امیل دورکیم (بنیانگذار انسان‌شناسی دینی)

اختصاصی از فی دوو امیل دورکیم (بنیانگذار انسان‌شناسی دینی) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده :

امیل دورکیم ـ را به همراه ماکس وبرـ یکی از دو بنیانگذار اصلی تئوری جامعه شناسی نوین نامیده‌اند. دورکیم چهارچوب وسیعی برای سیستم‌های اجتماعی ایجاد کرد که در جامعه شناسی و تعدادی رشته‌های مرتبط با آن به عنوان یک اصل هنوز باقی مانده است، بویژه در انسان شناسی. حتی آنهایی که اساساً با آن موافق نبوده‌اند. آن را به عنوان یک نقطه عطفی می‌پذیرند. این چهارچوب تحلیل در جریان کار خود دورکیم رشدی اساسی را طی کرد، اما مداوم پیرامون ماهیت سیستم اجتماعی و رابطه آن سیستم با شخصیت فرد تمرکز داشت.  تفکر دورکیم غالباً ریشه در تاریخ روشنفکری فرانسه داشت. اگر به گذشته دورتری برگردیم، دکارت [فلسفه دکارتی] و رسو از همه مهمتر بودند و افراد دیگری که در سالهای نزدیک به او بوده‌اند و در تفکر دورکیم اهمیت بسزائی داشته‌اند، سن سیمون و آگوست کنت و استاد وی فوستل دو کولانژ بودند. علاقه دورکیم به روشنفکران معاصر برجسته دیگر کشورها، ویژه آلمان و انگلستان، به طور موثقی ماهیت فرانسوی داشت: راجع به مسائل انسان و جامعه، و این به معنی تحقیر کردن اصالت تفکر فرانسوی نیست. اگر بگوییم آن تفکر یک موقعیت میانجی بین دو جناح اصلی گرایشات متفکر را در بر می‌گرفت. یعنی تجربه گرایی انگلیسی و کارکردگرایی و ایده آلیسم آلمان. به عبارتی صریح‌تر، جامعه شناسی مدرن حاصل ترکیب عناصری هستند که به برجسته‌ترین وجهی در آن دو سنت شکل گرفته‌اند و به نظر می‌رسد ماهیت میانجیگرانه‌اش در زمینه فرانسوی‌اش بوده است که به دورکیم یک محل بارزی برای ابراز وجود دادند و جایگاه و نفوذ دورکیم به طور مؤثری در این ترکیب کمک کرد.  در نوشته‌ای که پیش‌رو دارید سعی شده است تمام ابعاد دورکیم که شامل زندگی شخصی و حرفه‌ای، ریشه‌های فکری، آثار دورکیم و مفاهیم کلیدی که در هر اثر مطرح می‌شود، مورد بررسی قرار بگیرند. و نیز تأثیرات دورکیم بر نظام آموزش همگانی فرانسه و تأثیراتی که وی بر رشته انسان شناسی و شاخه‌های این رشته داشته است. و از آنجایی که بیشترین تأثیرات دورکیم بر انسان شناسی از طریق کتاب معروف وی تحت عنوان «صور بنیادین حیات دینی» بوده است. سهم بیشتری به بررسی این کتاب و مفاهیم ارائه شده توسط این کتاب داده شده است.    زندگی شخصی و حرفه‌ای دورکیم: امیل دورکیم را باید به عنوان نخستین جامعه‌شناس دانشگاهی کشور فرانسه به شمار آورد. او اگر چه در امور اجتماعی فرانسه به سختی درگیر شده بود، اما سراسر زندگی‌اش تحت تأثیر کار دانشگاهی‌اش قرار داشت. دورکیم مرد دانشگاهی بود که همکارانش هنوز وی را مهمان ناخوانده‌ای می‌دانستند که می خواهد رشته‌ای را تدریس کند که هنوز مشروعیت آن توجیه نشده بود.» (کوزر، 1382 : 204 و  205)  دوران زندگی دورکیم با بحرانی از تاریخ فرانسه و اروپا مقارن است. وی در 15 آوریل 1858 در اپینال واقع در لورن متولد شد و در 15 نوامبر 1917 در فرانسه- پاریس درگذشت. دورکیم از تبار یهودی بود و در خانواده‌ای متدین پرورش یافت، پدرش خاخام اعظم بود و زمانی از دورکیم انتظار می‌رفت که پای بر جای  پای پدر بگذارد. وی بر آن شد که از این سنت خانوادگی بگسلد و اعلام  کرد که لااداری است؛ اما شخصیت سخت متأثر از پرورش اولیه و زندگی دقیق و منضبط اولیه باقی ماند. وی در 18 سالگی به پاریس رفت تا برای دانشسرای عالی درس بخواند.  در دانشسرا، در زمره گروهی از روشنفکران برجسته بود. دیری نگذشت که علاقه وی متوجه حوزه فلسفه اجتماعی و سیاسی شد. در اکول نورمال سوپر یور پاریس، وی از دو تن از معلمانش، بوترو و فوستل دوکولانژ متأثر شد. بوترو وی را به مطالعه دقیق آثار کنت هدایت کرد. وی همچنین با مطالعه نوشته‌‌های رنوویه فیلسوف اجتماعی نوکانتی به فلسفه کانت علاقمند گردید. مضامین کانتی بعداً به دفعات در آثار دورکیم ظاهر شدند، او در صور بنیانی حیات دینی کوشید تا صورتی نظام یافته از «کانت گرایی جامعه‌شناختی» را به عنوان نظریه شناخت طرح بریزد.  وی بعد از فراغت از تحصیل، سالهای 1882 تا 1887 به تدریس  فلسفه پرداخت. و در این میان سال تحصیلی 86-1885 را در آلمان سپری کرد و به مطالعه تحولات معاصر در فلسفه اجتماعی و روانشناسی جمعی در آن کشور پرداخت. در آنجا به درک روشنتر چگونگی واقعیت اجتماعی و پیچیدگی ارگانیک و تحول آن نایل آمد.

فهرست عناوین :

پیشگفتار 

زندگی شخصی و حرفه‌ای امیل دورکیم

ریشه‌های فکری اندیشه‌های دورکیم

آثار دورکیم 

درباره تقسیم کار اجتماعی (1893) 

همبستگی مکانیکی 

همبستگی ارگانیکی 

وجدان جمعی

تقسیم کار

قواعد روش جامعه شناختی (1894) 

واقعیت اجتماعی

قواعد مشاهده وقایع اجتماعی

خصوصیات عمومی روش جامعه شناسی

شیئی کردن

خودکشی (1897) 

خودکشی

آنومی

تربیت و جامعه‌شناسی

سوسیالیسم (1928) 

جامعه‌شناسی؛ فیزیک رسوم و حقوق (دورکیم و دموکراسی)  

صور بنیادین حیات دینی (1912) 

مفهوم مانا

مفهوم توتم

مفهوم تابو

سالنامه جامعه‌شناسی (1896) 

سهم دورکیم در مشروعیت دانشگاهی جامعه‌شناسی  

جامعه شناسی دورکیم

جامعه و اخلاق 

آینده جامعه

ساختارگرایی دورکیم

تکامل گرایی دورکیم

کارکردگرایی دورکیم

تبین کارکردی

تحلیل کارکردی و تحلیل تاریخی

تأثیر تحلیل کارکردی دورکیم بر مکاتیب علوم اجتماعی

تأثیر دورکیم بر نظام آموزش همگانی

تأثیر امیل دورکیم بر انسان‌شناسی

مردم شناسی فرانسه

انسان‌شناسی دینی

تأثیر دورکیم از طریق دیدگاه اثباتی بر انسان‌شناسی

انسان شناسی حقوق

دورکیم، مالینوفسکی و رادکلیف - براون

مطالعات دینی دورکیم

تأثیر رابرتسون اسمیت بر رهیافت مذهبی دورکیم

هدف دورکیم در کتاب صوربنیانی حیات دینی

اهمیت تاریخ در بررسی امر دین

تعریف دین

اعتقادهای دینی 

باورهای دینی 

جادو و دین 

جان پرستی 

نقد دورکیم به نظریه جان پرستی 

طبیعت پرستی 

انتقاد دورکیم به نظریه طبیعت پرستی

توتم‌پرستی به عنوان دین بنیانی

کارکرد دین از نظر امیل دورکیم

دین و همبستگی

دین و نظریه اجتماعی دورکیم

دورکیم و دگرگونی دین 

دین و نظریه معرفت 

مبنای جامعه‌شناسی معرفت دورکیم

کلام آخر

منابع

مقاله صور بنیانی حیات دینی و دورکیم - 30 صفحه وورد

اختصاصی از فی دوو مقاله صور بنیانی حیات دینی و دورکیم - 30 صفحه وورد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده

امیل دورکیم (1858-1917م) از بنیانگذاران جامعه‌شناسی و یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های این عرصه است. وی با انتشار کتاب صور بنیانی حیات دینی در 1912م، رهیافت جامعه‌شناختی به دین را به شدت قوت بخشید و تا سالیانی دراز در این راه پیشتاز بود. در این رهیافت کوشش می‌شود تا دین تنها به مثابه نهادی اجتماعی با سازوکاری معین بررسی، و ابعاد آن تحلیل گردد. صور بنیانی، نمونه کاملی از این نگرش به شمار می‌رود. دورکیم در این کتاب به استناد یافته‌های مردم نگاران با تحلیل یکی از ادیان ابتدایی، توتمیسم، نظریه‌ای را معرفی می‌کند که بر اساس آن دین جز تجلی خواست جامعه نیست و همة مناسک و شعائر دینی، کارکردی اجتماعی دارند و هدف از انجام آنها تقویت روح همبستگی میان اعضای جامعه است. ضمن ارائة تصویری کامل از آرای دین‌شناختی دورکیم، به نقد نظریة او دربارة ماهیت و کار‌کرد دین می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها

      دین، رهیافت جامعه‌شناختی به دین، دورکیم، نهاد اجتماعی، جامعه‌شناسی دین.

طرح مسأله

کتاب صور بنیانی حیات دینی از آثار مهم و کلاسیک تفسیر جامعه‌شناسانة دین است که امیل دورکیم جامعه‌شناس فرانسوی آن را در 1912م منتشر ساخت. این کتاب از تأثیرگذارترین کتاب‌های این عرصه است و نمونة کاملی است از نگرش پوزیتیویستی به دین. دورکیم در این کتاب مفصل از طریق بررسی کهن‌ترین دین موجود در میان قبائل ساکن استرالیا، یعنی توتم‏پرستی، می‌کوشد ماهیت، خاستگاه و کارکرد دین را به طور کلی نشان دهد و این تفسیر را برای فهم همة ادیان به کار گیرد. مفروضات، روش و نتایج تحقیق دورکیم امروزه به شدت مورد چالش قرار گرفته و کاستی‌های روشی آن روشن شده است ( نک: اسلامی، «رهیافت دین شناختی دورکیم»، ص 49-76). صور بنیانی حیات دینی شامل سه کتاب است: کتاب اول مسائل مقدماتی را باز می‌گوید، کتاب دوم باورهای بنیانی دین را معرفی می‌کند و کتاب سوم مسأله مناسک دینی را که در هر دینی وجود دارد تحلیل می‌نماید. دورکیم، پس از بیان موضوع پژوهش، کتاب اول را به مسائل مقدماتی اختصاص می‌دهد.

مسأله تعریف دین

نخستین فصل کتاب به تعریف دین می‌پردازد. دورکیم تعاریف موجود دربارة دین را نقل و نقد می‌کند و تعریف تازه‌ای از آن به دست می‌دهد و در این مورد می‌کوشد عنصر اساسی هر نوع دینی را معرفی نماید. یکی از تعاریف رایج دربارة دین بر عنصر   راز آمیزی آن تأکید می‌کند و می‌کوشد نشان دهد که هر دینی در نهاد، راز واره است. از این منظر هر دینی به نوعی به راز و گونه‌ای جهان فرا طبیعی باور دارد. دورکیم در این مورد به سخن هربرت اسپنسر استناد می‌کند که مدعی است: «ادیان که از دیدگاه اصل اعتقادی جزمی خویش هیچ سازشی با هم ندارند، به طور ضمنی با هم همداستان‌اند که جهان رازی است که باید چگونگی‌اش تبیین شود» (دورکیم، ص32). اما وی این تعریف را نمی‌پذیرد. زیرا به ادعای او، مفهوم راز و تفکیک هستی به دو منطقه که یکی آشکار و دیگری رازآلود باشد، مفهومی جدید است که تازگی به ادیان راه یافته است. اینکه جهان طبیعی تابع قوانین و ضرورت‌های علی و جبر علمی است، خود نتیجه علوم پوزیتیو یا اثباتی است و برای گذشتگان چنین ضرورتی وجود نداشته است. در نتیجه آنان هستی را یکپارچه می‌دیده‌اند. پس اندیشه راز، مسأله‌ای جدید است و نمی‌توان آن را سرشتی برای دین شمرد.

برخی از نظریه پردازان معاصر دورکیم، در هر دینی عنصر دیگری را نشان می‌داده‌اند. از این منظر، ماهیت هر دینی براساس اعتقاد به موجود متعالی به نام خدا (در ادیان توحیدی) یا خدایان (در ادیان شرک آلود) استوار است. اما به گفته دورکیم اگر این فرض را بپذیریم ناگزیریم که ادیان ابتدایی را که در آن تصویر روشنی از خدا وجود ندارند، دین ندانیم. همچنین دین بودیسم که در آن مطلقاً از خداوند سخن نمی‌رود، از دایره دین بیرون خواهد بود. به گفته بارت مقصود از بی‌خدا بودن بودیسم این نیست که این آیین وجود خدایان را منکر است، بلکه بودیسم آنان را دخیل در سرنوشت بشر نمی‌داند (همان، ص40ـ41). از نظر دورکیم، اگر عنصر اصلی دین را اعتقاد به موجودی الهی بدانیم، تعریف ما ناقص خواهد بود و در نتیجه همة ادیان را در بر نخواهد گرفت. افزون بر آن، تعریف براساس عنصر الوهیت تعریف مانعی نیز به شمار نمی‌رود. زیرا در ادیان خدا باور نیز مناسک و اعمالی وجود دارد که ربطی به اعتقاد به وجود خدا ندارد و این اعمال و مناسک کارکردی کاملاً معین دارد که باید در جای خود آن را تبیین کرد ( همان، ص 44). وی برای اثبات این نظر، به برخی از محرمات در آیین یهود می‌پردازد، مانند لزوم جدا زیستن زن به هنگام عادت ماهانه یا زایمان، «چون در مناسبات یاد شده یهوه حضوری ندارد، و از این محرمات از دیدگاه خداباور به خدا به هیچ ترتیبی سودی متصور نیست» (همان، ص 45).

وی پس از نقد این دو تعریف می‌کوشد تعریفی جامع و مانع از دین به دست دهد. از نظر وی پدیده‌های دینی عمدتاً به دو مقولة بنیادی تقسیم می‌شوند: «باورها، و مناسک» (ص 48). مناسک دینی نیز تنها به دلیل باورهای خاصی که پشت آنها نهفته است، از دیگر مناسک متمایز می‌شوند. بنابراین مهم‌ترین خصلت سرشتی دین، باورهای آن است. باورهای دینی با همة تنوع یا سادگی و پیچیدگی خود در یک مساله مشترک‌اند و آن تقسیم امور و اشیاء به ناسوتی و لاهوتی است. هیچ دینی را نمی‌توان یافت که دست به این تقسیم‌بندی نزند و از این دو عنوان یعنی ساکره و پروفان سود نجوید. هستی از نظر یک فرد دیندار شامل دو حوزه متمایز است، بخشی امور لاهوتی و مقدس را تشکیل می‌دهد و بخشی متشکل از امور ناسوتی و عادی است. تعریف دین بدینگونه ممکن است جامع باشد، اما مانع نیست. زیرا جادو نیز دارای باورها و مناسک است و نمی‌توان این دو را از یکدیگر متمایز ساخت، حال آنکه همواره دین و جادو با یکدیگر خصومت داشته‌اند. پاسخ دورکیم به این مسأله آن است که تمایز حقیقی جادو و دین در آن است که دین همواره امری اجتماعی است و عامل همبستگی به شمار می‌رود. در صورتی که جادو امری است تکنیکی و فردی برای حل مسائل افراد منفرد، و همین تفاوت اساسی است که دین را از جادو جدا می‌کند (همان، ص 59).

دانلود پایان نامه امیل دورکیم

اختصاصی از فی دوو دانلود پایان نامه امیل دورکیم دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

امیل دورکیم ـ را به همراه ماکس وبرـ یکی از دو بنیانگذار اصلی تئوری جامعه شناسی نوین نامیده‌اند. دورکیم چهارچوب وسیعی برای سیستم‌های اجتماعی ایجاد کرد که در جامعه شناسی و تعدادی رشته‌های مرتبط با آن به عنوان یک اصل هنوز باقی مانده است، بویژه در انسان شناسی. حتی آنهایی که اساساً با آن موافق نبوده‌اند. آن را به عنوان یک نقطه عطفی می‌پذیرند. این چهارچوب تحلیل در جریان کار خود دورکیم رشدی اساسی را طی کرد، اما مداوم پیرامون ماهیت سیستم اجتماعی و رابطه آن سیستم با شخصیت فرد تمرکز داشت.
تفکر دورکیم غالباً ریشه در تاریخ روشنفکری فرانسه داشت. اگر به گذشته دورتری برگردیم، دکارت [فلسفه دکارتی] و رسو از همه مهمتر بودند و افراد دیگری که در سالهای نزدیک به او بوده‌اند و در تفکر دورکیم اهمیت بسزائی داشته‌اند، سن سیمون و آگوست کنت و استاد وی فوستل دو کولانژ بودند. علاقه دورکیم به روشنفکران معاصر برجسته دیگر کشورها، ویژه آلمان و انگلستان، به طور موثقی ماهیت فرانسوی داشت: راجع به مسائل انسان و جامعه، و این به معنی تحقیر کردن اصالت تفکر فرانسوی نیست. اگر بگوییم آن تفکر یک موقعیت میانجی بین دو جناح اصلی گرایشات متفکر را در بر می‌گرفت. یعنی تجربه گرایی انگلیسی و کارکردگرایی و ایده آلیسم آلمان. به عبارتی صریح‌تر، جامعه شناسی مدرن حاصل ترکیب عناصری هستند که به برجسته‌ترین وجهی در آن دو سنت شکل گرفته‌اند و به نظر می‌رسد ماهیت میانجیگرانه‌اش در زمینه فرانسوی‌اش بوده است که به دورکیم یک محل بارزی برای ابراز وجود دادند و جایگاه و نفوذ دورکیم به طور مؤثری در این ترکیب کمک کرد.
در نوشته‌ای که پیش‌رو دارید سعی شده است تمام ابعاد دورکیم که شامل زندگی شخصی و حرفه‌ای، ریشه‌های فکری، آثار دورکیم و مفاهیم کلیدی که در هر اثر مطرح می‌شود، مورد بررسی قرار بگیرند. و نیز تأثیرات دورکیم بر نظام آموزش همگانی فرانسه و تأثیراتی که وی بر رشته انسان شناسی و شاخه‌های این رشته داشته است. و از آنجایی که بیشترین تأثیرات دورکیم بر انسان شناسی از طریق کتاب معروف وی تحت عنوان «صور بنیادین حیات دینی» بوده است. سهم بیشتری به بررسی این کتاب و مفاهیم ارائه شده توسط این کتاب داده شده است.
زندگی شخصی و حرفه‌ای دورکیم:
امیل دورکیم را باید به عنوان نخستین جامعه‌شناس دانشگاهی کشور فرانسه به شمار آورد. او اگر چه در امور اجتماعی فرانسه به سختی درگیر شده بود، اما سراسر زندگی‌اش تحت تأثیر کار دانشگاهی‌اش قرار داشت. دورکیم مرد دانشگاهی بود که همکارانش هنوز وی را مهمان ناخوانده‌ای می‌دانستند که می خواهد رشته‌ای را تدریس کند که هنوز مشروعیت آن توجیه نشده بود.» (کوزر، 1382 : 204 و  205)
دوران زندگی دورکیم با بحرانی از تاریخ فرانسه و اروپا مقارن است. وی در 15 آوریل 1858 در اپینال واقع در لورن متولد شد و در 15 نوامبر 1917 در فرانسه- پاریس درگذشت. دورکیم از تبار یهودی بود و در خانواده‌ای متدین پرورش یافت، پدرش خاخام اعظم بود و زمانی از دورکیم انتظار می‌رفت که پای بر جای  پای پدر بگذارد. وی بر آن شد که از این سنت خانوادگی بگسلد و اعلام  کرد که لااداری است؛ اما شخصیت سخت متأثر از پرورش اولیه و زندگی دقیق و منضبط اولیه باقی ماند. وی در 18 سالگی به پاریس رفت تا برای دانشسرای عالی درس بخواند.
در دانشسرا، در زمره گروهی از روشنفکران برجسته بود. دیری نگذشت که علاقه وی متوجه حوزه فلسفه اجتماعی و سیاسی شد. در اکول نورمال سوپر یور پاریس، وی از دو تن از معلمانش، بوترو و فوستل دوکولانژ متأثر شد. بوترو وی را به مطالعه دقیق آثار کنت هدایت کرد. وی همچنین با مطالعه نوشته‌‌های رنوویه فیلسوف اجتماعی نوکانتی به فلسفه کانت علاقمند گردید. مضامین کانتی بعداً به دفعات در آثار دورکیم ظاهر شدند، او در صور بنیانی حیات دینی کوشید تا صورتی نظام یافته از «کانت گرایی جامعه‌شناختی» را به عنوان نظریه شناخت طرح بریزد.

پیشگفتار
زندگی شخصی و حرفه‌ای امیل دورکیم
ریشه‌های فکری اندیشه‌های دورکیم
آثار دورکیم
درباره تقسیم کار اجتماعی (1893)
-همبستگی مکانیکی
-همبستگی ارگانیکی
-وجدان جمعی
-تقسیم کار
قواعد روش جامعه شناختی (1894)
-واقعیت اجتماعی
-قواعد مشاهده وقایع اجتماعی
-خصوصیات عمومی روش جامعه شناسی
-شیئی کردن
خودکشی (1897)
-خودکشی
-آنومی
تربیت و جامعه‌شناسی
سوسیالیسم (1928)
جامعه‌شناسی؛ فیزیک رسوم و حقوق (دورکیم و دموکراسی)
صور بنیادین حیات دینی (1912)
-مفهوم مانا
-مفهوم توتم
-مفهوم تابو
سالنامه جامعه‌شناسی (1896)
سهم دورکیم در مشروعیت دانشگاهی جامعه‌شناسی
جامعه شناسی دورکیم
-جامعه و اخلاق
-آینده جامعه
ساختارگرایی دورکیم
تکامل گرایی دورکیم
کارکردگرایی دورکیم
تبین کارکردی
-تحلیل کارکردی و تحلیل تاریخی
-تأثیر تحلیل کارکردی دورکیم بر مکاتیب علوم اجتماعی
تأثیر دورکیم بر نظام آموزش همگانی
تأثیر امیل دورکیم بر انسان‌شناسی
-مردم شناسی فرانسه
-انسان‌شناسی دینی
-تأثیر دورکیم از طریق دیدگاه اثباتی بر انسان‌شناسی
-انسان شناسی حقوق
-دورکیم، مالینوفسکی و رادکلیف - براون
-مطالعات دینی دورکیم
-تأثیر رابرتسون اسمیت بر رهیافت مذهبی دورکیم
-هدف دورکیم در کتاب صوربنیانی حیات دینی
-اهمیت تاریخ در بررسی امر دین
-تعریف دین
-اعتقادهای دینی
-باورهای دینی
-جادو و دین
-جان پرستی
-نقد دورکیم به نظریه جان پرستی
-طبیعت پرستی
-انتقاد دورکیم به نظریه طبیعت پرستی
توتم‌پرستی به عنوان دین بنیانی
کارکرد دین از نظر امیل دورکیم
دین و همبستگی
دین و نظریه اجتماعی دورکیم
دورکیم و دگرگونی دین
دین و نظریه معرفت
مبنای جامعه‌شناسی معرفت دورکیم
کلام آخر
منابع

شامل 90 صفحه فایل word