه مدرن پیوندهای مستحکمی با فیزیک دارد که به طور نمونه می‌توان به هندسه شبه ریمانی و نسبیت عام اشاره نمود. یکی از جوانترین نظریه‌های فیزیکی یعنی نظریه ریسمان نیز حال و هوایی هندسی دارد.
اگرچه ماهیت تصویری هندسه آن را در ابتدا از سایر شاخه‌های ریاضیات مانند جبر و نظریه اعداد قابل درک تر می‌نماید، زبان هندسی نیز در زمینه‌هایی که بسیار با حالت سنتی اقلیدسی آن تفاوت دارد به کار رفته است (مثلا هندسه فراکتالی یا هندسه جبری).
آثار معماری گذشته به ویژه آنهایی که بیانگر تمدنهای عظیم بشری هستند نشان دهندة بکارگیری عمق وسیع هندسه در طراحی بنا بوده اند بصورتیکه بناهای عظیم و مانـدگـار دوران گذشتـه، خود را مقیـد به هنـدسه مطلـق نمـوده و به خاطـر رعایـت
جنبـه هـای نظـم (بـه ویـژه تقـارن) بـسیـاری از بنـاهـای دیـگـر معمـاری را پشـت
سر گذاشته اند.
هندسه معرب کلمة اندازه است و به دانش اطلاق می شود که رابطه ریاضی مابین نقاط، طول ها، سطـوح و حجم ها را تعییـن می کنـد و نسبت های میـان آنها را نشـان می دهد.
کلمة هندسه در زبانهای اروپایی، ریشه یونانی دارد (Geometry) و به معنای مساحی است.
سرفصل های کلی:
1- ابزار و وسایل نقشه کشی
کاغذ
انواع کاعذ از نظر رنگ
از نظر ضخامت
از نظر سطح
از نظر اندازه
مداد
اتود
مدادتراش
پاک کن
قلم های رسم مرکبی
تخته رسم
خط کش مدرج
و...
2- ترسیمات هندسی
تقسیم پاره خط به چند خط مساوی
نصف کردن یک زاویه
تقسیم زاویه به قطعات مساوی
دو برابر کردن یک زاویه
انتقال یک زاویه
رسم زوایای مشخص
و...
3- رسم تصاویر احجام
تصویر یک جسم بر روی صفحه تصویر
تداخل احجام کروی
تداخل استوانه با کره
4- ترسیم نقشه های معماری ساختمان و استانداردهای نقشه کشی
نقشه های فاز اول
نقشه های فاز دوم
انواع نقشه های معماری
انواع نقشه های دوبعدی
ترسیم پلان
کلیات نقشه
ابعاد نقشه
جدول عنوان نقشه
حاشیه و کادر نقشه
و...
5- اصول هندسه ترسیمی و رسم تصاویر
تصویر نقطه فضایی بر روی یک صفحه تصویر
صفحات تصویر
تصویر نقطه فضایی بر روی دو صفحه عمود برهم
تصویر نقطه فضایی بر روی سه صفحه تصویر
تصویر نقطه فضایی بر روی صفحات مسطح
تصاویر خط مستقیم
و...
پاورپوینت کامل و جامع با عنوان هندسه کاربردی (Applied Geometry) در مهندسی معماری در 326 اسلاید