پیل سوختی (به انگلیسی: Fuel cell) یک مبدل انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی است. این تبدیل مستقیم بوده و از بازدهٔ بالایی برخوردار است. معروف ترین نوع پیل سوختی در حال حاضر پیل سوختی هیدروژنی است، که در این مقاله به آن پرداخته می شود. انواع دیگر پیل سوختی مانند پیل سوختی متانول نیز کاربردهای خاصی دارند. در مورد پیل سوختی هیدروژنی میتوان گفت که در این تبدیل از عمل عکس الکترولیز آب استفاده میگردد، به عبارت دیگر از واکنش بین هیدروژن و اکسیژن، آب، حرارت و الکتریسیته تولید میگردد. هر سلول در پیلهای سوختی از سه جزء آنُد، کاتُد والکترولیت و غشا تشکیل شدهاست.
مقدمه
پیلهای سوختی فناوری جدیدی برای تولید انرژی هستند که بدون ایجاد آلودگیهای زیست محیطی و صوتی، از ترکیب مستقیم بین سوخت و اکسیدکننده، انرژی الکتریکی با بازدهی بالا تولید میکنند. تولید مستقیم الکتریسیته بدون محدودیت ترمودینامیکی چرخه کارنو جهت تبدیل انرژی شیمیایی حاصل از سوخت به انرژی گرمایی و مکانیکی و در نهایت الکتریسیته میباشد که اتلاف انرژی را به حداقل مقدار ممکن میرساند و به بازده تئوری بالایی دست پیدا میکنیم. در پیلهای سوختی اکسید جامد سرامیکی (اکسید سرامیک) رسانای یون در الکترولیت است و از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پیل در دمای بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد کار میکند و با بازده در حدود ۶۰ درصد، توان الکتریکی معادل ۱۰۰۰ مگاوات دارد. در حال حاضر تعداد زیادی از محققان روی جنبههای مختلف پیل سوختی اکسید جامد، جهت بهبود خواص پیل کار میکنند. برای این کار روی خواص الکترودها و الکترولیت که مهمترین قسمتهای پیل SOFC میباشند را بهینه سازی میکنند و روی عناصر و مواد تشکیل دهنده آنها مطالعه انجام میدهند.
نحوه عملکرد
هر پیل سوختی دارای دو الکترود (آند و کاتد) و یک الکترولیت ما بین این دو الکترود و غشا به منظور جدا کردن دو بخش پیل میباشد. در قطب آند، هیدروژن بر روی یک کاتالیزور واکنش داده و تولید یک یون با بار مثبت و الکترون با بار منفی میکند. پروتون به وجود آمده از محیط الکترولیت گذر کرده حال آنکه الکترون در فضای مدار حرکت میکند و تولید جریان مینماید. در قطب کاتد اکسیژن با یون و الکترون واکنش نشان داده و تولید آب و حرارت مینماید. این سلول به تنهائی ۰.۷ ولت نیروی محرکهٔ الکتریکی تولید میکند که برای روشنایی یک لامپ کوچک کافی میباشد. اگر این پیلها به صورت سری قرار گیرند قادر به تولید برق با توان چندین مگاوات میباشند. طرز کار پیل سوختی هیدروژنی به شکل انیمیشن در این مرجع نشان داده شده است.
فهرست مطالب:
مقدمه
تاریخچه
انواع پیل سوختی
پیل سوختی آلی
پیل سوختی فلزی
تاریخچه انواع پیل های سوختی
پیل سوختی اسید فسفریک
پیل سوختی قلیایی
پیل سوختی اکسید جامد
پیل سوختی متانولی
اجزای پیل سوختی و وظایف آنها
آند
کاتد
الکترولیت
نحوه عملکرد پیل سوختی
پیل سوختی اسید فسفریک
ویژگی ها
پیل سوختی قلیایی
ویژگی ها
پیل سوختی کربنات مذاب
ویژگی ها
پیل سوختی اکسید جامد
ویژگی ها
پیل سوختی پلیمری
ویژگی ها
پیل سوختی متانولی
ویژگی ها
نحوه عملکرد پیل سوختی متانولی
نحوه تغذیه متانول
مقایسه پیل های سوختی آلی
پیل سوختی فلزی
سیستم پیل سوختی
بخش سوخت رسانی
بخش تولید انرژی
بخش تبدیل انرژی
روش های تولید هیدروژن
کاربردهای پیل سوختی
مزایای پیل های سوختی
معایب پیل سوختی
نتیجه گیری
پاورپوینت بسیار خوب با عنوان پیل سوختی در 56 اسلاید