دانلود تحقیق روانشناسی تربیتی

اختصاصی از فی دوو دانلود تحقیق روانشناسی تربیتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مشخصات این فایل
عنوان: روانشناسی تربیتی
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 36

این مقاله درمورد روانشناسی تربیتی می باشد.

خلاصه آنچه در مقاله روانشناسی تربیتی می خوانید :

انواع شیوه های تربیت
 صرف نظر از تفاوتها ی بسیاری که در ر وش تربیت فرزندان وجود دارد , امروزه می توان از 3 نوع روش تربیت متداول صحبت نمود:
روش تربیت قدرت مدارانه :
این روش , همان روش سنتی قدیم می باشد که بر این استدلال استوار است که برای جلوگیری از لوس شدن فرزند باید از به کار بردن چوب و عصا مضایقه نکرد .
در این روش والدین قوانین و اصول تربیتی ویژ ه ای را در خانواده خود حکمفرما نموده اند , درر این روش تلاش نمی شود تا به کودک توضیح داده شود و در این روش زمانی که کودک از اصول و قوانین خانواده تخطی نماید معمولا مورد تنبیه بدنی قرار می گیرد .
در این روش به تشویق و پادا ش به عنوان یک وسیله تربیتی برای رفتار مطلوب کودک چندان توجهی نمی شود , رفتارمطلوب و متناسب با قوانین بعنوان یک وظیفه به حساب می آید .
روش تربیت آزاد گزارنده:
این برعکس روش بالاست اکثر بزرگسالان تابع کودکان و فرزندان خود می گردند , والدین در این روش به چنین فلسفه ای معتقدند که کودکان خود باید از پی آمدهای عملشان یاد گیرند که چگونه و به چه شیوه ای رفتار کنند .
 در این روش تلاش زیادی برای آموزش قوانین به کودک صورت نمی گیرد . در این جا کودکان برای تخلف عمدی از قوانین واصول تنبیه نمی شوند , حتی در مقابل رفتار مطلوب هم تشویق نمیشوند , در این روش که بدترین روشهاست هیچ یک از سه عنصر لازم در اختیار وجود ندارد .
روش تربیت متعادل :
 در این روش که بهترین روش است به حقوق کودک توجه زیادی می شود , در این روش به این نکته بسیار اهمیت داده می شود که کودک قبل از هر چیز باید از قوانین و اصول اخلاقی و تربیتی خانواده اطلاع داشته باشد .
در اینجا فرزندان فرصت ابراز عقیده داشته و حتی کودکان خردسال کورکورانه وادار به اطاعت نمی شوند, اگر کودک مرتکب کار خلاف شد به او به عنوان یک مجرم نگاه نمیشود, کودکان برای رفتار مطلوب مورد تشویق و پاداش قرار می گیرند .
در این روش والدین در مواجهه با فرزندان به صورت مشترکی عمل      می کنند و فرزندان از آنها واکنش های یکسانی را انتظار دارند و والدین به نیازهای دوران کودکی و نوجوانی بخوبی آگاهی داشته و در ضمن برقراری انضباط و محدودیت در مورد کودکان نیازهای عاطفی آنها را نیز تامین می کنند (1)
در چنین خانواده هایی والدین سرمشق زندگی کودک بوده , تمامی رفتار آنها به عنوان یک زیربنا در سازندگی کودک موثرند, مثلا  رفتار مذهبی والدین , نظم و ترتیب موجود در زندگی آنها , مهرو محبت و عواطف خوب آنها نبست به همدیگر , رعایت حق وعدل در همه جوانب زندگی , پذیرش مسئولیت در چنین خانواده هایی , تناسب رشد و استعداد و امکانات و راه و رسم زندگی و آداب آن و طرز برخوردها و رفتار اخلاقی والدین , همه این موارد جنبه الگویی والدین را برای کودکان نشان می دهد " (2)
 
اصلاح معایب کودک
طفل نیازمند است با اصول و مقررات احکام الهی خو گیرد , و راه و رسم زندگی انسانی را بیاموزد وصول به این هدف از راه اجرای تشویق و تنبیه به معنای عام امکان پذیر است , اما قبل از اعمال هر برنامه ای نخست باید به طفل آگاهی داد , به خوب و بد آموز آشنا کرد و سپس از او حساب خواست .
نقش پدر در خانواده نقش مجری انضباط و فرماندهی و امریت است و نقش مادر نقش تسکین بخش و آرامش دهنده ,بدینسان هر خطایی که کودک مرتکب شود از قانون پدر ترسانده می شود , اگر نخواهد تسلیم نظم و انضباط شود . اما در عین حال مادر کسی است که از شدت و خشونت جنبه انضباطی می کاهد .
پنددهی و تذکر :
کودک خطایی را عمدا مرتکب شده و براساس مقررات باید اصلاح یاتنبیه شود این که گفتیم عمدا بدان نظر است که اگر طفل چیزی را به خطا یا سهوا مرتکب شد به هیچ وجه مستحق تنبیه نیست . اگر عمداً هم مرتکب شد , نباید فورا تنبیهش کرد بلکه در مراحل اولیه باید به مذاکره و راهنمایی او پرداخت.
در صورتی که مذاکره و پنددهی سود نبخشید طفل باید تحت فشار ملامت و سرزنش قرارگیرد , آنهم نه ملامت مداوم و فشار سخت و مستمر , میزان و نحوه فشار به گونه ای باشد که در طفل حالت تسلیم و توسری خوردن پیش نیاید و در صورتی که این رفتار موثر نباشد مساله تنبیه پیش می آید , آنهم به میزان حداقل و در حد مصرف دارو برای یک بیما ر در اجرای انضباط و اعمال فشار باید فواید و زیان عمل او به او تفهیم گردد ."
 
رابطه ی کودک با وسایل و ابزار
" وسایل و ابزار در ساختن و پروراندن و یا ویران کردن بنای زندگی اخلاقی کودک نقش موثر و اساسی دارد و نیز از جهت خطر آفرینی ممکن است موجب صدمات و لطمه هایی برای کودکان باشد این نوع وسایل باید تحت کنترل و مراقبت قرار گیرند .
وسایل و ابزار و اسباب بازیها و اشیاء در سازندگی و پرورش ذهنی و ایجاد مهارت در کودک نقش اساسی دارند , بدین نظر نباید آنها را از کودک دور داشت بلکه باید مورد مراقبتش قرار دهد .
وسایل و اشیا موجوددرخانه می توانند از یکسو مفید و از یکسو مضر باشد که می توان موارد زیررا نام برد:
1-  رادیو و تلویزیون و تاثیر آن در کودک :
رادیو و تلویزیون از وسایلی است که می تواند نقش سازندگی و یا ویرانی و تباهی در کودک داشته باشد . این خطاست که والدین کودکان خود را در استفاده از هربرنامه با هر محتوایی آزاد گذارند , شاید برنامه ای برای فردی بزرگسال با معنی باشد ولی کودک از آن برداشت غلطی کند , بدین نظر کنترل تماشای بنامه ها ضروری است .
2-  کودک و تلفن :
هر چند که تلفن وسیله خوبی برای ایجاد ارتباط و انجام کارهای ضروری است در عین حال زیانهایی دارد مثل تماسهای نادرست با افراد ناباب که از سوی افراد مزاحم با کودکان برقرار می شود . زمینه را برای ملاقاتهای نادرست و ویرانگریهای اخلاقی فراهم می سازد و به همین نظر دخالت مستقیم والدین باعث کنترل روابط می شود "

3-  کودک و کتاب :
 کتاب عامل میراث علمی و فرهنگی گذشتگان و نسل حاضر است و نقش عظیمی در زندگی انسان دارد , کتاب بهترین معلم بشر است . ولی درعین حال فراموش نکنیم که کتاب نا مناسب خطرناکترین دزدها ست زیرا به جای مطالب و اندیشه های خوب مسائل ویران کننده در مغز می گذارد . بدین نظر بر والدین لازم است که نخست آن را مطالعه و ارزیابی کنند و آنگاه در اختیار کودک بگذارند . در رابطه با مجلات و روزنامه ها هم همین شیوه باید اعمال شود . (1)
4-  کودک و اسباب بازی :
 بازی و ورزش مانند نفس کشیدن برای کودک ضرورت دارد . در سالهای پیش از دبستان بزرگترین سرگرمی و مشغله کودک بازی است . کودک یک موجود زنده است و هر موجود زنده ای باید فعال باشد , بازی برای کودک یک نوع فعالیت است و بازی نکردن کودک علامت بیماری و ناتوانی اوست . اسلام نیز به نیاز طبیعی کودک توجه داشته  و دستور می دهد او را آزاد بگذارند تا بازی کند .
حضرت صادق ( ع ) فرمودند :
 " بچه را تا 7 سال بگذارید بازی کند " (2)
پیامبر اکرم ( ص ) بر کودکان عبور کرد که مشغول بازی بازی و خاکبازی بودند بعضی از اصحاب آنان را از بازی نهی کردند , پیامبر  ( ص ) فرمودند :
 " بگذارید بازی کنند , خاک چرا گاه کودکان است "
اگر چه کودک احتیاج به بازی دارد و باید بازی کند اما مدت بازی باید محدود باشد تا کم کم کودک به کارهای سودمند دیگری علاقمند شود و اجازه نباید داد که خوی بازیگری و بطالت بر کودک غلبه کند .

حضرت علی  ( ع ) فرمودند :
 " کسی که شیفته بازی باشد سعادتمند نخواهد شد " (1)
در کلیه مراحل , بازی سهم عمده ای را ایفا می کند , همانطور که " برونر " گفته است بازی یک کار جدی است ,از طریق بازی فرصتهای بسیاری برای یادگیری به وجود می آید که در این میان دو چیز اهمیت بیشتری دارد یکی حل مسئله و دیگری خلاقیت .
بدون بازی پایه خلاقیت و حل مسئله پی ریزی نمی شود . اگر طفلی در این مرحله بتواند از طریق بازی خود را سرگرم کند به نوعی خودکفایی رسیده و باعث می شود که طفل اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند . (2)
" اکثر مردم عادی تصور می کنند که بازی کودکان اتلاف وقت است , در حالی که می توانند آنها به کارهای مفیدتر دست بزنند و به یادگیری چیزهایی بپردازند که در بزرگسالی به کار آید این طرز فکر صحیحی نیست .
بازی کودکان هرچند بظاهر و در منطق بزرگسالان ممکن است بی هدف و بی فایده باشد ولی یک نوع آماده سازی برای کودک محسوب می شود و وسیله خوبی برای سازگاری شخصی , اجتماعی  کودک است (3)
....

بخشی از فهرست مطالب مقاله روانشناسی تربیتی

دید کلی
تاریخچه
نقش و تاثیر در زندگی
ساختار
شیوه عمل
ارتباط با سایر علوم
کاربردها
وظایف والدین در جنبه معنوی و روانی
      آغاز تربیت دینی
       کودک و عقائد  دینی
نحوه پاسخگویی والدین به سئوالات کودک
آموزش نبوت ،امامت و معاد به کودک
نمو نه ای از روایات در باره تربیت دینی کودک
تربیت دینی کودک  گام به گام و بدون اجبار
بخش دوم : پرورش اخلاقی کودکان                            
مفهوم اخلاق
آغاز پرورش اخلاقی
اهمیت  تربیت اخلاقی سالهای اول زندگی طفل
اهمیت پرورش اخلاقی
1-              دررابطه با خود :
2- در رابطه با فضایل :
3- در رابطه با وقایع و جریانات و راه و رسم جاری زندگی :
 عادت های غلط
    تربیت اخلاقی
اهمیت نظم وانضباط در تربیت کودک
   نیاز به مدافع
رابطه ی کودک با اشخاص و اشیا ء
رابطه والدین با کودک
روابط کودک با خواهران و برادران
        رابطه ی کودک با دیگران
نوع روابط در بین اعضای خانواده
انواع شیوه های تربیت
اصلاح معایب کودک
رابطه ی کودک با وسایل و ابزار
3-  کودک و کتاب :
انتخاب اسباب بازی مناسب
فایده بازی کودک برای والدین :
خاتمه
منابع :

دانلود تحقیق روانشناسی تربیتی

اختصاصی از فی دوو دانلود تحقیق روانشناسی تربیتی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
تدوین سند ملی آموزش و پرورش ایران فرصت مناسبی است که دانش روان¬شناسی، خاصه روان¬شناسی تربیتی که در ارتباط بنیادی و همه-جانبه با آموزش و پرورش است، به عنوان یکی از پشتوانه¬های اساسی تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان و جوانان ایران، نقش مؤثر خود را ایفا نماید.
در عین حال، توجه به این نکته ضرورت دارد که دانش روان¬شناسی و روان¬شناسی تربیتی در عصر حاضر از گستردگی عظیمی برخوردار است و آثار علمی و پژوهشهای آن دربرگیرندة مجموعه¬ای از صدها هزار کتاب و میلیونها رساله و مقالة علمی است و غیرممکن است که چنین مجموعة وسیعی را بتوان در یک نوشته یا یک گزارش فشرده خلاصه کرد. بنابراین ناچاریم که از میان چنان مجموعة عظیمی به ارائة اهم عنوانهای موضوع در چارچوب نظری و علمی مورد قبول خود بپردازیم و به توضیح مختصری اکتفا کنیم.
در آغاز، و پیش از آنکه به ارائة مباحث اساسی روان¬شناسی تربیتی و اصول و یافته¬های آنها برای طرح تدوین سند ملی آموزش و پرورش بپردازیم، لازم است به معنا و مفهوم روان¬شناسی اشاره کنیم.
روان¬شناسی را به عنوان "علم مطالعة رفتار آدمی" تعریف می¬کنند. در این تعریف، هر سه مفهوم "علم"، "مطالعه"، و "رفتار" معانی خاص خود را دارند:
وقتی از علم صحبت می¬کنیم منظورمان دانش نظام¬یافته در هر دو معنای تحصّلی  و خردمندانة  آن (یعنی در هر دو معنای عینی و عمقی) است. منظور از مطالعه در این تعریف، تحقیق علمی در معنای همه-جانبه و در هر دو معنای کمّی و کیفی و ترکیبیِ آن است. در موضوع رفتار نیز منظور ما همة رفتارهای آشکار و پنهان و محسوس و نامحسوس و خودآگاه و ناخودآگاه و سایر فرآیندهای روان¬شناختی آدمی است.
روان¬شناسی هم در معنای فلسفی، و هم در معنای علمی آن تعاریف خاص خود را پیدا می¬کند. آنچه به عنوان پشتوانة علمی طرح تدوین سند ملی آموزش و پرورش مورد تأکید است همان معنای علمی، در هر دو مفهوم تحصّلی و خردمندانة آن، است.
روان¬شناسی، که در معنای جدید آن به معنای دانش نظام¬یافتة حاصل از مشاهدات و اندازه¬گیری و سنجش واقعه¬های روانی به حساب می¬آید، وقتی که در متن تفکر مفهومی و حکمت و خرد قرار گیرد راهنمای ارزشمندی در تدریس و تربیت خواهد بود.
مشاهدات و مطالعات روان¬شناسی در نظریه¬های روان¬شناسی تلخیص می-شوند. این نظریه¬ها و اصول و قوانین آنها، هم معرفت ما را از روان¬شناسی آدمی نشان می¬دهند و هم می¬توان با کمک آنها به پیش¬بینی و کنترل پدیده¬های روانی پرداخت. به این ترتیب روان¬شناسی دانشی است که هم جنبة بنیادی و هم جنبة کاربردی دارد.
هر چند نظریه¬های بنیادی در روان¬شناسی باید به دقت و در تمامیت خود مبنای فهم ما از رفتار آدمی قرار گیرد اما در زمان کنونی، جنبه¬های کاربردی دانش روان¬شناسی نیز حائز اهمیت اساسی است. کاربرد اصول و قوانین روان¬شناسی در حل مسائل آدمی مهارت و هنری است که نیازمند برخورداری از دانشهای دیگر در حوزه¬های علوم انسانی و علوم زیستی و بهره¬مندی از دیدگاهها و نگرشهای محکم در مورد حیات آدمی است.
مشاهدات و مطالعات و تجارب روان¬شناسی ضرورتی انکارناپذیر برای فهم و حل مسائل تعلیم و تربیت نیز هست اما آن گونه از روان¬شناسی که بدون توجه به حکمت و فلسفه و فرهنگ و تاریخ و جامعه¬شناسی زندگی مردم کشور ما در پی کاربرد نظریه¬ها و اصول و قوانین روان-شناسی برای حل مسائل تعلیم و تربیتی آنان باشد توفیق کافی نخواهد داشت. به بیان دیگر، دانش عام و جهانی روان¬شناسی در کنار دانش خاص و بومی این علم است که می¬تواند کمکی جدی برای شناخت و حل مسائل تعلیم و تربیت در ایران باشد و دانشی ثمربخش برای آموزش و پرورش به حساب آید.
توجه به تمامیت رفتار و فرایندهای روان¬شناختی حائز اهمیت اساسی در روان¬شناسی است. مفهوم "رفتار" در تعریف روان¬شناسی، حاکی از هر واقعة روان¬شناختی است که در آدمی بروز می¬کند. برخی از این واقعه-ها قابل اندازه¬گیری مستقیم، بسیاری موضوع اندازه¬گیریهای غیرمستقیم، و برخی دیگر هنوز ناشناخته هستند.
رفتار آدمی را نباید صرفاٌ به واقعه¬هایی محدود کرد که قابل اندازه¬گیری کمّی است. مثلاً، ذهن آدمی و فرآیندهای شناختی و عاطفی و احساسات درونی و انگیزه¬ها و باورها و ارزشهای فرد نیز در شمار "رفتار" او به حساب می¬آیند و ما با مشاهدة دقیق تجلیات این رفتارها و مطالعة فرآیندهای درونی روان¬شناختی می¬توانیم تصویر جامعتری از روان¬شناسی افراد ارائه نماییم.
همچنین، روان¬شناسی تنها دانشی نیست که رفتار آدمی را مطالعه می-کند. علوم دیگر چون انسان¬شناسی، جامعه¬شناسی، علوم تربیتی، اقتصاد، سیاست، حقوق، و تاریخ نیز به مطالعة رفتار آدمی می-پردازند و همراه با روان¬شناسی، علوم انسانی را تشکیل می¬دهند اما روان¬شناسی، خاصه شعبه¬ای از این علم یعنی روان¬شناسی تربیتی است که می¬تواند بیش از همه در خدمت تعلیم و تربیت قرار گیرد.
ویژگی کنونی روان¬شناسی عبارت از چشم¬اندازهای مختلف یا دیدگاهها در مورد این موضوع است که چه چیز در فهم زندگی روانی و رفتار مهم است. روانشناسان مطالعة رفتار را از دیدگاههای متفاوتی مورد توجه قرار می¬دهند.
از قرن گذشته تا کنون، دیدگاههای روانشناسان در مکتبهای روانشناسی تجلی یافته¬اند. از این میان می¬توان دیدگاههای رفتاری, زیستی, شناختی, اجتماعی, رشدی, انسانی, و روان¬تحلیل¬گری را نام برد که در حال حاضر وجود دارند.
روان¬شناسی دارای رشته¬های مختلفی است و روان¬شناسان نیز در ده¬ها حوزة متنوع این علم کار می¬کنند. روان¬شناسی تجربی و فیزیولوژیک، روان¬شناسی رشد، روان¬شناسی تربیتی و روان¬شناسی مدرسه، روان¬شناسی بالینی، روان¬شناسی مشاوره¬ای، روان¬شناسی اجتماعی، و روان¬شناسی صنعتی و سازمانی، از جمله رشته¬های گوناگون روان¬شناسی است.
دو حوزة تخصصی از دانش روان¬شناسی، که در واقع شعبه¬هایی از دانش روان¬شناسی تربیتی هستند، جایگاه مهمتری در تعلیم و تربیت دارند که یکی روان¬شناسی رشد، و دومی سنجش روانی- تربیتی است.
روانشناسان رشد سعی می¬کنند تا رفتارهای پیچیده را به وسیلة مطالعة چگونگی آغاز و نظم و ترتیب رشد این رفتارها را که در طول دورة زندگی تغییر و تحول و توسعه می¬یابند, بفهمند و درک کنند. از آنجا که رفتار آدمی در طول سالهای کودکی و نوجوانی به سرعت رشد و توسعه می¬یابد, روانشناسی کودکان و نوجوانان قسمت بزرگی از روانشناسی رشد را در بر می¬گیرد. در عین حال، روانشناسان رشد آن دسته از تغییرات رفتاری را هم که پس از نوجوانی رخ می¬دهد مورد توجه قرار می¬دهند.
از سوی دیگر، دانش سنجش روانی- تربیتی در پی آن است که چگونه می¬توان اندازه¬گیری و آزمون و سنجش و ارزشیابی را در خدمت کار موفقیت¬آمیز تدریس و تربیت قرار داد. در این میان، مسألة اساسی آن است که وحدت سنجش و آموزش و تربیت را به عنوان هستة مرکزی سنجش روانی- تربیتی در نظر بگیریم.
سایر رشته¬های روان¬شناسی تربیتی، مثلاً روان¬شناسی یادگیری و روان-شناسی شاگردان استثنایی و روان¬شناسی مدرسه نیز، جایگاه مهمی در تدریس و تربیت دارند.
روانشناسانی که به مطالعة چگونگی تدریس و تربیت می¬پردازند و مشکلات آموزشی و تربیتی شاگردان را تشخیص می¬دهند و سعی می¬کنند آنها را اصلاح کنند به عنوان روانشناسان تربیتی و روان¬شناسان مدرسه شناخته می¬شوند. روانشناسان تربیتی اغلب اوقات درگیر بالابردن کیفیت یادگیری و بهبود وضعیت تربیتی دانش¬آموزان مدارس با استفاده از دانش روانشناسی در مورد یادگیری و انگیزش و شخصیت آنان هستند.
روان¬شناسی تربیتی، علم مطالعة روان¬شناسانة مسائل تدریس و تربیت و یک دانش محوری و چندرشته¬ای در روان¬شناسی و تعلیم و تربیت آدمی است که غالباً به عنوان بخشی از دانش روان¬شناسی، و گاهی به صورت یکی از حوزه¬های علوم تربیتی، به حساب آمده است.
این حوزه از علوم انسانی، اساس تدریس و تربیت است و اگر در کشور ما و متناسب با فرهنگ ایرانی ما بر چهار رکن اساسی، یعنی بر محکمات وحیانی، فرهنگ ایرانی، خردمندی، و یافته¬های دانش عینی در این رشته، استوار گردد دانشی رهایی¬بخش برای تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان و جوانان کشور ما است.
آن نوع از دانش روان¬شناسی تربیتی که با فرهنگ اسلامی و ملی و با وضع و حال مخاطبان تعلیم و تربیت در ایران و با مقتضیات زندگی در جهان کنونی هماهنگ گردد، قادر به ایفای نقش مطلوب خود خواهد بود. در این معنا، روان¬شناسی تربیتی باید در خدمت تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان و جوانان برای دستیابی آنان به حیات پاکیزة انسانی، مهارتهای زندگی در جهان کنونی، و فراگیری دانشهای عمومی و علوم و فنون تخصصی قرار گیرد.
در نیم قرن اخیر که روان¬شناسی تربیتی در شکل جدید آن در جامعة علمی ایران جایی برای خود باز کرده، متأسفانه، از نظر مبانی و اهداف و محتوا و تناسب، غالباً گرفتار درک و دریافتها و رویکردهای رفتارگرایانه و تقلیدی و محدودنگر بوده و نتوانسته است در جایگاه رفیع خود در تعلیم و تربیت ایران استقرار یابد. برای حل این مشکل، لازم است که:
اولاً بنیانها و اهداف و محتوای دانش روان¬شناسی تربیتی بر محکمات وحیانی و حکمت و خرد و دانش عینی استوار گردد. دوم آنکه اهمّ پژوهشهای علمی جهانی در حوزه¬های گوناگون این دانش مورد استفاده قرار گیرد و با پژوهشهای ملی و محلی در مسائل تدریس و تربیت بومی¬سازی شود. و سوم آنکه آموزش و پرورش و مدارس و کلاسهای درسی در برنامه¬ها و عملکردهای خود در تدریس و تربیت رویکردهای پویا و عمیق و همه¬جانبة علمی در روان¬شناسی تربیتی را به¬کار گیرند.
در گزارش تفصیلی که همراه با این سند فشرده در مورد "مفاهیم و اصول و یافته¬های دانش روان¬شناسی تربیتی به عنوان یکی از پشتوانه-های علمی طرح تدوین سند ملی آموزش و پرورش" به کمیتة مطالعات نظری طرح تدوین سند ارائه کرده¬ایم پنج موضوع اساسی مورد بررسی قرار گرفته است و در اینجا نیز فشرده¬ای از همان پنج موضوع را مورد تأکید قرار می¬دهیم:
1-    دانش روان¬شناسی تربیتی، مبانی و اصول، و الگوی تدریس و تربیت
2-    شناخت شاگردان برای تدریس و تربیت
3-    روان¬شناسی یادگیری برای تدریس و تربیت
4-    اصول و روشهای تدریس و ادارة کلاس
5-    سنجش و ارزشیابی در تدریس و تربیت

بخش یکم
دانش روان¬شناسی تربیتی، مبانی و اصول، و الگوی تدریس و تربیت
در این بخش نُه موضوع زیر حائز اهمیت اساسی است.
1-1- جایگاه دانش روان¬شناسی تربیتی
1-2- روان¬شناسی تربیتی: هنر و فن و علم و حکمت
1-3- ترکیب ثمربخش تدریس و تربیت
1-4- اهمیت نظریه در روان¬شناسی تربیتی
1-5- اهمیت پژوهش برای تدریس و تربیت
1-6- مفاهیم در روان¬شناسی تربیتی
1-7- اصول در روان¬شناسی تربیتی
1-8- کاربرد روان¬شناسی تربیتی و الگوی تدریس و تربیت
بخش دوم
شناخت شاگردان برای تدریس و تربیت
در این بخش به یازده موضوع اساسی در شناخت شاگردان اشاره شده است.
2-1- اصول رشد در دوره¬های خردسالی و کودکی و نوجوانی
2-2- شناخت وضعیت زیستی و تحولات جسمی و حسی و حرکتی و ادراکی دانش¬آموزان
2-3- شناخت رشد زبانی و ارتباطی خردسالان و کودکان و نوجوانان
2-4- شناخت وضعیت هوشی دانش¬آموزان
2-5- شناخت و سنجش رشد اجتماعی و اخلاقی دانش¬آموزان
2-6- شناخت وضعیت عاطفی و انگیزشی دانش¬آموزان
2-7- شناخت شکل¬گیری "خود" در کودکان و شناخت هویت نوجوانان
2-8- شناخت تفاوتهای جنسیتی و ایفای نقش جنسیتی دانش-آموزان
2-9- شناخت وضعیت و نیازهای آموزشی و پرورشی دانش¬آموزان استثنایی
2-10- شناخت وضعیت کودکان و نوجوانانی که دچار مشکلات روان¬شناختی و ناسازگاری اجتماعی هستند
2-11- شناخت وضعیت دانش¬آموزان متعلق به قومیتها و زبانها و فرهنگهای گوناگون کشور

بخش سوم
روان¬شناسی یادگیری برای تدریس و تربیت
در این بخش شش موضوع زیر مورد بررسی است.
3-1- معنای یادگیری چیست
3-2- نظریه¬های یادگیری و کاربرد آنها در تدریس و تربیت
3-3- سبکهای شناختی و سبکهای یادگیری
3-4- یادگیری مفهوم
3-5- یادگیری فراشناختی
3-6- سازنده¬گرایی و فرایند ساختار دادن به دانش

بخش چهارم
اصول و روشهای تدریس و ادارة کلاس
بخش چهارم دربرگیرندة ده موضوع زیر است:
4-1- معلم
4-2- ادارة کلاس درس
4-3- چیدمان کلاس درس
4-4- روشهای تدریس
4-5- تدریس مستقیم
4-6- انتقال یادگیری از کلاس درس به زندگی واقعی
4-7- تکلیف کلاسی و تکلیف منزل
4-8- اصول شاگرد-محوری
4-9-ایجاد و نگهداری محیط ثمربخش یادگیری و تربیت
4-10- برخورد با رفتارهای نادرست شاگردان

بخش پنجم
سنجش و ارزشیابی در تدریس و تربیت
در این بخش شش موضوع زیر مورد بحث قرار گرفته است:
5-1- آزمون و سنجش در تدریس و تربیت
5-2- اجرای استاندارد، روایی، پایایی، و فقدان سوگیری در آزمونها
5-3- آزمونهای استاندارد و آزمونهای معلم¬ساخته
5-4- جهت¬گیریهای جدید در سنجش و ارزشیابی تدریس و تربیت
5-5- ضرورت به¬کارگیری سنجش اصیل در آموزش عمومی

 
بخش یکم
دانش روان¬شناسی تربیتی، مبانی و اصول، و الگوی تدریس و تربیت
در این بخش نُه موضوع زیر حائز اهمیت اساسی است.

1-1- جایگاه دانش روان¬شناسی تربیتی
روان¬شناسی تربیتی، رشتة علمی پایه¬ای در تعلیم و تربیت و بخش بسیار مهمی از دانش روان¬شناسی و تعلیم و تربیت است که زمینه¬سازی و روشنگری و هدایت عمل تدریس و تربیت را برای والدین و مربیان و معلمان فراهم می¬کند. کار روان¬شناسی تربیتی، مطالعة روان¬شناسانة مسائل تدریس و تربیت است. در جریان این مطالعات است که اصول، الگوها، نظریه¬ها، اقدامات تربیتی، و روشهای عملی تدریس و تربیت و ارزیابی جریانها و تجلیات اندیشه و عواطف و رفتار شاگردان و فرآیندهای پیچیدة اجتماعی و فرهنگی مدارس بررسی می¬شود.
روان¬شناسی تربیتی در پی ترکیبی از مدلها و روشها و مهارتهای برگرفته از دانش روان¬شناسی با عملکرد معلمان و شاگردان و مدارس است. یافته¬های روان¬شناسی رشد (در جنبه¬های جسمی، شناختی، زبانی، اجتماعی، اخلاقی، عاطفی، و تفاوتهای فردی)، روان¬شناسی یادگیری (در رویکردهای مختلف رفتاری، شناختی، پردازش اطلاعات، و مدلهای انسان-گرایانه)، روان¬شناسی انگیزش و شخصیت، اصول و روشهای تدریس، آزمون و سنجش و ارزشیابی، استفاده از اطلاعات و تصمیم¬گیری برای بهبود تدریس، و مسائل ناتوانی یادگیری و محرومیتهای اجتماعی و فرهنگی و زبانی در آموزش، عنوانهای اصلی این رشته را تشکیل می¬دهد.

1-2- روان¬شناسی تربیتی: هنر و فن و علم و حکمت
سالها است که معلمان با این سؤال مواجه بوده¬اند که تعلیم و تربیت هنر است، فن است، یا علم است؟ واقعیت این است که هنر و فن و دانش معلم تأثیر انکارناپذیری را بر کار تدریس و تربیت به جای می¬گذارد اما ویژگیهای معلم به¬تنهایی کارگر نیست بلکه در ترکیب با ایمان و معرفت معلم و دانش مشخص در موضوع درسی و ساختار عناصر درس و در ارتباط با استراتژیهای پیچیدة ادارة کلاس، معنای خود را به¬دست می¬آورد. نکتة دیگر این است که دانش معلمی وقتی که با ایمان و حکمت در روح معلم همراه شده باشد بیشترین تأثیر را دارد. به همین دلیل تدریس را باید به¬عنوان ایمان معلم به رشد و کمال شاگردان و حکمت و علم هم در نظر گرفت. بین آنچه شاگردان فرامی-گیرند و آنچه معلم انجام می¬دهد رابطه¬ای قابل سنجش وجود دارد.

1-3- ترکیب ثمربخش تدریس و تربیت
ثمربخش¬ترین نوع تدریس و تربیت در کلاس درس و در محیط آموزشی وقتی میسر می¬شود که ترکیبی پویا از حکمت و دانش و هنر و فن معلمی در کار یک معلم معین و متنسب با وضعیت شاگردان فراهم آید. به بیان دیگر، تدریس و تربیت ثمربخش فعالیتی است که ترکیب مناسبی از نظریه¬ها، انگیزه¬ها، مهارتها، فنون، سازماندهی، و هنر آموزش دادن و تربیت کردن را به¬کار گیرد. این نوع از تدریس و تربیت نه¬تنها یک فعالیت روشنفکرانه است که عمدتاً درصدد تحقق اهداف شناختی است بلکه، درعین¬حال، یک تلاش عمیقاً شخصی و شخصیتی و اخلاقی نیز هست. آنچه معلمان به آن نیاز دارند این است که اصول اساسی برای تحلیل هر موقعیت و تصمیم¬گیری متناسب با آن را به¬کار گیرند و تدریس و تربیت ثمربخشی را ارائه کنند.

1-4- اهمیت نظریه در روان¬شناسی تربیتی
هر یک از مسائل و رخدادهای تدریس و تربیت، دانسته یا ندانسته، همراه با یک بنیاد نظری است. تدریس و تربیت موفق بدون نظریة دقیق و درست ناممکن است. یک نظریه در مفهوم علمی آن، عبارت از مجموعة درهم¬تنیده¬ای از مفاهیم است که برای تبیین یک مجموعه از اطلاعات و یافته¬ها به¬منظور پیش¬بینی و کنترل نتایج تجربه¬های آینده به¬کار گرفته می¬شود. با کمک نظریه است که اصول و قواعد تربیتی را استخراج می¬کنیم. واقعیت این است که نظریة خوب در قلب حرفة معلمی جای دارد. بدون یک نظریه که راهنمای عمل ما باشد ناچاریم از روی سلیقة شخصی، از روی عادت، بر اساس بینش شخصی، و یا بر اساس عقل عامیانه و قراردادهای معمول در محیط خود عمل کنیم. با کمک نظریه می¬توانیم به جنبه¬های مختلف از کل مسأله و به نتایج پژوهشهایی که در مورد هر یک از مسائل تدریس و تربیت صورت گرفته است توجه کنیم و راه¬حلهای جدیدی را پیشنهاد کنیم. الگوهای روان¬شناسی تربیتی نیز شبیه نظریه¬های آن هستند و به¬منظور ارائة نظریات درخصوص چگونگی تحول امور در موقعیتهای معین به¬کار گرفته می¬شوند.
ما باید از نظریه¬هایی که در ورای اعمال تربیتی وجود دارند به-خوبی آگاه باشیم و چارچوبهای پژوهشی آن نظریه¬ها را بشناسیم. با استفاده از اصول برگرفته از نتایج پژوهشها و نظریه¬های علمی است که روان¬شناسی تربیتی تبیین¬هایی را در مورد رابطة میان متغیرهای گوناگون و بلکه در مورد کل نظام این رابطه¬ها به¬عمل آورده است. تعمیق دانش حرفه¬ای در مسائل نظری و عملی تدریس و تربیت، و از جمله روان¬شناسی تربیتی و رشد تواناییهای معلمان و دست¬اندرکاران آموزش و پرورش در تحلیل هوشمندانه و نقادانة اختلاف دیدگاههای تربیتی، ضرورتی اجتناب¬ناپذیر است.

شامل 117 صفحه word