وظیفه طراحان گرافیک[1] در جامعه برای جانبازان و معلولان حرکتی این است تا بتوانند در حیطه ی کاری خود با طراحی پیکتوگرام [2]های کاربردی و واضح ، آسایش و راحتی را در سطح شهر برای آن ها به ارمغان آورند، تا بتوانند به صورت غیر حضوری به این دسته عزیزان یاری رسانند. طراحی پیکتوگرام یکی از زیر مجموعه های گرافیک می باشد که در محیط های شهری و اجتماعی به صورت علائم راهنمای بدون متن قابل استفاده می باشد که تمامی مفهوم آن را فقط با تصاویر انتزاعی و کاملا ساده به بیننده منتقل می کنند. هدف از انجام این پایان نامه مطالعه و بررسی کمیت و کیفیت علائم راهنمای شهری ، شهر تهران به دلیل پایتخت بودن و قرار گرفتن در اولویت اولیه برای طراحی و تکمیل علائم می باشد ، بدین صورت که ضعف علائم راهنما برای جانبازان و معلولین حرکتی در این شهر بسیار محسوس می باشد.
با توجه به مطالئه های صورت گرفته در این تحقیق اکثر علائم راهنمای موجود در سطح شهر تهران برای معلولین حرکتی با عنوان جای پارک بوده که به دلیل محدودیت امکان رویت آنها توسط سایرین بسیار پایین می باشد که احتیاج به برسی و طراحی های بیشتری دارد. طبق بررسی هایی که در طی موضوع انجام شد و طبق حمایت و وعده هایی از طرف سازمان های مربوطه شد ، میزان موفقیت کار و احتمال عملی شده آن تا حدودی رضایت بخش می باشد.
با تبعیت از این نتایج بر این امر که، موضوع مورد نظر احتیاج به توجه بیشتر در شهر تهران و سپس در سایر شهر ها دارد. در خصوص عنوان مقاله و علائم راهنمای شهری تا کنون بیشتر به صورت علمی از باب شهر سازی و جامعه شناسی پرداخته شده است و گرافیستهای کمتری به این موضوع پرداخته اند.
روش تحقیق در این پروژه به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده، و گرد آوری مطالب اسنادی و مکتوب می باشند.
واژگان کلیدی :
پیکتوگرام - تهران – جانباز - علائم راهنما - کمیت و کیفیت - معلولین حرکتی
جامعه ی امروزی ما به نحوی ضعف هایی در برابر زندگی و آسایش معلولان حرکتی دارد که بخشی از این معلولیت ها به دلیل اختلالات ژنتیکی و تصادفات و بخش دیگر آن از گذشته پس از جنگ تحمیلی بوده است که این مشکل گریبان گیر افراد بسیاری در جامعه شده است.
اما محدودیت در راه رفتن و حرکت این افراد باعث این موضوع نمی شود که در جامعه نقش آنها کمرنگ ، یا اینکه از فضای جامعه و شهری حذف شوند بلکه با زندگی در عصر تکنولوژی فعلی می بایست در جامعه دست در دست هم داد تا چنین افرادی در جامعه حضور پر رنگ تری از قبل را بدون محدودیت داشته باشند.
((اثر گرافیکی می تواند نشانه باشد، مانند حروف الفبا، یا یک نظام نشانه دیگر را شکل دهد، مانند علائم جاده ای. علائم گرافیکی – خطوط طرح یا نقاط یک عکس – در کنار هم تصاویر را تشکیل می دهند . طراحی گرافیک به یک معنا حرفه ساخت یا انتخاب علائم و آرایش آنها بر یک سطح برای انتقال یک ایده است)). (هولیس، 1382 ، 7)
((از نشانه های تصویری استفاده های مختلفی می شود از جمله در تبلیغات، آگهی، دستور العمل، علائم هشدار دهنده، اعلان خطر و .... تمامی این موارد، به شیوه های مختلف اطلاعات ضروری را به افراد می دهند. برای مثال، وجود ایستگاه های خدماتی بین شهری، تسهیلات زیادی را می تواند برای سفرهای جاده ای فراهم سازد. این خدمات به صورت نشانه های تصویری مختلف در معرض دید رانندگان قرار دارد. و بدین ترتیب راننده را از تسهیلات و امکانات موجود آگاه می سازد)). (کوبایاشی، 1387، 5)
این تحقیق بر اساس مطالئه ی علائم راهنمای واقع در خیابان ولی عصر تهران صورت گرفته است که بررسی کیفیت آنها از جهت معرفی نقش گرافیک در طراحی ، تاثیرات حسی بر مخاطب ، نحوه ی انتقال پیام به ساده ترین شکل و کمیت آنها در سطح محیط شهری پرداخته است.
با توجه به این موارد فصل بندی این تحقیق به شکل ذیل صورت پذیرفته است .
فصل اول اشاره به کلیات تحقیق و طرحنامه می باشد که ابتدا مساله و اهداف را به طورت خلاصه مطرح و پس از آن به ادبیات تحقیق می پردازد و اهمیت و اهداف تحقیق را بیان می نماید که در خصوص آنان نگارنده به چه سوالاتی رسیده است، که با تحقیق حاظر سعی در پیدا کردن جواب آنان دارد و سپس روش تحقیق و محدودیت های پیش رو برای انجام کار و ارتباط موضوع عملی با تئوری بیان شده است. مبانی نظری تحقیق که در آن به تعریف واژه های قید شده در عنوان و همچنین پیشینه و ریشه آن در ایران و زندگی روزمره در شهر تهران و سایر مطالب مربوط به پیکتوگرام و طراحی گرافیک می باشد در فصل دوم گنجانده شده است .
در فصل سوم که روش شناسی تحقیق می باشد، با مروری بر روش و فرآیند تحقیق و مشخص نمودن جامعه ی آماری و در نهایت به روش های جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است.
فصل چهارم که اصلی ترین و محوری ترین فصل این تحقیق، با عنوان شناخت عرصه پژوهشی می باشد به معرفی تهران و منطقه ی مورد نظر برای مطالئه پرداخته و به ویژگی های اجتماعی، کیفی، مدیریتی، و سپس به علائم راهنمای موجود در منطقه از جهت ویژگی های کیفی و کمی پرداخته شده است.
[1] Graphic Designer
[2] تصویرنگاشت یا پیکتوگرام نشانه‌ای است که یک پنداره، شیء، فعالیت، مکان یا رویداد را آشکار می‌کند. تصویرنگاری یک گونه نوشتن است پنداره‌ها از راه کشیدن منتقل می‌شوند. این پایه دبیره میخی و تا حدودی هیروگلیف است که از تصویر و نقاشی در کنار حروف بهره می‌برند.
فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه 2
1–1- بیان مساله تحقیق 3
1–2- ادبیات یا پیشینه تحقیق 4
1–2-1- پایان نامه ها 4
1–2-2- مقالات علمی و پژوهشی 4
1–2-3- کتب و طرح های پژوهشی 5
1–3- اهمیت و ضرورت تحقیق 6
1–4- اهداف تحقیق 7
1–5- سوالات یا فرضیه های تحقیق 8
1–6- روش تحقیق 8
1–6-1=جامعه آماری8
1–6-2- نمونه آماری 8
1–6-3- روش یا روش های نمونه گیری 8
1–6-4- ابزار جمع آوری اطلاعات 9
1–6-5- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و تبیین سوالات / فرضیات 9
1–7- محدودیت های تحقیق 9
1–8- ارتباط موضوع عملی و نظری 9
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق
مقدمه 11
2–1- تعاریف و مفاهیم 11
2–2- دیدگاه ها و نظریه ها 13
2–3- تجارب تئوری ها 14
2–4- معلولیت در ایران 15
2–5- طراحی گرافیک 17
2–5-1- طراحی دو بعدی و تکثیر اثر گرافیکی 22
2–5-2- طراحی اطلاع رسانی 23
2–5-3- طراحی حروف باهاوس 24
2–5-4- روش های چاپ و طراحی 24
2–5-5- رنگ و نشانه های بصری 25
2–5-6- تولید و فناوری جدید 26
2–5-7- گرافیک حسی 27
2–5-8- نماد و نشانه 34
2–5-9- پیکتوگرام 39
2–6- طبقه بندی پیکتوگرام ها 42
2–7- مؤلفه های کمی و کیفی پیکتوگرام ها 46
فصل سوم : روش شناسی تحقیق
مقدمه 49
3–1- روش تحقیق 49
3–2- فرآیند تحقیق 50
3–3- جامعه آماری 50
3–4- مدل تحلیلی پژوهشی 50
3–5- روش های جمع آوری اطلاعات 52
فصل چهارم : شناخت عرصه پژوهشی
مقدمه 54
4–1- معرفی تهران 54
4–2- معرفی منطقه 56
4–3- معرفی خیابان ولی عصر (عج) 57
4–3-1- ویژگی های اجتماعی 59
4–3-2-ویژگی های کمیتی و کیفیتی 61
4–3-3- ویژگی های محیطی 63
4–3-4- ویژگی های مدیریتی65
4–4- نشانه شناسی در خیابان ولی عصر 67
4–4-1- نشانه 67
4–4-2- انواع نشانه ها در خیابان ولی عصر 68
4–4-3- نماد ها در خیابان ولی عصر 69
4–4-4- نشانه شهری در خیابان ولی عصر 70
4–4-5-مسیر یابی در خیابان ولی عصر 71
4–4-6-نشانه های شهری به عنوان یک ابزار هدایت گری در خیابان ولی عصر 72
4–5- علائم راهنمای خیابان ولی عصر73
4–5-1- انواع علائم معلولین 75
4–5-2- ویژگی های کیفی علائم 78
4–5-3- ویژگی های کمی علائم 78
فصل پنجم : تحلیل عرصه پژوهش
مقدمه 80
5-1- تحلیل با روش سوآت 80
5-2- نقاط قوت 80
5-2-1- کمی 80
5-2-2- کیفی 80
5-3- نقاط ضعف 81
5-3-1- کمی 81
5-3-2- کیفی 81
5-4- فرصت ها 81
5-4-1- کمی 81
5-4-2- کیفی 82
5-5- تهدید ها 82
5-5-1- کمی 82
5-5-2- کیفی 82
فصل ششم : جمع بندی و نتیجه گیری
6-1- جمع بندی 84
6-2- نتیجه گیری و آزمون فرضیه ها 84
6-3- راهبردهای پیشنهادی 85
منابع و ماخذ87
بخش عملی پایان نامه 88
شامل 110 صفحه فایل word
دانلود پایان نامه مطالعه ی کمیت و کیفیت علائم راهنما (پیکتوگرام) موجود در سطح شهر تهران
