نوع فایل word
قابل ویرایش 110 صفحه
مقدمه:
تغییرات رشدی دوران کودکی و نوجوانی ،بیش از مراحل بعدی مورد مطالعه قرار گرفته اند، زیرا گذشتگان را عقیده بر این بود که آن دو مرحله پایه کم وکیف تغییرات رشد وتکاملی دوره های بعد می باشد وفرد در دوران بزرگسالی وسالمندی همان خواهد بود که در دوران نوجوانی بوده است. لکن روان شناسان معاصر، به تجربه دریافته اند که تغییرات هر مرحله رشدی مهم هستند وارزش مطالعه دارند. دو فرایند رشد ویادگیری با هم انجام می گیرند وتفکیک تأثیر آن دو در تغییرات رفتار آدمی در فراخنای زندگیغالبا غیر ممکن است وبنابراین نمی توان یکی از آن دو را مهم تر از دیگری تلقی کرد. دو فرایند نامبرده در دو مرحله از زندگی آدمی بیشتر محسوس اند وتوجه اطرافیان را به خود جلب می کنند ونیز از حساسیت خاصی برخوردارندیکی از تولد تا 5 یا 6 سالگی که تغییرات بدنی خاصی در کودک پیدا می شود ، دیگری در دوران بلوغ ونوجوانی که با پایان دوره کودکی آغاز می شود ورشد وتکامل فرد شکل خاصی پیدا می کند ، به عبارت دیگر این دوره را می توان "پایان کودکی وآغاز بزرگسالی رفتار" دانست (شعاری ﻨﮋاد1387٬).
بلوغ نخستین علامت ومرحله نوجوانیاست ودر بعضی از فرهنگ ها اهمیت آن به قدری است که مراسم خاصی دارد ودختر وپسر با تشریفات خاصی در جشن بلوغ خود شرکت می کنند.
نوجوانی زمان جستجوی هویت است، فرد در دوران کودکی می خواهد خود را با قهرمان هایی همانند کند مانند آنها لباس بپوشد، راه برود، ژست بگیرد و... در اوایل نوجوانی هنوز همانند سازی برای پسران ودختران اهمیت دارد. ولی به تدریج می کوشند شخصا هویت پیدا کنند وبه اینکه از هر لحاظ شبیه همسالان شان باشند راضی نمی شوند. نوجوانان برای ارضای میل هویت جویی خود زبان رمزی خاص بین خودشان متداول می کنند یا به وسائط نقلیه خود نشان های مخصوص نصب می کنند . برخی از روان شناسان دوران نوجوانی را به سه مرحله تقسیم می کنند
- مرحله پیش از نوجوانی که معمولاً از ده سالگی اغاز می شود ودر 12سالگی پایان می یابد .
- مرحله نوجوانی اولیه از 13تا16سالگی
- مرحله نوجوانی ثانویه یا بعدی از 17-20 یا21 سالگی (شعاری ﻨﮋاد1387٬).
وقایع دوران کودکی و نوجوانی نقش مهمی در چگونگی زندگی در بزرگسالی دارد. هرچند به دلیل پیچیدگی رشد، نمی توان با مطالعه دوران کودکی تصویر کاملا روشنی از چگونگی سالهای جوانی وبزرگسالی ارائه داد (لطف آبادی٬ 1378).
اما رشد آدمی تا سالهای بلوغ آثار فوق العاده مهم واساسی در تداوم زندگی بعدی داردبه بیان دیگر رشد در طول زندگی یک جریان مداوم وتحول یافته است آنچه ثابت است وقوع تغییرات دائمی است ومهمترین تغییر وتحولاتی که در هر دوره از رشد واقع می شود آثار مهمی را در دوره دیگر بجای می گذارد .
نوجوانی یک دوره انتقالی از وابستگی کودکی به استقلال ومسؤولیت پذیری جوانی وبزرگسالی است در این دوره نوجوان با دو مسأله اساسی درگیر است
بازنگری وبازسازی ارتباط باوالدین وبزرگسالان وجامعه وبازشناسی وبازسازی خود به عنوان یک فرد مستقل. رفتار فرد در این دوره گاه کودکانه وگاه همانند بزرگسال است در طول این دوره معمولا تعارضی بین این دو نقش در فرد مشاهده می شود.
معیار قضاوت تا اندازه ای درست است زیرا جریان تغییرات بیو شیمیایی جدید از آغاز دهه دوم زندگی به تغییر در اندازه وشکل وعملکردهای بدن می انجامد.عمده ترین تغییر در این دوره رشد ظرفیت جدید یعنی رشد جنسی وامکان تولید مثل زیستی است. این واقعیت زیستی آثار مهمی را در تحول فرد ومناسبات او با دیگران به جای می گذارد. با این همه ، دوره نوجوانی را نمی توان تنها با تحولات جسمی وجنسی تعریف کرد (لطف آبادی٬ 1378).
نوجوانی رهایی از وابستگی های کودکانه به والدین وبزرگسالان ودستیابی به استقلال وخود کفایی در عرصه های گوناگون زندگی است. این استقلال عامل تأمین اقتصادی وکسب دانش ومهارت های کافی برای پاسخگویی به الزامات بزرگسال بودن در جامعه است.اگرچه بلوغ جسمی وجنسی محرک فرایند انتقال به بزرگسالی است اما ساختار اجتماعی وفرهنگی است که واسطه این انتقال است. بلوغ اساﺴﺄ در مغز رخ می دهد و مغز به عنوان عضو جهت دهنده رشد ورفتار انسان است.
فرایند انتقال از کودکی به بزرگسالی دشوار وپرکشمکش است و نوجوان باید علاوه بر پذیرش وسازگاری با این همه تغییر وتحول ،هویت منسجمی نیز برای خود کسب کند وپاسخ مشخص واختصاصی به آن سؤالات دشوار قدیمی بدهد که من کیستم ، جای من درهستی کجاست ؟ از زندگی چه می خواهم ؟این تغییر وتحولات ویافتن پاسخ ﻨﺴﺒﭡﺄ قطعی به این سٶالات و دستیابی به هویت خود چند سال طول خواهد کشید (لطف آبادی٬ 1378).
جدایی نوجوان از والدین وبزرگسالان عملا یک جدایی روحی ،فکری، ارزشی ورفتاری است و زمینه های ذهنی استقلال را برای او فراهم می کند و در همین مرحله انسجام جنبه های مختلف بدنی وجنسی وتصویر از خویش به صورت هویت واحد شکل می گیرد وپاسخگویی به سٶالات اساسیمن کیستم به تدریج در ذهن نوجوان تحقق می یابد (احدی ومحسنی٬ 1389).
در مرحله نوجوانی علاوه برمسأله رشد شخصیتی واخلاقی یک نیاز اساسی دیگر یعنی کسب دانش و مهارت لازم برای اشتغال یا برای ادامه تحصیل به عنوان یک نیاز مهم در تعلیم وتربیت نوجوان مطرح می شود و ضرورت راهنمایی و مشاوره در این مرحله از هر زمان دیگری بیشتر است وضروری است که بر همه جوانب رشد در این مرحله تأکید شود.
رشد هماهنگ نوجوان در تمام زمینه ها و شکل گیری هویت منسجم و مستقل ضرورت انکار ناپذیر در تعلیم وتربیت آن مرحله است.محدوده سنی شروع دوره نوجوانی در انتهای دوره دوم کودکی وبا بروز سریع تحولات آستانه بلوغ در سنین 12تا14سالگی است (احدی ومحسنی٬ 1389).
فهرست مطالب:
فصل اول
مقدمه
بیان ﻤﺴﺌله
اهمیت وارزش موضوع
بیان اهداف
بیا ن فرضیه ها
تعاریف نظری
تعاریف عملیاتی
فصل دوم
پیشینه نظری
تعاریف هویت
تعاریف سلامت
مراحل رشد و شکل گیری هویت
مراحل روانی-اجتماعی رشد در نظریه اریکسون
نوجوانی و بحران هویت
تغییرات اخلاقی در دوره ی نوجوانی
خطرات روانشناختی نوجوانی
بلوغ
جوعاطفی خانواده وهویت
سلامت روانی
نظریات مرتبط با سلامت روانی
نظریه فروید
نظریه سالیون
نظریه راجرز
نظریه البرت الیس
نظریه گلاس
نظریه اسکینر
پیشینه تجربی
پیشینه سلامت روان در جهان
پیشینه سلامت روان در ایران
فصل سوم
جامعه آماری
نمونه وروش نمونه گیری
ابزار اندازه گیری
پرسشنامه سلامت روان
پرسشنامه سبک های هویت
فصل چهارم
مقدمه
یافته های توصیفی
فصل پنجم
بررسی فرضیه ها
محدودیت های پژوهش
پیشنهادات پژوهش
منابع
فهرست جداول:
میزان اعتبار پرسشنامه
جدول یافته های توصیفی سبک های هویت
جدول یافته های توصیفی سلامت روانی
منابع و مأخذ:
احمدوند٬محمد علی .(1389).بهداشت روانی . تهرانانتشارات دانشگاه پیام نور.
ادبی ٬راضیه .(1376). بررسی رابطه پایگاه هویت وسلامت روان در اوایل واواسط نوجوانی٬ پایان نامه کارشناسی ارشد٬ دانشگاه پیام نور .
احدی، حسن . ومحسنی٬ نیکچهر. (1389).روانشناسی رشد بنیادی در روانشناسی نوجوانی و جوانی٬ چاپ نشر بنیاد.
اتکینسون٬ ریتا. ال.(1380). زمینه روانشناسی هیلگارد (ترجمه محمد تقیبراهنی وهمکاران).تهرانانتشارات رشد.
بیابانگرد ٬اسماعیل.(1376).روانشناسی نوجوانان. تهران دفتر نشر وفرهنگ اسلامی.
پیری ٬عیسی. (1384).بررسی ارتباط بین هویت دانشجویانوسلامت روانی آنان٬پایان نامه کارشناسی ارشد٬ دانشگاه پیام نور.
شعاری نژاد٬علی اکبر.(1386).روانشناسی رشد 1 . تهران انتشاراتدانشگاه پیام نور.
شعاری نژاد٬علی اکبر.(1387).روانشناسی رشد2 . تهران انتشارات دانشگاه پیام نور.
شولتز، دوان. وشولتز ،سیدلی. الن.(1379). نظریه های شخصیت ٬ترجمه یحیی سید محمدی٬ مؤسسه نشر ویرایش.
قربانی ٬علیرضا .و محمدی آریا ٬علیرضا .و کوچکی عاشور٬ محمد .(1385). بررسی وضعیت سبک های هویت یابی و رابطه آن با سلامت عمومی و پایگاه اقتصادی، اجتماعی WWW.SID.IR
کریمی ٬یوسف.(1386).روانشناسی شخصیت. تهرانانتشارات دانشگاه پیام نور.
گل محمدی٬ احمد.(1381).جهانی شدن فرهنگ وهویت٬ تهران نشر نی ص22
گوپن ٬ویلیام. (1384). پیشگامان روانشناسی رشد (ترجمه فرید خدایی) .انتشارات اطلاعات.
لطف آبادی ٬حسین.(1378). روانشناسی رشد2 ٬انتشارات سمت.
میلانی فر٬ بهروز.(1382). بهداشت روانی٬ تهران نشر قدس.
هنری ماسن٬ پاول. (1380).رشد وشخصیت کودک (ترجمه مهشید یاسایی) .انتشارات رشد.
منابع لاتین
Harver, R. J. (1976).“Behaviour therapy and Yoga”. In Swami Ajay (Ed.) Psychology East and West Honesdale The Himalayan International Institute of Yoga Science and Philosophy. (pp.50-75).
Gore,M.M. (1987)“Anatomy and physiology of yogic practices”, Kanchan Prakashan, Kaivalyadhama, Lonavla, India.
پروژه سبک های هویت وسلامت روان در زنان شاغل وخانه دار. doc