مـــقدمـــه
به دلیل اهمیت وتاثیر دما بر شرایط محیطی واقتصادی-اجتماعی وهمچنین نقش آن در در برنامه ریزی های خرد و کلان تغیرات رفتار دمای جهانی در بازه های زمانی طولانی (روند)و کوتاه مدت(فازها وچرخه ها)به ویژه در سالهای اخیرمورد توجه محافل عمومی بوده است.اگر چه گرمایش زمین طی سده ی گذشته واقعیتی است که با آن مواجه شده ایم اما به دلیل کوتاه بودن داده های اندازه گیری مستقیم عناصر اقلیمی ،قطعیت و پایداری روند گرمایشی مورد تردید است .چرا که وجود فازها ،چرخه ها ورویدادهای تصادفی مختلف در اقلیم نیازمنداتخاذ شیوه های مناسب و ابزارهای دقیق برای تفکیک مرزهای تغییر از تغییر پزیری ست.
بررسی و مطالعه ی تغیرات اقلیم و گرم شدن کره ی زمین از این نظر در مطالعات جغرافیایی حائز اهمییت است که جنبه های عمده از این تغییرات بخصوص طی صده ی اخیر به نقش و عملکرد انسانی (شهرسازی-جنگل زدایی-توسعه ورشد صنعتی-وافزایش گازهای گلخانه ای و......)نسبت داده میشود.دما از عمده ترین واساسی ترین عناصر در تعیین نقش و پراکندگی بقیه ی عناصر اقلیمی و یکی از شاخص های اصلی در پهنه بندی و طبقه بندی اقلیمی به شمار می رود از این رو دگرگونی ها و افت و خیزهای این عنصر از اهمیت علمی و عملی زیادی برخوردار است.
گرٍم شدن زمین یعنی چه؟
گرم شدن جهانی عبارتست از چند برابر شدن میانگین دمای اتمسفر زمین و دمای اقیانوس ها تئوری گرم شدن، بیان کننده این واقعیت است که از قرن 19 و بدلیل فعالیتهای انسانی که مهم ترین آن افزایش دی اکسید کربن و "اثر گلخانه ای(greenhouse effect)" است دما رو به افزایش گذشته است. این تئوری بعدها بیان نمود که این افزایش دما در صورتیکه روند کنونی فعالیتهای انسانی در خصوص افزایش "گازهای گلخانه ای" ادامه یابد به همین صورت ادامه خواهد یافت. باید توجه داشت که بکاربردن واژه تغییر آب و هوائی (climate change) با واژه گرمایش زمین همسان نیست، واژه اخیر، عمومی است و دلالت بر عامل خاصی در تغییر آب و هوا ندارد. در صورتیکه منظور ما در اینجا تغییراتی است که بواسطه دخالت انسان بوجود آمده است (anthropogenic climate change).
زمان شروع گرم شدن زمین را بسته به معیارهای مختلف، متفاوت می دانند. بعنوان مثال برخی شروع آنرا از زمان انقلاب صنعتی ، و برخی حدود پنجاه سال اخیر می دانند.
افزایش دمای زمین به این معناست که اکوسیستم های طبیعی در حال تعادل باید تغییر کنند. برخی گونه های گیاهی و جانوری از زیستگاه طبیعی خود طرد می شوند و بر عکس، برخی گسترش بیش از حد می یابند. البته اکوسیستمهای خیلی نادری هم دست نخورده یا با حداقل تغییر باقی می مانند.
دانشمندان نگران این مشکلند که انسانها و اکوسیستم های طبیعی نتوانند خود را با این تغییرات سریع آب و هوایی وفق دهند. اکوسیستم شامل ارگانیزمهای زنده و محیط فیزیکی در یک محدوده مشخص است. این گرم شدن عمومی می تواند منتج به ضررهای فراوانی شود، به همین دلیل کشورهایی در سراسر جهان، به منظور کنترل این بحران، قراردادی را به نام پروتوکل کیوتو (Kyoto) طرح کرده اند.
گرمایش جهانی زمین (26 صفحه ورد)