مشخصات مقاله نگرشی موضوعی در تصاویر شعری دیوان فرخی سیستانی
عنوان :نگرشی موضوعی در تصاویر شعری دیوان فرخی سیستانی
فرمت فایل : word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 56
این مقاله درمورد نگرشی موضوعی در تصاویر شعری دیوان فرخی سیستانی می باشد.
بخشی از صفحات میانی این مقاله را درقسمت پایین می توانید مشاهده نمایید.
ج- بررسی تشبیهات، استعارات و صفات در توصیفات ستایشی فرخی
پیش از این به تفصیل درباره ی توصیفات ستایش فرخی، بحث شد. البته نکتـه ای کــه در این باره می توان یادآور شد این است که با وجودی که هدف اصلی فرخی و سایر شاعران مداحِ درباری از سرودن اشعار، جنبه ی ستایشی آن و مدح ممدوحان است؛ اما با این حال، این اشعار ستایشی جز در برخی مطالعات و تحقیقات تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، دینی، جامعه شناسی، مردم شناسی و ... کمتر مورد توجه خوانندگانِ قرار می گیرند و در واقع آنچه نظر خوانندگانِ امروز را به خود معطوف می کند؛ تشبیب ها و تغزّلاتی است که شاعر در دیبـاچه ی غالبِ قصاید ستایشی خود به کار می گیرد. این تشبیب ها و تغزّلات که حجم بسیار کمی یعنی حدود یک پنجم اشعار فرخی را شامل می شوند و پیش از این با عنوان توصیفِ مظاهر طبیعت و توصیفات عاطفی، به ذکر تصاویر موجود در آنها پرداختیم، از نظر ارزش هنری، با توصیفاتِ ستایشی و اشعار مدحی فرخی که بیش از چهار پنجم بقیه ی اشعاراو را در بر می گیرند، قابلِ قیاس نیستند؛ اما با این حال برای کامل شدن این مبحث ناگزیریم به ذکر تصاویرِ به کار رفته در این توصیفات ستایشی بپردازیم. بنابراین سعی خواهیم کرد تصاویری را بیاوریم که از جنبه ی ابتکاری و یا حداقلِ زیبایی برخوردار باشند تا کمتر سبب ملال خاطرِ خوانندگان شوند.
در واقع در یک تقسیم بندی می توان توصیفات ستایشی فرخی را به دو بخش تقسیم کرد و تمام مفاهیم ستایشی را در همین دو بخش گنجاند : 1- توصیف ممدوحان و سپاهیان و سایر متعلقات آنها از قبیل اسب، شمشیر، کاخ و ... 2- توصیف دشمنان ممدوحان و لشکریان و سایر متعلقات آنها.
1- توصیف ممدوحان و سپاهیان و سایر متعلقات آنها
در این بخش که حجم اعظم تصاویر ستایشی فرخی را شامل می شود، شاعر، ممدوحانِ خود و هر چیزی را که به نحوی به ممدوحان اختصاص دارد، با بیانی مبالغه آمیز ستوده است و در این کار، نهایت تلاش خود را به کار گرفته است تا جا یی که در تحقق این هدف، بسیاری از باورهای ملی و ارزشهای دینی و اخلاقی را نیز نادیده انگاشته است.
در این بخش سعی می شود، تصاویر به کار رفته در این توصیفات را به صورت دسته بندی شده، مورد بررسی قرار دهیم :
وصف ممدوح :
ممدوح جم، سام، رستم، فریدون، طوس، اسکندر و ... ( تشبیه) :
جم سیر و سام رزم و دارا بزمی
رستم کرداری و فریدون کاری( 387 )
در جنگ جستن چو طوس نوذر
در دیو کشتن چو رستم سام ( 223 )
ز بهر قوی کردن دین ایزد
همی گرد اندر جهان چون سکندر ( 55 )
ایا به مرتبت و قدر و جاه افریدون
ایا به منزلت و نام نیک اسکندر ( 118 )
ممدوح سیمرغ، هما، اژدها ( تشبیه ) :
روز مصاف و گه ناموس و ننگ
هر یکی از ما چو یکی اژدهاست ( 19 )
امیر ما عضد دولت و مؤید دین
که بر بزرگان فرخنده سایه تر زهمای ( 389 )
او چو سیمرغ است آری و شهان جمله چو مرغ
مرغ با هیبت سیمرغ کجا دارد پای ( 366 )
ممدوح خضر، سلیمان، حیدر، حاتم ( تشبیه ) :
سال و مه اندر سفری خضروار
خوابگه و جای تو مهد صباست ( 18 )
تو چو سلیمانی و ری چون سبا
حاجب تو آصفِ بن برخیاست ( 20 )
از دل دریاست میر و از کف جیحون
در صدر او حاتم است و برزین حیدر ( 127 )
ممدوح ملَک ( تشبیه ) :
قوام دین پیغمبر ملِک محمود دین پرور
ملَک فعل و ملَک سیرت، ملَک سهم و ملَک سیما (1 )
نهفتگان را ناجسته زان قبل بگذاشت
که شغل داشت جز آن، آن شه فریشته فر ( 69 )
ممدوح شیر، ببر، فیل، باز سفید ( تشبیه ) :
در رزم همچو شیر همیدون همه دلی
در بزم همچو شمس همیدون همه ضوی ( 401 )
پیلی چو درپوشی زره، شیری چو برتابی کمان
ابری چو برگیری قدح، ببری چو دریازی به زین (260 )
ایا به رزمگه اندر چو ببر شور انگیز
ایا به بزمگه اندر چو ابر گوهربار ( 61 )
ملِکان مرغ شکارند و مَلِک باز سفید
تا جهان بود و بود، مرغ بود طعمه ی باز ( 204 )
ممدوح ماه، خورشید، ستاره، زمین، فلک، بهرام ، عطارد، مشتری و ... ( تشبیه) :
نباشد بس عجب شاها اگر شادی کند شاهی
ز چون توشه که شاهان چون ستاره اند و تو چون ماهی (418)
به هر فضلی اندر جهان گشته پیدا
چو تابان مهی بر سر کوهساری ( 373 )
چو تیغ گیرد بهرام دیس شورانگیز
چو جام گیرد خورشیدوار زرافشان ( 327 )
یکی ستاره برآمد میان کاخ امیر
کزو جمال فزود اندر آفرینش رب ( 9 )
از حلیمی چو زمین است و به رادی چو فلک
از تمامی چو جهان است و به پاکی چو هواست (27 )
با خاطر عطاردی و با جمال ماه
با فر آفتابی و با سعد مشتری ( 381 )
ممدوح ابر گوهر فشان و دینار قطره ( تشبیه ) :
همه ساله گوهر فشانی ز دو کف
همانا که تو ابر گوهر فشانی ( 370 )
زهی بزم را ابر دینار قطره
زهی رزم را خسرو رزم گستر ( 55 )
گهی کهتر نوازست او گهی دشمن گداز است او
به رادی چون سحاب است او به پاکی چون نماز است او (412)
دانلود تحقیق نگرشی موضوعی در تصاویر شعری دیوان فرخی سیستانی