تاریخچه و معماری تپه حسنلو
مقدمه
یکی دیگر از دولتها و تمدنهایی که دوران درخشانی از تاریخ این سرزمین را پشت سر گذاشته اند، دولت ماننا می باشد.اقوام ماننایی از 2 تا 3 هزار سال قبل از میلاد در سرزمین های شمال غرب ایران زندگی می کرده اند، ولی تشکیل حکومت آنها به قرنهای 8 و 9 و 10 قبل از میلاد مربوط می شود. تاکنون چنانچه باید و شاید در اراضی تحت تصرف دولت ماننا کاوش باستان شناسی - جز در تپه حسنلو- صورت نگرفته و کتیبه‌ای از شاهان این دولت مکشوف نشده است. ماننا قدیمی ترین دولت معتبری است که در اراضی آذربایجان تشکیل گردیده و پژوهندگان سعی در تعیین حدود نسبی قلمرو آن کرده‌اند. عبدالحسین زرین کوب می نویسد: "مقارن هزاره نخست، مخروطی از طوایف مهاجر و بومی - قفقازی و آریائی- به نام مانای در نواحی جنوب شرقی دریاچه ارومیه تا حدود جنوب غربی خزر، مخصوصا بین حدود مراغه تا بوکان و سقز حکومت داشت که اتحادیه آنها از یکسو بین اورارتو و آشور تعادلی به وجود می آورد و از سوی دیگر بهانه ای برای برخورد خود آنها می شد." پایتخت آنها قلعه و ارکی بوده که آثار مخروبه‌آن در تپه‌حسنلو در نزدیکی های شهر نقده بر اثر حفاریهای باستان شناسان از زیر خاک پدیدار گشته است.
موقعیت جغرافیایی تپه حسنلو
تپه باستانی حسنلو در 12 کیلومتری جنوب غربی دریاچه ارومیه و در 9 کیلومتری شمال شرقی نقده قرار دارد و به مناسبت نام دهکده مجاورش، حسنلو نام گرفته است. ارتفاع این تپه بیست متر از بستر رودخانه گدار - که پای آن جاری است- و قطر آن در حدود 250 تا 280 متر است.
تاریخچه و معماری تپه حسنلو