لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 42
مقدمه
تشخیص عیب و بر طرف کردن آن در دستگاههای الکتریکی در این قسمت از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد . بعنوان مثال اگر موتوری عیب اصلی آن شناخته نشود یا ماشین را نمی توان تعمیر کرد یا اگر بخاطر آن عیب عیب دیگری پیدا شده باشد وما آن عیب دومی را بر طرف کنیم مجددا موتور معیوب گشته وبه همان حالت اول در خواهد آمد. مثلا اگر موتوری دارای لنگی در محور باشد بیرینگها و بوش را خراب خواهد کرد وما اگر به جای رفع عیب اصلی ب یعنی رفع کجی محور موتور فقط به تعویض بیرینگها یا بوش ها بپردازیم چون محور موتور کج است دوباره بعد از مدتی رتور بوش ها و بیرینگها را خراب میکند . ویا اگر در مواردی که به علت بار زیاد(OverLoad) موتور جریان زیاد کشیده و بسوزد وما فقط به عویض سیم پیچی اکتفا کنیم مجددا بعد از مدتب موتور دوباره خواهد سوخت. البته شایان ذکر است که مهارت در عیب یابی بیشتر در اثر تجربه عملی به دست می آید.
لازم به ذکر است که برای تشخیص عیب روش های مختلفی وجود دارد. برخی عیب ها را فقط با مشاهدات عینی میتوان تشخیص داد. تعداد دیگری را از روی تغییر خصوصیات الکتریکی و عدهای را با صدای مخصوصی که در هنگام کار تولید مینمایند. که ما در اینجا عیوب مکانیکی را از روش مشاهده عینی و آزمایش با دست ودر بخش عیب یابی های الکتریکی از روش تغییر خصوصیات الکتریکی که ایجاد می شود موتور را عیب یابی می نماییم.
بطور کلی هر وسیله الکتریکی می تواند دو نوع عیب عمده داشته باشد :
الف ـ عیب در قطعات مکانیکی (عیب مکانیکی)
ب ـ عیب در مسیر الکتریکی (عیب الکتریکی)
تشخیص عیب های مکانیکی و رفع آنها
عیب های مکانیکی موجود در موتور را می توان به مواردزیر تقسیم بندی کرد:
1_ شکستگی بدنه و در پوش ها (قالپاقها):
شکستگی بدنه یا در پوشها (Cover) معمولا در اثر ضربه های ناگهانی نلشی ازبرخورد جسمی به ماشین و یا فشار زیاد از حد وسیله ای برروی بدنه ویا قالپاق ها ویا عواملی نظیر این ها ، بوجود می آید. شکستگی بدنه یا در پوش ها باعث افزایش حجم قطعه شکسته شده ویا اینکه در پپوش شکسته شده در بعضی مواقع باعث به هم خوردن تعادل موتور می شود. وتعدادی از قطعات متحرک آن ویا بعضی قطعات غیر متحرک، جابجا شوند. برای رفع و شناسای این چنین عیبی باید تمامی قسمت های بدنه و در پوش ها را به دقت وارسی نمود، در صورت مشاهده ترک یا شکستگی در بدنه باید بدنه را در صورت امکان جوش داده ودر صورت مشاهده شکستگی در درپوش ها باید آنرا عوض نمود. بنا براین در هر موتور معیوب باید ابتدا بدنه ودر پوش ها را کاملا بازدید کرد و در صورت سالم بودن، به سراغ عیب های دیگری رفت.
2_ خرابی بیرینگ ها _ بوش ها یا تاقان ها :
قطعات فوق دو وظیفه را در موتور ایفا مکنند:
الف _ نقش تکیه گاه وتحمل فشار
ب _ کم کردن اصتحکاک (Friction) مابین قطعات متحرک و ثابت.
بنا براین بی عیب بودن ونگهداری صحیح آنها نقش مهمی در عملکرد مناسب موتور دارد. از این نظر بازرسی منظم و روغنکاری و سرویس مرتب آنها ضروری است. تناوب روغن کاری و گریس کاری به عوامل مختلفی از جمله زمان کارکرد مؤثر، شرایط آب و هوایی و ... بستگی دارد. معمولا کارخانجات سازنده، دستورالعمل مربوط به فواصل منظم روغن کاری،نوع روغن و یا گریس و شرایطی که موتور برای کار کردن در آن ساخته شده است را در کاتالوگ دستگاه ذکرمیکنند و باید تا جایی که ممکن است این دستورالعمل را دقیقا اجرا کرد. در صورت معیوب بودن وسایل فوق ، معمولا موتور به سختی حرکت کرده ویا هنگام کار؛ لرزشی غیر عادی داشته و همچنین ممکن است هنگام کار ؛ صدای غیر عادی داشته باشد. خرابی بیرینگ ها، بوش ها ویا قاتاقانها به سه دلیل عمده زیر ممکن است پیش آید :
الف_نرسیدن به موقع گریس یا روغن کاری یا گریس کاری نامناسب.
ب _ استفاده از موتور در محیط کثیف تر از آنچه برای آن در نظر گرفته شده است.
ج _ فشار بار بیش از حد روی موتور
الف _ در مورد روغن کاری وگریس کاری به موقع، اولین چیزی که باید مورد توجه قرار گیرد ، دستورالعمل کارخانه سازنده است. ضمنا باید روغن کاری با تناوبی که در دستورالعمل سرویس و نگهداری وسیله آمده است وبا همان نوع روغنی که کارخانه ذکر کرده انجام گیرد. اگر روغن به موقع و به اندازه کافی و روغنی از نوع مناسب به این قطعات نرسد، در محل سایش به یکدیگر و در اثر اصتحکاک بیش از حد، گرمای زیادی ایجاد می شود که این گروا ممکن است باعث انبساط و در نتیجه خرابی و شکستگی همان قطعات و حتی قسمتهای دیگر موتور بشود.
علاوه بررعایت عوامل منظم روعن کاری و استفاده از نوع روغن مناسب،نکته دیگری که باید در نظر گرفته شود ،نوع نصب صحیح موتور است .گاهی پیش می آید که علی رغم اینکه موتور را منظما و با فواصل زمانی کم و یا روغن مناسب روغن کاری می کنیم اما بیرینگ های موتور مرتبا خراب می شوند . دلیل این امر ممکن است این باشد که موتور صحیص نصب شده باشد .به عنوان مثال اگر موتوری که برای نصب عمودی ساخته شده است روی پایه افقی نصب کنند به دلیل غلط قرار گرفتن محفظه روغن عملی رغم روغن کاری مرتب ، روغن به قسمتهای که لازم است نرسیده و در نتیجه بیرینگ ها یا یاتاق ها خراب می شوند . بنابراین لازم است که قبل از تعویض بیرینگ ها و سایر قطعات خراب شده ، توجه کنیم که موتور تحت شرایطی که کارخانه گرفته شده قرار گیرد.
ب-بسته به این که موتور در چه محیطی مورد استفاده قرار گیرد درپوش ها و حفاظ را مناسب با آن محیط می سازند مثلا بدنه در پوش موتور پمپی که باید در داخل چاه آب قرار گیرد و آب را پمپ می کند با بدنه و درپوش های موتور پمپ یک دستگاه شوفاژ که در معرض رطوبت و آب کمتری است متفاوت ساخته می شود و نمی توان موتوری که برای کار اول ساخته شده است در محیط دوم به کاربرد و برعکس یا به عنوان مثال نمی توان موتور یک دستگاه تراش را در یک ماشین سنگ خرد کنی که محیط غبار آلودی است به کار برد ، حتی اگر قدرت آنها با هم برابر باشند . شرایط مناسب برای موتور مهم می باشد ولی اگر به دلیلی این امر امکان نداشته باشد باید سعی شود که حفاظ مناسبی برای موتور در برابر نفوذ آب و گرد غبار و غیره ساخت و سپس و سپس به فکر تعویض قطعات خراب شده افتاد . به هر حال در شرایطی که تحت تاثیر عوامل خارج از کنترل ها ، موتور در شرایطی نامطلوب تر و کثیف تر از آنچه برای آن ساخته شده است کار می کند ،روغن کاری بیشتر به کارکرد بهتر موتور کمک خواهد کرد ، گر چه راه حل اصلی مشکل این است .
ج-فشار و با بیش از حد روی موتور :
چنانچه با روی شافت موتور بیش از اندازه باشد سبب خراب شدن بیرینگ ها با یاتاق ها و بوش ها می شود هر چند روغن کاری مناسب و در فواصل منظم کارخانه ای باشد ، به ویژه اگر این امر همراه با شکستگی بیرینک ها ، تاب برداشتن محور موتورها باشد . دلیل امر ، به احتمال زیاد بار بیش از حد مجاز روی موتور است ، در اینگونه موارد باید دو مطلب را مورد توجه قرار داد : اول اینکه بار زیادتر از حد مجاز به موتور داده نشود و دوم اینکه نصب موتور چه از نظر افقی بودن و چه از نظر محکم بودن در جای خود و عدم لرزش ، صحیح باشد .
در صورتیکه موتور صحیح نصب نشده باشد یا لرزش داشته باشد ، فشار زیادتری به بیرینگ ها یا یاتاق ها وارد می آید و موجب سوختن یا شکستگی آنها می شود . موارد باید سعی کرد ابتدا موتور را به طرز صحیح و محکم نصب کرد و سپس قطعا خراب شده را تعویض نمود . به غیر از ذکر شده اگر با قرار گرفته روی محور موتور دارای لنگی باشد نیز سبب چنین معایبی می شود . برای تشخیص خرابی بیرنگ ها ، بوش ها و یاتاق ها از روش های مختلفی می توان استفاده نمود ابتدا با مشاهدات عینی یعنی می توان با چشم داد که قطعات فوق سالم هستند یا نه . مثلا اگر ساچمه های یک بیرنگ ریخته باشد . روشن است که بیرینگ خراب است و یا شکسته بودن بوش یه همین صورت امکان پذیر است . در صورتیکهبا چشم نتوان عیب های فوق را تشخیص داد ، که باید با آزمایش های ساده معین کرد که این وسایل خراب هستند یا نه . برای این کار ابتدا محور موتور را به سمت چپ و راست می چرخانیم تا ببینیم موتور به راحتی حرکت می کند یا نه همچنین آیا موتور صدای غیر عادی دارد یا نه، اگر محور به سختی حرکت می کند و موتور صدای غیر عادی داشته باشد؛ امکان خرابی بوش ها ویا بیرنگ ها وجود دارد. وبلاخره در مرحله آخر محور را به سمت بالا و پایین حرکت می دهیم تا ببینیم محور موتور لقی دارد یا نه(لقی حدود 0.39 میلی مترطبیعی است)، در صورتیکه لقی داشته باشد حتمایکی از وسایل بالا خراب گشته است. درصورت خراب بودن باید آن وسایل راتعویض نماییم. پس از تعویض نیز بایدآنها را روغن کاری و با گریس کاری نموده و در نهایت عللی را که باعث خرابی آنها شده است مانند کار زیاد از حد ، باز نا متعادل روی محور موتور ، زنگ زدگی و غیره را از بین ببریم .
لنگی محور موتور :
گاهی به خاطر بیرینگ و یاتاق ها و یا لنگی بار( نا متعادل بودن باری که روی محور موتور وصل شده است )، موتور کمی تاب برداشته و از حد تعادل مکانیکی خارج می گردد . که اصطلاحا می گویند محور از بالانس خارج شده است . در این حالت لرزش موتور یه طور قابل ملاحظه ای افزایش یا راخراب می کند . معمولا در یک چنین حالتی موتور راحت نچرخد و تولید صدا نیز می کند . لنگی موتور گاهی آنفدر زیاد است که با چشم قابل مشاهده می باشد . اگر لنگی محور موتور با چشم قابل مشاهده نباشد موتور را از بدنه جدا کرده و لنگی آنرا با وصل کردن به دستگاه بالانس و در صورت عدم دسترسی به دستگاه بالانس ، با وصل کردن به دستگاه تراش می توان مشخص کرده . اگر محور موتور کج باشد باید آنرا تعویض نمود .
درگیر شدن رتور با استاتور :
رتور توسط فاصله هوایی ( gap Air)بسیار کمی ( حدود چند دهم میلی متر )از استاتور جدا می باشد این فاصله هوایی در سطح جانبی داخل استاتور باید به یک اندازه باشد . گاهی به دلیل خرابی بیرینگ ها – بوش ها و یا جابه جا شدن در پوش های موتور – شکستگی در پوش ها ، رتور از حالت تعادل خارج شده و با استاتور درگیر می شود . علاوه بر این ، جابه جا شدن ورقه های استاتور و یا پرشدن فاصله هوایی توسط گرد و خاک و یا کثیف شدن سطح رتور یا استاتور نیز می تواند عامل درگیری رتور با استاتور باشد . که این عامل معمولا همراه با صدا خواهد بود و در ضمن موتور در این حالت به سختی حرکت می کند . اگر این عیب به سرعت بر طرف نشود استاتور و سطح رتور خراب خوهاد شد . به علاوه این عمل باعث خراب شدن بیرنگ ها می شود . برای تشخیص (zedeigoi)این عیب نیز می توان رتور را به چپ و راست چرخاند در صورتیکه رتور آزاد گردد و در ضمن صدای درگیر شدن نیز بدهدمعلوم می شود که حتما یکی از عیب های بالا را داراست.
تشخیص عیب های الکتریکی و رفع آن :
بعد از اینکه مطوئن شدیم که موتور الکتریکی دارای عییب مکانیکی به سراغ الکتریکی خواهیم رفت . ای عیب ها به 3 دسته تقسیم بندی می شود :
الف-قطع شدگی ب- اتصال بدنه ج- اتصال کوتاه حلقه ها
موتورهای سه فاز :
برای مشاهده تغییرات خصوصیات کار ، باید ابتدا در مسیر یک فاز ها یک آمپر مناسب همراه فیوز قرار دارد و سپس موتور را برای چند لحظه کوتاه به ولتاژ نامی وصل کرده با اتصال موتور به چند لحظه به برق ،اتفاقات زیر ممکن است رخ دهد :
الف- آمپرها نیز هیچ گونه جریانی را نشان نمی دهند و موتور هیچ گونه عکس العملی از خود نشان نمی دهد .
این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید
کارآموزی سیم پیچی الکتروموتورها و ترانس موتورها درشرکت پتروشیمی بندر امام
در این مقاله ی کاربردی با فرمت Pdf بررسی آماری حوادث کاری درشرکت سهامی ذوب آهن اصفهان در سال 1385 مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است