در این تحقیق می خوانیم:
اخلاق، به عنوان رشتهای که به شیوهای هنجاری به رفتار انسان میپردازد، در معرض تفسیرهای نظری گوناگونی است. با این حال، پیشفرض اصلی آن آزادی (اختیار) انسان است: پیشفرضی که ارسطو به طور خلاصه از آن به شایستگی ما برای دریافت ستایش یا سرزنش تعبیر میکند. بدین معنا که عمل به گونه درست ـ فارغ از اینکه چه تفسیری از آن داشته باشیم ـ هدف رفتار اخلاقی است نمیتواند صرفاً به معنای انجام آنچه که طبیعت اقتضا میکند باشد (آنهم یا به معنای انجام آنچه که غرایز ما اقتضا میکند، یا آنچه که هر کس انجام میدهد). بنابراین، پیشفرض رفتار اخلاقی، وجود هنجارهایی است. همینجاست که معمولاً بحث و نزاع اندیشمندان آغاز میشود: شأن و مقام چه کسی هنجارها را پایهریزی میکند؟ با این حال در جهانی که ویژگیهای مهم و برجسته آن منعکسکننده حکمت و فرزانگی خالقی بیهمتاست، نمیتوان خودِ طبیعت را به عنوان راهنمونی به رفتار درست، نادیده گرفت. در واقع، این همان دیدگاه ملاصدراست که در بحث از صدور/تجلی از «خدای واحد»، که همان خلقت باشد، پایهریزی و در مسیر بازگشت انسان به «واحد(حق)» تثبیت میشود. بدین ترتیب، نمیتوان هیچ گونه تفکیکِ ساده «باید» از «هست» را بر اساس الگوی خلقت تأیید کرد. ملاصدرا در قالب این الگو به تبیین آن در مرحله آغاز و نیز در مرحله بازگشت آن میپردازد که این مقاله در صدد توضیح آن است.
من درصدد بیان سیر و توسعه اندیشههای اندیشمندان اسلامی از اندلس تا مرکز شرق مدیترانه، با محوریت سه اندیشمند بزرگ جهان اسلام، سهروردی (1191ـ1154م)، ابنعربی (م 1240م) و ملاصدرا (1640 ـ 1572) هستم. همه این اندیشمندان به وضوح وامدار ابنسینا هستند، با این حال، هر کدام از آنها تلاش کردهاند که برای تبیین رابطه خالق و مخلوق شیوة فلسفی خاص خود در روند پژوهش را در پیش گیرند. از این رو، هر چند برنامة پژوهشی آنها، خواه بهصورت فردی یا جمعی، به وضوح مسائل کلامی را در دسترس ما قرار میدهد، اما هر یک از آنها از برخی دغدغههای فلسفی نیز بهعنوان فرعی از آن وظیفه محوری و اصلی استقبال کردهاند: سهروردی به معرفتشناسی، ابنعربی به یافتن راههای شرح و بیان آن رابطة منحصر بهفرد و ملاصدرا به طرح مجموعهای از مسائل فلسفی در حوزه و قلمرو وجود، بهعنوان چیزی که از «وجود واحد» ناشی میشود میپردازد.
برای دانلود متن کامل تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید.
تحقیق درس اندیشه اسلامی 1 با عنوان معاد یا بازگشت [به حق]» در دیدگاه ملاصدرا و اقتضائات آن برای اخلاق دیوید بورل 9 صفحه word